دانلود مقاله محیط زیست

آلودگی محیط زیست از منابع گوناگون صورت می‌گیرد.

با پیشرفت تمدن بشری و توسعه فن‌آوری و ازدیاد روز افزون جمعیت ، در حال حاضر دنیا با مشکلی به نام آلودگی در هوا و زمین روبرو شده است که زندگی ساکنان کره زمین را تهدید می‌کند.

بطوری که در هر کشور حفاظت محیط زیست مورد توجه جدی دولتمردان است.

امروزه وضعیت زیست محیطی به گونه‌ای شده است که مردم یک شهر یا حتی یک کشور از آثار آلودگی در شهر یا کشور دیگر در امان نیستند.

برفی که در نروژ می‌بارد مواد آلاینده‌ای به همراه دارد که منشا آن از انگلستان و آلمان است.

یا باران اسیدی در کانادا نتیجه مواد آلاینده‌ای است که منشا آنها از ایالات متحده است.

در آتن گاهی مجبور می‌شوند به علت آلودگی شدید هوا کارخانجات را تعطیل و رفت و آمد اتومبیلها را محدود کنند.

شهرهای دیگر دنیا مانند مکزیکوسیتی ، رم و تهران نیز با مشکل آلودگی هوا دست به گریبانند.

آلودگی دریاها ، رودخانه‌ها ، دریاچه‌ها و اقیانوسها و جنگلهای نیز نیز موضوع بحث همه محیط‌هایی که در آنها زندگی جریان دارد محیط زیست نامیده می‌شود.

به عنوان مثال استخر آب ، یک شهر ، اقیانوس و کویر همگی انواعی انواعی از محیط زیست به حساب می‌آیند.

مقدمه
در محیط زیستی عوامل غیر زنده مانند خاک ، آب ، گازها و غیره به همراه جانداران وجود دارند.

موجودات زنده با هم و با محیط غیر زنده خود ارتباطی متقابل برقرار می‌سازند.

این ارتباط‌ها برای بقای محیط زیست بسیار لازمند.

کارشناسان محیط زیست هنگام بررسی ، مناطق زیستی را مورد مطالعه قرار می‌دهند.

هر منطقه زیستی شامل موجودات زنده ویژه عوامل غیر زنده است اکوسیستم نام دارد و دانشی که به بررسی اکوسیستم‌ها می‌پردازد.

اکولوژی نامیده می‌شود.

آلودگی نفتی
آن قسمت از نفت رهاشده به دریا که به ساحل می رسد شامل هیدروکربن های سنگین است که در اندازه های مختلف در سطح ساحل قرار می گیرند.

از طرفی چنانچه لکه های نفتی به ساحل برسند به وسیله امواج روی ساحل گسترده شده و به لایه های زیر نفوذ می کنند.

لاک پشت های ماده هنگام قرار گرفتن در ساحل که به لکه های نفتی آلوده است دچار مسمومیت می شوند یا این که بر اثر بخارات و گازهای به دست آمده از محیط فاصله گرفته و تخم ریزی نمی کنند.

این واکنش نوعی تغییر رفتار بوده که در نهایت باعث عدم موفقیت در تخم ریزی می شود و نسل حیوان در معرض انقراض قرار می گیرد.

از سویی وجود آلودگی های نفتی در اطراف لانه باعث ایجاد گازها و بخارات و نفوذ آنها به درون تخم شده ، باعث خفگی ، تجمع در بافت و جهش در نوزاد می شود.

وجود حوادث نفتی جنگ خلیج فارس ، غرق شدن نفتکش ها، عملیات اکتشاف نفت ، نشت از خطوط انتقالی نفت در زیر دریا و ورود نفت از طریق تخلیه آب توازن کشتی ها و شناورهای حامل نفت و غیره از راههای عدیده ورود نفت به اکوسیستم خلیج فارس و دریای عمان است.

از سویی 3-5 سال به طول می انجامد تا آب خلیج فارس کاملا از آنها پاک شود و در این مدت آلودگی نفتی آثار سو خود را بر آبزیان به جا گذاشته است.

این آثار جزو آثار حاد است ; ولی آثار مزمن مسمومیت حاصل از نفت که به صورت تجمع در بافتها و خاصیت بزرگنمایی زیستی حاصل می شود و مرگ تدریجی حیوان را به دنبال دارد.

قطره های نفت هم که به شکل امولسیون در محیط دریایی پراکنده اند، به علت شباهت به لارو ژلی فیش ممکن است از سوی نوزادان لاک پشت بلعیده شود.

