ماده 1 هدف دیوان محاسبات کشور با توجه به اصول مندرج درقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران عبارت است از اعمال کنترل ونظارت مستمر مالی بمنظور پاسداری از بیت المال از طریق:
الف کنترل عملیات و فعالیت های مالی کلیه وزارتخانهها،مؤسسات، شرکتهای دولتی و سایر دستگاههایی که به نحوی ازانحاء از بودجه کل کشور استفاده میکنند.
ب بررسی و حسابرسی وجوه مصرف شده و درآمدها و سایرمنابع تأمین اعتبار در ارتباط با سیاستهای مالی تعیین شده در بودجهمصوب با توجه به گزارش عملیاتی و محاسباتی مأخوذه ازدستگاههای مربوطه.
ج تهیه و تدوین گزارش تفریغ بودجه به انضمام نظرات خود وارائهآن به مجلس شورای اسلامی.
فصل دوم وظایف و اختیارات
ماده 2 حسابرسی یا رسیدگی کلیه حسابهای درآمد و هزینه وسایر دریافتها و پرداختها و نیز صورتهای مالی دستگاهها از نظرمطابقت با قوانین و مقررات مالی دستگاهها و سایر قوانین مربوط وضوابط لازم الاجراء.
تبصره منظور از دستگاهها در این قانون کلیه وزارتخانهها،سازمانها، مؤسسات، شرکتهای دولتی و سایر واحدها که به نحویاز انحاء از بودجه کل کشور استفاده مینمایند و به طور کلی هرواحد اجرایی که بر طبق اصول 44 و 45 قانون اساسی مالکیتعمومی بر آنها مترتب بشود، میباشد. واحدهایی که شمولمقررات عمومی در مورد آنها مستلزم ذکر نام است نیز مشمول اینتعریف میباشند.
ماده 3 بررسی وقوع عملیات مالی در دستگاهها به منظوراطمینان از حصول و ارسال صحیح و به موقع درآمد و یا انجامهزینه و سایر دریافتها و پرداختها.
ماده 4 رسیدگی به موجودی حساب اموال و دارایی های دستگاهها.
ماده 5 بررسی جهتاطمیناناز برقراری روشها و دستورالعملهایمناسب مالی و کاربرد مؤثر آنها در جهت نیل به اهداف دستگاههایمورد رسیدگی.
ماده 6 اعلام نظر در خصوص لزوم وجود مرجع کنترل کنندهداخلی و یا عدم کفایت مرجع کنترل کننده موجود در دستگاههایمورد رسیدگی با توجه به گزارشات حسابرسیها و رسیدگیهای انجامشده جهت حفظ حقوق بیت المال.
ماده 7 رسیدگی به حساب کسری ابوابجمعی و تخلفات مالی وهرگونه اختلاف حساب مأمورین ذیربط دولتی در اجرای قوانین ومقررات به ترتیب مقرر در این قانون.
ماده 8 تجزیه و تحلیل لایحه تفریغ بودجه ارسالی از طرف قوهمجریه بر اساس نتایج حاصل از بررسیها، رسیدگیها و یاحسابرسیهای انجام شده و تهیه و ارائه گزارش حاوی نظرات بهمجلس شورای اسلامی.
ماده 8 مکرر دیوان محاسبات کشور در جهت انجام وظایفقانونی خود در حدود اعتبارات مصوب میتواند از خدماتحسابرسان بخش خصوصی استفاده نماید. حسابرسان مذکور پساز تایید صلاحیت توسط دیوان محاسبات به عنوان حسابرس موردتایید آن دیوان محسوب میگردند.
تبصره آیین نامه اجرایی این قانون ظرف سه ماه توسط دیوانمحاسبات کشور تهیه و به تصویب کمیسیون برنامه وبودجه ومحاسبات مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.
فصل سوم سازمان و تشکیلات
ماده 9 دیوان محاسبات کشور مستقیماً زیر نظر مجلس شورایاسلامی میباشد و در امور مالی و اداری استقلال داشته و اعتبارمورد نیاز آن با پیشنهاد دیوان مذکور پس از تأیید کمیسیون دیوانمحاسبات و بودجه مجلس شورای اسلامی جداگانه در لایحهبودجه کل کشور منظور میشود. تشخیص، انجام تعهد و تسجیلهزینههای آن با رعایت قوانین و مقررات از وظایف رئیس دیوانمحاسبات و یا کسانی است که از طرف وی مجاز به این امور بشوند.
تبصره دیوان محاسبات کشور از لحاظ مقررات مالی تابعآییننامه خاصی خواهد بود که ظرف مدت دو ماه از تاریخ تصویباین اصلاحیه تهیه و با رعایت اصل 74 قانون اساسی جهت تصویببه مجلس شورای اسلامی تقدیم میگردد.
ماده 10 مقر دیوان محاسبات کشور در تهران است و در مراکزاستانها نیز دارای تشکیلات استان خواهد بود.
ماده 11 رئیس دیوان محاسبات کشور پس از افتتاح هر دورهقانونگذاری به پیشنهاد کمیسیون دیوان محاسبات و بودجه مجلسشورای اسلامی و تصویب نمایندگان ملت انتخاب میشود.
