دانلود تحقیق بمب شیمیایی

بمب شیمیایی ابزارها یا موادی شیمیایی هستند که به وسیله آنها مثلاً با انفجاربمبی که حاوی مواد سمی و یا شیمیایی هستند انسان‌ها و یا سربازان دشمن را هدف قرار می‌دهند که به آن مواد آلوده می‌شوند و به انواع بیماریها و یا بیماریهای مخصوص به همان مواد دچار می‌شوند.

اسلحه شیمیایی به آن دسته از جنگ‌افزارها گفته می‌شود که در آنها یک یا چند ماده‌ شیمیایی برای کشتن و یا ناتوان کردن انسان‌ها به کار می‌رود.

ماده شیمیایی را در مخزن‌هایی کوچک یا بزرگ انبار می‌کنند که به‌وسیله انسان یا وسیله‌ای موتوری حمل می‌شود و پس از شلیک و انفجار ماده شیمیایی را می‌پراکند.

با راکت یا هواپیما هم آن مخزن‌ها را پرتاب می‌کنند.

نخستین بار در جنگ جهانی اول این جنگ‌افزار به کار برده شده است.

در جنگ جهانی دوم کاربرد چندانی نیافته است اما در جنگ ویتنام نیروهای آمریکایی آن را بسیار گسترده به کار می‌برده‌اند که بمب‌های ناپالم معروف‌ترین آن‌ها بوده است.

جنگ‌افزارهای شیمیایی را می‌توان به جنگ‌افزارهای دارای سم‌های چشمی، بینی و دهانی، ریه‌ای و یا پوستی تقسیم کرد، بسته به آن که به کدامیک از اندام‌ها تأثیر می‌گذارد.

برخی از گونه‌های عصبی آن کشنده است و بسیار زود انسان‌ها را از پا در می‌آورد، برخی دیگر تنها برای مدتی کوتاه یا بلند ناتوان می‌سازد.

برخی از گونه‌های آن اگرچه کشنده نیست اما ناتوانی‌های جسمی ماندگار پدید می‌آورد و زندگانی را بسیار سخت می‌کند.

گونه‌هایی از آن در افزارهای پلیس ضد شورش هم به کار برده شده است و اعتراض‌های گسترده‌ای به دنبال آورده است.

جنگ‌افزارهای شیمیایی مانند بمب‌های اتمی و میکروبی در رده سلاح کشتار جمعی رده‌بندی می‌شود و کوشش نیروهای ضد جنگ و صلح‌خواه و سازمان‌های مدنی و شهروندی همواره برای ممنوع ساختن آن‌ها بوده است.

۱۳۷ دولت در سال ۱۹۹۳ پیمانی را امضا کردند که تکامل، تولید و انبار کردن جنگ‌افزارهای شیمیایی را ممنوع می‌کرد و از دولت‌ها می‌خواست در یک دوره ده ساله، یعنی تا سال ۲۰۰۳، همه جنگ‌افزارهای شیمیایی انبار شده را نابود سازند.

گفتنی است که حکومت صدام در جنگ عراق و ایران این‌گونه جنگ‌افزار برای کشتار جمعی را نه تنها در آوردگاه‌ها برای کشتن سربازان بلکه در روستاها و شهرها نیز به کار می‌گرفت و هنوز هم هستند زنان و مردان هم‌میهن ما که از ناتوانی برآمده از آن رنج‌ها می‌برند.

امروزه انتشار دستورهای ساخت و انبار کردن جنگ‌افزارهای شیمیایی کاری جنایت‌کارانه است و انساندوستان نگران دستیابی تروریست‌ها و آدم‌کشان به چنان جنگ‌افزارها هستند.

عوارض و خطراط پسماند شیمیایی و .

.

احتمالا شما هم درباره زباله های شیمیایی یا پسماندهای ناشی از یک واکنش شیمیایی چیزهایی شنیده اید.

خود فلز اورانیوم مقداری پرتوزایی طبیعی دارد.

این مقدار بسیار اندک بوده و تشعشعات و پرتوهایی که از آن خارج می شوند ، در حد خطرناکی نیست.

