دانلود مقاله تِرمِه

تِرمِه ، نوعی پارچه نفیس غالباً از کرک یا پشم یا ابریشم با نقوش تزیینی سنّتی ، بیشتر بته جقه .

در واژه نامه های فارسی ذکر شده که واژه ترمه فارسی است .

ترمه را به صورت تِرمَه و تیرمه نیز ضبط کرده و تِرمِه و تِرما را معادل شال کشمیری آورده اند (دهخدا، ذیل واژه ).

در دوره قاجار جلدی را که روکش مقوای آن از ترمه بود و بیشتر برای جلد بیاض * های ادعیه به کار می رفت ، «جلد ترمه ای » می خواندند (مایل هروی ، ص 610611).

ترمه به معانی دیگری نیز به کار می رود ( رجوع کنید به د.

ازبکستان شوروی ، ج 11، ص 62؛ قدری ؛ ردهاوس ، ذیل واژه ).

در خصوص اینکه خاستگاه ترمه بافی ، ایران یا کشمیر است ، اختلاف نظر وجود دارد.

به گفته گلوک (ص 214)، در کتابهای راجع به تاریخ کشمیر آمده است که منسوجات پشمی کشمیر اصل بیگانه (ایرانی ) دارند.

برخی نیز معتقدند ترمه از کشمیر به ایران آمده است («تحقیقی در ترمه بافی کرمان »، ص 4)، اما در اینکه طرح شالهای ترمه کشمیر منشأ ایرانی دارد، تردیدی نیست (ذابح ، ص 139؛ دیماند ، ص 255).

در دوره صفوی نقش بته جقه و دیگر نقشهای ایرانی به هند برده شد و در شالهای کشمیر به کار رفت و پس از آنکه شال کشمیر با نقش بته جقه به ایران آمد، این نقش به بته کشمیری و بته ترمه معروف شد (آذرپاد و حشمتی رضوی ، ص 129؛ نیز رجوع کنید به بته * ).

به نوشته بیکر ، در ابتدای سلطنت فتحعلی شاه (12111250) شالهای کشمیر نایاب شد، ازینرو به دستور وی در کرمان کارگاههای شال بافی دایر کردند.

این کار به همت امیرکبیر توسعه یافت .

در منابع ، در اشاره به انواع شالهای کرمان ، از شال ترمه نیز نام برده شده است (ص 131132).

گفته شده است بافت ترمه در کرمان شروع شد و در یزد به کمال رسید.

در بدو ورود در انحصار زردشتیان یزد بود که از آن برای تهیه شلوارهای مخصوص مراسم ازدواج استفاده می کردند و گاه نیز نوعِ «مُحَرَّماتِ» (نوعی شال راه راه ) آن را به کمر می بستند («تحقیقی در ترمه بافی کرمان »، همانجا؛ یزد نگین کویر ، دفتر نخست ، ص 179).

برخی ترمه یزد را تکامل یافته پارچه ای بافت کرمان به نام رضا ترکی / ترک دانسته اند (بیکر، ص 131؛ «بررسی هنر ترمه بافی در یزد»، ص 1416؛ «تحقیقی در ترمه بافی کرمان »، همانجا).

ترمه در یزد به «انگشت باف » هم شهرت داشته است ( یزد نگین کویر ، همانجا).

از نخستین سالهای قرن سیزدهم ، مالیاتهای سنگینی برای کشاورزان ایران مقرر شد که سبب رکود تولید مواد اولیه ترمه ، چون پنبه و پشم و ابریشم ، گردید و ادامه کار ترمه بافان را دشوار ساخت (حسن بیگی ، ص 226227).

در همین دوران مقرر شد که شال بافان کشمیر عوارضی به نام «عوارض داغ » بپردازند (برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به رینا ، ص 26).

در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه ، غلبه سلیقه اروپایی بر سلیقه ایرانیان و وجود طرحهای متنوع و رنگهای درخشان شالهای کشمیر، موجب تفوق شال کشمیری در بازار ایران و دیگر کشورها شد (مک داول ، ص 169).

جنس ترمه ابتدا از پشم بود و بعد نخی ، زری و ابریشمی آن نیز بافته شد («بررسی هنر ترمه بافی در یزد»، ص 4950).

بافت ترمه های ابریشمی ، احتمالاً به سبب مقاومت بیشتر ابریشم در برابر بید و رطوبت ، رواج بیشتری یافت (عناویان ، ص 7)؛ چنانکه امروزه نیز اغلب ترمه های ماشینیِ یزد ابریشمی است .

ترمه به رغم ظرافت نخهای تار و پود آن ، نسبتاً ضخیم است ، زیرا تعداد این نخها بسیار است و گاه به دوازده تا می رسد («بررسی هنر ترمه بافی در یزد»، ص 1819).