تبصره برکناری رئیس دیوان محاسبات با پیشنهاد کمیسیوندیوان محاسبات و با تصویب اکثریت نمایندگان انجام میگیرد.
ماده 12 دیوان محاسبات کشور دارای یک دادسرا و حداقل سه وحداکثر هفت هیأت مستشاری میباشد. هر هیأت مرکب از سهمستشار است که یکی از آنها رئیس هیأت خواهد بود.
تبصره حذف شده در تاریخ 20/5/1370
ماده 13 دادسرای دیوان محاسبات کشور از یک دادستان و تعدادکافی دادیار و یک دفتر تشکیل میشود.
ماده 14 دادستان دیوان محاسبات کشور پس از افتتاح هر دورهقانونگذاری به پیشنهاد کمیسیون دیوان محاسبات و بودجه مجلسشورای اسلامی و تصویب نمایندگان ملت انتخاب میشود،برکناری دادستان دیوان محاسبات به پیشنهاد کمیسیون دیوانمحاسبات و با تصویب اکثریت نمایندگان مجلس خواهد بود.
ماده 15 سایر اعضای تشکیلات دیوان محاسبات کشور عبارتنداز:
الف چهار معاون
ب تعداد مشاور لازم
ج تعداد کافی (حسابرسی) و کارشناس فنی حسابرس
د مستخدمین اداری
ماده 16 انتخاب هیأتهای مستشاری از طریق زیر به عملمیآید:
رئیس دیوان محاسبات کشور پس از دریافت حکم حداقل اسامیپانزده نفر از افراد امین و متدین و کاردان را حتی الامکان از میان افرادواجد شرایط دیوان محاسبات کشور به کمیسیون دیوان محاسبات،بودجه و امور مالی مجلس پیشنهاد خواهد نمود. کمیسیون از بینافراد مذکور حداقل 9 نفر را به عنوان اعضای اصلی هیأت مستشاریو سه نفر را به عنوان اعضای جانشین انتخاب و به رئیس دیوانمحاسبات کشور معرفی خواهد کرد.
تبصره 1 افزایش تعداد هیأتهای مستشاری، تعیین رؤسایهیأتها و صدور حکم مستشاران از وظایف رئیس دیوانمحاسبات کشور میباشد.
تبصره 2 در صورت نیاز به افزایش هیأتهای مستشاری رئیسدیوان محاسبات کشور به ازای هر هیأت پنج نفر را که واجد شرایطمذکور در این ماده باشند، به کمیسیون دیوان محاسبات، بودجه وامور مالی مجلس معرفی خواهد نمود. کمیسیون از میان افرادپیشنهادی سه نفر را به عنوان عضو اصلی هیأت مستشاری و یکنفر را به عنوان عضو جانشین انتخاب و به رئیس دیوان محاسباتکشور معرفی خواهد کرد.
ماده 17 حذف شده در تاریخ 20/5/1370
ماده 18 رئیس و دادستان و اعضاء هیأتهای مستشاری تا انتخابو معرفی اعضاء جدید در هر دوره قانونگذاری به کار خود ادامهخواهند داد و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
ماده 19 جلسات هیأتهای مستشاری با حضور سه نفر رسمیتخواهد داشت و آراء صادره با اکثریت معتبر است. در مواردی که عدهآنها کمتر از سه نفر باشد به درخواست هیأت از طرف رئیس دیوانمحاسبات کشور کمبود از بین مستشاران سایر هیأتها انتخاب و دررسیدگی و اتخاذ تصمیم شرکت خواهند نمود.
ماده 20 اعضاء جانشین موضوع ماده 16 با انتخاب و از طرفرئیس دیوان محاسبات کشور در موارد ذیل به عضویت هیأتهایمستشاری درخواهند آمد:
1 در مورد فوت یا استعفا یا بازنشستگی یکی از اعضاء هیأتها.
2 در مواردی که هر یک از مستشاران به علتی برای مدتی بیش از 4ماه متوالی از انجام وظیفه باز ماند.
تبصره اعضاء جانشین قبل از اینکه به موجب این ماده بهکاردعوت شوند وظایفی را که از طرف دستگاههای مربوط به آنهاارجاع میشود انجام خواهند داد.
ماده 21 دادستان دیوان محاسبات کشور در حدود قوانین ومقررات مالی در حفظ حقوق بیتالمال اقدام مینماید و در انجاموظایف خود میتواند به هر یک از دستگاهها شخصاً مراجعه و یااین مأموریت را به یکی از دادیاران محول نماید.
تبصره 1 هر گاه در موعد مقرر حساب ماهانه یا سالانه وصورت های مالی و هر نوع سند و یا مدرک مورد نیاز در اختیاردیوان محاسبات کشور قرار نگیرد، دادستان دیوان محاسبات کشورموظف است به محض اعلام، علیه مسؤول یا مسؤولین امردادخواست تنظیم و جهت طرح در هیأتهای مستشاری به رئیسدیوان محاسبات کشور ارسال نماید.