تنها در صورت تماس مداوم است که ممکن است اثرات ناخوشایند و بیماری ببار آورد.

اما همین فلز اورانیوم پس از آنکه مورد شکافت اتمی قرار گرفت تبدیل به مواد دیگری میشود که برخی از آنها به شدت پرتوزا هستند.

خواه این شکافت در رآکتور اتمی انجام شود ، خواه در بمب اتم و خواه در آزمایشگاه.

این مواد که عناصری چون رادیوم و کریپتون در آن به مقدار فراوان وجود دارند بسیار بسیار فعال و پرتو زا هستند.

حتی لمس آنها برای چند ثانیه میتواند عوارض مرگباری به بار آورد.

دانشمندان و تکنسین های نیروگاه اتمی برای خارج کردن میله های سوختی از درون رآکتور و قراردادن آنها در محفظه های بسیار محکم و غیر قابل نفوذ ار ربات و دوربین مدار بسته استفاده می کنند.

این میله های سوختی پس از مرحله سرد شدن (که ممکن است تا چند روز طول بکشد) به دقت در بسته های محکم و نفوذ ناپذیر قرار گرفته و سپس وارد یک کانتینر فولادی بسیار ضخیم و ضد زنگ و ضد ضربه میشوند.

دفن این زباله ها که تا هزاران سال به شدت پرتو زا و کشنده هستند تابع مقررات بسیار سخت و بسیار پیچیده ای است.

آنها عموما به صورت ذرات ریز در آمده و با شیشه مذاب مخلوط میشوند.

سپس در یک بشکه قطور فولادی بسته بندی شده و آنها نیز به نوبه خود در لایه های ضد پوسیدگی و ضد نفوذ قرار می گیرند.

حمل این مواد با اسکورت های ویژه امنیتی پلیس و حتی ارتش همراه است.

زیرا چنانچه این مواد بدست تروریسها بیفتد میتواند فاجعه به بار آورد و حتی زندگی روی کره زمین را مختل کند.

کافی است یکی از این بسته ها پوسیده شده و وارد طبیعت گردد.

ممکن است آبزیان را آلوده نماید.

نه ببخشید ممکن نیست ؛ بلکه حتما چنین می کند.

در نتیجه پرندگان و در مرحله بعد گوشتخواران را نیز آلوده می کند.

مرحله بعد آب های کره زمین است و در نتیجه نابودی.

بسته های ضایعات اتمی ، سپس در لایه های عمیق زمین همچون گنبدهای نمکی که تا قرنها تغییر نمیکنند انباشه میشوند.

در بسیاری از کشورها به واسطه همین پسماندهای اتمی گروههای طرفدار محیط زیست با تاسیس نیروگاههای اتمی مخالفت می کنند.

اگر یک دولت افراطی و یا یک گروه تروریستی بخشی از این مواد آلوده کننده و پرتوزا را به صورت بمب منفجر نماید می تواند باعث مرگ و میر گسترده و اختلال در زندگی همه مردم جهان شود.

عراق و ایران امروز وش.م.ر
اشاره: با شروع جنگ تحمیلی (31 شهریور 1359) و حملا‌ت گسترده صدام به مناطق مرزی و جنوب و غرب ایران، مقاومت مردم و نیروهای رزمنده مانع پیش روی نیروهای عراقی شد.

رژیم بعث عراق برای در هم شکستن مقاومت مردم و نیروهای رزمنده از سلا‌ح‌های نوین و ممنوعه استفاده کرد.

با شدت گرفتن کاربرد سلا‌ح‌های شیمیایی از سوی رژیم بعث عراق، مسئولین نظامی‌ایران برای مقابله با آن، دست به آموزش نیروهای رزمنده و تشکیل واحدهای تخصصی در هر گردان زدند.

پس از کودتای 1958 و با روی کار آمدن حزب بعث عراق، ارتش این کشور به لحاظ اینکه وابسته به اروپای شرقی بود از همان ابتدا به واحدی به نام «جنگ‌های شیمیایی» مجهز بود.

