تغذیعه علمی است که از تغییر و تبدیل غذا در بدن و شرکت مواد مغذی در بافتها بعد ازهضم و جذبشان ، عمل مواد مذکور در فعل وانفعالات بیولو ﮋیکی بدن و بالاخره دفع انها صحبت می کند .
مواد مغذی موجود در غذا اجزاء شیمیای تشکیل دهند ه غذا یی هستند که در بدن سه نقش عمده ایجاد انر ﮋی ، تنظیم اعمال بدن ، و یا عمل رشد و ترمیم بافتهای بدن را بعهده دارند .
علم تغذیه علم نسبتا جوانی است که از سال 1634 شناخته شده است .
مانند سایر علوم ، تغذیه نیز متکی به علوم دیگر از قبیل شیمی ، میکروبیولو ﮋ ی ، فیزیولو ﮋی ، پزشکی و بالاخره بیولو ﮋی سلولی است .
اگر چه مطا لعات شکل یافته بر روی تغذیه در قرن بستم شروع شد ولی چندین ازمایش تجربی بر روی این موضوع مربوط به قبل از این دوره می باشد .
شنیدر SCHNEIDER تاریخچه تغذیه را به سه عصر : طبیعی ، تجزیه شیمیای ،بیولو ﮋی تقسیم کرده است .
عصر سلولی یا مولکولی را نیزمی توان به سه عصر قبلی اضافه کرد ، در این عصر تاکید بیشتری بر روی مطالعه تغذیه به داخل سلولی شده است .
عصر طبیعی :
در این عصر مردم عقاید مبهم و خرافاتی از فبیل قدرت (( معجزه )) ، قردت شفا دهی و ارزش طبی نسبت غذ ا ها داشتند .
همچنانکه میلونها نفر امروزه به ضروری بودن غذا برای ادامه زندگی اگاهند ، مردمان اولیه نیز به این مو ضوع پی برد بودند ولی اطالاعاتی در مورد ارزش غذا ئی غذا های مختلف نداشتند ، در اخر این عصر اولین ازمایش تجربی تغذیه توسط پزشک انکلیسی بنام لیند انجام شد .
این پزشک سعی کرد که بیماران مبتلی به اسکوربورت را معالجه کند و بدینجهت به 11 دریانورد شش ماده غذایی مختلف تجویز کرد و دریافت که لیمو یا ابان در شفا بخشیدن به این بیماری موثر می باشد .
عصر تجزیه شیمیای :
در این عصر لاوزاویه که به عنوان پدر تغذیه ، شناخت شده است ، کار خود را بر روی مطالعه تنفس ، اکسیداسیون و کالری سنجی ، که همه در مورد استفاده قرار گرفتن انر ﮋی غذا یی است ، بنا نهاد .
کار لاوزاویه بر روی اکﺴﯾﮋن مصرفی با ویا بدون غذا در هنگام کار بر روی خوکچه هندی ، اولین تحقیق بود که ارتباط بین تولید گرما واکﺴﯾﮋن مصرفی در بدن را نشان داد .
در این عصر کربن ، ئیدروﮋن و ازت موجود در ترکیبات الی را به وسیله روش های شیمیا ئی تعیین کردند و عقیده بر این بود که یک رﮋیم کافی بایستی حاوی پروتئین ، کربو ئیدرات و چربی باشد .
بدینجهت اقدام به تهیه شیر سنتیک ( شامل سه ماده فوق بهمان نسبتی که در شیر گاو وجود دارد .) کردند .
تغذیه شیر خوار با چنین شیری منجر به مرگ او گردید و لذا نتیجه گرفتند که شیر گاوه علاوه بر سه ماده فوق میبایستی دارای بعضی از مواد ناشناخته دیگر باشد .
ازمایشات دیگری در این زمینه انجام شد ونتایج حاصله نشان داد که مقدار کم غذا های طبیعی جهت رشد و برقراری سلامت حیوان لازمست ، و بنابراین پی بردند که غذا ها نه تنها دارای کربوئیدرات ، چربی وپروتئین و خاکستر واملاح است .
بلکه مواد دیگری را نیز شامل ی شود .
با وجود بدست اوردن چنین نتایجی ، تا سال 1910 اداره کشاورزی امریکا (USDA ) فقط کربوئیدرات ، چربی و پروتئین را جهت تغذیه انسان ضروری می دانست .
ولی از سال 1912 پیشرفت زیادی در شناخت ان مواد ضروری ناشناخته (که بعد به نام ویتامین به معنی ضروری برای زندگی ، نامیده شد ) توسط دانشمندان اروپائی واسیایی و امریکای شمالی حاصل شد .
عصر بیولو ﮋی :
اوایل این قرن عوامل بسیاری که خواصی مشابه ویتامین داشتند کشف گردید .
وبالاخره در سال 1940 چهار ویتامین محلول در چربی و هشت رشد محلول در اب کشف و جهت تغذیه انسان ضروری شناخته شد .
از سال 1940 تا کنون فقط دو ویتامین ضروری ، اسید فولیک و 12B شناخته شده است .
در مین عصر خاکستر واملاح رﮋیم مورد مطالعه قرار گرفت و ثابت شد که از مخلوطی از عناصر پیچیده تشکیل شده است .
