انتخاب رشته؛ محدودیت زمان و کمی اطلاعات
انتخاب برای همگان یک ضرورت همیشگی است.
از آغازین روزهای زندگی، انسان به تبع نبوغ فکری مجبور به انتخاب و تصمیم گیری است.
در تصمیم گیری سه مفهوم انتخاب، محدودیت و ریسک( خطر) مستتر است.
منظور از انتخاب، گزینش یک راه از بین دو یا چند راه برای نیل به هدفی خاص است.
در سراسر سالهای زندگی انتخابهای بیشماری وجود دارد که گاهی سرنوشت یک فرد یا جامعه را به نسبت گستره افرادی که تحت تأثیر آن انتخاب ها قرار می گیرند تعیین می کند.
در زندگی فردی انتخاب رشته تحصیلی، همسر و شغل از مهمترین انتخابهاست.
اگرچه همه این انتخابها در خور توجه اند اما انتخاب رشته تحصیلی از آن رو حائز اهمیت زیادی است که در اکثر موارد هم از لحاظ زمانی مقدم بر انتخاب های دیگر است، و هم بر آن دو تأثیرگذار است.
اگرچه انتخاب رشته تحصیلی از دبیرستان شروع می شود، لکن انتخاب رشته دانشگاهی جایگاهی خاص یافته است.
زیرا جوانان درآمد آینده، منزلت اجتماعی، پاسخگویی به نیازهای درونی و موفقیت زندگی فردی، اجتماعی خود را در آن جستجو می کنند.
به دلیل این اهمیت اشتباه در انتخاب، عواقب سوء فراوانی برای انتخاب کنندگان دربرخواهد داشت.
اکنون برخی ازمشکلاتی که موجب اشتباه در انتخاب رشته می شوند توضیح داده می شوند:
1- مشکلات شخصی و شخصیتی داوطلبان: برخی از مشکلات ناشی از عدم استواری در تصمیم ، منفعل بودن درتصمیم گیری و گزینش های آنی و احساسی است.
کم نیستند داوطلبانی که تحت فشار و یا در اثر دیدگاهها و توصیه های دیگران اقدام به انتخاب رشته می کنند و پس از مدتی درمی یابند که به آن رشته علاقه ندارند.
این افراد سرانجام با شکست مواجه می شوند به تغییر رشته رومی آورند یا با بی میلی فقط به مدرک می اندیشند گروه اخیر پس از فراغت از تحصیل یا بیکار می شوند یا به کارشان هیچ علاقه ای ندارند.
خانواده ها و بستگان آن قدر در گوش داوطلبان می خوانند و آنقدر می گویند تا او از میان تمام رشته ها که می تواند برگزیند و یا به آنها علاقه دارد و با استعدادی که دارد آن زمینه دارند فقط به رشته های دهان پرکن و ظاهراً مهم( پزشکی و مهندسی) توجه کند.
حاصل این گونه انتخاب ها سالها بعد به صورت جوانان بیکار، اما دارای مدرک پزشکی و مهندسی مانند تصویری زشت رخ می نماید.
2- ناآگاهی و یا آگاهی های محدود داوطلبان: انتخاب واقع بینانه مستلزم شناخت دقیق شرائط و ویژگی های مورد انتخاب است بدون این شناخت انتخاب کورکورانه انجام می شود و تبعات منفی فراوانی به دنبال خواهد داشت.
مهمترین آگاهی های مورد نیاز داوطلبان ورود به دانشگاه موارد زیر است.
1- اطلاعات مربوط به رشته موردنظر
2- زمینه های شغلی مربوط به رشته
3- اطلاعات مربوط به دانشگاه، محل تحصیل مانند امکانات و اعتبار دانشگاه
4- مقررات خاص مربوط به پذیرش دانشجو مانند بورسیه ها، سهمیه ها، رشته های متمرکمز و نیمه متمرکز.
5- مقررات خاص برخی رشته های مربوط به نیروهای مسلح
6- اطلاعات مربوط به مقاطع تحصیلی( کاردانی، کارشناسی، و کارشناسی ارشد)
7 –اطلاعات مربوط به دوره ها و نوع دانشگاه ها ی دولتی، غیر انتفاعی، شبانه و روزانه
برای کسب اینگونه اطلاعاات داوطلبان باید علاوه بر مطالعه دقیق جزوات منتشر شده توسط سازمان سنجش با مراجعه به مشاوران آگاه یا دانشگاه مجری رشته و یا از طریق فارغ التحصیلان رشته ها، اطلاعات لازم را کسب کنند .