اما ارتش ایران با وجود اینکه مجهز به سیستم نظامی‌غربی و آمریکایی بود به لحاظ اینکه تجربه‌ای در مورد این نوع سلا‌ح‌ها نداشت تنها دارای یک تشکیلا‌ت محدود شیمیایی بود.

اصطلا‌ح «ش.م.ه» مخفف سه واژه شیمیایی، میکروبی و هسته‌ای است که پیش از جنگ این واحد در ارتش به صورت بسیار محدود حضور داشت اما با شدت گرفتن حملا‌ت شیمیایی عراق در طول جنگ تحمیلی، سپاه پاسداران انقلا‌ب اسلا‌می، سازمانی را در سال 61 به نام «ش.

م.ر» که مخفف کلمات شیمیایی، میکروبی و رادیو اکتیو می‌باشد، راه‌اندازی کرد.

رژیم بعث عراق تا پیش از عملیات والفجر 2 از این سلا‌ح‌ها به صورت محدود و آزمایشی استفاده می‌کرد اما بعد از اینکه عراق در تاریخ 29 تیر 61 در عملیات والفجر 2 از این سلا‌ح‌ها در منطقه پیرانشهر(پادگان حاج عمران عراق و در برخی ارتفاعات جبهه‌های غربی)، علیه مرزنشینان کرد استفاده نمود، سازمان رزم سپاه برای مقابله با این نوع سلا‌ح‌ها به پدافند «ش.م.ر» مجهز شد.

سپاه شروع به تهیه تجهیزات برای نیروهایش کرد و در هر لشکری یک واحد، و در هر قرارگاهی یک گردان پدافند شیمیایی تشکیل شد و به مرور با گسترش حجم بکارگیری سلا‌ح‌های شیمیایی عراق، این واحدها به تیپ گسترش یافت.

نخستین گزارش غیر رسمی‌استفاده عراق از این سلا‌ح‌ها در 14/7/59 در مرز شلمچه با عامل خردل عنوان شده است و اولین گزارش رسمی‌که بتوان به آن استناد نمود بمباران هوایی جبهه مهران در تاریخ 20/10/59 با عامل اعصاب است که 40 مصدوم و 10 شهید بر جای گذاشت.

سردار محمد باقر نیکخواه از جمله افرادی است که از ابتدای تشکیل سپاه پاسداران و از روزهای نخست جنگ تحمیلی در بخش‌های مختلف به خصوص ستاد تبلیغات جنگ فعالیت داشته و پس از آن از اولین افرادی است که با تشکیل واحد« ش.م.ر» در سپاه وارد این بخش می‌شود و بسیاری از اطلا‌عات مربوط به کاربرد عراق از سلا‌ح‌های شیمیایی در 8 سال جنگ تحمیلی را در سینه دارد.

وی در گفت‌وگو با مهر در خصوص چگونگی حضور خود در جبهه‌های جنگ خاطر نشان کرد: «قبل از جنگ دانشجوی علوم سیاسی بودم که با شروع انقلا‌ب فرهنگی دانشگاه تعطیل شد و با آغاز جنگ به همراه دیگر دوستان خود در قسمت تبلیغات جنگ وارد شدم و چون در آن شرایط سخت و خاص به جوانان اعتماد کردند بنده را مسئول تبلیغات جبهه و جنگ جنوب قرار دادند که پس از آن نیز به ترتیب مسئولیت تبلیغات جنگ خوزستان، قرارگاه کربلا‌ و قرارگاه خاتم الا‌نبیا (ص) را تا عملیات فاو بر عهده داشتم.

