دانلود مقاله خشونت ورزشی

امروزه ورزش و فعالیت های مربوط به آن، زمان و انرژی فراوانی از افراد هر جامعه را به خود اختصاص داده و جایگاهی مهمی در فرهنگ جوامع پیدا کرده است.

رقابت های ورزشی، ورزشکاران و تماشاگران را در وضعیت هایی قرار می‌دهند که ممکن است قواعد، هنجارها و تقسیم کارهای رایج به آسانی نقض و به رویارویی های پرخاشجویانه و خشونت آمیز منجر می‌شود.

بین فعالیت های ورزشی گوناگون در ورزش فوتبال بیش از سایر رشته های ورزشی رفتار خشن و پرخاشجویانه، به ویژه بین طرفداران و هواداران تیم های فوتبال مشاهده می‌شود.

اهمیت و کارکردهای ورزش
ابعاد چندگانه اهمیت و کارکردهای ورزش عبارت است از:
1- با فعالیت های ورزشی می‌توان به توانایی خود در زمینه های گوناگون از جمله پایداری، قدرت، سرعت و تحرک پی برد.

2- ورزش به انسان می‌آموزد که بر ناکامی های خود غلبه کند و نیروهای خود را برای دست یابی به اهداف خاص تمرکز دهد.

3- با فعالیت های ورزشی، ارزش ها و نگرش ها درباره اندام، حرکت هماهنگ رفتار سالم بهداشتی و رفاقت و کار جمعی تقویت می‌شوند.

4- عمل ورزشی می‌تواند سبب افزایش ظرفیت های انسانی شود و انسان را در فرار از گرفتاری‌های روزمره یاری دهد.

( سفرز، 1383: 220 – 219 )

کارکردهای جامعه شناختی ورزش
کارکرد ورزش در ابعاد فردی و گروهی موضوع، مطالعات و تحقیقات در جامعه شناسی ورزش است.

کارکرد تربیت بدنی و ورزش در جامعه از دو جنبه قابل بررسی و مطالعه است:
الف ) کارکرد تربیت بدنی و ورزش در ابعاد فردی: در این نوع کارکرد تاثیر ورزش در پرورش صفات و ویژگی های فردی همچون پرورش خصوصیات اخلاقی، رشد شخصیت، اعتماد به نفس، پذیرش مسئولیت مورد بررسی قرار می‌گیرند.

ب) کارکرد تربیت بدنی و ورزش در ابعاد اجتماعی: در این نوع کارکرد تاثیر و یا رابطه این پدیده با فرآیند اجتماعی شدن، ورزش و تحولات اجتماعی، وحدت ملی، افزایش سطح بهداشت جامعه، رشد اقتصادی و غیره مورد بررسی وتحلیل قرار می‌گیرد.

( نادریان جهرمی، 1384: 35 ).

ژاک دوفرانس ( 1385 ) کارکردهای اجتماعی ورزش را در دو بعد '' کارکردهای بدنی '' و '' کارکردهای نمادین ورزش '' طبقه بندی می‌نماید.

در بخش اول کارکردها به کارکرد سلامتی و در بخش دوم به کارکردهایی چون هویت جمعی، چهره های حماسی و رویدادهای افسانه ای اشاره می‌نماید.

تعریف مفاهیم
1- ورزش
ارائه یک تعریف جامع و کامل از ورزش بسیار مشکل است بخصوص اگر قصد باشد این تعریف مورد قبول همگان واقع شود.

پاول ویس در تعریف ورزش می‌نویسد: " ورزش به مجموعه فعالیت های منظم و حساب شده جسمانی اطلاق می‌شود که دارای قوانین و مقررات معین و مشخص، سازمان یافته و تشکیلاتی می‌باشد که در آن مهارت های حرکتی وتوانایی های جسمانی آشکار می‌گردد و تا حدودی انتفاعی می‌باشد.

( نادریان جهرمی، 1384 به نقل از: ویس، 1989 ) صاحب نظرانی چون نیکسون " ورزش را هر گونه فعالیت، تجربه، فعالیت های شرکت های تجاری در جهت ایجاد تناسب اندام، تفریح، فعالیت های قهرمانی و اوقات " می‌دانند.

2- پرخاشگری
برخی از صاحبنظران، پرخاشگری را واکنشی غریزی به هجوم، ناکامی و رقابت برای دستابی به منابع می‌دانند که عمدتاً ز طریق برخورد بدنی تجلی می‌یابد.

کوکس( cox,1990 ) پرخاشگری را مل می‌داند که هدف مستقیم آن صدمه و آسیب رساندن به دیگری است.

لاور ( lauer, 2002 ) پرخاشگری را که محصول ناکامی است عملی می‌داند که به آسیب عمدی دیگران منتهی می‌شود.

البته این آسیب مکن در انواع شیوه ها پیاده شود و حتماً متضمن آزارهای روانی نظیر تحقیر، توهین و فحاشی نیز شود.

تیلور ( Taylor, 2004 ) نیز پرخاشگری را هر نوع عملی می‌داند که به قصد آسیب رساندن به دیگران انجام می‌گیرد.

