دانلود مقاله زلزله در ایران

از آنجایی که ایران در کمربند زلزله آلپ-هیمالیا قرار دارد از نظر خطر زمینلرزه از جمله کشورهای آسیب پذیر جهان به شمار می رود.

از این رو، هرگونه کوشش برای ارزیابی خطر دارای اهمیت زیادی است و می تواند موجب جلوگیری از تلفات جانی و خسارات مالی فراوان شود.

با دخالت دادن عامل زلزله خیزی نواحی گوناگون در توزیع فضای سکونتگاههای انسانی، یا دست کم با وضع مقررات ایمنی متناسب با خطر زمینلرزه در پهنه های گوناگون، می توان از تلفات و خسارات ناشی از این گونه سوانح اجتناب ناپذیر کاست.

برای ارزیابی خطر در مکانیابی سکونتگاهها و فعالیتها باید پیشاپیش نواحی مختلف از نظر خطر زمینلرزه مشخص شوند.

در پاسخ به همین نیاز، در طرح کالبدی ملی ایران، مطالعات زمینلرزه در دستور کار قرار گرفت و در دو گروه – گروه «لرزه زمینساخت» و گروه «برآورد خطر زمینلرزه» - سازمان یافت.

در گروه نخست، کارشناسان «لرزه زمینساخت» با بررسی منابع داخلی و خارجی، سودجستن از عکسهای هوایی و تصاویر ماهواره ای، ارزیابی داده های زمینلرزه ای ایران زمین از منابع معتبر داخلی و خارجی، بازدیدهای صحرایی برای گردآوری اطلاعات تکمیلی و برداشتهای منظم از گسله های بنیادی کشور، دو نقشه هر یک در مقیاس 000/000/1:1 تهیه کردند.

نقشه نخست نمایانگر گسله ها یعنی شکستهای پوسته جامد زمین است.

احتمال دارد گسله های جنبا در اینده نیز دچار جابجایی شوند و در سازه هایی که برروی آنها و یا در فاصله هایی از آنها ساخته می شوند، اثر بگذارند.

از این رو، شناسایی هرچه دقیقتر و کاملتر گسله ها به ویژه گسله های کواترنر گام نخست در بررسی لرزه زمینساخت و خطر زمینلرزه – گسلش در پهنه هاست.

در نقشه دوم همان گروه با بررسی داده های لرزه خیزی – خواه زمینلرزه های تاریخی خواه زمینلرزه های ثبت شده دستگاهی – مراکز زمینلرزه های گذشته را مشخص کرد.

گروه دوم یعنی گروه «برآورد خطر زمینلرزه» با بررسی موقعیت گسله ها و خطواره ها و بر مبنای نتایج مطالعات گروه نخست و ژرف نگری در بانک داده های زمینلرزه ای و زمینلرزه های تاریخی، با تحلیل خطر زمینلرزه، نقشه های خمهای هم شتاب را برای بیشنه شتاب افقی حرکت زمین برای دورهای بازگشت 500، 1000 و 2000 ساله تهیه کرد.

این نقشه ها با سطوح گوناگونی طراحی و پایداری سازه ها در برابر خطر زمینلرزه مطابقت دارد.

نقشه نخست برای «سطح مبنای طراحی» است که طی آن احتمال رویداد زمینلرزه دست کم یک بار در طول عمر مفید سازه وجود دارد.

نقشه دوم برای «سطح بالای طراحی» است.

در این حالت احتمال رویداد زمینلرزه در طول عمر مفید سازه کم است.

نقشه سوم برای «سطح حداکثر قابل پیش بینی» است که بیانگر بیشترین میزان حرکت زمین می باشد.

احتمال رویداد چنین زمینلرزه ای در طول عمر مفید سازه بسیار کم است.

پهنه بندی خطر زمینلرزه از درهم آمیختن نقشه خمهای بیشینه شتاب افقی حرکت زمین به دست آمده است.

- مطالعات لرزه زمینساخت
آنچه تحت این عنوان در زیر می آید چکیده ای از بخش نخست (بررسیهای لرزه زمینساختی) مجلدهای یک مجموعه شش جلدی است که با عنوان «مطالعات لرزه خیزی» در چهارچوب طرح کالبدی ملی تهیه شده و برای نخستین بار با توجه به پراکندگی و محدودیتهای زیاد اطلاعاتی موجود و بزرگی گستره مورد مطالعه (یعنی سراسر ایران زمین) در زمان کوتاهی انجام گرفته است.

شایان ذکر است که در این چکیده، نحوه ارائه و توصیف مطالب با «مجموعه گزارشها» کمی متفاوت است و در عمل اطلاعات موجود در گزارشهای شش جلدی، در محدوده 10 منطقه مطرح برای اجرای «طرحهای کالبدی منطقه ای» قالب بندی شده اند.

به همین دلیل برای آگاهی بیشتر باید به گزارشهای مطالعات تفصیلی رجوع شود.