برای بافتن ترمه پشمی ، پشم را با دست می ریسیدند (عناویان ، ص 3؛ گلوک ، ص 214)، سپس آن را می شستند و سفید می کردند و بعد با رنگهای گیاهی رنگ می کردند (عناویان
ترمه بافی

ترمه بافی " از صنایع دستی مشهور استان کویری یزد است که با سخت کوشی مردمانش در گذر تاریخ با دقت و ذکاوت فراوان انجام می‌شود.

از سالها پیش ، عمده‌ترین دست بافت‌های این سرزمین کویری " ترمه" بوده که از شهرت ویژه در ایران و جهان نیز برخوردار است.

این هنر ظریف و اصیل ایرانی بین صنایع بافندگی بیشتر از هر صنعت دستی خودنمایی می‌کند.

ترمه واژه‌ای هندی است به معنای درخت سروی که در حالت خضوع و خشوع در مقابل عظمت الهی سر فرود آورده است.

در فرهنگ لغت این چنین معنا شده که ترمه نوعی پارچه برای لباس‌های فاخر است که از پشم لطیف با طرح‌های تزئینی گوناگون می‌بافند.

ترمه را یکی از قدیمی‌ترین منسوجات دست بافی می‌خوانند که قرن‌ها معرف هنر و صنعت بافندگان یزد بوده و با قدمتی بیش از ‪ ۲۵۰‬سال در این استان است.

رواج این صنعت در منسوجات کشورمان را ، به اوایل دوره صفویه نیز نسبت داده‌اند.

ترمه‌بافی در آغاز به زری بافی مشهور بوده که نخستین بار توسط استاد " خواجه غیاث‌الدین نقشبند" ( حدود ‪ ۴۰۰‬سال قبل ) بوجود آمده‌است.

به لحاظ این که ترمه در رنگ‌های مختلف و متنوع بافته می‌شود و بافت آن هم با زحمت همراه بوده ، همه گیر نشده و همواره از منزلت ویژه‌ای برخوردار بوده و به همین دلیل اغلب برای تنپوش اعیان و ثروتمندان استفاده شده‌است.

تار مورد استفاده در ترمه بافی از ابریشم طبیعی و گاه نخ پنبه و پود آن نیز از ابریشم ، نخ و یا کرک همراه با رنگ‌های متنوع است.

گاهی نیز ترمه توسط انگشت بافته می‌شده که به ترمه انگشت باف معروف بوده است.

درگذشته نه چندان دور برای رنگ آمیزی پشم و کرک یا ابریشم مورد مصرف در ترمه‌بافی از رنگ‌های طبیعی که اکثرا گیاهی است استفاده می‌شد.

رنگ‌های مصرفی در ترمه‌بافی بویژه متن آن را عنابی ، قرمز روشن ، سبز ، نارنجی ، و سیاه تشکیل می‌دهند.

از مهمترین عواملی که در بافت ترمه مورد توجه بافنده یزدی است انتخاب رنگ‌ها و هماهنگی بین آنهاست.

در برخی از ترمه‌های قدیمی رنگ‌های متضاد نیز به چشم می‌خورد که در عین داشتن تضاد، در کنار یکدیگر به خوبی نوعی ایجاد هماهنگی و زیبایی می‌کند به گونه‌ای که ببننده را مسحور خود می‌سازد.

ترمه در انواع شال چارقدی ، شال بندی ، شال راه راه ، شال محرمات ، شال اتابکی ، شال کشمیری ، شال رضایی ، شال امیری و شال یزدی و در نقوش بته جقه ، بته خرقه ، بته بادامی ، بته سروی و گل شاه‌عباسی بافته می‌شود.

امروزه از کارگاه‌های سنتی ترمه‌بافی در یزد اثری به جای نمانده است و بافندگان دستباف این هنر زیبا به علت پا به سن گذاشتن چونان گذشته توان بافت این پارچه زیبای ایرانی را ندارند.

تهران _ میراث خبر جاذبه‌های گردشگری: ترمه‌های دست‌باف کرمان 60 سالی است که از کوچه‌های غبار گرفته این شهر رخت بربسته تا ترمه‌های ماشینی یزد یکه‌تاز میدان باشند دراین بازار بی رقیب.

اینک اما سازمان صنایع‌دستی استان کرمان عزمش را جزم کرده که ترمه‌های دست‌باف را به میدان رقابتی بفرستد که پیشاپیش پیروز میدان در آن معلوم است.

نمدمالی راور و شیشه شهداد هم دوشادوش ترمه به میدان می‌آیند تا هنرهای منسوخ شده کرمانی احیا شوند.

به گفته رییس سازمان صنایع‌دستی کرمان این احیا قرار است با یاری کلاس‌های آموزشی و چند استادکار پیر انجام بگیرد.