همچنین انفجارات ناشی از اکتشاف و بهره برداری از منابع نفتی هم باعث صدمه به اندام شنوایی و فرار این حیوانات می شود، علاوه بر این که در اطراف محلهای اکتشاف به علت نشت نفت اثرات مخرب آلودگی ها تشدید می شود.

جدی می‌باشند.

آلودگی در سواحل
در تمام ساحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان کمتر نقطه خالی از زباله مشاهده می شود.

زباله ها که ناشی از کشتی ها، لنجها و قایق موتوری ها هستند، عمدتا شامل تخته ، بطری پلاستیکی و شیشه هستند.

زباله ها توسط امواج به ساحل می آیند و روی هم جمع می شوند و به شکل مانعی جدی یا غیرقابل عبور برای لاک پشت ها و نوزادان آنان محسوب می شوند.

قرار گرفتن تخته ها روی لانه باعث عدم خروج نوزادان می گردد.

چنانچه نوزادان از لانه خارج شوند، در محاصره زباله ها قادر به راه یافتن به دریا نیستند یا این که بر اثر تلاش فراوان خواهند مرد و همچنین چون مرحله خروج از تخم و رسیدن به دریا از خطرناک ترین مراحل زندگی لاک پشت هاست زمان ماندگاری در میان زباله ها، احتمال صید از سوی دیگر شکارچیان را بالا می برد.

همان طور که وجود زباله در کناره های ساحلی عاملی موثر در نابودی لاک پشت هاست.

در محیطهای دریایی هم چنین اثری را اعمال می کند.

وجود پلاستیک های شفاف در سطح دریا باعث می شود لاک پشت ها به اشتباه آنها را ببلعند و در اثر انسداد معده از میان بروند.

فوائد جنگل
جنگل یا طلای سبز یکی از یزرگترین موهبت های الهی مرحمت شده به بندگان خداست که از ابتدای خلقت بشریت همواره وسیله تامین رفاه و آسایش و برآورد حوائج انسان ها بوده و نیز خواهد بود بعبارتی دیگر جنگل منطقه سرسبز و زیبائی است با درختان کوچک و بزرگ و با گیاهان متنوع که در دل خود انواع جانوران ، پرندگان و حشرات را در جای داده و منبع تولید عمده چوب در دنیا و عامل اصلی 4500 نوع فرآورده و محصول صنعتی و مکانیکی و شیمائی و نیمه شیمائی در جهان محسوب میگردد که مهمترین تامین کننده نیازهای بشریت ازاین منبع حیاتی تجدید شونده میباشد.

با اهمیت خاصی که جنگل در ابعاد مختلف اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی در هر جامعه ای داراست می بایست بطریق اصولی و صحیح و منطقی از آن برداشت نمود تا در دراز مدت و بطور مستمر بتوان از کلیه مواهب آن بهرمند شد.

فوائد جنگل را میتوان بشرح زیر بیان نمود 1-با عمل فتوسنتز با کمک برگ درختان سبز و نور خورشید ، انیدریک کربنیک هوارا جذب و با کربن آن موادآلی تولید و اکسیژن آنرا آزاد مینماید.بدین ترتیب به پاک سازی وسالم سازی هوا کمک می کنند.

براساس بررسی های انجام شده هر هکتار جنگل در طول سال قادر است 5 تن کربن جذب و 12 تا 20 تن اکسیژن تولید نماید .

2-با کنترل آبهای هرز از حرکت سریع آبهای سیل آسا جلوگیری و مانع از فرسایش و فرسودگی خاکها می گردند.

3-با افزایش رطوبت نسبی مانع از تلف شدن آبهای سطح الارض می گردد.

4-با ذخیره کردن و نگهداری آب باران ها، برف ،تنظیم آب چشمه ها و رودخانه ها را عهده داراست.

بهمین لحاظ گفته اند که جنگل مادر رودخانه هاست.

5-انواع و اقسام علوفه را جهت تغذیه جانوران اهلی ووحشی تولید وفراهم می آورد.

6-ریشه درختان عمل تثبت خاک ، تاج درختان مانع از برخورد مستقیم نزولات آسمانی به عرصه جنگل و در نتیجه مانع از فرسایش خاک ،تنه درختان مورد استفاده در صنعت ومیوه بعضأ مورد تغذیه واقع میشوند.

7-با کاهش سرعت باد در طوفانهای شدید مانع از خسارات وارده به باغات میوه و اماکن شهری و روستائی وبصورت باد شکن عمل نمایند.