از عملیات فاو به بعد به دلیل گستردگی حجم استفاده عراق از سلا‌ح‌های شیمیایی بنده مسئول جنگ‌های نوین شدم.» وی جنگ‌های شیمیایی را دارای بخش‌های مختلف از جمله عملیات شیمیایی (آفند)، مقابله با سلا‌ح‌های شیمیایی (پدافند)، آموزش و درمان شیمیایی عنوان کرد و افزود: «مصدومیت شیمیایی از دردآورترین مصدومیت‌هایی است که در جنگ با آن مواجه می‌شویم چراکه در سلا‌ح انفجاری عضوی از بدن صدمه می‌بیند اما بر اثر کاربرد سلا‌ح‌های شیمیایی نه تنها تورم‌های پوستی بلکه سیستم عصبی و تنفسی و کبد نیز دچار اختلا‌ل می‌شود و عمدتا عوارض آن نیز دراز مدت است و شاید پس از 30-20 سال بروز کند و برخی از این عوامل شیمیایی به صورت توارثی منتقل می‌شود.

نمونه آن جنگ ویتنام است که نه تنها علفزارها و خاک آلوده شد بلکه نسل کسانی که در معرض آلودگی بودند نیز به انواع سرطان‌ها مبتلا‌ شدند.» سردار نیکخواه با اشاره به آموزش عمومی‌و تخصصی در مقابله با سلا‌ح‌های شیمیایی، تصریح کرد: «این آموزش تخصصی برای کسانی که مجریان پدافند هستند انجام می‌شد و این افراد باید در شرایط انبوه گازهای کشنده قرار گرفته و مراحل شناسایی، هشدار، رفع آلودگی، خنثی کردن و بعد معدوم کردن بقایای بمبهای شیمیایی را انجام می‌دادند.» وی با بیان اینکه در بخش تولیدات پدافندی مثل البسه و لوازم و تجهیزات دفاعی ما در محدودیت شدیدی قرار داشتیم، گفت: «اوایل جنگ عمده ‌این تجهیزات را به سختی از کشورها می‌گرفتیم و حتی برخی کشورها ماسک‌های آموزشی به ما می‌فروختند که در جنگ نمی‌توانستیم استفاده کنیم.

در اواسط جنگ معاونت صنعتی و تولید در وزارت سپاه شروع به تولید تجهیزات انفرادی و عمومی‌ (نظیرماشین‌آلا‌ت خنثی‌کننده عوامل، لباس ضد شیمیایی و ماسک) نمود.» وی عملیات خیبر را اولین عملیات گسترده‌ای خواند که عراق در آن از سلا‌ح‌های شیمیایی استفاده کرد و افزود: «در طول جنگ گسترده‌ترین کاربرد عراق از سلا‌ح‌های شیمیایی در عملیات والفجر 8 (فتح فاو) بود و همچنین کربلا‌ی 5 در شرق دجله منطقه شلمچه صورت گرفت.» مسئول سابق «ش.م.ر» سپاه با بر شمردن برخی از تیپ‌های پدافند شیمیایی در زمان جنگ افزود: «این نیروها در زمان جنگ و در عملیات‌ها حد قرارگاه ماموریت خود را پوشش عمومی‌می‌دادند مثلا‌ اگر قرار بود قرار گاه نوح عملیاتی انجام دهد تیپ حجربن عدی که مخصوص قرارگاه بود محدوده آن را پوشش می‌داد.

بعلا‌وه ‌اینکه هر لشکر و تیپی که عملیات داشت گردان شیمیایی این لشکر محدوده عملیات را تحت پوشش قرار می‌داد.

این نیروها علا‌وه بر تحرکات نظامی‌تحت آموزش مقابله با این نوع سلا‌ح‌ها قرار گرفته بودند و کارهای امداد شیمیایی را نیز انجام می‌دادند.» وی در خصوص شیوه اطلا‌ع رسانی سازمان«ش.م.ر» در زمان جنگ گفت: «ما تعدادی از دانشجویان در رشته‌های شیمی، فیزیک و آزمایشگاهی را آورده بودیم و آنها این سلا‌ح‌ها را در آزمایشگاه‌هایی که در جنوب بود با همکاری دیگر دانشگاه‌های صنعتی مورد بررسی قرار می‌دادند.

دانشجویان و اساتید در مقاطع مختلف در این آزمایشگاه‌های تحقیقاتی کار می‌کردند و نتایج را استخراج کرده و به صورت نشریه «پیغام ش.م.ر» به اطلا‌ع فرماندهان می‌رسید.