صنایع‌دستی کرمان اما بار خود را بر دوش پته‌بافی و مسگری و گلیم شیرکی‌پیچ گذاشته است.

قیمت بالای گلیم‌های شیرکی‌پیچ موجب شده که 99 درصد آن صادر شود.

این گلیم که ارزش تولید هر ساله آن 4 میلیارد و 500 میلیون تومان است در بازارهای آمریکا، اروپا، ترکیه و کشورهای عربی خریداران مخصوص خود را دارد.

به گفته «محمدرضا حسانی» آموزش، یکی از حمایت‌هایی است که این سازمان در مورد صنایع‌دستی به کار می‌بندد.

در سال 1383 بیش از 3800 نفر در استان کرمان آموزش دیده‌اند که از این میان 2970 نفر آنها از اهالی بم بوده‌اند.

این مردم برآمده از آسیب زلزله در 25 رشته آموزش دیده‌اند، ابزار و مواد اولیه مجانی در اختیار ایشان قرار گرفته و از طریق شرکت در نمایشگاه‌های خارجی و داخلی بازاریابی مناسب نیز برای تولیدات آنها صورت گرفته است.

حسانی با اشاره به نقش شرکت در نمایشگاه‌ها در تبلیغ صنایع‌دستی می‌افزاید: «در سال 1384 3 نمایشگاه در کرمان برگزار شده است و 4 نمایشگاه دیگر نیز برگزار خواهد شد.

نمایشگاه‌های برگزار شده در رفسنجان، بم و شهر بابک بوده است که از این میان بیشترین استقبال از نمایشگاه رفسنجان صورت گرفته است.

110 هزار نفر از نمایشگاه صنایع‌دستی رفسنجان بازدیدکردند و 230 میلیون تومان از نمایشگاهی خرید کردند که 18 استان در آن شرکت کرده بودند.» رییس سازمان صنایع‌دستی کرمان ادامه می‌دهد: «نمایشگاه‌های دیگر در کرمان، جیرفت، راور و سیرجان برگزار می‌شود و بزرگترین آنها در کرمان خواهد بود که آبان ماه 1384 برگزار می‌شود.» به گفته وی وجه حمایتی برگزاری این نمایشگاه‌ها علاوه بر تبلیغات و بازاریابی این است که در نمایشگاه‌های استانی وجهی بابت فضای غرفه از هنرمندان دریافت نمی‌شود، در نمایشگاه‌های کشوری بلیط رفت و برگشت، هزینه فضای غرفه و هزینه هتل پرداخت می‌شود و در نمایشگاه‌های خارجی تنها بلیط رفت و برگشت با هواپیما پرداخت می‌شود.» محمدرضا حسانی با بیان این‌که 117 هزار هنرمند تا کنون در استان کرمان شناسایی شده‌اند، تاکید می‌کند: «بیمه حق مسلم صنعت‌گر است.

در شرایطی که بسیاری از کارمندان و کارگران تحت پوشش بیمه قرار دارند باید این افراد که هم کالا تولید می‌کنند و هم ارز وارد کشور می‌کنند حق دارند که بیمه شوند.» حسانی با اشاره به این‌که بیمه هنرمندان موجب می‌شود ایشان دلگرم شوند، ادامه می‌دهد: «اگر چین و هند و نپال از ما جلو افتاده‌اند و وضعیت صنایع‌دستی این کشورها از ایران بهتر است به این دلیل است که هنرمندان صنایع‌دستی در این کشورها مورد حمایت بیمه قرار دارند.» وی ابراز امیدواری می‌کند با اجرایی شدن بیمه هنرمندان صنایع‌دستی ایران جایگاه خود را در میان کشورهای عضو شورای جهانی صنایع‌دستی به دست آورد.

خروج از انزوای ترمه‌های ‌دست‌باف کرمان ترمه‌های دست‌باف کرمان 60 سالی است که از کوچه‌های غبار گرفته این شهر رخت بربسته‌اند.

ترمه، سرو خمیده ای که ریشه اش در حال خشکیدن است ترمه بافی هنر ظریف و زیبایی که قدمت آن در ایران به اوایل دوره صفویه برمی گردد و محل بافت آن کرمان و یزد است، اکنون با کم توجهی ای که برای حفظ و احیای آن صورت گرفته، رو به فراموشی است.

ترمه بافی هنر ظریف و زیبایی که قدمت آن در ایران به اوایل دوره صفویه برمی گردد و محل بافت آن کرمان و یزد است، اکنون با کم توجهی ای که برای حفظ و احیای آن صورت گرفته، رو به فراموشی است.

به گزارش «میراث خبر»، ترمه پارچه ای بادوام و ظریف است که با کرک، پشم و یا ابریشم و از دو سری نخ تار و پود بافته می شود که پود در پشت پارچه به صورت آزاد قرار دارد و به همین دلیل تراکم پودی آن زیاد است.