- تعریف مبنایی
شکستهای پوسته جامد زمین که در راستای آنها جابه جایی نسبی روی می دهد گسله نامیده می شوند.

جنبش برشی در هر دو سوی گسله که از روی زمین تا ژرفای زیاد (گاهی تا 30 کیلومتر و یا بیشتر) ادامه می یابد، به سبب انباشتگی تنشهای ناشی از جنبش قاره ها نسبت به یکدیگر و جنبشهای درون گوشته بالایی روی می دهد.

بسیاری از گسله های شناخته شده در طی سالیان دور گذشته جنبشی داشته اند و ممکن است امروز جنبا نباشند، در حالی که دسته دیگر از گسله ها در کواترنر نیز جنبش دارند.

گسله هایی که دارای یک یا چند ویژگی زیر باشند گسله های جنبا یا توانمند(گسله ای با توان جنبشی در روی زمین) به حساب می آیند (بربریان و همکاران، 1364): رویداد زمینلرزه تاریخی (بیش از سده بیستم) در بخشی از درازای گسله؛ کانون یابی زمینلرزه های بزرگ با خطای کم در سده بیستم در نقطه ای از دارازای گسله های راستالغز و یا دیوراه روکمر گسله های فشاری و یا کششی؛ گسلش در رسوبات کواترنر پسین؛ یک جنبش در 35000 سال پیش و یا دو جنبش یا بیشتر در 000/500 سال گذشته؛ دیواره گسلههای جنبا در روی کره زمین که بر اثر فرسایش از میان نرفته باشد؛ رویداد کهلرزه ای زیاد، هم بسته با رویه گسله که با شبکه کامل و بسته لرزه نگاری محلی با خطای کم در رومرکز و کانون ژرفی و زمان گیری یکنواخت برداشت می شود؛ همبستگی زمینساختی یک گسله با گسله شناخته شده جنبا که به سبب جنبش آن در گسله مجاور نیز جنبش روی می دهد.

انتظار می رود گسله هایی با ویژگیهای فوق در آینده نیز دچار جا به جایی نسبی شوند و در هر گونه سازه ای که بر روی آنها قرار می گیرد، بُرش ایجاد کنند.

در نتیجه، داده های مربوط به ژرفای کانونی و زمان رویداد در دست است و معمولاً تاریخ و زمان رویداد این زمینلرزه ها – که مهمترین آنها مورد بررسیهای دقیق نیز قرار گرفته اند – همراه با اطلاعاتی در باره طول و عرض جغرافیایی، بزرگا و ژرفای کانونی و امثال آنها با دستگاههای دور و نزدیک ثبت شده اند.

- لرزه زمینساخت منطقه البرز جنوبی (تهران) -گسله های منطقه البرز جنوبی (تهران) از دیدگاه لرزه زمینساختی این منطقه در درون لرزه زمینساختی قرار می گیرد.

در این ضمن راندگیهای با راستای شمال غربی – جنوب شرقی و شمال شرقی – جنوب غربی وجود دارند.

تعداد قابل ملاحظه ای از این راندگیها جنبا بوده و در نتیجه حرکات روی داده در امتداد آنها موجب رخداد زمینلرزه های دهشت باری نیز شده اند.

گسله های جنبا و توانمند منطقه تهران (شامل استانهای تهران، سمنان، مرکزی و زنجان) در نقشه نمایش داده شده است.

مهمترین این گسله ها به شرح زیر هستند: ـ لرزه خیزی منطقه البرز جنوبی (تهران) لرزه خیزی منطقه البرز جنوبی با بررسی زمینلرزه های تاریخی و مطالعه زمینلرزه های ثبت شده دستگاهی ارزیابی شده است.

بررسی زمینلرزه های تاریخی مهم مانند زمینلرزه سده چهارم پیش از میلاد ری-ایوانکی، 856م (235 هـ .

ش) ری، 856 م (235 هـ .

ش) کومس، 864م (243 هـ .ش) ری، 958 م (338 هـ.

.

ش) ری – طالقان، 1177 م (556 هـ.

ش) ری-قزوین، 1830 م (1209 هـ.

ش) دماوند-شمیرانات، 1890 م (1269 هـ.

ش) تاش-شاهرود، 1895 م (1274 هـ.

ش) تهران، 1927 م (1305 هـ.

ش) دشت کویر، 1940 م (1319 هـ.

ش) تهران، 1945 م (1324 هـ.

ش) گرمسار 1947 م (1326 هـ.

ش) لواسانات، 1951 م (1329 هـ.

ش) گرمسار، 1947 م (1326 هـ.

ش) تهران، 1953 م (1332 هـ .

ش) ترود، 1954 م (1333 هـ.

ش) گرمسار، 1955 م (1344 هـ.

ش) مشاء، 1967 م (1346 هـ.

ش) دامغان، 1971 م (1350 هـ.

ش) تهران، 1970 م (1349 هـ.

ش) رودبار قصران، 1972 م (1351 هـ.

ش) دماوند-تهران، 1973 م (1352 هـ.

