دانلود مقاله اهمیت آموزش ابتدایی

اهمیت آموزش ابتدایی
مقدمه :
انسان در سالهای اولیه عمر خود مهمترین و موثرترین لحظات را طی می کند و در این زمان است که رشد عقلی او شکل می گیرد .

بنابر این تعلیم و تربیت به عنوان تعیین کننده و رکن اساسی سعادت انسانها و منشاء تغییرات و تحولات و دگرگونیهای اجتماعی فرهنگی اقتصادی در بین جوامع مختلف است سپس بدون شک باید بدان توجه بیشتری شود .

باید توجه داشته باشیم در دوران ابتدایی مهمتر از دانشگاه می باشد چرا که رشد عقلی در این دوران شکل می گیرد تا بتواند در دانشگاه پیشرفت کند .

در جوامع مختلف باید توجه شود کهدوره ابتدایی جایگاه خاصی دارد و با طی این دوره رسیدن به مراحل بعدی بهتر خواهد بود .

دراین دوران است که شخصیت کودک شکل می گیرد و این شکل گیری و رمز موفقیت آن در دست کسی است که با کودک این راه را می پیماید و او کسی نیست جز ، معلم .

آتوت کنت می گوید :
ترقی انسانیت بیشتر از همه مرهون تعلیم و تربیت است و این تعلیم و تربیت باید باید تعلیم و تربیت باید عام باشد و نه فقط عقل و اندیشه را بپروراند بلکه تمام جوانب رشد وی را در بر گیرد .

امام خمینی (ره) در خصوص تعلیم و تربیت می گوید :
تعلیم و تربیت عبارت است :
از این رو نقش آموزش و پرورش کاملاً معلوم می باشد و فراتر از همه نقش آموزش ابتدایی در این شکوفتیی مشخص و مبرهن است .

در کشور ما ایران آموزش ابتدایی فرایندی است به مدت پنج سال که کودک از 7 سالگی وارد این مقطع می شود و بدنبال شکل گیری هوشیش و شخصیتش و رشد روحی و جسمی اش مراحل پنج ساله را طی می کند .

با توجه به عنوان مقاله سعی کردهایم که نقش و جایگاه آموزش ابتدایی را در نظام تعلیم و تربیت بیان کرده تا موجبات هر چه بهتر تحقق آرمانهای کشورمان را فراهم کنیم .

تاریخچه دوره ابتدایی :
در کشور ما دوره ابتدایی ، دوره ای همگانی – مجانی و مرحله ی اول آموزش تعلیمات عمومی است .

در گذشته ها آموزش ابتدایی پیش از تاسیس مدرسه در مکتب خانه بود و در سال 1290 ( ه ش ) اولین دوره تحصیلی که مدت آن 6 سال بود تصویب شد .

در سال 1345 با تغییر ساختار آموزش ابتدایی از 6 سال به 5 سال تقلیل پیدا کرده و به عنوان مرحله اول آموزش تعلیمات عمومی معرفی گردید .

هم اکنون 6 سال تمام وارد این مرحله می شوند و ثبت نام می کنند و مدت 5 سال را می گذرانند .

اهداف دوره ابتدایی :
این دوره به جهت رشد و تربیت شخصیت کودک بسیار مهم است که به آن دوره اطاعت – خلاقیت و تادیب برای بروز استعدادهای عمومی نیز نی گویند .

از جمله اهداف این دوره مهم می توان به موارد ذیل اشاره کرد .

1- پرورش قوای جسمانی کودک
2- پرورش استعدادهای کودک و کمک به رشد خلاقیت او
3- پرورش فضائل دینی و اخلاقی
4- ایجاد مهارت های اساسی خواندن و نوشتن
5- آموزش نکات بهداشتی در خانه و مدرسه
6- آماده کردن کودک برای تحصیلات بالاتر
7- آشنایی کودک با زندگی اجتماعی خارج از خانواده
آموزش ابتدایی پایه آموزشی
نقطه ورودی یک حرکت طولانی و مهم در زندگی کودکان آموزش ابتدایی و دبستانی است .

دانش آموزان با ورود به این دوره مواجه با یک تحول اساسی می شوند و از نظر توانایی ذهنی برای برای کسب بسیاری از مسائل آموزشی و تربیتی که قبل از ارتباط مستقیم با مدرسه پیدا نکرده بود آمادگی پیدا می کنند و تحولات عظیمی در ذهن انش اموز نسبت به مسائل اجتماعی ایجاد می شود.