کمبود استادکاران ماهر در این زمینه و وجود اساتید که گرد پیری و ناتوانی بر آنها چیره شده یکی از دلایل فراموشی این هنر است.

«الهه صفاریان»،از مسئولان واحد هنرهای سنتی میراث فرهنگی استان کرمان با تایید این مطلب می گوید: «تنها یک نفر در روستای هوتک که در شمال کرمان قرار دارد به این هنر می پردازد.

بارها و بارها جوانانی را به عنوان هنرجو نزد او فرستاده ایم که این هنر را به آنها یاد دهد.

ولی او یا قدرت بیان ندارد و نمی تواند درست آموزش دهد و یا این که مانند استادکاران قدیمی نمی خواهد آموزش دهد.» هر چند در گذشته نقوش بافته شده بر پارچه های ترمه بسیار متنوع بود، اما اکنون تنها سروهای خمیده که اصطلاحا به آنها بته جقه می گویند، طرح های بافته شده بر پارچه های ترمه هستند.

عدم کاربرد ترمه در زندگی امروز نیز می تواند دلیل دیگری برای فراموشی آن باشد چرا که در گذشته از ترمه به عنوان چارقد، رویه لحاف، پرده، سفره، جانمازی و پارچه لباسی استفاده می شده است.

اما ظاهرا در استان یزد در گذشته ای نه چندان دور کارگاه نساجی سنتی راه اندازی شده بود که در آن، احرامی بافی،دارایی بافی که هر دو در حال منسوخ شدن بودند، احیا شد و قرار بود زری بافی و ترمه بافی هم به این مجموعه اضافه شود، ولی به دلایلی این امر انجام نپذیرفت.

«سید عبدالمجید شریف»، مدیر پژوهشکده هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی در این باره می گوید: «متاسفانه مدیریت گذشته _ اداره کل میراث فرهنگی استان یزد باعث تعطیلی این کارگاه شد.» وی تاکید می کند در صورتی که بخواهند دوباره کارگاه نساجی سنتی را راه اندازی کنند می توانند وام مورد نیاز خود را برای تجهیز کارگاه از سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان بگیرند.

اما «سید محمد بهشتی»، مدیر کنونی اداره کل میراث فرهنگی استان یزد می گوید: «در حال حاضر به دنبال یافتن دستگاه سنتی ترمه بافی و تعمیر و استفاده از آن هستیم.» در دنیای صنعتی امروز، نمی توان از صنعتی شدن هنرهای سنتی جلوگیری کرد.

و به همین خاطر وجود کارخانه های ترمه بافی که ترمه را با همان طرح و به وسیله ماشین می بافند را می توان دلیل دیگری برای فراموشی این هنر دانست.

«عماد تشکری»، مسئول صنایع دستی استان یزد در این باره می گوید: «اگر استاد کاری بتواند در طول روز یک متر ترمه ببافد ماشین می تواند همان ترمه را با همان طرح و در متراژ بسیار بیشتر ببافد.

سختی بافت ترمه دستی و بزرگی بیش از حد دستگاه ترمه بافی با امکانات و شرایط زیستی امروز جور در نمی آید و تنها کاری که از دست ما برمی آید حفظ این هنر به عنوان نمادی از نساجی سنتی ایران است.» وی اظهار امیدواری کرد به زودی کارگاه آموزشی برای ترمه بافی در مدیریت صنایع دستی این استان دایر می شود.

همچنان که دارایی بافی که در حال منسوخ شدن بود توسط مدیریت صنایع دستی این استان احیا شد و در حال حاضر 20 الی 30 نفر به این هنر مشغولند.

حمایت دولت و مسئولان از هنرمندان هنرهای سنتی در تامین معاش آنها می تواند هم در جلوگیری از فراموشی این هنرها که نماینده فرهنگ و هنر ایران است و هم در استقبال جوانان به این هنرها و اشتغال زایی و در نهایت صادرات و ارزآوری به کشور موثر باشد ترمه...

جادوی رنگ!

جادوی نقش!

جادوی خیال!

ترنج، نیم ترنج و بته جقه … زنبق، بوته گلدانی، گل سرخ و گل توپ نارنجی هلالی‌های مخملی می‌نشینند بر صفحه‌ای قهوه‌ای با دوردوزی‌های ظریف.

بافته ای از پشم و کرک نازک.

بته در بته.

گوشواره کشی که می آید و می رود و می بافد این جادو را!

شال بندی!

شال چارقدی!

شال محرمات!

شال اتابکی!

شال رضایی!

شال امیری دانه دانه اشک است که بر ابریشم می چکد.

قطره قطره لبخند و رویا است که می بینی.

بر سفره ی عروس.

بر شانه ی داماد.

تن پوش دیوان حافظ شیراز.