3- مشکلات اجرایی: علاوه بر دو دسته مشکلاتی که به آنها اشاره شد برخی از مشکلات مربوط به مسائل اجرایی است کوتاه بودن زمان در نظر گرفته شده برای انتخاب رشته، کافی نبودن توضیحات دفترچه انتخاب رشته و عدم اشاره به برخی از رشته ها، از جمله این مشکلات است.
که داوطلبان را هنگام انتخاب رشته دچار سردرگمی و اضطراب می کند
50 کلید طلایی برای انتخاب رشته آنچه در پی می آید توصیه هایی است که برای انتخاب رشته بهتر داوطلبان تهیه شده است.
اهمیت انتخاب رشته دقیق و مطالعه شده کمترین عواقب، کمترین ندامت و بیشترین کارآیی را برای شخص داوطلب در وهله نخست و نظام آموزشی خانواده و جامعه در درجه بعد به همراه دارد.
1- هنگام انتخاب رشته شما، حتماً والدینتان هم حضور داشته و از انتخابهایتان با اطلاع باشند.
2-هرگز به یک انتخاب رشته کامپیوتری اکتفا نکنید.
3- کامپیوتر هرگزبه تنهایی علاقه مندی و شخصیت شما را نمی تواند در نظر بگیرد.
4- حتماً اطلاعاتی را در مورد دانشگاههای انتخابی خود کسب نمائید.
5- رشته هایی را که انتخاب می کنید، حتماً مورد مطالعه و بررسی قرار دهید.
زیرا انتخاب رشته انتخاب زندگی است.
6- در انتخاب رشته دقت کنید زیرا ممکن است هرگز تغییر یا انتقال برای شما مقدور نباشد.
7- هیچگاه نگذارید دیگران برای آینده شما تصمیم بگیرند.
8- انتخاب اول با انتخاب آخر از نظر اولویت نمره فرقی نمی کند.
اولویت براساس علاقه مندی به نوع رشته و دانشگاهی است که انتخاب می کنید.
9- در انتخاب رشته مقید نباشید که تمام رشته های روزانه را انتخاب کنید و بعد به سراغ دیگر رشته ها بروید.
10- انتخاب رشته باید براساس علاقه مندی،نوع دانشگاه و رشته های مرغوب باشد.
11- شهری را که نمی توانید به آنجا مهاجرت کنید، انتخاب نکنید، واقعاً چهارسال دوران کوتاهی نیست.
12- سعی کنید بعضی از رشته های شبانه، غیرانتفاعی پیام نور شهر خودتان را در اولویت نسبت به شهرهای دور روزانه قرار دهید.
13- باید طوری انتخاب رشته کنید که رشته اول، بر دوم و رشته دوم بر سوم به ترتیب تا آخر بر دیگری برتری داشته باشد.
14- با واقعیت های موجود و نمرات و رتبه خود تعیین رشته کنید، زیرا ممکن است انتظارات بالا باعث شود تا موقعیت هایی را از دست دهید که دیگر هرگز آنها را به دست نیاورید.
15-سعی کنید، رشته های قطبی، استانی و ناحیه ای شهر خود را بشناسید و از میان آنها انتخابهای بیشتری داشته باشید، زیرا حدود 70 درصد سهمیه اختصاص یافته مربوط به شما است.
16- حتی المقددور رشته شبانه خود را از شهر خود و از شهر های همجوار انتخاب کنید، زیرا امکانات خوابگاهی در دانشگاههایی که رشته شبانه دارند وجود ندارد و سهیمه اختصاص یافته نیز برای شما بیشتر است.
17- در انتخاب رشته های کاردانی و شهرهای دور دقت کنید اگر قبول شوید حتماً باید در آن رشته ادامه تحصیل بدهید در غیر اینصورت دو سال از کنکور محروم می شوید.
18- هرچه می خواهید شانس خود را در رشته های شبانه، غیرانتفاعی، پیام نور و نیمه حضوری امتحان کنید.
زیرا در صورت عدم ثبت نام و ادامه تحصیل از کنکور سال آینده محروم نخواهید شد.
19- در قسمت بالای کارنامه به منطقه ثبت نام خود توجه کنید.
20- افرادی که دارای مدرک کاردانی بوده و در کنکور سراسری شرکت کرده اند مجاز به انتخاب همه رشته ها نیستند و حتماً باید مطابق دفترچه انتخاب رشته کنند.