انواع پرخاشگری در ورزش
پرخاشگری در عرصه فعالیت های ورزشی به شکل ابزاری و بازتابی و یا کلامی فیزیکی تجلی می‌یابد و از سوی افراد حاضر و شرکت کننده در رویدادهای ورزشی در قبال سایر بازیکنان، تماشگران، مربیان، مقامات ورزشی، عامه مردم و اموال صورت می‌گیرد.

ارونسون ( 1369 ) با تمایز بین دو نوع پرخاشگری، یعنی پرخاشگری ابزاری و بازتابی یا عاطفی، امکان وقوع هر دو را در عرصه ورزش متذکر می‌شود.

پرخاشگری بازتابی ( reactive/ reflexive aggression ) ضرب و جرح و ایجا درد و رنج، ابزاری برای دست یابی به هدف های گوناگونی مانند پاداش مادی، پیروزی، افتخار یا تحسین باشد.

این نوع پرخاشگری، خشونتی غیر احساسی و هدف آن انجام وطیفه است.

لئونارد ( Leoard, 1988 ) که به دو نوع پرخاشگری ابزاری و واکنشی توجه دارد بر این عقیده است که پرخاشگری ابزاری، غیر عاطفی و وظیفه محور است و پرخاشگری واکنشی که تحت تاثیر احساس می‌باشد که هدف آن آسیب رساندن است.

بنابراین، هرگاه طرفداران تیمی با هدف تضعیف روحیه بازکنان تیم حریف بخواهند زمینه ای برای پیروزی تیم خود ایجادکنند، شعارهای تحقیر آمیز می‌دهند یا به اصطلاح به پرخاشگری ابزاری مبادرت می‌ورزند اما اگر طرفداران اشیایی به سوی بازیکنان تیم حریف پرتاب یا نزاع فیزیکی کنند، آنگاه گفته می‌شود، مرتکب خشونت فیزیکی شده اند.

( محسن تبریزی، 1383: 281 )حال اگر طرفدارن یک تیم، اتاقی خلاف میل شان منند خطای بازیکن تیم حریف روی بازیکن تیم محبوبشانیا تصمیم گیری داور به زیان تیم مورد علاقه روی دهد و رفتار اعمال پرخاشجویانه و خشونت آمیز از خود بروز دهند، آن گاه مرکتب پرخاشگری بازیابی شده اند.

این نوع پرخاشگری نیز می‌تواند کلامی با فیزیکی باشد.

3- خشونت
خشونت را می‌توان اعمال یک نیروی فیزیکی بر یک شی یا یک فرد یا یک گروه اجتماعی که به قصد یا بدون قصد سبب زیان یا تخریب دیگری شود، تعریف کرد.

در این تعریف بعد روحی- روانی خشونت نادیده گرفته شده است و خشونت از لحظه شروع یک عمل فیزیکی مود توجه بوده است اما نه فقط این عمل می‌تواند نوی فشار و تهدید روانی و به همان اندازه و شاید مخرب باشد بلکه وجود پتانسیل خشونت نیز به نوبه خود می‌تواند به صورت یک فشار روحی خشونت برانگیز عمل کند.

همچنین خشونت را به معنی استفاده از زور برای آسیب رساندن، کشتن و دیگر رفتارهای سوء نیز تعریف نموده اند.

دامنه مفهومی خشونت می‌تواند از تهدید کلامی تا کشتن آدم ها را در برگیرد.

( Thomson, 2004:18 ) جان هافمن و همکاران به نقل از واینر ، زان و ساجی خشونت را چنین تعریف می‌کند:
کاربرد نیروی فیزیکی یا تهدید به کاربرد آن به نحوی که بتواند لطمات جسمی یا معنوی به شخص یا اشخاص وارد آورد.

در این موارد، خواست و رضایت فرد یا افراد دیگر یا ملاک نیست و یا اینکه این عمل علیرغم میل آنان به منصه ظهور می‌رسد.

( افتخاری، 1379: 46 به نقل از Hoffman, 1998: pp.289-290 ).

خشونت را می‌توان وارد کردن نوعی فشار و زور فیزیکی از سوی یک نهاد، یک فرد یا یک گروه به نهاد فردیا گروه دیگر دانست.

از این رو خشونت همواره در برابر میل اراده و آزادی قرار می‌گیرد و به نوعی حدود آنها را تعیین می‌کند.

( Cambell, 1998 ) بعضی از صاحب نظران خشونت را هر عم متنی بر تهاجم و تجاوز فیزیکی، شفاهی و غیر کلامی نیز تعریف نموده اند.

( Bredmeier, 1993 ) و لذا می‌توان گفت، خشونت به معنی تهاجم فیزیکی خود می‌تواند برای اعمال کنترل یا در صورت از دست رفتن کنترل مورد استفاده قرار گیرد.

خشونت می‌تواند علیه حیوانات و اشیاء به کار رود.

4- خشونت ورزشی خشونت ورزشی عبارت است از: رفتار و کنشی که خارج از قواعد و هنجارهای ورزشی روی می‌دهد و هدف آن آسیب رسانی است و این نوع رفتار ارتباط مستقیمی با اهداف رقابتی ورزش ندارد.

( Tery and Jakson, 1985 ) رفتارهای دلالت بر خشونت ورزشی می‌تواند شامل تحقیر، اهانت، دشنام و توهین یا تلاش برای آسیب فیزیکی باشد.