ش) تهران، 1974 م (1353 هـ.

ش) رودهن، 1977 م (1356 هـ.

ش) دریاچه نمک، 1982 م (1361 هـ.

ش) شمال دامغان، 1982 م (1361 هـ.

ش) گرمسار، 1983 م (1363 هـ.

ش) گرمسار، 1983 م (1362 هـ.

ش) رودهن، 1988 م (1365 هـ.

ش) گرمسار، نشان می دهد که گستره مورد بررسی از دیدگاه لرزه زمینساختی گستره ای کاری و لرزه خیز است.

- برآورد خطر نسبی زمینلرزه خطر زمینلرزه در یک منطقه بر مبنای پارامترهای حرکت نیرومند زمین (نظیر شتاب، سرعت و تغییر مکان) و با در نظر گرفتن دوره بازگشت معین رویداد زمینلرزه در آن منطقه تعریف می شود.

در این راستا، باید چشمه های لرزه ای منطقه (چشمه های نقطه ای، خطی و ناحیه ای) شناسایی و به هر یک از این چشمه ها سرشت لرزه خیزی منطقه نسبت داده شود.

برآورد دوره های بازگشت رویداد زمینلرزه برای هر یک از چشمه های لرزه زا با به کارگیری تابع توزیع انباشتی و معرفی ضرایب آن امکانپذیر است و سرانجام می توان با به کارگیری مدل احتمالی و مدل کاهیدگی، پارامترهای حرکت نیرومند زمین (شتاب، سرعت و تغییر مکان) را برای دوره های بازگشت مختلف برآورد کرد.

در این پژوهش، بر پایه مطالعات لرزه زمینساخت مناطق مختلف ایران و شناسایی چشمه های لرزه زا و نسبت دادن سرشت لرزه خیزی به هر یک از این چشمه ها (پارامتر لرزه خیزی و ، آهنگ رویداد زمینلرزه، حداکثر توان لرزه زایی) و به کارگیری توزیع انباشتی دو کرانه ای گوتنبرگ – ریشتر و مدل احتمالی تغییر شکل یافته کرنل (1971)، مک گایر (1978) و بندر و پرکینز (1987) و مل کاهیدگی شتاب حرکت نیرومند زمین میبل (1990)، بیشینه شتاب افقی حرکت نیرومند زمین برای دوره های بازگشت رویداد گوناگون برای نقاطی به فاصله نیم درجه عرض شمالی و نیم درجه طول خاوری در گستره ایرانزمین برآورد شده است.

برآورد پارامترهای لرزه خیزی برای پی بردن به سرشت لرزه خیزی هر استان لرزه زمینساخت، باید پارامترهای لرزه خیزی ( و ) آن استان را برآورد کرد.

فرض اساسی در برآورد این پارامترها مستقل بودن رویدادهای زمینلرزه از یکدیگر است.

از این رو، از فهرست رویداد زمینلرزه ها باید پیشلرزه ها و پسلرزه ها را حذف و توزیع پواسونی زمینلرزه را برقرار کرد.

در برآورد پارامترها، لازم است میزان خطای بزرگان زمینلرزه های گذشته نیز در نظر گرفته شود.

متداولترین روش حذف پیشلرزه ها و پسلرزه ها کاربرد پنجره های زمانی و مکانی است.

در این بررسی از روش پنجره های متغیر استفاده شده است که شکل عمومی آن عبارت است از: Log T=aM+b , Log L=a'M+b' T گسترش زمانی برحسب روز و L گسترش مکانی پیشلرزه ها و پسلرزه ها برای بزرگای معین برحسب کیلومتر است.

A، a’، b و b’ ضرایب ثابت الگو هستند که برای هر گستره با توجه به ویژگیهای آن استان تعریف می شوند.

الگوی پذیرفته شده به شرح جدول صفحه بعد است.

گسترش زمانی و مکانی پیشلرزه ها و پسلرزه ها در این بررسی، با استفاده از الگوی کیجکحو (1992) برای زمینلرزه های پیش از قرن حاضر با کیفیت a و b (امبراسیزوملویل، 1982) خطای بزرگا 3/0 واحد در نظر گرفته شده است.

برای زمینلرزه های قرن حاضر که پیش از نصب شبکه لرزه نگاری جهانی در ایران رخ داده اند، خطای 2/0 واحد بزرگا و برای دیگر زمینلرزه ها خطای 15/0 واحد بزرگا حساب شده است.

اگر رویداد زمینلرزه های اصلی از فرایند پواسنی تبعیت کند، برای برآورد و می توان از تابع توزیع دو کرانه ای گوتنبرگ – ریشتر سود جست.

نتیجه محاسبات در استانهای لرزه زمینساخت سرزمین ایران برای پارامتر لرزه خیزی و آهنگ رویداد سالانه برای بزرگای آستانه به شرح جدول زیراست.

برآورد پارامتر لرزه خیزی و آهنگ رویداد سالانه برای بزرگای آستانه - دوره بازگشت رویداد دورهْ بازگشت رویداد با در نظر گرفتن میزان پذیرش خطر در طول عمر مفید سازه حساب می شود.