8-حفظ تعادل در طبیعت و محیط زیست از اهم وظایف جنگل است.بدین معنی که در زمستان هوای داخل جنگل گرم و در تابستان خنک تر از محیط اطراف غیر جنگل است 9-به حفظ و حاصلخیزی خاک و تجزیه برگ درختان و تبدیل آن به هوموس که پایه گذار نباتات عالی است کمک می کند.

10-منبع درآمد و تولید کار بخصوص برای روستائیان حاشیه جنگل در فصول بیکاری است.

11-بدلیل داشتن مناظر زیبا ،الهام شاعران ،نویسندگان، هنرمندان و محل مناسب جها جلب سیاحان و توریست هاست.

12-محیطی زیبا با صفا برای تفریح و تفرج و استراحت و تمدد اعصاب وتجدید قوا برای انسانهای خسته از زندگی ماشینی 13-تامین کننده مواد اولیه کارخانجات صنایع کاغذ ،کشتی و هواپیما سازی ،موادشیمایی و صنایع چوب 14-تامین کننده نیازهای چوبی و سوختن مورد نیاز جامعه 15-تامین آب شرب و کشاورزی ،جلوگیری از پر شدن دریاچه و سدها پائین آمدن تولید برق،تولید گیاهان صنعتی و داروئی ،جلوگیری از حرکت شن های روان ،جلوگیری از هجوم آفات و امراض گیاهی به کشاورزی و صدها مزایای دیگر ( تعریف آتش سوزی ) : یک نوع فعل و انفعال شیمیائی است که برای تولید آن سه عامل مختلف 1) ماده سوختنی 2)حرارت 3) هوا یا اکسیژن ضروری است که بدان مثلث حریق گویند.

بنا براین حرارت + هوا ( اکسیژن) + ماده سوختنی = آتش سوزی آتش سوزی سطحی این نوع آتش سوزی در اثر آتش گرفتن علوفه های خشک،شاخه و برگ درختان و مازاد مقطوعات جنگل حادث می گردد.در این نوع آتش سوزی خسارات بیشماری به نونهالهای جوان وارد و موجب سوختن یقه درختان جوان و آسیب دیدگی کنده های مسن درختان می گردد.خصوصأ در گونه های که ضخامت پوست آنها اندک است (راش) پس از صدمه خوردن پوست درختان بتدریج ارتباط رساندن مواد غذایی به اندههای درخت قطع و پس از ریزش پوست ،تنه اصلی دچار پوسیدگی و فساد و محل رشد انواع قارچها و امراض می گردد.و در صورت تغیرات جوی و وزش بادهای شدید این آتش سوزی به انواع دیگر آتش سوزی تنه ای یا تاجی تبدیل گردیده و خسارت ناشی از آن به مراتب بیشتر خواهد شد.

3-آتش سوزی تنه ای چنانچه آتش سوری سطحی در جنگل اتفاق افتد که دارای تنه های سرپا خشک سرپا و میان تهی باشد تدریجأ آتش از منافذ تنه درخت به داخل تنه نفوذ و پس از مدت زمانی کوتاه بصورت تنوره کشان ظاهر و پس از قطع از منطقه یقه و برخورد با زمین متلاشی و در شیب های تند به فواصل دور پرتاب و کانون های جدیدی از آتش را در جنگل بوجود می آورند.

4-آتش سوزی تاجی نوع دیگری از آتش سوزی است که معمولا در جنگلهای سوزنی برگ اتفاق می افتد .

وجود مواد رزینی در غالب اینگونه درختان این آتش سوزی را ایجاد و مبارزه با اینگونه آتش سوزی ها را بی اندازه مشکل میسازد.در جنگلهای پهن برگ و بکر بدلیل وجود درختان مقهور و زبون که بصورت خشک و نیمه خشک در اشکوب های میانی جنگل و بصورت پلکان حرارتی عمل هدایت گرما از زمین به تاج درختان را عهده دارند.

در صورت وقوه آتش سوزی سطحی و وزش بادهای گرم ،این نوع آتش سوزی بوقوع می پیوندد.

بطور خلاصه در آتش سوزی های زمینی و سطحی به درختانی که ضخامت پوست آن ها زیاد است (بلوط) خسارات ناچیزی وارد می نماید،حال آنکه آتش سوزی تنه ای و تاجی موجب خشک شدن و گاهأ نابودی کامل درختان سرپا را بهمراه دارد.

در اقدامات علیه اتش سوزی توجه به موارد زیر از ضروریات است.