در هر مورد، هدف از رفتار آسیب رساندن به دیگری / دیگران، یعنی تحمیل درد و رنج به شکل فیزیکی یا روحی – روانی است.

مع الوصف خشونت ورزشی فرآورده ای اجتماعی تلقی می‌گردد که با الهام از عوامل مختلف اجتماعی در عرصه های گوناگون کنش اجتماعی جلوه گر می‌گردد.

انواع خشونت خشونت دارای انواعی است.

طبقه بندی خشونت بر حسب انگیزه، هدف و یا مفهوم متغیر است.

الف ) خشونت خصومت آمیز و ابزاری خشونت خصومت آمیز، خشونتی ات آشکار و مشهود که به قصد آسیب رساندن جسمانی یا روانی به دیگران یا خود انجام می‌گیرد.

وقتی که عمل خشونت آمیز فرد منجر به آسیب جسمانی یا روانی به حریف می‌شود فرد احساس رضایت خاطر می‌کند و تقویت می‌شود.

و در خشونت ابزاری فرد از عمل خشونت برای رسیدن به هدف استفاده می‌کند در خشونت ابزاری با دریافت یک تقویت به ظاهر مثبت بیرونی مانند تشویق فرد یا افراد، احتمال تکرار رفتار پرخاشگرانه از جانب فاعل خشونت افزایش می‌یابد.

ب) خشونت بین شخصی و بین گروهی در خشونت بین شخصی، خشونت بین دو یا چند فرد رخ می‌دهد و چنانچه بین گروه های شناخته شده، در جامعه و یا بین دو چند نژاد، مذهب و گروه های سایسی مختلف پدید آیاد خشونت بین گروهی گویند.

( Lauer, 2002: 182 ) ج) خشونت های بین شخصی و بین گروهی این نوع خشونت ها که عمدتاً متوجه زنان و کودکان است به شرح زیر طبقه بندی می‌شوند: خشونت فیزیکی یا بدنی، آسیب های جسمانی نظیر ضرب و جرح با سلاح سرد و گرم، سیلی و لگد زدن و بعضآً کشتن قربانی را شامل می‌شود.

خشونت روانی، که انواع تحقیرهای روانی و بدرفتاری های کلامی نظیر تمسخر و دشنام و ناسزا گفتن را شامل می‌شود.

خشونت اجتماعی، شامل انواع ممنوعیت ها و محدودیت های اجتماعی نظیر ممنوع کردن ملاقات با خویشاوندان، دوستان و همکاران و قطع تلفن.

خشونت اقتصادی، ایجاد محدودیت های اقتصادی نظیر ندادن خرجی، سوئظن نسبت هب زن در سوئ استفاده از منابع مالی خانواده و کنترل شدید و دائمی مخارج زن و پنهان کردن درآمد توسط شوهران.

خشونت جنسی، انواع بدرفتاری در ایجاد روابط جنسی توسط شوهران، خشونت جنسی خانگی علیه زنان شناخته شده که زنان به ندرت این نوع خشونت را گزارش می‌کنند.

( احمدی، 1384: 227 ) گالتونگ خشونت را به پنج دسته به شرح زیر طبقه بندی می‌نماید: خشونت هدفمند در مقبل خشونت بی هدف.

خشونت آشکار در مقابل خشونت پنهان.

خشونت فردی در مقابل خشونت ساختاری.

خشونت فیزیکی در مقابل خشونت روانی.

خشونت معطوف به قربانی در مقابل خشونت بدون قربانی.

صاحب نظران علوم جنایی، جرایم را از نظر خشونت و نحوه تحقق به دو دسته تقسیم می‌کنند: بزهکاری خشونت آمیز یا مبتنی بر " کلسیم بزو "، و بزهکاری خدعه آمیز یا مبتنی بر " فسفر مغز " .

( نجفی ابرند آبادی، 1379: 8-9 و طاهری، 1385: 29 ) .

دسته اول شامل جرایم خشن و بدنی می‌شود که مرتکب در آن از نیروی جسمی خود سوء‌ استفاده می‌کند و دسته دوم جرایم مکارانه و مزورانه را در بر می‌گیرد که مرتکب در آ» مکر و حلیه و تذویر را به کار می‌برد.

در یک طبقه بندی کلی، خشونت در سطح جامعه را می‌توان به انواع زیر طبقه‌بندی نمود: خوشنت علیه زنان خشونت علیه کودکان خشونت علیه سالمندان خوشن ناشی از رسانه های گروهی و تلویزیون خشونتهای شغلی و محیط کار خشونت های آموزشی ( مدرشه ای ) خشونت خیابانی خشونت های شهری خشونت های سازمانی خشونت های دولتی خشونت های سایسی ( گروهی ) خشونت های ورزشی چارچوب نظری پرخاشگری و خشونت در ورزش نظریات متعددی به تحلیل پدیده خشونت، تهاجم و پرخاشگری در امور ورزشی پرداخته اند.

عمده ترین این نظریات عبارتند از : نظریه غرایز انسانی و خشونت بر پایه این نظریه انسان در میان گورهی از غرایز زندگی می‌کند و یکی از آنها غریزه ستیزه جویی و خشونت است.