میزان پذیرش خطر تابع اهمیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی سازه است.

این درصد خطر برای سطوح گوناگون طراحی متفاوت است.

در امر شهرسازی، چون در صورت بروز سانحه جان انسانها به خطر می افتد، شرط احتیاط ایجاب می کند که خطر کمتری پذیرفته شود.

میزان پذیرش برای سطوح مختلف طراحی متفاوت است (سطوح مختلف طراحی در بند 1.3.2.

بیان شده است).

میزان پذیرش خطر کمتر از 5 درصد برای سطح لرزه ای حداکثر قابل پیش بینی (M.C.L.) ، مثلاً برای کنترل ایستایی بیمارستانها؛ میزان خطر 10 درصد برای سطح لرزه ای بالای طراحی (M.D.L) و میزان پذیرش 20 تا 50 درصد برای سطح مبنای طراحی (D.B.L.) پذیرفته شده است.

عمر مفید ساختمانها، با توجه به مصالح ساختمانی به کار رفته، معمولاً 25 تا 100 سال درنظر گرفته می شود.

میزان خطر 10 درصد برای سطح لرزه ای بالای طراحی (M.D.L.) و میزان پذیرش 20 تا 50 درصد برای سطح مبنای طراحی (D.B.L.) پذیرفته شدذه است.

در جدول صفحه قبل بر اساس مفروضات گوناگون در مورد عمر مفید سازه (از 25 تا 100 سال) و برزای میزانهای متعارف پذیرش خطر (از 5 تا 64 درصد)، دوره های بازگشت محاسبه شده است.

هرچه عمر مفید سازه بیشتر باشد، باید انتظار رویداد زمینلرزه بزرگتری را داشت.

دوره بازگشت بر اساس رابطه زیر حساب می شود: در این رابطه n عمر مفید سازه، q درصد پذیرش خطر، P احتمال رویداد و دوره بازگشت رویداد برحسب سال است.

عمر مفید ساختمانها بسته به نوع مصالح ساختمان و استفاده ای که از سازه خواهد شد، متفاوت است.

برای مثال، ساختمانهای با مصالح بنایی معمولاً داریا عمر مفید 25 تا 50 سال هستند و ساختمانهای با مصالح بتن آرمه و فلزی عمر مفید بیشتری دارند چون عمر مفید بناهای شهری یکسان نیست، می توان با احتیاط دوره بازگشت 500 ساله را برای سطح لرزه ای مبنای طراحی، دوره بازگشت 2000 ساله را برای سطح لرزه ای حداکثر قابل پیش بینی درنظر گرفت.

- بیشینه شتاب افقی معمولاً در تحلیل سازه ها از میان پارامترهای حرکت زمین بر اثر رویداد زمینلرزه، پارامتر بیشینه افقی جنبش نیروند زمین کاربرد بیشتری دارد، هرچند دیگر نمی توان آن را تنها عامل تعیین کننده درجه بندی خطر دانست، به هر حال، از انجا که ارقام بیشنیه شتاب افقی قرینه ای برای درجه بندی مذکور است، در پژوهش حاضر این پارامتر برای نقاط متفاوتا کشور برآورد شده است.

در این راستا انتخاب رابطه کاهیدگی این پارامتر نسبت به سرچشمه های لرزه زا حائز اهمیت است.

پارامترهای انتشار تأثیر پراکنش موج، کاهیدگی هندسی و کاهیدگی غیرالاستیک زمین را هنگام سیر موج از کانون زمینلرزه به نقطه مورد نظر (ساختگاه سازه یا شهر) مشخص می کند.

در پژوهش حاضر برای برآورد پارامتر مورد بحث از رابطه کاهیدگی کمپبل (1990) استفاده شده است.

برای به دست آوردن این رابطه بیشتر از شتابگاشتهای زمینلرزه های شمال باختری امریکا و گاهی دیگر نقاط از جمله زمینلرزه شهریورماه 1357 طبس استفاده شده است.

با توجه به اینکه میزان کاهیدگی شتاب در ایران بیشتر از شمال باختری امریکاست، به کار گیری الگوی کمبل در ایران محافظه کارانه می نماید.

در این بررسی، الگوی احتمالی خطر زمینلرزه برای برآورد بیشینه شتاب افقی حرکت زمین مدل تغییر شکل یافته کرنل (1968 و 1971) و مک گایر (1976 و 1978) است.

این الگو به الگوی بندر و پرکینز (1978) شباهت دارد.

برای برازش الگو از سرچشمه های ناحیه ای و خطی ارزه زای کشور استفاده شده است؛ نتیبجه به صورت خمهای هم بیشینه شتاب افقی از خطر زمینلرزه با دوره های بازگشت 500، 1000 ساله، در نقشه های صفحه بعد ترسیم شده است.

