تحقیق حاضر در راستای شناسایی ژئومرفولوژی و زمین شناسی کوه بید ، [بین روستای معین آباد- خود پایین]که یکی از زیر حوزه های ندوشن واقع در استان یزد است و بین طول جغرافیایی تا و عرض جغرافیایی تا واقع شده ، صورت گرفته است.این منطقه دارای توپوگرافی کوه ودشت به صورت گسلی ودامنه کوهها دارای شیب های کمتا متوسط ودامنه به دو صورت منظم ونامنظم است. از نظر بافت خاک این منطقه از سنگهای رسوبی شامل سنگ آهک ، ماسه سنگ ، آندرین تشکیل شده است .سحر سنگهای رسوبی نشان دهنده وضع جغرافیایی گذشته (paléogéographie) منطقه است.
بخش اول – زمین شناسی
1-1 مقدمه
زمین شناسی علمی است که به طور کلی درباره زمین صحبت می کند. این تعریف را باید کامل تر کرد. زیرا موضوع علوم دیگری مثل هیأت نجوم و ... نیز در مورد زمین است ولی مقصود از زمین شناسی ، شناسایی و مطالعه تئوریهای پیدایش زمین ، وضعیت زمین در فضا ، تاریخ زمین شناسی ، شکل وابعاد زمین ، مشخصات فیزیکی و شیمیایی زمین ومواد تشکیل دهنده آن ، بررسی عمواملی که دئر وضعیت زمین تاثیر دارند وبالاخره مطالعه وشناسایی مواد زمین و نحوه اکتشاف واستفاده از آنهاست.
زمین شناسی علم قدیمی و سابقه داری است.. اصولاً بشر اولیه ، همیشه در مورد زمین کنجکاو بوده ایت. این کنجکاوی را می توان معمول دو علت اساسی دانست:
1. بشر و سایر موجودات زنده ، هستی خود را مرهون زمین بوده و همیشه غذای خود را از آن به دست می آورده اند و بدین ترتیب مجبور بوده اند که دائماً ، در مورد آن مطالعه کنند تا بتوانند غذای مناسب وحتی الامکان متنوعی برای خود بدست می آورند.
2. بشر را در مورد زمین همیشه نگران می کرده است. وقوع حوادث ناگواری نظیر زلزله ، طوفان ، سیل و نظایر آن بوده است که همیشه خسارت مالی و جانی زیادی را سبب شده است و بشر به ناچار همواره درصدد بوده است که همییشه علل این حوادث را دریابد حتی المقدور از وقوع آن جلوگیری و یا حداقل – پیش بینی کند.
علم زمین شناسی ، یعنی آنچه که امروز به عنوان علم جداگانه ای دارای رشته های متنوعی است. بیش ازر دو قرن سابقه ندارد ومانند سایر رشته های علوم تحقیقات مدام دانشمندان متعددی این علم را به پایه امروزی رسانده اند.
2-1 اهداف وشیوه مطالب
هدف از مطالع زمین شناسی ، شناسایی سازنده های موجود در منطقه و تشخیص جنس آنها می باشد تا بدین طریق مقاومت سازند نسبت به فرسایش شناسایی شود و در کارهای حفاظتی این مناطق دو اولویت قرار بگیرند. اولین قدم در مطالعه زمین شناسی یک منطقه تهیه نقشه سنگ شناسی آن منطقه است که آن را با نقشه توپوگرافی موجود منطقه هم مقیاس کرده و سپس با استفاده از این نقشه وعکسهای هوایی منطقه طی چند بازدید صحرایی از منطقه مورد مطالعه ، نقشه زمین شناسی منطقه را تهیه کرد. که در زیر حوزه ندوشن (کوه بید) نقشه سنگ شناسی آن در نقشه 1-1 آمده است.
موقعیت عمومی حوزره
منطقه مورد مطالعه در محدوده ندوشن [بین روستای معین آباد- خود پایین] بین طولهای جغرافیایی تا و عرض های جغرافیایی تا و در فاصله تقریباً 150 کیلومتری یزد واقع است.این منطقه (کوه بید) از شمال به روستای معین آباد ، از جنوب به روستای خود پایین محدود می گردد. دسترسی به منطقه (کوه بید) از طریق جاده آسفالته میبد – ندوشن وتفت – ندوشن امکان پذیر است.از نظر ژئومورفولوژی منطقه دارای توپوگرافی کوه و دشت است . مرز کوه و دشت به صورت گسلی است.دامنه دارای شیب های کم تا متوسط ودارای دامنه های منظم ونامنظم است ، یالهای متعدد کهسه یال اصلی آلت در مرز وسط حوضه بین دو آبراهه اصلی از مشخصه های دیگر منطقه می باشد.جهت حوزه ها از شمال غرب به جنوب شرق است.مرتفع ترین منطقه دارای ارتفاع 2451 متر و پست ترین نقطه دارای ارتفاع 574 متر از سطح دریا است.
(مبنای سنجش ، سطح متوسط آب خلیج فارس در فاو است.)
4-1 خلاصه ای از زمین شناسی
«زمین شناسی» به طور ساده علم مطالعه کره زمین است. این علم از جنبه های مختلف درباره سیاره ای که روی آن زندگی می کنیم به بحث می پردازد.با کمی دقت متوجه می شویمکه زمین شناسی در واقع از چهار دیدگاه مختلف ، زمین شناسی را مورد مطالعه قرار می دهند:
الف- فرایندهای زمین شناسی : بررسی کلیه فرایندهای طبیعی فعال در زمین چون آتشفشانی ، لرزه خیزی ، فرسایش ، رسوب گذاری ومانند آنها .
ب- ساختمانهای زمین شناسی : مطالعه اشکال و ساختمانهایی که بر اثر عملکرد فرایندهای زمین شناسی ایجاد می شوند ، همچون یک گسل یا مخروط یک آتشفشان دره یک رودخانه یا لایه های ناشی از رسوب گذاری در دریا.
ج – مصالح زمین شناسی : بخشی از دانش زمین شناسی بر بررسی مواد تشکیل دهنده زمین ، چون کانیها ، سنگها ، خاک ها وآب هوا می پردازد.