در این دیدگاه مانند سایر غرایز، غریزه خشونت نیز می‌بایست ارضاء گردد.

زیگموند فروید از پایه گذاران نظریه غرایز ( Instinct / heory ) می‌باشد.

فروید بر این عقیده است که انسان با غریزه مرگ زاده می‌شود.

هنگامی که این غریزه متوجه درون شودبه صورت تنبیه و مواخذه خود ظاهر می‌‌شود و در موارد افراطی منجر به خود کشی می‌شود.

هنگامی که این غریزه متوجه برون گردد، به صورت خصومت، خشونت، آزار و اذیت وندالیسم، تخریب و قتل تجلی می‌کند.

این نظریه شباهت تمام به یک نظریه هیدرولیک دارد اگر نیروی پرخاشگرانه به تدریج کاهش نیابد، احتمال وقوع انفجار زیاد است.

فروید مصر است که جامعه ضرورتی حیاتی در کنترل و مهار غریزه خشم انسان است و او را یاری می‌دهد تا از آثار مخرب این نیرو بکاهد و آن را به رفتاری مفید و پسندیده بدل نماید .

( ارونسون، 1369: 163-162 ) نظریه یادگیری اجتماعی خشونت این نظریه بر چگونگی تاثیر گذار وضعیت اجتماعی و محیطی روی خشونت افراد تاکید دارد.

به نظر " بندورا "، " بارون " و " ریچاردسون " انسان ذاتاً پرخاشگر نیست بلکه پرخاشگری رفتار اجتماعی است که از طریق تجربه مستقیم یا مشاهده رفتار دیگران ( در قالب الگوهای اجتماعی ) آموخته می‌شود.

نظریه یادگیری مشاهده ای و الگوی " البرت بندورا " موید این فکر است که خشونت، خشونت به بار می‌آورد زیرا کودکی که الگوهای رفتاری پرخاشگری را مقابل خود دارد یاد می‌گیرد که بعدها رفتارهای مشابهی را نشان دهد.

باندورا ریشه رفتارهای خشونت آمیز را در محیط تعلیمی افراد می‌یابد.

فراگیری معمولاً تحت شرایط مستقیم ( تنبیه و یا تشویق ) و مشاهدات فردی صورت می‌پذیرد و می‌تواند نتیجه تجارب شخصی فرد یا برگرفته از نتایج مترقب بر رفتار سایری افراد باشد.

برای تبدیل مشاهده به رفتار لازم است تا آن رفتار در ذهن فرد ثبت شود.

آنگاه عناصر ثبت شده ذهنی در مرحله بعدی به رفتار مشهود تبدیل می‌شود.

این فرآیند با توجه به میزان مهارت و توانایی افراد تفاوت می‌کند.

نظر به اینکه رفتار افراد در زندگی روزمره متاثره از الگوهای مختلفی می‌باشد، " باندورا " سه الگوی مشخص تاثیرگذار بر رفتار جنایی را مورد توجه قرار داده است.

خانواده، فرهنگ های فرعی و فرهنگ.

بنابراین تعلیم رفتارهای خشونت آمیز ممکن است از طریق القای الگوهای رفتاری در خانواده، در گروه هایی که افراد عضو آن هستند و یا از طریق تلویزیون و فیلم صورت پذیرد.

جزء دیگر نظریه " باندورا " مفهوم " خود اتکایی " و به تعبیری تنظیم امور توسط خود فرد تشکیل می‌دهد.

افراد باورهای مختلفی درباره توانایی های خود دارند که در طول زمان، به واسطه افعال شان تغییر می‌نماید.

این باورها به نوبه خود بر این واقعیت که افراد چگونه رفتاری را به نمایش گذارند و اینکه چه رفتاری را در آینده می‌توانند به انجام برسانند، تاثیر می‌گذارد.

( هافمن، 1379: 50 ) به عنوان مثال افرادی که توسل به خشونت و رفتارهای خشن را منشاء غرور و افتخار می‌بینند، بدیهی است که برای کسب رضایت متوجه اینگونه می‌بینند، بدیهی است که برای کسب رضایت متوجه اینگونه رفتارها می‌شوند.

نظریه های خشونتی با ملاحظات جنسیتی تاکید دارند که مردان معمولاً با توسل به رفتارهای خشن توانایی و قدرتمندی خود را به نمایش می‌گذارند.

به عبارت دیگر چون این مردان از طرق مشروع قادر به کسب وجهه اجتماعی مورد نظر نیستند خشونت را پیشه می‌کنند.

تحقیقات لئوناردو برکووتیز نشان داده است که حتی مشاهده آلات و ابزار پرخاشگری می‌تواند در شخص مشاهده کننده حالت پرخاشگری ( خشونت ) را برانگیزد.

برکووتیز پس ازانجام تحقیقات به این نتیجه دست یافت که پرخاشگری نمی تواند ذاتی باشد.( کریمی، 1373: 278 – 277 ) 3- نظرهی ناکامی و خشونت ناکامی عبارت است از: عدم دست یای به اهداف مورد نظر توسط کسی یا چیزی.

هنگامی که خود به هدف مورد نظرش نرسد، می‌گوییم خود ناکام شده است.