در فرهنگ زرتشتیان آمده است : سرو به دلیل آن که درختی همیشه سبز است ، همواره در ایران اهمیت خاصی داشته است و سرو پنج هزار ساله ابرقو نیز که آن را سرو زرتشت می نامند، نمادی از همین امر به شمار می رود.

غیر از نگاره ها و حجاری ها در پارچه بافی ها هم به گونه ای گیاه ، درخت و همان سرو خمیده که بعدها در فرهنگ ایرانی ترمه نامیده شده ، دیده می شود.

سرو ابرقو در دیگر هنرهای ایرانی نیز به چشم می خورد.

ترمه یزد گرچه یکی از قدیمی‌ترین پارچه های دستباف این استان است اما اینک ترمه‌های ماشین‌باف هجوم بی‌امانی را به سوی بازار ترمه‌ای یزد آغاز کرده‌اند.

ترمه‌بافی در زمان صفویان و شاه عباس به اوج شکوفایی و توانایی رسید.

این دوران زمانی بود که ترمه خانه‌نشین اشراف و پادشاهان بود و به طور کامل با دست بافته می‌شد.

پس از قرن سیزدهم دستگاه‌های نساجی سنتی وارد کار ترمه‌بافی شد و کیفیت آن را افزود اما امروز دستگاه‌های مدرن نساجی اصالت را از ترمه‌بافی می‌گیرند.

با توجه به این‌که بافت دستی خیلی سخت است و وقت زیادی هم لازم دارد دیگر کسی دنبال آموختن این نوع از ترمه‌بافی نمی‌رود .

هفت‌رنگ بودن، رنگ‌آمیزی یکنواخت و ثابت و ابریشم طبیعی و خالص از ویژگی‌های منحصر به فرد ترمه یزد است.

«مسلم عاشق‌طوسی» پشت چهارم یک خاندان ترمه‌باف، یکی از پیشکسوتان ترمه‌بافی سنتی یزد نیز که مدتی است به دلیل سکته قلبی خانه‌نشین شده است، درددلی طولانی دارد که کم‌توانی کوتاهش می‌کند.

«این آخری‌ها مانند خیلی‌های دیگر کارگاه ترمه‌بافی سنتی را تعطیل کردم و ترمه‌بافی ماشینی راه انداختم.» او هنوز به یادگار دو دستگاه سنتی ترمه‌بافی را حفظ کرده و می‌خواهد اگر عمری ماند و از بستر برخواست از نو دمی به کالبد بی‌جان ترمه‌بافی سنتی یزد بدمد.

عاشق‌طوسی می‌گوید: «البته حتی اگر ترمه‌بافی سنتی را احیا کنیم هم شاگرد و کارگر پیدا نمی‌شود.

شاگرد و کارگری که بخواهد اول آموزش ببیند و بعد کار کند چون حمایت نمی‌شود و نمی‌تواند درآمد کافی داشته باشد تن به این کار نمی‌دهد.» به اعتقاد این استاد ترمه‌باف نابلدی کارگران تازه‌کار هم مشکل بزرگی است که هیچ کارگری نمی‌تواند چنین زمانی را برای آموختن در نظر بگیرد.

ترمه‌های بافت‌ ایران در مقام‌مقایسه با آنچه در کشمیر تولید می‌شده نه‌ فقط چیزی کم‌ ندارد، بلکه گاهی‌ از نظ‌ر‌رنگ‌آمیزی و طرح از تولیدات کشمیر نیز پیشی گرفته است‌ و تنها آنچه باعث‌ شهرت‌ترمه‌های کشمیر گردید، استفاده‌ از نوعی‌ نخ‌ است‌ که‌ از کرک بز کوهی‌ به‌ دست‌ می‌آید و‌چون زیستگاه اصلی این‌ بز در ارتفاعات هیمالیاست‌، ترمه‌ بافان کشمیری دسترسی‌ بیشتری‌به آن داشته اند، در حالیکه بافندگان ایرانی‌ پشم را مورد استفاده‌ قرار داده‌اند.‌نخستین مرحله ی بافت‌ ترمه‌، تهیه کردن‌ مواد اولیه ان است‌ که‌ در این‌ رابط‌ه‌ تهیه ی پشم،‌شستشو و رنگرزی‌ پشم با گیاهان رنگدار و ریسیدن و تابیدن آن اهمیت زیادی‌ دارد.

بافت‌ ‌ترمه‌ نیاز به‌ پشم مرغوب با الیاف بلند دارد و معمولا از نخ‌ پشمی دولا جهت پود استفاده‌ به‌‌عمل می‌آید.

دستگاه بافندگی‌ ترمه‌ تقریبا شبیه سایر دستگاههای نساجی‌ سنتی و چوبی‌‌است‌ و در خود مناطق تولید، توسط‌ صنعتگران محلی ساخته می‌شود.