در مواقعی نیز دو یا سه روز کمیسیونی تشکیل می‌شد و با حضور نیروهای عملیاتی تجارب و نواقص و نقاط قوت عملیات‌های گذشته پس از بحث به صورت جزوه محرمانه تدوین می‌شد و در آنجا بعضا ذکر می‌شد که نوع این سلا‌ح در این عملیات چه بوده و ممکن است در عملیات بعدی از چه عواملی استفاده شود.» سردار نیکخواه افزود: «در مواقع عملیاتی بلا‌فاصله اطلا‌عیه به کارگیری عراق از سلا‌ح شیمیایی را تنظیم کرده و به ستاد تبلیغات جنگ ‌که در آن زمان آقای خرازی مسئول بودند‌ به وزارت خارجه، اداره کل مجامع جهانی، نماینده دایمی ‌ایران در سازمان ملل و یا به سفرای ایران از طریق وزارت امور خارجه اخبار و اطلا‌عات را می‌دادیم تا آنها علیه عراق در بکارگیری این نوع سلاح‌های ممنوعه افشاگری کنند و یا در سازمان ملل به گوش نمایندگان کشورها برسد و از دبیر کل سازمان ملل درخواست می‌شد که گروه تحقیق بفرستند تا آثار به جا مانده از این بمب‌های شیمیایی را طی گزارشی اعلا‌م کنند.» وی با اشاره به کار شکنی و تعلل سازمان ملل در دوران دفاع مقدس جهت محکومیت عراق در بکارگیری سلا‌ح‌های شیمیایی، تصریح کرد: «متاسفانه آنها نماینده نمی‌فرستادند و ما می‌خواستیم شورای امنیت تشکیل جلسه دهد و عراق را محکوم کند و اینها تعلل می‌کردند و چندین روز طول می‌کشید که نامه به شورای امنیت برود.

شورای امنیت و خود دبیر کل تعلل می‌کردند و معمولا‌ با دو هفته تاخیر اقدام می‌کردند.

ما نمونه‌های این نوع سلا‌ح‌ها را نگهداری می‌کردیم و تمام مشخصات کارخانه و کشور سازنده آن کاملا‌ مشخص می‌شد و پس از مدتی گروه حقیقت یاب که اعضای کارشناسی سازمان ملل ‌که عمدتا از کشورهای اروپایی‌ بودند، می‌آمدند.

چندین بار این گروه‌ها آمدند و ما آنها را به منطقه بردیم و آثار آن را نشان دادیم و فیلم و عکس گرفته می‌شد و با نمونه برداری از برخی مصدومان این سلا‌ح‌ها و خاک منطقه آن را به آزمایشگاه‌های تخصصی شیمیایی و میکروبی کشورهای اروپایی می‌فرستادند و با وجود تایید این مطلب، به طور مشخص موضع نمی‌گرفتند.

وقتی هم ما آنها را به منطقه می‌بردیم باید کلمهUN را در پلا‌کاردهای بزرگ می‌نوشتیم تا هواپیماهای عراقی آنها را نزنند; جالب اینکه عراقی‌ها آنقدر اطمینان به حمایت غرب داشتند که با وجود این، بمباران می‌کردند.» وی با بیان اینکه ما با دعوت از خبرنگاران، اعضای فعال حقوق بشر و افراد صلح طلب سعی در تنویر افکار عمومی‌و جهانی نسبت به جنایات صدام داشتیم، افزود: «طی نامه‌های متعددی درخواست صدور قطعنامه از شورای امنیت داشتیم که اولا‌ عراق را محکوم کنند و ثانیا از ادامه تجاوزات عراق جلوگیری کنند و ممانعت از همکاری سایر کشورها با عراق صورت گیرد.