این هدف ممکن است یک هدف ورزشی یا غیر ورزشی در زندگی اجتماعی باشد.

برخی از جامعه شناسان مثل " دولارد " و " میلر " اظهار می‌دارن که احساس ناکامی دردست یابی به هدف باعث ایجاد رفتارهای خشونت آمیز از سوی فرد می‌شود.

( نادریان جهرمی، 1384: 290 ) این صاحب نظران که غالباً رفتارهای پرخاشگرانه را نتیجه ناکامی می‌دانند ناکامی را عدم دست یابی به اهداف مورد نظر توسط کسی یا چیزی می‌دانند.

برخی از مطالعات و تحقیقات نشان می‌دهد درجه ناکامی افراد از طریق شرکت در برخی فعالیت های ورزشی تسکین می‌یابد.

پژوهشگران معتقدند افراد در صورتی که به بازی هیا ورزشی مفرح و در حد توانایی های جسمانی و یا تماشای ورزش های مورد علاقه بپردازند، رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز کمتری از خود بروز می‌دهند.

4- نظریه تخلیه انرژی های دورنی و خشونت اتنولوژیست ها (محققانی که اصول بیولوژیکی رفتار حیوانات را مورد مطالعه قرار می‌دهند ) مثل آردری و لورنز عتقدند که انسان حیوانی مانند سایر حیوانات می‌باشد و دارای غرایز بیولوژیک مشابه ای است که نیاز به پرخاشگری از آن جمله می‌باشد.

براساس این دیدگاه، انرژی در انسان در طی زمان ذخیره گشته و می‌بایست برای ارضای آن از طریق فعالیت هایی چون پرخاشگری تخلیه شود.

هنگامی که این انرژی مصرف گردید احتمال بروز خشونت مفرط کاسته می‌شود.

( نادریان جهرمی، 1384: 295-294 ) بر اساس این دیدگاه می‌بایست فرصت های متعددی را در اختیار افراد قرار داد تا آنها با شرکت در ( فعالیت های جسمانی به ویژه ورزش های قدرتی و رقابتی، قادر باشند رفتارهای پرخاشگرانه خود را در موقعیت های کنترل شده و از راه های قانونی، تخلیه نمایند.

فرضیه تخلیه پیش بینی می‌کند که احساسات و هیجانات درونی سرکوب شده با بروز رفتارهای پرخاشگرانه می‌تواند تخلیه شود.

5- نظریه کارکرد گرایی از دیدگاه کارکرد گرائی () ورزش ابزاری است که زمینه را برای شکوفائی استعداد های افراد شایسته فراهم می‌سازد.

کارکرد گرایان با توجه به ارتباط متقابل ورزش، به عنوان یک نهاد اجتماعی، با سایر نهاد های اجتماعی دیگر مانند خانواده، مذهب، آموزش و پرورش نهادهای اقتصادی و سیاسی، رسانه های گروهی، سعی در تحلیل ابعاد اجتماعی ورزش در سطوح مختلف دارند.

( نادریان جهرمی، 1384: 115 ) بطور کلی، نظریه پردازان دیدگاه کارکردگرایی، موارد ذیل ر به عنوان کارکردهای ورزش در نظام اجتماعی بر می‌شمارند: کسب مهارت های اجتماعی دسترسی به فرصت های تحصیلی، حرفه ای و ...

.

شکل گیری هویت فردی و اجتماعی .

کنترل اجتماعی رهایی از تنش تندرستی و سلامت جسمانی و تقویت قوای جسمانی کاهش تضادها و تنش ها ترویج وفاداری ملی و حس وطن دوستی و میهن پرستی تعمیم حمایت های اقتصادی و سیاسی تبیین خشونت از علل بنیادین خشونت، ناکامی است.

دولارد بر این عقیده است که فرد ناکام به هر شی یا انسانی که در نظر او علت ناکامی اش باشد، خشونت میک ند و در وراقع خشونت از محرومیت و ناکامی نشات می‌گیرد.

لورنز منشاء بروز خشونت انسانی را غریزه جنگ طلبانه انسان می‌داند.

بعضی از صاحب نظران ( Lauer, 2002: 189 -200 ) .

عوامل خشونت را به دو دسته بزرگ طبقه بندی می‌کند: الف )‌ عوامل ساختار اجتماعی شامل: هنجارها آرایش سیاسی سیاست های کنترل اسلحه نظام قشربندی ب ) عوامل روانشناسی اجتماعی شامل: گرایشان – نگرش ها ارزش ها نقش وسایل ارتباط جمعی همچنین وسایل ارتباط جمعی از فبیل تلویزیون، فیلم های ویدئویی، فیلم های جنایی تلویزیونی و ماهواره از عوامل اساسی خشونت به شمار می‌آیند.

به طوری که تماشای فیلم های خشونتی، رفتارهای پرخاشگرانه را نزد بینندگان فیلم افزایش می‌دهد.

( Taylor, 2002:473 and Tulloch, 1993: 15-18 ) اعضای طبقه پایین تمایلات خود تخریبی و انهدامی جرایم علیه مالکیت و جرایم علیه اشخاص را تقویت می‌کنند.