این‌ نوع دستگاه چهار وردی‌ است‌ که‌ وردها توسط‌ پدال‌هایی‌ که‌ در زیر پای بافنده قرار دارد به‌ حرکت‌ در می‌آیند.

بعد از تهیه ی مواد اولیه و‌تدارک‌ دستگاه بافندگی‌، کار چله کشی به‌ شکلی که‌ در بافت‌ سایر منسوجات دست‌ باف رایج‌‌است‌ انجام و به‌ دنبال آن عمل بافت‌ آغاز میگردد.

هر دستگاه ترمه‌ نیاز به‌ یک‌ گوشواره‌ کش‌ ‌دارد که‌ استاد کار در پشت دستگاه نشسته و گوشواره‌ کش‌ در بالای آن قرار می‌گیرد و کار‌وی انتخاب و تعیین نخ‌های مخصوص جهت ایجاد نقش بر روی‌ پارچه‌ می‌باشد و نقوشی‌ که‌‌معمولا برروی‌ ترمه‌های ایرانی‌ دیده می‌شود حاصل و نتیجه ی همکاری‌ گوشواره‌ کش‌ با‌استاد کار است‌.

بافت‌ ترمه‌ کاری‌ بسیار حساس، دقیق و وقت‌ گیر است‌.

به‌ طوری‌ که‌ هر‌بافنده، به‌ شرط برخورداری‌ از مهارت‌ کافی‌ در یک‌ روز کار فقط قادر به‌ تولید بیست تا بیست و پنج سانتی ‌متر پارچه‌ ی مرغوب خواهد بود.

رنگهای مصرفی‌ در بافت‌ ترمه‌ به‌ ویژه متن آن بیشتر‌رنگهای عنابی‌، قرمز روشن‌، سبز، نارنجی و سیاه می‌باشد و طرح هایی‌ که‌ آن را زینت‌میبخشد در اکثر موارد شامل‌ نقوش بوته‌ جقه، بوته‌ خرقه‌، شاخ گوزنی‌ در هم‌، امیری، راه‌راه، وته‌ سروی‌، بوته‌ بادامی‌ و...

است‌.

ترمه‌ به‌ عنوان پارچه‌ یی‌ نفیس موارد مصرف فراوانی‌ ‌دارد به‌ همین جهت در ابعاد و اندازه‌های مختلف بافته می‌شود: ‎-1 نوعی‌ از ترمه‌ به‌ نام شال چار قدی در اندازه‌ یک و نیم در یک و نیم و بیشتر جهت رومیزی و ‌بقچه تولید می‌شود.‌ ‎-2 شال بندی نوع دیگر ترمه‌ است‌ که‌ نقشه ی آن شبیه لانه‌ ی زنبور می‌باشد و داخل‌ هر‌خانه‌ آن یک‌ گل‌ قرار می‌گیرد و بیشتر به‌ مصرف بقچه و رومیزی می‌رسد.‌ ‎-3 شال راه راه که‌ بر دو نوع راه پهن و راه باریک‌ تقسیم می‌شود.‌ ‎-4 شال اتابکی که‌ از نوع ترمه‌های کشمیری است‌ و نیاز به‌ پشم بسیار لط‌یف دارد، در‌گذشته بافته میشده و چون خیلی ریز بافت‌ است‌ قیمت گرانی‌ داشته و بیشتر به‌ مصرف‌دوخت‌ لباسهای فاخر می‌رسیده.‌ ‎-5 شال کشمیری که‌ بیشتر بصورت‌ بوته‌ جقه شاخ گوزنی‌ و...

تزیین می‌شود و برای‌دوخت‌ لباس مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد‌ ‎-6 شال زمردی‌ که‌ رنگ‌ سبز در آن بیشمار است‌.‌ ‎-7 شال رضایی‌ که‌ از بهترین‌ نوع ترمه‌ است‌ و دارای نقوش درشت‌ و مصرف پرده‌ یی‌‌میباشد.‌ علاوه‌ بر این‌، در حال حاضر از ترمه‌ برای دوخت‌ جلد قرآن، سجاده‌، سوزنی‌، رویه‌ ی، پشتی،‌جلیقه، سر پایی‌، کلاهگ‌ آباژور، رویه‌ کوسن‌، کمربند و...

نیز استفاده‌ به‌ عمل می‌آید و در‌ترکیب با دیگر محصولات دست‌ ساز و به‌ صورت‌ کالاهایی‌ تکمیلی به‌ شکل قوطی سیگار،‌کیف عینک، کیف زنانه‌، کیف پول زنانه‌ و مردانه‌، جعبه ی دستمال کاغذی و...