معمولا‌ دبیر کل طفره می‌رفت و تنها اطلا‌عیه می‌داد و یا فوقش بیانیه می‌داد و گزارش همین گروه حقیقت یاب که از طرف خود آنها در یک مرحله تلطیف شده بود باز از طرف دبیر کل تلطیف می‌شد و بعد با پیگیری‌های مستمر نماینده ‌ایران شورای امنیت جلسه تشکیل می‌داد و در نهایت یک اشاره کلی به مسئله عراق و ایران و سلا‌ح‌های شیمیایی می‌کرد; مثلا‌ عنوان می‌کردند که...

با حضور این گروه در ایران مشاهده شده که سلا‌ح‌های شیمیایی به کار گرفته شده اما نمی‌گفت که چه کسی و یا کشوری به کار گرفته و حتی آن اوایل نمی‌گفتند بر علیه چه کسی و در پایان با توصیه به خویشتنداری دو کشور، عدم استفاده از این نوع سلا‌ح‌ها را در خواست می‌کرد.

چند مرحله به همین منوال بود تا در یک مرحله از عراق اسم بردند و آن هم در عملیات فاو بود که آنجا عنوان شد که عراق استفاده کرده بدون اینکه ‌این کشور را محکوم کند.

عراق هم چون اطمینان به حمایت کشورهای غربی داشت بلا‌فاصله پس از صدور این بیانیه شهر آبادان را بمباران کرد و بیش از 50 تن مردم بی دفاع به شهادت رسیدند.» وی افزود: «شخصیت‌های جهانی، علا‌قمندان انقلا‌ب اسلا‌می‌و میهمانان دهه فجر را به منطقه می‌بردیم یا با دعوت از صلیب سرخ جهانی آنها چند بار طی اطلا‌عیه‌ای مشاهدات خود را اعلا‌م کردند.

از طریق کمیسیون خلع سلا‌ح سازمان ملل و کمیسیون منع کاربرد سلا‌ح‌های شیمیایی در وین و یا هر سازمان بین المللی موضوع را پیگری می‌کردیم و پس از جمع آوری اطلا‌عات به وزارت امور خارجه ارسال می‌شد تا کار تبلیغاتی انجام شود.

از طریق ستاد تبلیغات جنگ خبرنگاراران خارجی، بی‌بی‌سی و چندین خبرگزاری معتبر جهانی را دعوت می‌کردیم و مناطق شیمیایی و بمب‌ها و یا فیلم، مصدومین شیمیایی و نقاهتگاه‌ها را نشان می‌دادیم.

حتی یکی از فیلمبرداران بی بی‌سی که مسئله به کارگیری عراق از این نوع سلا‌ح‌ها را انکار می‌کرد، خود او نیز در این حین مصدوم شیمیایی شد و نماینده ‌ایران به ملا‌قات وی رفت.

فیلم‌های تهیه شده در خصوص به کارگیری عراق از سلا‌ح‌های شیمیایی به اتحادیه دانشجویان آمریکا، اروپا، کانادا، هند و...

ارسال می‌شد و یا با ارسال عکس‌های مختلف از این حملا‌ت نمایشگاه عکسی از جنایات صدام در کشورهای مختلف برگزار می‌کردند.

در هر کنفرانس بین‌المللی فیلم ویدیویی را می‌فرستادیم و نماینده ‌ایران با سختی ممکن بود بتواند موفق به پخش این فیلم‌ها شود.

در کنفرانس‌ها و یا سمینارهای بین المللی نمایندگان ایرانی سعی می‌کردند این مبحث را مطرح کنند.

ما به دلیل ارتباطاتی که داشتیم حتی خارج از سازمان خود در این خصوص فعالیت می‌کردیم چراکه سپاه سازمان بازتری نسبت به ارتش داشت و مثل ارتش سیستماتیک نبود که باید برا هر چیزی سلسله مراتب طی شود.» سردار نیکخواه بخش عمده امداد مصدومین شیمیایی را بر عهده بهداری رزمی‌دانست و افزود: «امدادگران ویژه دوره امدادگری «ش.م.ر» گذرانده بودند و علا‌وه بر آن خود مصدوم شیمیایی امداد انفرادی داشت یعنی اگر عامل اعصاب می‌زدند بلا‌فاصله دو آمیول آتروپین را به خود تزریق می‌کرد و اگر عامل خونی بود آمپولی بود که گوشه ماسک می‌انداخت و با استنشاق آن تنفسش باز می‌شد.