( Mclaughlim, ,Hughes, 2004: 223 ) " جف هرن " بر ارتباط با دوستان خشونت گرا، مصرف مشروبات الکلی، نوع بازی ورزشی و تماشای بازی های ورزشی خاص در شکل گیری رفتار خشونت آمیز تاکید دارد.

( Hearn, 1999: 20-26 ) در تبین علی رفتار خشونت آمیز خانگی علیه خانگی علیه زنان و زنان به عنوان قربانینان، این نوع جرم را به وسیله عوامل خاصی نظیر ساختار خاص فیزیولوژیک، هورمونی و ژنتیکی مردان تعین می‌کنند.

تبیین خشونت ورزشی میادین ورزشی از بارزترین صحنه های اجتماعی است که خشونت های رفتاری را می‌توان مشاهده کرد.

بعضی از ورزشکاران ممکن است به لحاظ ژنتیکی مستعد خشونت باشند بویژه اینکه بعضی از ورزشکاران مرد ممکن است به صورت غیر معمول سطح تستوسترون بالایی داشته باشند.

( Orwell, 1950 ) " ولکامر " معتقد است ورزشکاران از زمانی که مستقیماً تحت فشار از طرف تماشاگران قرار میگیرند، در مقابل حریف های خود پرخاشگری می‌کنند.

همین طور وی پس از تحقیق در مورد خشونت ورشکاران رشته فوتبال به این نتیجه رسید که خشونت بیشتر هنگامی روی می‌دهد که تیم در حال باخت بوده است.

بر اساس نظریه " زیلمن " ایجاد تحریک هنگام تمرین، احتمال رفتار خشونت آمیز را افزایش می‌دهد .

وی همچنینی می‌افزاید : افرادی که از آمادگی بدنی و قلبی و عروقی خوبی برخوردارند عکس العمل تحریکی را با شدت پایین تری نشان می‌دهند بنابراین سطح آمدگی تیم ها و ورزشکاران به صورت مستقیم و غیر مستقیم در تعدیل خصومت و عکس العمل های خشونت آمیز در رقابت ها نقش دارد.

نحوه داوری شکست و ناکامی تیم، رفتار ورزشکاران تیم مقابل، حساسیت رقابت، آمادگی جسمانی پایین ورزشکاران از جمله عوامل موثر در بروز پرخاشگری در ورزش می‌باشند.( همتی نژاد و همکاران، 1379: 46 – 39 ) از دیگر عوامل موثر بر خشونت های ورزشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: فقدان تعهد و مسئولیت حالات فردی و اخلاقی بینش فرد نسبت به خشونت فشار از ناحیه تماشاگران گرفتاری و ناراحتی ورزشکار تحریک در هنگام تمرین یادگیری رفتاری خشونت آمیز در میادین ورزشی اوباش‌گری و فوتبال آشکارترین نمونه رفتار خشونت آمیز بین طرفداران فوتبال، پدیده ای موسوم به اوباش‌گری است که امروزه به شکل نسبتاً سازمان یافته ای در کشورهای فوتبال بویژه در اروپا رواج دارد.

در انگلستان اوباش ها ( هولیگانها ) با عقاید و افکار تعصب آمیز به وجود آورنده وقیع فاجعه آمیز بسیاری در ورزشگاه ها بوده اند.

ایتالیا علاقه دیوانه وار و بیمارگونه برخی از طرفداران تیم های فوتبال و نیز رفتارهای پرخاشجویانه و دیوانگرانه آنان در عرصه مسابقات فوتبال سبب شده است به آنان لقب تیوفسی ها داده شود.

به نظر برخی از پژوهشگران بین تمام فعالیت های ورزشی تنها ورزش فوتبال است که سبب رفتار اوباش گرانه به فمهوم عام آن می‌شود.

( محسنی تبریزی، 1383: 280 ) اهمیت این مقوله سبب شد، از اواخر دهد 1960 میلادی، پژوهشگران و نظریه پردازان علوم اجتماعی دلایلی را مطرح و تفسیرهای متفاوتی در مورد رفتار اوباش‌گرانه و خشونت آمیز تماشاگران فوتبال ارائه دهند که گستره آنها، از دگرگونی های کلان اجتماعی تا عامل های خرد فرهنگ طرفداری و تماشاگری فوتبال، همچنین انگاره‌های پرخاشجویانه رفتاری گاه به گاه آن، گرایش تحقیقات مراکز علمی و پژوهشی را از توجه محض به بحث های نظری به رفتار طرفدارن فوتبال در این کشورها معطوف داشت ( همان منبع، ص 280 ) برخی از محققان با رویکرد مارکسیستی اوباش‌گری را به نوعی مقاومت در برابر فرهنگ بورژوایی تعبیر می‌کنند.

برخی دیگر این رفتار خشونت آمیز را با محرومیت عاملان، با شاخص هایی چون سطح پایین تحصیلات و شرایط دشوار زندگی تبیین می‌کنند.

( دوفرانس، 1385: 77 ) مطالعات دیگر گوناگونی نسبی خاستگاه های اجتماعی " اوباش " را متذکر شده و بر سلطه و شکل گیری نوعی " ضد فرهنگ " تاکید می‌کند که با نهاد های رسمی ( سازمان دهندگان و پلیس ) در تعارض اند.