21- هیچ فرد ی نمی تواند در دو رشته اعم از دولتی یا آزاد ادامه تحصیل دهد.
22- اگر فردی تمایل به انتخاب رشته در دانشگاههای پیام نور و غیرانتفاعی را دارد حتماً باید قبلاً ثبت نام کرده و یا علامت مجوز انتخاب رشته در کارنامه به او داده شده باشد.
23- کسانی که مجاز به انتخاب رشته در دوره روزانه شده اند حق انتخاب دانشگاههای شبانه و نیمه حضوری را دارند.
24- از نظر تنوع رشته ها رشته ریاضی شامل حدود 166 رشته دردانشگاههای مختلف است.
25- ازنطر تنوع رشته های تجربی شامل حدود 124 رشته در دانشگاههای مختلف است.
26- از نظر تنوع رشته های انسانی شامل حدود 73 رشته در دانشگاههای مختلف است.
27- از نظر تنوع رشته ها رشته زبان شامل حدود 15 رشته در دانشگاههای مختلف است.
28- از نظر تنوع رشته ها رشته هنر شامل حدود 23 رشته در دانشگاههای مختلف است.
29- بعضی از رشته ها گرایش خاصی دارند، حتماً به ملاحظات مربوط به رشته توجه داشته باشید.
30- در مورد رشته مشاوره ، 80 درصد ظرفیت مربوط به آموزش و پرورش است.
31- گزینش دانشجو در دانشگاه امام صادق(ع) بطور جداگانه از بین داوطلبانی که قبلاً فرم ارائه کرده اند صورت می گیرد.
32- پذیرش در رشته های نیمه متمرکز مثل دانشگاههای سراسری روزانه انصراف از تحصیل ندارد.
33- انتقال دانشجو از شبانه، پیام نور، غیرانتفاعی و نیمه حضوری به دانشگاههای روزانه ممنوع است.
34- طول مدت تحصیل در مقطع تحصیل در مقطع کارشناسی حداکثر 7 سال است.
35- اعطای مأموریت در دوره شبانه برای کارمندان مقدور نیست.
36- در تمام گروههای آموزش اعم از تجربی، ریاضی، انسانی، هنر و زبان دوره شبانه وجود دارد.
37- در تمام گروههای آموزش اعم از تجربی، ریاضی، انسانی، هنر و زبان دوره پیام نور وجو دارد.
38- در تمام گروههای آموزش اعم از تجربی، ریاضی، انسانی، هنر و زبان دوره غیر انتفاعی وجود دارد.
39- در تمام گروههای آموزش اعم از تجربی، ریاضی، انسانی، هنر و زبان دوره نیمه حضوری وجود دارد.
40 –افراد دارای سهیمه تنها مجاز به یک باراستفاده از سهمیه هستند.
41- داوطلبی که در قسمت پیام نور علامت دارد و در قسمت روزانه این علامت را ندارند، فقط می تواند از میان رشته های مجاز دانشگاه های پیام نور انتخاب رشته کند.
42- داوطلبی که در قسمت غیرانتفاعی علامت را دارد و در قسمت روزانه فاقد آن است، فقط می تواند از میان رشته های مجاز دانشگاههای غیراتنفاعی انتخاب رشته کند.
43- آن دسته از داوطلبانی که با فوق دیپلم در کنکور شرکت کرده اند مستطیل مربوطه مندرج در کارنامه را باید علامت بگذارند .
44- اتباع خارجی باید مستطیل مربوطه مندرج در کارنامه را علامت بگذارند.
45- داوطلبان موظف نیستند 100 اولویت خود را تکمیل نماید.
46- اگر در انتخاب رشته در سهمیه ای مجاز باشید و انتخاب رشته کنید باطل اعلام می شود.
47- تمام داوطلبان نابیناف نیمه بینا، ناشنوا و معلولین جسمی و حرکتی جزو منطقه 3 گزینش خواهند شد.
48- افرادی که دو سال آخر خود را در خارج از کشور گذرانده باشند جزوء منطقه 3 گزینش خواهند شد.
49- افرادی که در سهیمه مناطق 2 و 3 استفاده می کنند باید متعهد شوند که پس از فراغت از تحصیل به مدت یک برابر زمان تحصیل در شهرستانهای واقع در سهیمه خدمت کنند.