هم‌ مورد‌استفاده‌ قرار می‌ گیرد.‌ نگهداری‌ ترمه‌‌ پارچه‌ ی ترمه‌ به‌ سبب بافت‌ منحصر به‌ فرد خود، و به‌ دلیل تراکم‌ زیاد، پودهایش‌ از‌یک مقاومت‌ نسبی مط‌لوب برخوردار است‌ و در مجموع پر دوام تر از بقیه ی انواع پارچه‌‌میباشد.

با این‌ وجود، نور و رط‌وبت‌ از بزرگترین‌ عوامل‌ رنگ‌ پریدگی‌ ترمه‌ است‌.

زیرا‌قسمت های سیاه آن در برابر نور و حرارت‌ حساستر از بقیه ی قسمتها بوده‌ و به‌ راحتی‌آنها را جذب میکند.

هم‌ چنین بید یکی از دشمنان ترمه‌ است‌ و به‌ همان گونه‌ که‌ دیگر‌پارچه‌های پشمی در برابر بید زدگی‌ محافظ‌ت‌ می‌شود، می‌بایست در نگهداشت‌ ترمه‌ اقدام‌شود.

برای شتشوی پارچه‌های ترمه‌ در صورتی که از رنگ‌ ثابت‌ گیاهی‌ برخوردار باشد از هر‌نوع محلول شوینده ای‌ می‌توان‌استفاده‌ کرد، ولی‌ اگر الیاف آن با رنگ‌های شیمیایی‌ رنگ‌آمیزی شده باشد باید آن را‌خشکشویی‌ نمود تا رنگ‌ پس‌ ندهد.‌ زیر گذر سیدجعفر چند دکان کوچک هنوز هست که پارچه های دستبافت یزدی می فروشد و ترمه نیز.

برای بساط عروسی.

که هر دختر یزدی با خود دارد.

ترمه، جادوی رویا و خیال است.

ترمه دستبافی زیبا و پرشکوه است .

این هنر ارجمند را پاس داریم.

سبز باشید برای تهیه این نوشتار در این جاها جستجو کردم.

در موزه ی ویکتوریا و آلبرت هال در قسمت پارچه ها.

تاریخچه ترمه ها و زری های آن.

بخش فرش های آن و تاریخ خلاصه فرش های ایران.

در موزه ی بریتانیا در قسمت دستباف های یزد.تاریخ پارچه بافی در ایران.

کتاب صنایع ایران .

دکتر زکی محمد حسن.ترجمه محمد علی خلیلی.تهران گفتگو و پرسش هایی با بافندگان قدیمی .

کتابی که خود بیش از سی سال پیش نوشته ام و به وسیله نشر چکیده در تهران به چاپ رسیده است به نام:بلوک میبد در تارنماهای گوناگونی که مربوط به یزد و صنایع دستی می شد.

یا خبرهایی در این زمینه نشر می دهند.

از جمله: http://www.bbc.co.uk/persian/ http://www.chn.ir/ www.Info@iranheritage.org http://www.persian-language.org/Iran_Culture/Sanaye2.asp http://www.khabarnegar.org/article.aspx?id=105 http://www.tebyan.net/Teb.aspx?nId=12639 http://www.carpetour.com/fa/index.asp http://www2.hamshahri.net/hamnews/1384/840130/Irshahr/dakhl.htm ترمه ترمه‌ که‌ بافت‌ آن از اوایل‌ دوره‌ ی صفویه‌ در ایران رواج یافته و هم‌ اینک یزد و کرمان مراکز ‌اصلی تولید آن بشمار می‌رود، نوعی‌ پارچه‌ ی ظریف‌ است‌ که‌ از پشو لط‌یف یا کرک و با‌طرحهای تزیینی گوناگون بافته می‌شود.

در مورد زادگاه ترمه‌ بین محققان اختلاف نظ‌ر زیادی‌‌وجود دارد و در این‌ رابط‌ه‌ گروهی‌ را عقیده بر این‌ است‌ که‌ ترمه‌ در کشمیر متولد شده و از ‌آنجا به‌ ایران راه یافته و عده ی دیگری معتقدند که‌ مبتکر بافت‌ ترمه‌ ایرانیان بوده‌اند و این‌‌متاع مثل خیلی از دیگر انواع صنایع‌ ایرانی‌ مورد استقبال و اقتباس مردم‌ سایر نقاط جهان‌قرار گرفته است‌.‌ به هر حال، حقیقت هر چه‌ باشد این‌ نکته واقعیت دارد که‌ ترمه‌های بافت‌ ایران در مقام‌مقایسه با آنچه در کشمیر تولید می‌شده نه‌ فقط چیزی کم‌ ندارد، بلکه گاهی‌ از نظ‌ر‌رنگ‌آمیزی و طرح از تولیدات کشمیر نیز پیشی گرفته است‌ و تنها آنچه باعث‌ شهرت‌ترمه‌های کشمیر گردید، استفاده‌ از نوعی‌ نخ‌ است‌ که‌ از کرک بز کوهی‌ به‌ دست‌ می‌آید و‌چون زیستگاه اصلی این‌ بز در ارتفاعات هیمالیاست‌، ترمه‌ بافان کشمیری دسترسی‌ بیشتری‌به آن داشته اند، در حالیکه بافندگان ایرانی‌ اجبارا پشم را مورد استفاده‌ قرار داده‌اند.‌نخستین مرحله ی بافت‌ ترمه‌، تهیه کردن‌ مواد اولیه ان است‌ که‌ در این‌ رابط‌ه‌ تهیه ی پشم،‌شستشو و رنگرزی‌ پشم با گیاهان رنگدار و ریسیدن و تابیدن آن اهمیت زیادی‌ دارد.