از طرفی این دوره شکوفایی بسیاری از استعدادهای دانش اموز است از جمله استعدادهای هنرسظی – ادبی – فنی – برنامه هایی ایجاد می گردد و قطعاً ضمانت کارفرما برای کسب موفقیت های آتی در زندگی شخصی و اجتماعی فراهم خواهد شد.

یکی از برنامه های مهم این دوره روابط معلم و شاگد است.

چراکه برخوردهای اولیه در تنظیم شخصیت بچه و شکل گیری خصوصیات رفتاری و اعتقادی او و خضلت ها و منش ها او بسیار تعیین کننده است .

پس از نظر کیفی آموزش و پرورش ابتدایی اهمیت بالایی دارد و بنابراین باید قسمت عمده برنامه ها و امکانات و نیروی انسانی و تحقیقاتی و پژوهشی در این دوره متمرکز کرد.

هر ساله جمع کثیری از بچه ها برای پیمودن این دوره پس از گزراندن سالها در اموزش خانواده و والدین مقطع میشوند.

لذا اهمیت ویژه این دوره بسیار زیاد است و باید به آن توجه بیشتری نمود .

نباید آموزش ابتدایی با این نظر تگاه کرد که چون اولین پایه است از نظر آموزشی در مرحله ای پایین قرار داد به همین دلیل به حکم زیر بنایی را در ساخت تعلیم و تربیت کشور اجرا می کند .

موقعیت آموزشی ابتدایی از سوی دظیری را می توان چنین بررسی کرد که آموزش ابتداییخرده سیستمی از سیستمک آموزشی است که مانند دیگر سیستم ها مجموعه عواملی مرتبط با هم تحت سازماندهی خاص در راستای اهداف مشخص فعالیت می کند برای اینکه یک خرده سیستم بدون اشکان عمده فعالیت طبیعی داشته باشد لازم است بین عوامل سازنده یعنی معلم و دانش آموز و اطلاعات و تجهیزات و امکانات و ...

تعادل کمی و کیفی داتشه باشد .

مثلاً رشد جمعیت تحصیلی بدون رشد امکانات و سایر عوامل باعث عدم تعادل می وشد و در کنار آن افت تحصیلی خستگی و بی حوصلگی دانش آموز عدم انگیزش معلم عدم پیشرفت مطلوب باعث عدم تعادل کیفی خواهد شد .

این مجموعه عوامل به علت ماهیت اجتماعی وابط بین آنها در جریان خود پدیده ای را به وجود می آورند به نام افت تحصیلی که اگر کنترل نشود پدیده های بحران زایی را موجب می گردد .

همه این مطالب نماینگر این است که باید کارکرد هر یک از عوامل دقیق و منظم باشد.

با توجه به عوامل فوق باید دوره ابتدایی محاسب بسیاری شود.

حمایت ها می تواند به صورتهای مختلف باشد از مهمترین شکل های حمایتی سرمایه گذاری در این دوره است .

چون بازدهی آموزشی ابتدایی نسبت به آموزش عالی و متوسطه بیشتر است به شرطی که درست سرمایه گذاری شود و با برنامه ریزی پیش برود .

بی توجهی ما نسبت به این زیر ساخت باعث سست شدن و بی هویت بودن تعلیم و تربیت می گردد.

تعلیم و تربیت از دیدگاه بزرگان دین : در کشور ما با پیروزی انقلاب اسلامی و رهبری کبیر امام خمیــنی و دیدگاه بزرگان و روحانیون در آموزش و پرورش نقش عمده ای را در بر گرفته است.

از جمله دیدگاه های مهم می توان به دیدگاه امام (ره) اشاره کرد.

ایشان تعلیم و تربیت را چنین بیان می کنند : تربیت کودک به نوعی به تربیت جامعه مربوط است چون جامعه چیزی جر ترکیب و پیوند افکار و عقاید و عواطف انسانی نسبت به هم چه اجزاء آن صالح باشد جامعه نیز صالحتر خواهد بود .

تربیت در دوره کودکی تا حد بسیار زیادی در سرنوشت فکری ، فرهنگی علمی انسان را در همه عمر رقم می زند اگر دوره کودکی خام و ناقص سپری شود در دوره های بالاتر با مشکلات بسیاری مواجه می شود.

از نظر اقتصادی تربیت کودک قابل تأمل است بعبارتی آموزش و پرورش نوعی سرمایه گذاری است آنچه در این مدت سرمایه گذاری می شود در آتی مدیران و مهندسان و پزشکان و ....