گسله دامغان: گسله شاهوار: گسله آستانه: گسله کهریزک: گسله مشا: راندگی شمال تهران: گسله شمالی ری: گسله جنوب ری: گسله گرمسار: گسله تلو پایین: گسله شیان-کوثر: راندگی نیاوران: گسله محمودیه: گسله پیشوا: راندگی سرخه حصار: راندگی گرمابدر: گسله پارچین: گسله درازکوه: گسله فشاری ارمیان: گسله فشاری کویر چاه جم: راندگی شاهرود: راندگی شمال بسطام: گسله‌فشاری‌جنوب‌بسطام: گسله فشاری شیرین چشمه: راندگی کوه گوگرد: گسله فشاری فیروزکوه: راندگی انجیرلو: راندگی نیاک: راندگی لاسم: گسله اوریم: گسله فشاری بشم: گسله سفیدکوه (اوران): راندگی چاشم: گسله سرخ کلوت: راندگی عطاری: گسله رباط کریم: گسله مره: گسله شمال خاوری دریای نمک: راندگی سیاهکوه: گره گسله شاهکوه-کوه قاضی: راندگی گچاب: گسله فشاری ایپک: گسله فشاری ایندس: گسله فشاری طالقان: گسله فشاری خاور سلطانیه: گسله فشاری شاهرود: گسله فشاری شمال قزوین: گسله پوشیده ابهر: گسله اشتهارد: گسله آذرین: گسله آفتابرو: گسله البرز: گسله فشاری ازناب: گسله باش بولاغ: گسله بالابان: گسله فشاری پرندک: گسله بیدهند: گسله پراچین: گسله پوشیده تارم: راندگی تفرش: گسله تلخاب: گسله جنوب اشتهارد: گسله پوشیده چپقلو: گسله خشک رود: گسله داخرجین: گسله سینک: گسله شمال حوض سلطان: گسله فشند: گسله قره قاش: گسله جنوب قم: گسله فشاری کوشک نصرت: گسله ماه نشین:گسله ای است کواترنر، به دارازای بیش از 100 کیلومتر با بیشینه لرزه خیزی، راستای NE-SW، احتمالاً با ساز و کار فشاری که از 10 کیلومتری شمال دامغان می گذرد.

گسله ای است کواترنر، با راستای NE-SW و شیب به سوی شمال باختری، ساز و کار فشاری و درازای بیش از 60 کیلومتر.

رویداد حداقل سه زمینلرزه – به ترتیب زمینلرزه 1890 م (1296 هـ .

ش) با بزرگای Ms 7.2، زمینلرزه 1891 م (1360 هـ .

ش) با بزرگای Ms 4.9 و زمینلرزه 1984 م (1363 هـ .

ش) با بزرگای Ms 4.5 – را نتیجه جنبش این گسله دانسته اند.

گسله ای است کواترنر، با جابجایی راستالغز، چپ بر، درازای بیش از 75 کیلومتر که احتمال ارتباط آن با یک زمینلرزه وجود دارد.

گسله ای است به درازای بیش از 40 کیلومتر، سازوکار راندگی، شیب به سوی شمال که در رویداد سه زمینلرزه در سالهای 6-855م (5-234 هـ .

ش)، 864 م (243 هـ .

ش) و 4-1383 م (3-762 هـ .

ش)، به ترتیب با بزرگای Ms7.0، Ms5.3 برای دو رویداد نخست، نقش داشته است.

گسله ای است به درازای 200 کیلومتر، راستای NW-SE، شیب به سوی شمال و شمال باختری متغیر میان 35 تا 70 درجه، سازوکار فشاری که در شمال خاوری روستای آهار و جنوب روستای روته دوشاخه می شود.

داده های موجود حاکی است که حداقل 10 زمینلرزه بین سالهای 1665 تا 1974 میلادی (1044 تا 1353 ه- .

ش) به سبب جنبش این گسله روی داده است.

این راندگی به درازای 90 کیلومتر، راستای E-W با شیب به سوی شمال در بخش خاوری و راستای NW-SE خاوری با شیب به سوی شمال در بخش باختری، لرزه است و رویداد چهار زمینلرزه در سالهای 985م (364 هـ .ش)، 1177 م (556 ه- .

ش)، 1895 م (1274 هـ .

ش) و 1970 م (1349 هـ .ش) را در پیوند با جنبا شدن این گسله دانسته اند.

گسله ای است با راستای تقریباً E-W در ازای حداقل 5/16 کیلومتر، شیب به سوی شمال که به صورت دیواره ای فرسوده در کنار جنوبی بزرگراه ری-بهشت زهرا (در نزدیکی شاه عبدالعظیم) دیده می شود.

این گسله احتمالاً در رویداد چهار زمینلرزه با بزرگان متغیر بین Ms 7.6 تا Ms 5.3 در سده های پیشین نقش داشته است.

گسله ای است با راستای NE-SW، که در جنوب تپه باستانی موسوم به تپه غار و آبادی قلعه نو دیده می شود.

این گسله نیز احتمالاً در رویداد چهار زمینلرزه سده های پیشین نقش داشته است.