خشونت و داوری مسابقات عوامل متعددی باعث حساسیت طرفدارن تیم ها نسبت به امر داوری می‌شود.از جمله این عامل ها می‌توان به این موردها اشاره کرد: اهمیت نتیجه بازی و تاثیر ان در جدول رده بندی، واکنش بازیکنان داخل زمین نسبت به تصمیم گیری های داور، عملکرد رسانه ها به ویژه مطبوعات مورد علقه طرفداران نسبت به داور، باورهای کلیشه ای شکل گرفته درباره کیفیت داروی و میزان تاثیر گذاری تصمیم اتخاذ شده بر نتیجه بازی، معمولاً چند عامل به همراه هم، بر واکنش طرفداران تیم ها نسبت هب امر داوری تاثر می‌گذارند.

( محسنی تبریزه 1383: 286 ) از مورد های مشخصی که بیش از همه باعث واکنش طرفداران نسبت به قضاوت دارو می‌شود، " پنالتی " و " آفساید " به سود یا زیان تیم مورد علاقه است.

این دو مورد در صورت تغییر نتیجه بازی یا به ثمر رسیدن گل به زیان تمی مورد علاقه، واکنش های شدیدی را نسبت به داور بین طرفداران ایجاد می‌کند.

مطبوعات و خشونت ورزشی رفتار پرخاشگری و خشونت جویانه ورزشکاران و تماشاگران تا حدی متاثر از واکنش ها و تحلیل های خبری و گزارشی مطبوعات، به خصوص تحلیل های حاشیه‌ای است.

اوج تحریک های مطبوعاتی بر فضای ورزش به خوصوص فوتبال و علی‌الخصوص بازی های پرسپولیس و استقلال ( استقلال تهران ) مشاهده می‌شود.

مطبوعات تلاش جدی و مفیدی برای آموزش رفتارهای مناسب در محیط ورزشگاه انجام نمی دهند.

بررسی محتوایی مطالب روزنامه های ورزشی طرفداران دو تیم نشان می‌دهد، به موازات نزدیک شدن به زمان برگزاری بای دو تیم، مطالب مربوط به تیم و بازیکنان افزایش می‌یابد و در آستانه برگزرای دیدار دو تیم، به حدود 70 درصد از کل حجم مطالب روزنامه می‌رسد.

دسته بندی این مطالب، سه مقوله کلی زیر را نشان می‌دهد.( همان منبع، ص 288 ) اتکا و استناد به ادبیات نظامی و خشونت آمیز از طریق کاربرد واژه ها و جملاتی مانند: جنگ ابی وقرمز، خط آتش استقلال پیروزی را یم کوبد، زلزله پرسپولیسدر آزادی، آسمان استقلال سیاه شد، استقلال و قتشه پرسپولیس له بشه و یک دوئل دیگر.

رواج ادبیات لمپنی و ارائه مطالبی که از نظر ارزش خبری و حلیلی در سطح پایینی قرار دارند مانند پرسپولیسی ها اخر مرام، کار پرسپولیس ساخته است، باید کاری کرد تا پرسپولیسی ها ماست ها را کیسه کنند، عابدزاده برای پورحیدری ترم هم خورد نکرد.

این عبارت از جمله مفاهیم و اصطلاحات لمپنی به کار رفته در روزنامه های طرفدار دو تیم بوده اند.

توهین و تحقیر رقیب که معمولاَ صورت دو قطب مطلق خوب و بدف زشت و زیبا، قدرت و ضعف و در نهایت خیر و شر تجلی می‌یابد و با مرزبندی بین " خود " و " دیگری " شکل می‌گیرد.

کنترل خشونت و راهکارهای پیشگیری آن عوامل بازدارندگی خشونت شامل موارد زیر می‌شود: هزینه های خشونت ( محاسبه هزینه ها ) احاسات ( به عنوان مثال همدلی با قربانیان بالقوه ممکن است مانع از اعمال خشونت شود ) ارزیابی های شناختی که ارزش پاره ای از انگیزه های مربوط به اعمال خشونت را کاهش می‌دهدو از اهمیت و عقاید جزمی مانند من باید باشم نیز می‌کاهد.

آن دسته از رفتارهای اجتماعی که ناظر بر تطبیق فرد با شرایط موجود بوده و در عین حال مخالف بروز رفتارهای جمعی خشونت بار نیز می‌باشد.

از عوامل موثر بر پیشگیری و کاهش خشونت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ارایه خدمات بهتر به افراد بر طرف کردن عمل مستقیم ناکامی ها آزادسازی و هدایت خشونت و پرخاشگری در کانالهای مورد قبول اجتماعی مثل شرکت در بازی ها و مسابقات ورزشی فراهم سازی شرایط و تغییرات مناسب در موقعیت های محیطی به منظور از بین بردن زمینه های موجودپرخاشگری عدم تقویت پاسخ های پرخاشگرانه به طوری که چنانچه اگر فرد برای رفتارهای پرخاشگرانه خود تقویت نشود و پاداش دریافت نکند احتمال انجام رفتار پرخاشگرانه کاهش پیدا می‌کند استفاده از روش هایی که منجر به کنترل پرخاشگری می‌شود که اهم آن عبارتند از: تنبیه رفتار پرخاشگرانه، تنبیه الگوی پرخاشگر، استدال کردن ،منحرف کردن ذهن فرد از موضوع پرخاشگری و تخلیه پرخاشگری .