1- شناخت عوامل ایجاد آتش سوزی در جنگل 2- پیش گیری از وقوع حریق احتمالی در جنگل 3- کشف حریق احتمالی در جنگل 4- مبارزه با حریق در جنگل 1- شناخت عوامل ایجاد آتش سوزی در جنگل : از مهمترین موضوع هر آتش سوزی در جنگل شناخت عوامل و ایجاد انگیزه های جنبی آن است وقتی منشاءو انگیزه آتش سوزی مشخص شد.

بالطبع جلوگیری از وقوع آن نیز بسادگی میّسر خواهد بود.

در بررسی چند ساله اخیری که در اداره کل تا قبل از سال 1376 با توجه به گزارشات ارسالی از واحدهای تابعه ادارات منابع طبیعی در مورد ایجاد آتش سوزی ها و انگیزه های جنبی آن بعمل آمده بیانگر این واقعیت است که آتش سوزی های منطقه بوسیله عوامل انسانی و در اثر بی مبالاتی و بی توّجهی و گه گاه شیطنت افراد و اشخاص نا آگاه به اهمیت منابع طبیعی صورت پذیرفته است.بدون شک هر منطقه جنگلی که افراد بیشتری در آن یا حاشیه آن سکنی داشته و تعلیف دام در آن انجام میشود بیشتر در معرض خطر آتش سوزی واقع گردیده و میگردند.

عوامل ایجاد حریق در جنگل را می توان به 2 دسته زیر خلاصه کرد.

1-1 ) عوامل عمد ایجاد حریق در جنگل 2-1 ) عوامل غیر عمد ایجاد حریق در جنگل اساس و پایه مبارزه با آتش سوزی بر این اصل استوار است که مثلث حریق از هم گسسته شود.

کافی است فقط یکی از اضلاع مثلث معدوم گردد.

در این صورت آتش سوزی سرکوب خواهد شد.

آتش افروخته توسط سه عامل تشعشع ، جابجائی ( حرکت توده های گرم هوا ) و هدایت به اطراف پخش شده و گسترش پیدا می کند.

بهترین زمان سوخت جنگل ساعت 10 صبح تا 6 بعداز ظهر همان روز است .چون در طول ساعات یاد شده هوا گرم و رطوبت موجود در هوا و موادسوختنی به حداقل رسیده که مبارزه با آتش سوزی و مهار نمودن آنرا بسیار مشکل کرده است.

در عوض بهترین زمان مبارزه با حریق جنگل از 6 غروب تا 10 صبح فرداست.

چون در طول ساعات یاد شده هوا سرد ، رطوبت موجود در هوا و مواد سوختنی به حداکثر رسیده و مبارزه با آتش سوزی را آسان می کند .

ناگفته نماند که مبارزه با آتش سوزی در شب مشکلات عدیده ای را در پی دارد.

انواع حریق در جنگل براساس این موضوع که حریق در کدام قسمت از مواد سوختن شروع و در حال پیش رفتن است به انواع زیر تقسیم کرده اند.

1-آتش سوزی زمینی یا عمقی 2-آتش سوزی سطحی 3-آتش سوزی تنه ای 4-آتش سوزی تاجی 1-آتش سوزی زمینی یا عمقی این نوع آتش سوزی فاقد دود و شعله و در داخل خاک و زمینهائی که دارای رگه های ذغال سنگ یا تورب (ذغال سنگ ناخالص) یا توده های نباتی متراکم متشکل از چمن های خشک، ریشه های خشک درختان، برگهای خشک تجزیه نشده اتفاق میافتد .

پیشرفت حریق در این آتش سوزی بسیار کند است و گاها از طریق ریشه و کنده درختان به خارج زمین هدایت و نوع دیگری از آتش سوزی ها را بوجود می آورد گیلان، سرزمین طلای سبز از دیدگان بسیاری دور مانده است ( گیلان سرزمین طلای سبز از دیدگان بسیاری از دوستداران تاریخ و طبیعت به دور مانده است.

بارانهای مه‌پاش نقره‌ای ، شالیزارهای سبز برنج با بویی بسیار مطبوع که از خیس هوا تراوش می‌شود، سواحل دریا، جنگل‌های پر شاخسار سبز با درختانی که‌ابرهای سبز مخملین از خزه آنها را در برگرفته طبیعتی است که تقریبا در همه جای گیلان به چشم می‌خورد.

این استان طبیعت و گردشگری با بیش از پنجم تا گونه‌های مقاوم جنگلی "ارس" شاهرود، طلای سبز زیست بوم ایران گونه‌های جنگلی درختان ارس -اورس- واقع درمناطق شمالی شاهرود(جنوب گرگان) و در دامنه‌های جنوبی البرز شرقی از معدود سوزنی‌برگهای طبیعی باارزش زیست بوم جنگلی مناطق کوهستانی ایران است.

