طلا و اثرات آن بر سلامتی"
چکیده :
طلا فلزی است گرانبها که در صنایع گوناگون ، علم پزشکی و دارو سازی کاربردهای متعددی دارد . باور اینکه می تواند از آن در علم پزشکی و تهیه دارو بهره جست کمی مشکل باشد . امروزه محققین در پی یافتن کاربردهای جدید با اثرات مضر کمتر در بدن انسان و صرفه اقتصادی در ساخت تولیدات پزشکی هستند و تا حدی نیز در این راه به موفقیت هایی دست یافته اند به طوری که از طلا در درمان سرطان با استفاده از خاصیت ضد تومور آن ، برای روکش دندان و نیز به عنوان ردیاب زیستی جهت ارسال دارو به محل مورد نظر و ... استفاده می کنند . طلا از دیرباز در رابطه با سلامت انسان نقش با اهمیتی داشته است و دانشمندان مختلف ایرانی نیز در مورد خواص درمانی طلا بسیار سحن گفته اند ، از جمله آن ها می توان به این اشاره کرد که :
طلا فلزی است دارای طبیعت گرم و تر ، به دل نیرو بخشیده و اگر با آن بر روی پوست داغ زنند عفونتی را به دنبال نداشته و نیز ذکر شده که سرمه کشیدن با میل طلا فوائدی زیادی دارد ( کانی شناسی در ایران قدیم به نقل از سرالاسرار ابن سینا و الجماهر فی معرفه الجواهر ابوریحان ) . پزشکان ژاپنی نیز عقیده داشتند که اگر طلا را گرم کنند و به یکباره در آب سرد فرو برند ، با خوردن این آب امراض بدن بر طرف شده و شادابی روح را در پی دارد .
کلید واژه : طلا ، انسان ، سلامت .
مقدمه :
نام طلا Gold از واژه لاتین aurum به معنای طلوع گرفته شده است . فراوانی طلا در پوسته زمین در حدود 0/03ppm ( 3 هزار گرم در تن ) می باشد طلا فلزی است به رنگ براق یا زرد فلزی با نماد Au ، عدد اتمی 79 ، وزن اتمی 967/196 ، وزن مخصوص 32/19 گرم بر سانتی متر مکعب ، خط اثر زرد طلایی ، نرم ، جلایی فلزی ، براق ، قابل انعطاف ، چکش خوار ، شکل پذیر ، نقطه جوش 2807 درجه سانتی گراد و نقطه ذوب 58/1064 درجه سانتی گراد . طلا در گروه 11 ( IB ) جدول تناوبی به عنوان فلزات واسطه بوده و در دوره 6 قرار دارد .
کانی طلا گاهی نیز به صورت خالص و یا همراه با سایر کانی ها از جمله کوارتز و پیریت دیده می شود . اغلب معادن طلا با ماسه سنگ ها و رگه های کوارتز و یا نهشته های پیریت گزارش شده اند . طلا به علت چگالی بالا ، عدم واکنش پذیری و پایداری بسیار زیادش در برابر هوازدگی و فرسایش احتمالی یافتن آن در رسوبات پلاسری زیاد است . طلا به خاطر زیبایی ، کمیابی و پایداری در تمام طول تاریخ مورد توجه بشر بوده است . نقش ابتدایی آن در زندگی بشر بیشتر جنبه تزئینی و زینتی داشته است . طلا امروزه در صنایع گوناگون ، علم پزشکی و دارو سازی کاربردهای متعددی دارد .
دو سوم ذخایر طلای جهان متعلق به آفریقای جنوبی می باشد و سایر مناطق عمده طلادار جهان عبارتند از کانادا و روسیه . کل ذخایر طلا در جهان به طور تقریبی 100 هزار تن می باشد که از این میزان سالانه در حدود 2500 تن استحصال می گردد و تا به حال در مورد آلودگی طلا در محیط زیست گزارشی در دست نیست ولی ممکن است برخی افراد نسبت به آن حساسیت داشته باشند و اگر در مجاورت طلا در طولانی مدت قرار گیرند ، آثار نا مطلوبی چون سوزش دستگاه تنفسی و بروز حسایست و خارش پوستی بروز می کند .
کاربرد های رایج طلا :
قسمت اعظم طلا ( در حدود 75% ) جهت تولید آلیاژهای مناسب در جواهر سازی و مابقی در سایر صنایع به کار می رود . در شیشه سازی جهت تولید رنگ های قرمز و بنفش از طلای کلوئیدی استفاده می کنند و برای انعکاس نور خورشید و جلوگیری از گرم شدن ساختمان های بزرگ ، شیشه پنجره ها را با ورقه های بسیار نازک طلا پوشش می دهند .