گسله ای است با راستای خاوری – باختری، درازای بیش از 100 کیلومتر، سازوکار راندگی و شیب به سوی شمال.

جنبش دوباره این گسله ممکن است سبب رویداد پنج زمینلرزه در سالهای بین 743 تا 1988م شده باشد.

گسله ای است کواترنر با درازای نزدیک 20 کیلومتر، راستای NW-SE، شیب به سوی جنوب باختری با جابه جایی راستالغز راست بر.

گسله ای است با راستای خمدار NW-SE، درازای 16 کیلومتر، شیب به سوی جنوب و جنوب باختری که در شمال تهران پارس به شکل دیواره دیده می شود.

این راندگی به درازای 18 کیلومتر، راستای ENE-WSW با جابه جایی نزدیک 600 متر و چپ بر و شیب به سوی شمال باختری به موازات و در فاصله یک کیلومتری راندگی شمال تهران قرار دارد.

گسله ای است به درازای 11 کیلومتر، با راستای E-W، سازوکار فشاری و شیب به سوی جنوب که از 2 کیلومتری شمال خاوریونک تا انتهای بزرگراه چمران در شمال هتل استقلال کشیده شده است.

گسله ای است که کواترنر با راستای NW-SE، درازای 35 کیلومتر، ساز و کار فشاری و شیب به سوی شمال خاوری که در جنوب خاوری ورامین قرار گرفته است.

این راندگی خمدار از دو بخش شامل یک بخش باختری با راستای E-W و شیب به سوی جنوب، و یک بخش خاوری با راستای N.NW-S.ES و شیب به سوی جنوب تشکیل شده است.

درازای راندگی 22 کیلومتر است و در جنوب سرخه حصار قرار دارد.

این راندگی با راستای W.NW-E.SE، شیب به سوی شمال خاوری و درازای 80 کیلومتر از شمال روستای گرمابدر تا جنوب روستای گچسر ادامه دارد.

گسله ای است به درازای حدود 73 کیلومتر، سازوکارفشاری، راستای NW-SE و شیب به سوی شمال خاوری که از جنوب خاوری ایوانکی تا امین آباد ادامه دارد.

گسله ای است با راستای NE-SW، شیب به سوی شمال باختری و درازای 35 کیلومتر که تقرباً به موازات در شمال جاده سمنان-دامغان قرار دارد.

گسله ای کواترنر با راستای E.NE-W.NW و شیب به سوی جنوب خاوری و درازای 87 کیلومتر که از حدود 20 کیلومتری خاور روستای مهماندوست (خاور مغان) به سوی شمال خاوری ادامه دارد.

گسله ای است کواترنر بیش از 92 کیلومتر، شیب به سوی شمال باختری و با جابه جایی چپ بر که در مجاورت کویر چاه جم (دق حاج علی قلی دامغان) قرار دارد.

این راندگی با راستای خمدار NE-SW، درازای نزدیک به 39 کیلومتر و شیب به سوی شمال دربخش خاوری، و شیب به سوی شمال تا شمال باختری در بخش باختری، از شمال شهر شاهرود می گذرد.

این راندگی با راستای خمدار NE-SW و درازای نزدیک به 20 کیلومتر در شمال بسطام قرار دارد.

گسله ای است به درازای 45 کیلومتر، شیب به سوی جنوب خاوری و با برش در نهشته های کواترنر که در حنوب بسطام قرار دارد.

این راندگی با راستای خمدار NE-SW شیب عمومی به سوی شمال باختری، از 5 کیلومتری شمال شهر سمنان می گذرد.

گسله ای است با راستای تقریبی E-W، شیب به سوی شمال و درازای نزدیک به 18 کیلومتر که در جنوب گسله فشاری جنوب بسطام قرار دارد.

گسله ای است با راستای خمدار NE-SW، درازای 80 کیلومتر و شیب به سوی شمال در بخشهای خاوری – باختری، و شیب به سوی شمال باختریدر بخشهای میانی که در یال جنوب خاوری کوه گوگرد دیده می شود.

گسله ای است با راستای E-SW، شیب به سوی جنوب خاوری و درازای 36 کیلومتر که از فاصله کمتر از یک کیلومتری فیروزکوه می گذرد.

این راندگی به درازای 22 کیلومتر، راستای NE-SE-SW و شیب به سوی جنوب خاوری در باختر شهر دامغان قرار دارد.

درازای این راندگی 32 کیلومتر، راستای آن W.NW-E.SE و شیب آن به سوی شمال است در ناحیه خاوری کوه دماوند دیده می شود.

درازای این راندگی 36 کیلومتر، راستای آن W.NW-E.SE و شیب آن به سوی شمال و در مجاورت روستای لاسم (حاده هراز) قرار دارد.

گسله ای است با راستای NE-SW، به درازای 64 کیلومتر و دارای جنبش از نوع چپ گرد.