را به جامعه باز می گرداند و آنها مهارت های لازم را در مدرسه می آموزند اگر در دورۀ خردسالی صلاحیت های اولیه در افراد به وجود نیاید سرمایه گذاری به هدر می رود.

امام خمینی (ره) خطاب به فرهنگیان فرمود : بچه های ما در هر زمان باید موافق آن زمان تربیت شوند و در روایات هم هست که بچه هایتان را تربیت کنید برای زمان آتیه اینکه آینها در زمان آینده باید دست به کار مملکت و کشور بشوند.

تعلیم و تربیت باید همه جانبه باشد .

وضعیت آماری آموزش ابتدایی : هم اکنون حدود 317580 کلاس اختصاص به دوره ابتدایی که حدود 7968493 دانش آموز در آنها مشغول به تحصیل هستند در کشورمان دایر است .

و حدود 399848 معلم و کادر و عوامل اجرایی در آموزش و پرورش دوره ابتدایی دارد که وظایف مسئولیت لیست مربوط به این دوره را به عهده دارند.

بنابراهین بار سنگینی از مسائل آموزشی و پرورشی کشور به دوش دوره ابتدایی است.

در سایر کشورها هم بر حسب میزان و پیشرفتهایی که در آموزش و پرورش دارند و همینطور سیستم آموزش حاکم در آن کشور کم و بیش همین حجم عظیم بر دوره ابتدایی به چشم می خورد .

قسمت های عمده از فعالیت های تبلیغاتی امروز در دنیا حول و حوش مسائل ابتدایی انجام می شود موسسه سرمایه گذاری و بخش عظیمی از نیوری انسانی در این دوره به کار رفته است.

امکانات کمک آموزشی در این دوره متمرکز شده و حتظی در بعضی از کشورهامراکز تربیت معلم خاص دوره ابتدایی تشکیل گردیده است و ا«ی سرمایه گذاری ها سالهای اخیر موجب پیشرفت چشم گیری گردیده است .

دانشمندان در سالهای اخیر خیلی از آثار علمی و تحقیقاتی زیادخود را صرف مسائل مربوط به این دوره نموده اند.

و این بیانگر این نکته مهم است شرایط روحظی خاص بچه ها در این دوره و استعدادها و توانایی هاظی خاص آنها ایجاب می کند که برنامه ریزی گسترده ای را برای رشد استعدادها و پرورش خلاقیت آنها و بالابردن توانایی آنها را مد نظر قرار می دهیم .

عیوب برنامه ریزی در مقطع ابتدایی : 1- مسائل ناظمی : مسائل آن دسته از فعالیـ هایی است که ما امروز آموزش و پرورش به عنوان فعالیت های پرورشی و تربیتی از آن یاد می کنیم .

این دسته از فعالیت ها باید منجر به ایجاد فرصت های خاص در دانش آموزان و ایجاد تنش های فردی و اجتماعی و تحول ارزشی و تفکر خاص بشوند.

ولی در آموزش و پرورش نسبت به این حیطه غفلت شده و عواقب عدم توجه به این حیطه از مسائل را می توان در نظام تعلیم و تربیت کشورها ملاحظه کرد مانند کشور ژاپن خودکشی در بین دانش آموزان به عنوان دومین علت مرگ مطرح گردیده است .

با مطرح شدن این مسائل صاحب نظران به این نکته رسیده اند که یکی از علت های اصلی عدم توانایی دانش آموزان ا روبرو شدن با مشکلات و تحمل سختی ها است .

به خصوص شکستهای آموزشی که به این نقص فعالیت تربیتی را گویاست.

به عبارتی دانش آموزان یادگیری هر موضوع از ویژگی های عاطفی آن موضوع به پایان می رساند سپس برنامه ریزی ها و روشهای عملی آموزشی و پرورشی باید با دقت و احتیاط قامل و با توجه و به کظیفیت خاص و نتایج هر روش صورت می گیرد.

مسائل فرهنگی : مشکل دیگر از این مقطع دیدگاه فرهنگی غلط جامعه و جامعه و فرهنگ ما نسبت به این دوره است .

به تصور غلط در این دوره به علت پایین بودن سن بچــه ها و روحیه فرمانبری آنها از نظر درسی و مسائل غیر درسی برنامه ریزی های این دوره به تخصص کمتری نیاز دارد و در نتیجه از ارزش کمتری نیز برخوردار است .

به همین علت کارمندان و معلمان ابتدایی احساس حقارت می کنند.