50- تکرار انتخاب یک رشته در فرم مربوط هیچگونه اولویتی را برای فرد ایجاد نمی کند حتی اگر دهها بار تکرار شود.
علاقه ، شرط اول انتخاب رشته همه 12 درس خواندن یک طرف انتخاب رشته یک طرف انتخاب رشته می تواند شروعی خوب باشد یا یک ادامه بی هدف یا حتی نقفطه پایان همه تلاش ها و امیدها.
این فرمها ی رایانه ای یا چهارخانه های سفید باید هوشمندانه پرشوند.
اول به دلت رجوع کن و بعد تصمیم بگیر.
اگر تو با انگیزه و شناخت انتخاب رشته کنی، ادامه راه بسیار هموارتر خواهد شد.
علاقه، رتبه، دقت در هر گروه آزمایشی ما حداکثر 5 زیر گروه داریم مفهوم زیر گروه برای رشته هایی از آن گروه آزمایشی استفاده می شود که تجانس بیشتری با همدیگر داشته باشند.
کل گروههای آزمایشی ما 5 گروه است.
گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر و زبانهای خارجه هرکدام از آنها چند زیر گروه دارند.
مثلاً در گروه ریاضی و فنی ما 3 زیرگروه داریم.
رشته هایی که در سهایی نزدیک به هم داشته باشند در یک زیر گروه قرار می گیرند .
ابتدا داوطلب باید به رشته مورد علاقه خودش توجه کند که در کدام زیرگروه قرار می گیرد و با توجه به نمره ای که کسب کرده شانس قبولی خودش را در آن رشته ارزیابی کند.
البته همان طور که گفتیم شانس قبولی یک داوطلب چیز ی نیست که به نمره خود داوطلب بستگی داشته باشد.
بلکه به انتخاب های دیگر داوطلبان بستگی دارد.
این هم یکی از مواردی است که بدون دانستن آن نمی توان مشاوره دقیقی درباره انتخاب رشته داد.
بنابراین مؤسساتی که می گویند ما صددرصد تضمین می کنیم که در فلان رشته محل داوطلبی پذیرفته بشود این تضمین نمی تواند صددرصد واقعی شود چون هنوز هم از انتخاب های دیگر داوطلبان هیچ اطلاعی دردست نیست.
داوطلبان در 2 مطلب بسیاردقت کنند.
یکی درشناخت علاقه خودشان برای ادامه تحصیل چون ما دانشجویان بسیاری را دیده ایم که حتی پس از گذشت 3.2 یا 7 ترم تحصیلی اعلام می کنند از رشته خود رضایت ندارند و با روحیات خودشان مطابق نیست و برای این که چنین مشکلی امسال برای داوطلبان پیش نیاید استعدادها و علایق خودشان را به صورت کامل شناسایی کنند رشته های دانشگاهی را تا حد ممکن با استفاده از منابع موجود بشناسند و پس از آن به انتخاب رشته مبادرت مبادرت کنند.
در انتخاب رشته به علاقه خود توجه کنند نه رتبه خود و به این نکته توجه کنند که اگر در انتخاب سوم خود انتخاب شوند دیگر رایانه به سراغ رشته های دیگر نمی رود و آن بعنوان اولویت قبولی مد نظر قرار می گیرد.
حتماً به این نکته باید توجه شود که میان 100 انتخاب موجود اگر در انتخاب 19 چون اگر در انتخاب 17 قبول شوند رایانه به سراغ انتخاب 19 نمی رود.
نکته دوم که بسیار سرنوشت ساز است .
این است که هنگام تکمیل فرم دقت بسیار بکنند.
چون اگر اشتباهی صورت بگیرد در کدنویسی باعث می شود.
داوطلب بجای اینکه مثلا در یک رشته در مشهد پذیرفته بشود به یک رشته دیگر درشهر اهواز معرفی شود واین تغییرات دردسرهای بسیار دردر جه اول برای خود داوطلب و در درجه دوم برای دانشگاه و در نهایت برای سازمان سنجش پیش می آید بنابراین تقاضای این است که پس از تکمیل فرم انتخاب رشته حتماً یک کپی از آن را پیش خود نگه دارد.
بهتراست داوطلبا ن با توجه به میل قلبی خودشان فرم انتخاب رشته را پر کنند در حالی که می بینیم بیشتر داوطلبان عزیز میخواهند بدانند با توجه به رتبه خودشان در کدام دانشگاه قبول می شوند.