گسله ای است با درازای 5/52 کیلومتر، راستایNE-SW، شیب نزدیک 50 درجه به سوی جنوب خاوری که از 6 کیلومتری شمال شهمیرزاد می گذرد.

گسله ای است با راستای NE-SW، درازای شناخته شده 26 کیلومتر و شیب به سوی جنوب باختری که در یال شمال باختری کوه لوران و یال جنوب خاوری سفیدکوه قرار دارد.

این راندگی به درازای شناخته شده 44 کیلومتر، راستای خمدار کم و بیش E-W و شیب عمومی به سوی شمال در جنوب گسله اوریم قرار دارد.

گسله ای با راستای E-W و درازای 35 کیلومتر که در حدود 15 کیلومتری شمال روستای آروان قرار دارد.

این راندگی با درازای شناخته شده 32 کیلومتر، دارای راستای NW-SE با شیب به سوی باختر-جنوب باختری در بخش خاوری، و راستای NE-SW با شیب به سوی جنوب-جنوب خاوری در بخش باختری است.

گسله ای است با راستای NW-SE، شیب به سوی جنوب باختری و درازای بیش از 100 کیلومتر که در بخش جنوبی رودخانه شور و به موازات آن جای دارد.

گسله ای است با راستای NW-SE، درازای 21 کیلومتر و شیب به سوی جنوب باختری که در سال شمالی کوه مره قرار دارد.

گسله ای به درازای 48 کیلومتذ، راستای NW-SE با سازوکار از نوع راندگی و شیب به سوی شمال خاوری که کرانه شمال خاوری دریای نمک را تشکیل داده است.

این راندگی با درازای نزدیک به 40 کیلومتر، راستای خمدار NW-SE و شیب به سوی شمال-شمال خاوری در حدود 80 کیلومتری جنوب گرمسار واقع است.

گسله های این گروه سازوکارهای گوناگون و راستای NW-SE دارند.

شیب گسله های فشاریآنها به سوی شمال خاور و شیب گسله های گرانشی به سوی جنوب باختر و درازای شناخته شده آنها دست کم نزدیک به 45 کیلومتر است.

این گروه در یال جنوبی کوههای شاه کوه، لاشتر و کوه قاضی واقع شده اند.

این راندگی با درازای حدود 40 کیلومتر، راستای کم و بیش E-W و شیب عمومی به سوی شمال در یال جنوبی کوه گچاب دیده می شود.

گسله ای است با راستای کم و بیش E-W، درازای بیش از 85 کیلومتر و شیب به سوی جنوب باختری، این گسله در زمینلرزه بویین زهرا 1962 میلادی (1341 هـ .

ش) با بزرگای Ms 7.2 جنبش دوباره یافت.

گسله ای است با راستای NW-SE که منفرد نیست و از چهار گسله موازی که طولی بیش از 70 کیلومتر دارند تشکیل شده است.

کارکرد این گسله سبب فرونشست و زایش دشت ساوه شده است.

رویداد 7زمینلرزه در فاصله سالهای 1971 تا 1985 میلادی (1350 تا 1364 هـ .ش) به کارکرد این گسله نسبت داده می شود.

گسله ای است با راستای تقریبی E-W، درازای 64 کیلومتر با شیب به سوی جنوب، رویداد دو زمینلرزه در سالهای 1966 میلادی (1345 هـ ش) با بزرگای Mb 5.0 و 1808 میلادی (1187 هـ .

ش) را نتیجه حرکت این گسله می دانند.

گسله ای است با راستای NW-SE و درازای شناخته شده بیش از 20 کیلومتر که از شاهین دژ آغاز و در نزدیکی شمال شهر سلطانیه ناپدید می شود.

گسله ای است با راستای SE-NW، در بخش خاوری و کم و بیش E-W در بخش باختری، درازای 85 کیلومتر و شیب به سوی جنوب و جنوب و جنوب باختری.

احتمالاً این گسله در رویداد زمینلرزه 1968 (1347 هـ .

ش) رودبارات – طالقان بابزرگای Ms 7.6 نقش داشته است.

گسله ای است به درازای 60 کیلومتر، راستای کمابیش E-W و شیب کلی به سوی شمال.

اختلاف بلندای ناگهانی میان شهر قزوین و نزدیکترین ستیغ به آن به سبب جنبش گسله فشاری قزوین به وجود آمده است.

این گسله لرزه زاست، ولی به دلیل کمی داده ها تاریخچه آن به خوبی روشن نیست.

گسله ای است با راستای خمدار NW-SE و درازای 53 کیلومتر که از نزدیکی باختر ابهر می گذرد.

گسله ای است به درازای 62 کیلومتر، راستای خمدار کم و بیش E-W و شیب به سوی شمال که در 4 کیلومتری شمال اشتهارد قرار دارد.

گسله ای است به درازای 22 کیلومتر، راستای NW-SE که در شمال خاوری گسله تفرش قرار دارد.

گسله ای است با راستای خمدار و روند NW-SE و درازای 47 کیلومتر.