دستگاه بافندگی‌ ترمه‌‌تقریبا شبیه سایر دستگاههای نساجی‌ سنتی و چوبی‌ است‌ و در خود مناطق تولید، توسط‌‌صنعتگران محلی ساخته می‌شود.

به‌ طوری‌ که‌ هر‌بافنده، به‌ شرط برخورداری‌ از مهارت‌ کافی‌ در یک‌ روز کار فقط قادر به‌ تولید 20 تا 25 سانتی ‌متر پارچه‌ ی مرغوب خواهد بود.

ترمه‌ به‌ عنوان پارچه‌ یی‌ نفیس موارد مصرف فراوانی‌ ‌دارد به‌ همین جهت در ابعاد و اندازه‌های مختلف بافته می‌شود که‌ ذیلا به‌ پاره‌ یی‌ از انواع‌آن و کاربردهایش‌ اشاره‌ خواهد شد:‌ ‎-1 نوعی‌ از ترمه‌ به‌ نام شال چار قدی در اندازه‌ 150-150 سانتی متر و بیشتر جهت رومیزی و ‌بقچه تولید می‌شود.‌ ‎-2 شال بندی نوع دیگر ترمه‌ است‌ که‌ نقشه ی آن شبیه لانه‌ ی زنبور می‌باشد و داخل‌ هر‌خانه‌ آن یک‌ گل‌ قرار می‌گیرد و بیشتر به‌ مصرف بقچه و رومیزی می‌رسد.‌ ‎-3 شال راه راه که‌ بر دو نوع راه پهن و راه باریک‌ تقسیم می‌شود.‌ ‎-4 شال اتابکی که‌ از نوع ترمه‌های کشمیری است‌ و نیاز به‌ پشم بسیار لط‌یف دارد، در‌گذشته بافته میشده و چون خیلی ریز بافت‌ است‌ قیمت گرانی‌ داشته و بیشتر به‌ مصرف‌دوخت‌ لباسهای فاخر می‌رسیده.‌ ‎-5 شال کشمیری که‌ بیشتر بصورت‌ بوته‌ جقه شاخ گوزنی‌ و...

تزیین می‌شود و برای‌دوخت‌های لباس مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد‌ ‎-6 شال زمردی‌ که‌ رنگ‌ سبز در آن بیشمار است‌.‌ ‎-7 شال رضائی‌ که‌ از بهترین‌ نوع ترمه‌ است‌ و دارای نقوش درشت‌ و مصرف پرده‌ یی‌‌میباشد.‌ علاوه‌ بر این‌، در حال حاضر از ترمه‌ برای دوخت‌ جلد قرآن، سجاده‌، سوزنی‌، رویه‌ ی، پشتی،‌جلیقه، سر پایی‌، کلاهگ‌ آباژور، رویه‌ کوسن‌، کمربند و...

هم‌ مورد‌استفاده‌ قرار می‌ گیرد.‌ نگهداری‌ ترمه‌‌ اصولا پارچه‌ ی ترمه‌ به‌ سبب بافت‌ منحصر به‌ فرد خود، و به‌ دلیل تراکم‌ زیاد، پودهایش‌ از‌یک مقاومت‌ نسبی مط‌لوب برخوردار است‌ و در مجموع پر دوامتر از بقیه ی انواع پارچه‌‌میباشد.

زیرا‌قسمتهای سیاه آن در برابر نور و حرارت‌ حساستر از بقیه ی قسمتها بوده‌ و به‌ راحتی‌آنها را جذب میکند.

برای شتشوی پارچه‌های ترمه‌ در صورتیکه از رنگ‌ ثابت‌ گیاهی‌ برخوردار باشد از هر‌نوع محلول شوینده یی‌ می‌توان‌ استفاده‌ کرد، ولی‌ اگر الیاف آن با رنگ‌های شیمیایی‌ رنگ‌آمیزی شده باشد باید حتما آن را‌خشکشویی‌ نمود تا رنگ‌ پس‌ ندهد.‌