نگاه مردم و حتی همکاران مقاطع دیگر نگاه پایین است و احساس شده در مدارس ابتدایی چون با کودک سر و کار دارند کم اهمیت هستند.

و این بیشنش تأثیر منفی بسزایی برای آموزش ابتدایی داشته و دارد.

در حالی که واقعیت امر این است که اگر بخواهیم آموزش و پرورشی پویا و خلاق داشته باشیم و بخواهیم زیر ساخت تعلی» و تربیت را محکم کنیم باید آموزش و پرورش را جدی بگیریم و همه همت ها و تلاش ها را در بالندگی زیر بنای ابتدایی تعلیم و تربیت دوره ابتدایی مصرف کنیم .

باید منزلت ابتدایی را به حدی بالا برد که دکترای این مقطع با افتخار در امر تدریس و تلاش و کار کند که کار خود را با علاقه بپردازد.

3- فاصله آموزش از پرورش : جدا دیدن فعالیت های آموزشی از پرورشی چرا از نظر علمی و از نظر فلسفی قابل دفاع نسبت بدون شک از بعضی جهات آموزشی زیر بنایی فعالیت های پرورشی است و از طرف دیگر هر فعالیت آموزشی نیز بدون توجه به ابعاد در پرورشی کار غیر قابل تصور است .

لذا اگر امروز در مدارسمان عده ای را به عنوان معلم یا دمی کنیم و عده ای را به عنوان مربی تربیتی نباید به معنی قبول تفکیک فعالیت های آشی از پرورشی تلقی شود.

اگر چه ممکن است در گذشته هم با همین دید چنین تقسیم بندی صورت گرفته باشد .

اما باید دیدگام جدید به همین سمت حرکت کند که معلم واقعاً هم مسئول فعالیت های آموزشی را بر عهده دارد و هم فعالیت های پرورشی را و مربی هم فعالیت های آموزشی بچه ها را بر عهده دارد و هم مسئولیت پرورشی کودکان از وظایف اوست.

به نظر روید حرکت آموزش و پرورش به سمت اظین است که فعالیت های معلمان و مربیان فعالیت های لاینفک از یکدیگر تلقی شود و هر معلمی در اموزش و پرورش به همان اندازه برای خودش مسئولیت آموزشی قائل است برای مسئولیت های پرورشی هم قائل باشد و بلعکس 4- گویش های محلی : همانطور که می دانیم در کشور ما استانها مختلف با گویش های مختلف است که سبب کند شدن پیشرفت آموزشی در مقطع ابتدایی می گردد.

گویشهای مختلف – کردی – ترکی – بلوچی – گیلکی – و ...

که کودک با ورود به مدرسه با مشکلات زیادی مواجه می شود.

البته از دیدگاه زبان شناسان این مشکل غیر قابل حل نیست بلکه مسئوله آموزشی است ، همانطوری که وقتی قرار است بچه ای وارد مدرسه ای شود و یک رشته قوانین و اصول نظم را بپذیرد که پیش از آن در زندگیش وجود نداشته است در این ضمینه هم خود مسائل زیادی به وجود می آید که می توان برای آنها راه حل مناسب یافت از جملـــه راه حل های رفع این مشکل می توان به موارد ذیل اشاره کرد : 1- زبان فارسی را به عنوان عامل اساسی قرار داده و نگرش مثبت نسبت به آن در بچــه ها ایجاد کنیم .

2- دوره های یک ماهه آموزش شروع قبل از شروع ابتدایی برای مناطق دو زبانه و توجه بیشتر به آن.

3- واژه های مشترک بین زبان فارسی و زبانهای بومی و محلی مورد استفاده قرار دهیم .

4- از فیلم – وسایل دیگر مثل تصاویر و ...

برای آموزش زبان فارسی استفاده شود .

5- آموزگار : نیروی انسانی مانند خونی است که در که در رگهای هر سازمانی جریان دارد .

سلامت این جریان در گروه شناخت و آگاهی های لازمی است که انجام وظایف و ایفای نقش نیروی انسانی ایجاد می کند .

در وزارت آموزش و پرورش مانند دیگر سازمانها تأمین نیروی انسانی از طریق تأمین نیروی انسانی برنامه ریزی می شود.

مشکلی که در زمی«ه تأمین نیروی انسانی در آموزش و پرورش با آن مواجه هستیم سطح تحصیلات و تخصص معملمان این دوره است .

بیشتر معلمان این مقطع دیپلم و مقداری هم زیر دیپلم هستند .