گسله ای است با راستای E.SE-W.NW، درازای25 کیلومتر و شیب به سوی جنوب باختری که از فاصله 12 کیلومتری شمال خاوری قم می گذرد.

گسله ای است با راستای خمدار کمابیش E-W، درازای 45 کیلومتر و شیب عمومی به سوی شمال که در ناحیه غرب ساوه قرار دارد.

گسله ای است با راستای E.SE-W.NW، درازای 37 کیلومتر که به موازات گسله ایپک قرار دارد.

گسله ای است با راستای NW-SE و شیب به سوی جنوب باختری که در شمال گسله آوج قرار دارد.

گسله ای است با راستای NW-SE، درازای نزدیک به 45 کیلومتر و شیب به سوی شمال خاوری.

برشی ناشی از رویداد این گسلش در روی زمین دیده نمی شود.

گسله ای است با راستای خمدار و جهت NW-SE در بخش شمالی و راستای N.NW-S.SE در بخش جنوبی و درازای نزدیک به 40 کیلومتر که در فاصله حدود 40 کیلومتری قم شروع می شود و بهسوی جنوب – جنوب خاوری ادامه می یابد.

گسله ای است به درازای نزدیک به 20 کیلومتر، راستای خمدار NW-SE، ساز و کار فشاری و شیب به سوی شمال خاوری که در ناحیه شمال شهرک طالقان قرار دارد.

گسله ای است به درازای 120 کیلومتر، راستای NW-SE و شیب به سوی شمال خاوری.

برش ناشی از رویداد این گسله برروی زمین دیده نمی شود این گسله در شمال ناحیه ابهر-سلطانیه دیده می شود.

گسله ای است با راستای NW-SE، شیب به سوی جنوب باختری و درازای 43 کیلومتر که داز فاصله 5 کیلومتری جنوب باختری فم و تفرش می گذرد.

راندگی تفرش نقش بنیادی در فرونشست و تشکیل دشت تفرش داتشه و مرز جنوب باختری آن را می سازد.

گسله ای است با راستای NW-SE، شیب به سوی شمال خاوری و درازای نزدیک به 50 کیلومتر که از نزدیکی روستای تلخاب در شمال اراک می گذرد.

گسله ای است با راستای E-W، درازای 52 کیلومتر و شیب به سوی جنوب که از نزدیکی شهر اشتهارد می گذرد.

گسله ای است به درازای 150 کیلومتر، راستای NW-SE و شیب به سوی شمال خاوری که در یال جنوب باختری کوههای سلطانیه قرار دارد.

گسله ای است با راستای خمدار W.NW-E.SE، درازای نزدیک به 111 کیلومتر، سازوکار فشاری و شیب به سوی شمال که در فاصله حدود 50 کیلومتری شمال ساوه قرار دارد.

گسله ای است با راستای خمدار کمابیش NW-SE، درازای 37 کیلومتر و شیب به سوی جنوب باختری که در ناحیه جنوب باختری بوئین زهرا قرار دارد.

گسله ای است با راستای W.NE-E.SE و درازای 33 کیلومتر که در جنوب باختری گسله لرزه زای ایپک قرار دارد.

گسله ای است با راستای خمدار NW3-SE، شیب به سوی شمال خاوری و درازای 40 کیلومتر که در 5 کیلومتری شمال دریاچه حوض سلطان قرار دارد.

گسله ای است با راستای خمدار W-SE، سازوکار راندگی و شیب کلی به سوی شمال که درازای آن 22 کیلومتر است.

این گسله از سوی شمال باختری با گسله طالقان و از سوی جنوب خاوری با گسله مشا تلاقی می کند.

گسله ای است با راستای NW-SE و درازای 50 کیلومتر که در جنوب و به موازات گسله کوشک نصرت قرار دارد.

گسله ای است با راستای خمدار NW-SE، شیب به سوی جنوب – جنوب باختری، سازوکاری فشاری و دارازای نزدیک به 45 کیلومتر که از نزدیکی (جنوب – جنوب باختری) شهر قم می گذرد.

گسله ای است به درازای 160 کیلومتر که در پهنه شمالی ساوه قرار دارد.

این گسله خمدار با راستای عمودی NW-SE و با سازوکار فشاری (زاویه باز و راستالغز) است.

گسله ای است با راستای خمدار NW-SE، درازای بیش از 65 کیلومتر و شیب به سوی خاور شمال باختری که در فاصله حدود 80 کیلومتری شمال خاوری تکاب دیده می شود.

بزرگای زمینلرزهگسترش زمانی روزگسترش مکانی (کیلومتر4/421304/577404/6255544/745770 استان لرزه زمینساختپارامتر لرزه خیزیبزرگای آستانه MSآهنگ رویداد سالانهآذربایجان69/12/485/1البرز44/12/478/0ایران مرکزی59/12/458/0شمال باختری زاگرس96/12/445/3جنوب خاوری زاگرس71/15/447/1لوت48/15/416/1مکران03/15/422/0بینالود60/11/418/1کپه داغ25/11/430/0