تا کنون بیش از 20 عنصر از این مخلوط پیچیده به عنوان عنصر ضروری شناخته شد ه است .
ضروری بودن چند عنصر شناخته شده دیگر هنوز مشخص نشده است .
از سال 1960 به بعد تاکید در تحقیقات تغذیهای از شناخت اجزا ء ضروری غذا به مطالعه ارتباط و همبستگی میان مواد مغذی ، نقش دقیق بیولو ﮋی انها و تعیین تعداد مورد لزوم و اثر اماده سازی غذا بر روی کیفیت مواد مغذی غذاها ، تغییر کرده است .
اخیرا نیز توجه زیادی به مسئله اموزش تغذیه و تغییر و تعدیل عادات غذایی شده است .
چه بین اطالاعات تئوری تغذیه و کاربرد ان در بهبود وضع تغذیه شکاف بزرگی وجود دارد .
عصر سلولی یا مولکولی : از سال 1955 باپیشرفت در فن و پیداش میکروسکوپ الکترونی ،الترواسانتر یفیوﮋو بکار بردن ایزوتوپهای ، رادیواکتیو، امکان مطالعه احتیلاجات تغذیه و متابولیسم هر سلول و حتی اجزاء یا ارگانها ی داخل سلول بیشتر شده است .
در زمان حاضر اطلا عات زیادی در مورد ساختمان سلول و نقش حیاتی و پیچیده ای که موادمغذی در رشد ، نمو نگهداری سلول دارند ، در دست است .
تغذیه سلول جهت تغذیه بافت ، که از مجموعه ای از سلولها است ، ضروری است و تغذیه بافت نیز جهت تغذیه ارگانها ی بدن لازمست .
فقدان یک ماده مغذی ضروری منجر به اختلال در تشکیل انزیم ضروری و یا اجزا ء دیگر سلولی می گیرد و این سبب اختلال در عمل و یا مرگ سلول که بصورت علائم مخصوص فیزیکی در بیمارظاهر می شود ، می گردد .
وضع کنونی : اکنون حدود بیش از 100 سال از اولین مطالعه ای که نشان داد که علاوه بر کربوئیدات ، چربی و پروتئین و مواد دیگری برای رشد ونمو طبیعی لازمست میگذرد تا کنون بیش از 45 ماده مغذی برای اعمال طبیعی بدن لازم شناخته شده است .
فقدان هر کدام ، بدون در نظر گرفتن مقدار لازم ، میتواند بر روی عمل همه بدن اثر بگذارد .
اگر چه بیش از 30 سال از کشف اخرین ویتامین می گذرد ، تغذیه هنوز یک موضوع زنده وپر هیجان است که در ان نقش اساسی عناصر کمیاب و تاثیر متقابل ویتامینها و املاح ، فعالیته ای تحقیقاتی زیادی را سببشده است .
اطلا عات جدید در این زمینه دائما جمع اوری ومنتشر می شود و شرکت متخصصین تغذیه در یافتن این اطلاعات جدید قابل ملاحظه است .
اسکوربوت ، راشیتیسم ، بری بری ، پلاگر و کواشیور کور همه بیماری های مربوط به کمبود مواد غذایی و ازجمله مسائل تغذیهای است که شکست کاربرد اطلا عات موجود در زمینه تغذیه را نشان می دهد .
بعلاوه مسئله پرخوری نوع دیگری از سوء تغذیه در ممالک پیشرفته است که متخصصین تغذیه با ان روبرو هستند .
متخصصین تغذیه اکنون امید دارند که با کمک متخصصین علوم اجتماعی بتوانند این اشکالات را بر طرف کنند .در زمان حاضر بیشتر توجه متخصصین تغذیه اجرا ء کاربرد صحیح اطلا عات تئوری جهت برقراری سلامت و پیشگیر و درمان بیماری است .
اهمیت تغذیه خوب : اداره کشاورزی امریکا ضمن اشاره به ضررو زیانی که از سوء تغذیه در امریکا به وجود می اید براورد پیشنهاد کرده است که تغذیه صحیح می تواند مرگ ومیر ناشی از بیماریهای قلبی را 25 درصد ، بیماری های تنفسی و عفونی را 20 درصد ، سرطان را 20 درصد و بیماری قند را 50 درصد کاهش می دهد .
مبلغی که سالیانه صرف پیشگیری و درمان این بیماری های در حدود میلیونها دلار براورد شده است .
تغذیه خوب ممکن است راه بهتر و با صرفه تری در پیشگیری از این بیماری ها باشد .
ﭘﮋوهشگران طی سالها مطالعه نشان داده اند که تغذیه خوب و متناسب می تواند در برقراریسلامت افراد موثر باشد .
بعنوان مثال تغییر از مصرف برنجی که کاملا تصفیه شده به تصفیه نشده و سفید شده در فیلیپین و ممالک دگری که برنج غذای عمده شان را تشکیل می دهد سبببروز بیماری بری بری گردیده است .
اسیاب کردن و برداشتن کامل سبوس برنج سبب می شود که عامل ناشناخته موجود در سبوس که اثر ضد بیماری بری بری را دارد نیز برداشته شود ، و این موضوعی است که در سال 1935 به ان پی برد هشده است .
این عامل همان ویتامین است بعدها شناخته شد و بطور سنتیکی نیز تهیه ودر دسترس قرار گرفت .