عده ای هم معلمان حق التدرسی هستند که ضمن احترام به زحمات آنها باید قبول کرد که آموزشهای کافی را ندیده اند.

تأسف با است اینکه بعضی از معلمین اطلاع کافی هم ندارند و فاقد بار علمی مطلوب هستند و حاضر به استفاده از روشهای جدید مطرح شده در امر تدریس نیستند و از روشهای گذشته استفاده می کنند .

یکی از راهکارهای اصلی در این زمینه ایجاد این انگیزش است که معلم به عنوان نیروی انسانی نه در وزارت اموزش و پر ورش بلکه در جامعه مطرح است و معلم وظیفه دارد که جریان تربیت رسمی را هدایت کند برای رسیدن به اهداف تربیتی .

ایجاد دوره های ضمن خدمت و آموزش روشهای تدریس جدی یکی از راهکارهای مناسبی است که به کمک آن معلمین می توانند روشهای جدید تدریس را بهتر آموخته و در کلاسها به کار بگیرند.

نتیجه گیری : کودکانی که وارد مقطع ابتدایی می شوند در سنی هستند که بیشترین آمادگی را برای کسب آموزش دارند .

این کودکان مانند زمینی هستند که هر بذری که در آن بکاری پرورش می یابد و ثمر می دهد و این وظیفه ی ماست که در این زمین بذری مناسب و درست و اصلاح شده بکاریم تا محصول مناسب با نیازهای جامعه بدهد.

باید با برنامه ریزی مناسب در تعلیم و تربیت بخصوص مقطع ابتدایی شرایطی را فراهم کنید که دانش آموزان مطالب و موضوعات دنیای پیچیده امروز اطلاع حاصل کرده و برای وارد شدن در این اجتماع آماده شوند.

و این برنامه ریزی ها باید به گونه ای باشد که جوابگوی نیازهای کودکان باشد .

بعبارتی باید آنها طوری تربیت کرد که مأنوس به گذشته باشند و حاصل را دریابند و آینده باور کنند .

ولی به دلیل مشکلات مطرح شده در متن مقاله برنامه های آموزش کمک چندانی به کودکان در جهت فراگیری مهارت های اساسی یادگیری و مهارت های مفید و مناسب زندگی نمی کنند.

به طور مثال افرادی که بعد از مقطع ابتدایی ترک تحصیلی میکنند و به مراحل بالا و دانشگاهی نمی رسند در واقع بی سواد محسوب می شوند.

بنابراین مدارس ابتدایی ما نیاز تجدید حیات دارند و تجدید حیات آنان مستلزم راه حل های نو و عملی علمی است .

افزایش اختیارات اولیا و دانش آموزان و همایت مدیران مدارس و دادن مسئولیت های اجتماعی به مدیران و معلمان برای اداره مدرسه – تشکیل کلاسهای ضمن خدمت و غیره ...

رویکرد های جدی در ضمینه آموزش و تربیت معلمان و تدریس بهتر است .

به امید روزی که شاهد پیشرفت در عرصۀ تعلیم و تربیت مخصوصاً مقطع ابتدایی باشیم و بتوانیم این سرمایه های گرانبها در جهت پیشبرد اهداف اسلامی و تربیتی و پرورش بدهیم .

منابع و مأخذ : 1- سرمایه گذاری برای آینده آموزش و پرورش ، ژاک هلک ، ترجمه عبدالحسیــن نفیسی .

2-فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت شماره 13 و 14 سال 78 6- روان شناسی تربیتی دکتر پروین کدیور 7- جامعه شناسی آموزش و پرورش دکتر علی علاقه بند سال 74 8- بروشور آماری وزارت آموزش و پرورش کشور 9- آموزش و پرورش ایران عبد الحسین نفیسی 10- رشد آموزش ابتدایی ( ویژه نامه همایش نقد بررسی کتب ابتدایی) 11- پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت.

پیشنهاد : با توجه به مطالب مطرح شده و مشکلاتی که بر سر راه و آموزش مقطع ابتدایی وجود دارد .

به نظر من در ابتدا باید سعی کنیم معلمین و مربیان با تجربه و دارای سطح تحصیلات بالاتر را برای این مقطع قرار بدهیم و نیز تشکیل کلاسهای ضمن خدمت به صورت چند ماهه بلکه به صورت یک یا دو سال به نحوی که مطالعات و تحقیقات و آموزشها پی گیر و ادامه دار باشد نه مقطعظی تا معلمین گرامی این مقطع بتوانند با روشهای جدید آن شوند و در کلاسها به کار ببرند.