وضعیت این گونه‌های مقاوم جنگلی که به "طلای سبز" البرز جنوب شرقی معروف است، به‌رغم وجود دام در این عرصه‌ها بهبود یافته‌است.

جنگلهای ارس شاهرود با گونه‌های ارس چنان مقاومند که در آنها بندرت می‌توان پایه‌ای یافت که به دلیل ضعف فیزیولوژیک یا آفت زدگی در سنین جوانی یا میانسالی خشکیده باشند.

ارس‌زارهای شاهرود علاوه بر چشم‌اندازهای زیبا، یک مجموعه طبیعی قابل مطالعه برای پژوهشگران و دانشجویان منابع طبیعی محسوب می‌شوند.

گونه‌های درختی ارس با بیش از پایداری این گیاهان مقاوم در شرایط سخت تا جایی است که هیچگونه گیاه دیگری تاب سازگاری را در آن نداشته و این درختان حیات خود را به هر ترتیب و حتی با تغییرات مورفولوژی حفظ کرده و حتی نسبت به تنشهای محیطی بسیار مقاوم هستند.

برای تکثیر،احیا و جلوگیری از تخریب این گونه‌های کمیاب جنگلی در دو دهه گذشته نخستین طرح جامع منابع طبیعی ارس در سطح کارشناسان منابع طبیعی معتقدند در صورت قطع و تخریب این درختان ارزشمند حیات جانوری حیواناتی از قبیل پلنگ، خرس، کل و بز، قوچ و میش و پرندگان شکاری در معرض انقراض قرار خواهد گرفت.

رییس اداره منابع طبیعی شاهرود می‌گوید: جنگلهای چهارباغ نمونه‌ای از جنگلهای ارس منتخب ایران است که در آن درختانی با قطر مجید زمانی در گفت و گو با ایرنا افزود: در سال جاری نیز اجرای طرح ذخیره‌گاه وی افزود: پوشش گیاهی گونه‌های درختی ارس که در چند دهه گذشته برای مصارف گوناگون بشدت مورد آسیب قرار گرفته بود خوشبختانه در سالهای اخیر به دلیل تغییر مصرف انرژی جوامع روستایی، حفاظت و مراقبت، بهبود یافته و رویش جوانه‌های جدید و افزایش تعداد پایه‌ها در این درختان مشخص است.

وی افزود: ضمن آنکه در دامنه‌های جنوبی البرز که دارای پوشش گیاهی ضعیف است، استقرار و گسترش پوشش گیاهی با کاشت نهال بسیار پرهزینه و در برخی از موارد غیرممکن است.

رییس اداره منابع طبیعی شاهرود اظهار امیدواری کرد که با اجرای طرحهای حمایتی و حفاظتی ذخیره‌گاه ارس چهارباغ در راستای استقرار و توسعه این منابع باارزش گام برداشته شود.

وی افزود: به دلیل کندی رشد گونه‌های ارس و باتوجه به مشکلاتی که در زمینه کاشت و تکثیر مصنوعی این گونه وجود دارد هرگونه قطع و تخریب این گونه باارزش ممنوع است مرگ طلای سبز جنگل های شمال ایران که باقیمانده دوران سوم زمین شناسی است در گرو حفظ و حمایت از آن می باشد .

هر پنج سال ، یک میلیون هکتار از سطح جنگل ها و مراتع کشور تخریب می شود ، آیا وقت آن نرسیده که ویرانه شدن محیط زیست کشورمان را باور کنیم ؟

و در پی یافتن راه حل جدیدی برای نجات آن باشیم ؟

بر اساس آمارها ، یک دهم فرسایش خاک های جهان مربوط به ایران است و اگر روند تخریب خاک در کشور به همین شکل ادامه یابد ، 30 سال آینده تمام زمین های حاصلخیز نابود خواهد شد.

سالانه یک و نیم میلیون هکتار از خاک های مرغوب ایران به بیابان تبدیل می شود در صورتی که برای ایجاد یک سانتی متر از قشر خاک کشاورزی 700 سال زمان لازم است .

طبق آمارهای رسمی در هر ثانیه 360 متر مربع و در هر پنج سال یک میلیون هکتار از سطح جنگل ها و مراتع کشور تخریب می شود و وسعت هشت میلیون هکتار آن ، به 4412 میلیون هکتار کاهش یافته است .