صفحات الکترونی طلا نیز در صنعت الکترونیک کابرد فراوانی دارد . امروزه سعی بر آن است که از طلا در صنعت پزشکی بیشتر و بهتر بهره جویند که در این مقاله به طور اجمالی به آن خواهیم پرداخت . طلا نقش عمده ای را در زندگی انسان ایفا می کند ولی بخش بسیار نا چیزی را نسبت به سایر فلزات به خود اختصاص می دهد ، حال آنکه با ایجاد تکنولوژی های جدید و توسعه آنها نیاز به مصرف طلا در آینده ای نزدیک افزایش خواهد یافت .
کاربرد طلا در پزشکی :
طلا فلزی گرانبها در پزشکی است زیرا نه تنها اثرات نا مطلوب و مضری را در بدن انسان در پی ندارد ، بلکه به علت سازگاری بالای زیستی ، قابلیت انعطاف پذیری مناسب ، پایداری در برابر خوردگی ، عدم واکنش شیمیایی با بدن لزوم استفاده هر چه بیشتر از آن و طلا هادی خوب جریان الکتریسیته می باشد و بنابراین در زیر میکروسکوپ الکترونی به راحتی مشاهده شده و به خاطر نرمی ، کار با آن ( شکل دادن و مسطح کردن ) در زیر میکروسکوپ الکترونی جهت اعمال جراحی پیشرفته به آسانی صورت می گیرد . از سیم ها و صفحات طلا جهت رفع انسداد شراین و تنظیم دوباره ضربان قلب در بیماری های قلبی به وفور صورت می گیرد . ( شکل شماره 2 ) و به دلیل پایداری در برابر واکنش های باکتریایی ، ماده ای مناسب
جهت جایگزنی پرده صماخ که در اثر عفونت باکتریایی دچار ضایعه گریده و و جلوگیری از عفونت مجدد در گوش داخلی به شمار می رود.
تزریق گوی های میکروسکوپی طلا در غده پروستات نیز از بروز زود هنگام سرطان در مردان جلوگیری می کند . در بیماری چشمی Lagophthalmos بیمار در اثر تصادف ، بیماری و یا جراحی قبلی چشم ، نمی تواند پلک خود را به طور کامل ببندد و یا به راحتی پلک بزند و همواره باید چشم خود را مرطوب نگاه دارد .
امروزه پزشکان برای درمان بیماری صفحات نازک طلا را در پشت پلک قرار می دهند تا صدمات وارده را بر طرف نمایند . طلا بهترین انتخاب به دلیل عدم خوردگی و عدم واکنش شیمیایی با اشک و همچنین چگالی بالای آن جهت پایین آوردن پلک در هنگام استراحت ، برای درمان این بیماری به شمار می رود .
استفاده از صفخات طلا در لایه های درونی دستگاه لیزر جهت تمرکز پرتو اشعه لیزر و تخریب سلول های سرطانی بدون وارد کردن صدمه به سلول های مجاور و درمان ضایعه های قلبی که دیگر از طریق عمل جراحی به نتیجه نمی رسند ، عملکردی مفید محسوب می گردد دیگر کاربردهای جالب طلا در پزشکی تولید تراشه آزاد یا delivery microchip می باشد . این محصول کیسول های دارویی هستند که توسط غشای نازکی پوشیده می شوند که یا از طریق بلعیدن و یا تزریق در سیستم سیاهرگی بدن و کنترل آن از راه دور و یا ردیاب های زیستی ( Biosensor ) و یا ریز پردازنده ها توسط پزشک یا خود بیمار به محل مورد نظر هدایت می گردد . این دارو برای اولین بار در موسسه تکنولوژی ماساچوست ساخته شد و اکنون در مرحله آزمایشی خود به سر می برد .
از طلا و ترکیبات آن در بهبود بیماری های مزمنی چون آرتریت روماتیسمی ، آبله و سرخک استفاده می کنند . در طی مطالعات متعدد در دهه های گذشته تأثیر به کار گیری ترکیبات طلا در درمان سرطان مورد بررسی قرار گرفت . پروفسور Leung Pak Hing و همکارانش در دانشگاه دولتی سنگاپور کمپلکس جدیدی از طلا را جهت تولید دارویی با خاصیت ضد توموری در درمان سرطان بدون وجود عارضه هایی چون داروهای مشابه کشف کردند
دانشنامه کلمات:-
الکتریسیته