ارتقای پایگاه اقتصادی و اجتماعی ورزشکارانه و تماشاگران ( بین پایگاه اقتصادی – اجتماعی و رفتار خشونت آمیز و پرخاشجویانه طرفداران فوتبال رابطه معکوس وجود دارد ) افزایش توان نیروی انتظامی حاضر در ورزشگا ها جهت مدیریت و کنترل رفتارهای جمعی و بعضاً بحرانی نظارت بر رفتار حرفه ای رسانه های ورزشی و پر هیز رسانه های ورزشی از نگرشی قطبی و مسائل حاشیه ای و ارائه خدمات حرفه ای، تخصص و پایبندی به اصول و اخلاقیات روزنامه نگاری و مطبوعاتی و در صورت لزوم برخورد منطقی و قانونی با نشریات و رسانه های التهابی حاشیه ساز و تحریک آمیز.

علاوه بر توجه و اهتمام در بخش مادی ورزش و تامین امکانات و ملزومات آن ( مانند: توپ، لباس، کفش، زمین بازی و غیره ) بایستی به بخش غیر مادی آن توجه ویژه شود( سازمان بروکراتیک و عقلانی، پیروی از قواعد، مقررات و قوانین حاکم بر فعالیت های ورزشی، ارائه آموزش های اخلاقی و فرهنگی به ورزشکاران و تماشاگران و کلیه عوامل و اصحاب ورزشی و اجرایی مسابقات، همچنین به مربیان، کادر فنی و مدیران باشگاه ها .

در غیر اینصورت در ورزش شاهد پدیده " تاخر فرهنگی " خواهیم بود و واژه فرهنگی در کنار نام باشگاه ها جنبه تزئینی و شعاری خواهد داشت.

منابع ارونسون، الیوت ( 1369 ).

روان شناسی اجتماعی، ترجمه حسین شکرکن، تهران: انتشارات رشد.

احمدی، حبیب ( 1382 ).

جامعه شناسی انحرافات، تهران: سمت.

افتخاری، اصغر ( 1379 ).

خشونت و جامعه، تهران: نشر سفیر.

دوفرانس، ژاک ( 1385 ).

جامعه شناسی ورزش، ترجمه عبدالحسین ینک گهر، تهران: انتشارات توتیا.

سفرز، برنهارد ( 1383 ).

مبانی جامعه شناسی جوانان، ترجمه کرامت ال..

راسخ ،تهران: نشر نی .

طاهری، محمد علی ( 1385 )‌.

خشونت ساختاری و فرآیند عدالت کیفری، تهران: انتشارات محراب فکر.

کریمی، یوسف ( 1373 ).

روانشناسی اجتماعی، تهران: انتشارات بعثت.

محسنی تبریزی، علی رضا ( 1383 ).

وندالیسم، تهران: انتشارات آن.

نادریان جهرمی، مسعود ( 1384 ).

مبانی جامعه شناسی در ورزش، اصفهان: انتشارات هنرهای زیبا.

نجفی ابرند آبادی، علی حسین ( 1379 ).

دوران گذار، خشونت و امنیت عمومی، مجله امنیت، شماره 11-12، تهران: وزارت کشور.

همتی نژاد، مهرعلی و سایرین ( 1379 ).

بررسی عوامل پرخاشگری در میدان های ورزشی از دیدگاه ورزشکاران، تماشاگران و متخصصان تربیت بدنی، تهران: فصلنامه المپیک.

Bredemeier, B.

J.

( 1983 ).

Athletic aggression: A moral concern.

In J.

Goldstein ( Ed.

), Sport violence ( pp.

47-81 ) .New : Springer-Verlag.

Cambell, H.

( 198 ).

Blacks Law Dictionary, .

Cox, R.

H.

( 1990 ).

sport psychology; Concepts and applications ( 2 nd ed.

).

: Wm.

C.

Brown.

Hearn, J.

( 1999).

the Violences of Men: Men Doing, talking and responding to violence against known women , : In 7 th International interdisciplin any congress on women.

Hoffman, J.

P.

Ireland , T.O and widom, C.S ( 1994 ).

Traditional socialization Theories of Violence: A critical Examination In ' male Voilence " , : Rontledge.

Lauer , H.

L.

Lauer, J.

( 2002 ).

Social Problems and the Quality of life , : McGraw Hill.

Leonard, Wilbert Marcellus.

( 1998 ) A Sociologicl Presptive of sport ( Third Edition 0 .

New York, Macmillan Publishing Company.

Mchaughlin, , J.

Hughes m G.

( 2004 ).

Criminological perspectiues, : sage publication.

Orwell, G.

( 1950 ).

The sporting spirit.

Schooting an elephant, : Harcourt, Brace.

Taylor, S.

social Psychology , peking: peking University Press.

Terry, Peter C.

and Jakson, John J.

( 1985 ) The Determinants and Control of Violence in Sport .

Quest , 37 ( 1 ) 27-37.