اشتغال نیروی انسانی مهمترین و اصلی ترین هدف برنامه ریزی در هر کشور است .چون داشتن کار یک حق اولیه قانونی و فطری است و بدون ان زندگی فردی و اجتماعی تامین نمی شود بیکاری نوعی بیماری و زمینه ساز بسیاری از نابسامانی ها و مشکلات می باشد.بیکاری بیشتر در شهرها رخ می دهد چون افراد بیکار به هر علت و در هر جا که باشند جهت کاریابی دیر یا زود راهی شهرها می شوند. نمونه ای چند از انواع بیکاری: بیکاری اشکار:گروهی از جمعیت فعال کشور که در 7 روز یش از مراجعه ی مامور سرشماری در جست و جوی کار بوده ه ا ند و هیچگونه درامدی نداشته ا ند بیکار اشکار شناخته می شوند.بین بیکاران اشکار از بیسواد گرفته تا افراد متخصص در رده ها ی سنی و جنسی مختلف مخصوصا گروه جوانان فارغ التحصیل زنان شهری مردان غیر ماهر مهاجر به شهر و ...وجود دارند. بیکاری پنهان:بیکاری پنهان شامل افراد فعال و ظاهرا شاغلی است که عملا نقشی در تولید یا پیشرفت کار ندارند و با حذف انها خللی عمده به گردونه ی کار وارد نمی شود.بسیاری از کارمندان ادارات کارگران اضافی کارگاههای تولیدی کشاورزانی که امکانات کشاورزی در اختیار ندارند و بیشتر مشاغل ازاد و غیر رسمی از ان جمله اند. بیکاری فصلی:بیکاری فصلی شامل گروهی از شاغلین فعال می شود که به دلیل مشروط بودن حرفه شان فقط در قسمتی از سال کار می کنند و بقیه ی اوقات بیکار می مانند این گروه اکثرا شامل روستاییان و کارگرانی می شود که فقط در فصل کشت و برداشت یا میوه چینی کار می کنند بقیه سال را بیکار می مانند. کم کاری:کم کاری شامل افراد فعالی است که با تمام استعداد جسمی امادگی کاری از تمام توان کاری خود استفاده نمی کنند و صرفا ارتباط خود را با محل کار قطع نکرده وجدان کار یا شوق خدمت و انجام وظیفه نداشته بیشتر نیرو و تخصص خود را در اداره و کارخانه و ...به ضرر خود و جامعه عاطل می گذرانند این اسیب مسری و مزمن بیشتر در جهان سوم دیده می شود.
مشاغل غیر رسمی:مشاغل کاذب شهری به ان دسته از مشاغل شهری گفته می شود که اولا به شکل مستقیم یا غیر مستقیم کمکی به افزایش بهره وری نهایی کار تولیدی خواهد شد.
انگیزه ی انتخاب موضوع:انگیزه ی انتخاب من اهمیت و ارزشی است که این موضوع در ایران دارد و به خاطر تمام ابهاماتی که برای خودم وجود داشته و دارد و این که تا به حال هیچ گزارش و تحقیق جامع و کاملی در این زمینه مطالعه نکرده ام که به بسیاری از ابهامات من پاسخ منطقی بدهد. اهمیت موضوع:فرا گیر شدن این مسئله باعث شده گذشته از مسئولان و متخصصان افراد عادی نیز حساسیت موضوع را درک کرده به مخاطرات ان بیندیشند لذا طرح مباحث و مسائل ان و ارائه ی راه حلهای معقول و مناسب ضرورت دارد.باید ضمن بررسی ریشه یابی و اگاهی دادن به عموم موارد ان در برنامه ریزیهای مورد نظر به کار گرفته شود.با توجه به این که به عهده ی مدیران مسئولان و محققان جامعه است که بیش از پیش راجع به این مسئله احساس مسئولیت کرده روی درد ها و ریشه های اصلی آن مطالعه و پزوهش کرده بر اساس واقعیات برنامه ریزی نموده در زمان بندی مناسب آن را به کار گیرند. من در این کار از کتاب هایی چون:مشاغل غیر رسمی بیکاری نه کاری ناکاری نوشته ی اقای صدامی_نظریه ها و سیاست ها در اقتصاد کلان نوشته ی اقای محتشم کاشانی و پایان نامه ی خانم گنجی با عنوان:بررسی علل بیکاریدر مناطق شهری لرستان<خرم اباد=""> هم چنین سایت های sid و irandocاستفاده کردم.