امدادگران به کمک افرادی که نمی‌توانستند از تجهیزات انفرادی خود استفاده کنند می‌شتافتند و سریع مصدومین را از منطقه خارج می‌کردند و در اورژانس شیمیایی یک درمان اولیه انجام می‌شد که در آنجا حمام‌های رفع آلودگی وجود داشت و لباس‌های آنها سوزانده و تجهیزات نظامی‌نیز پس از رفع آلودگی استفاده می‌شد.» وی با بیان اینکه بخشی از مصدومین نیز به دلیل شدت مصدومیت از طریق سازمان امداد و درمان کشور به خارج اعزام می‌شدند، افزود: «ضمن اینکه آنجا آزمایشگاه‌های مجهزتری داشتند، مصدومان شیمیایی ما اسناد گویای جنایات صدام و کشورهای غربی بودند و به اتریش، فرانسه، آلمان، انگلیس، اسپانیا و حتی ژاپن اعزام شدند و جالب این بود که خبرنگاران از مصاحبه با این افراد منع می‌شدند و حتی در پاریس پزشکان قرنطینه شده بودند که مصاحبه نکننند و نگویند این افراد از ایران آمده‌اند.

مظلومیت ایران تا این حد بود و حمایت غرب از عراق در همه جوانب نمود داشت; با این حال وقتی عده‌ای از خبرنگاران در فرودگاه و یا مراکز دیگری آنها را می‌دیدند کنجکاوی حرفه‌ای آنها کمک می‌کرد که از این موضوع اطلا‌ع پیدا کنند.» سردار نیکخواه در خصوص چگونگی شناسایی عوامل شیمیایی و اطلا‌ع رسانی به نیروها، خاطر نشان کرد: «راهنمایان «ش.م.ر» عامل شیمیایی را با سیستم دستی شناسایی می‌کردند، بدین صورت که با قراردادن کاغذ کاشف در معرض آلودگی و تغییر رنگ آن، نوع عامل شیمیایی مشخص می‌شد و بلا‌فاصله با بی‌سیم به فرماندهان اطلا‌ع داده می‌شد که‌این عامل در فلا‌ن منطقه وجود دارد، یا یک دستگاهی بود که در عرض یک دقیقه در شیشه آزمایشگاه با ترکیبات محلولی عامل را دقیق‌تر نشان می‌داد.» وی در خصوص چگونگی یافته‌های درمانی عوارض شیمیایی گفت: «در ابتدا ما شروع به مطالعه کتب تاریخی با موضوع جنگ کردیم و مشخصا جنگ جهانی اول و دوم و سابقه تاریخی استفاده از کاربرد سلا‌ح‌های شیمیایی را دنبال کردیم.

در حالی که پزشکان غربی تجربیات درمانی خود را در اختیار ما نمی‌گذاشتند، پزشکان ایرانی به تجربه و با تخصص‌های مختلف بسیاری از یافته‌های درمانی را ارایه کردند.

دکتر سهراب پور و دکتر یوسف فروتن از اساتید برجسته درمان شیمیایی هستند که در این خصوص خدمات قابل توجهی به جانبازان شیمیایی ارایه دادند.

در طول جنگ بیش از 90 درصد مصدومان شیمیایی در داخل ایران تحت معالجه قرار گرفتند و شیوه‌های درمانی مصدومان شیمیایی تقریبا منحصر و ابتکار خود پزشکان ایرانی بود.» وی در پاسخ به‌این سئوال که با مراجعه به برخی گزارشات سازمان ملل می‌بینیم که‌ایران در مواردی از طرف عراق متهم به استفاده از این سلا‌ح‌ها شده، گفت: «عراق سعی در جو سازی داشت و در این مورد موفق نشد.

برخی مواقع نیروهای عراقی زمانی که می‌خواستند در حال محاصره خط مقدم ما را بزنند مواضع خود را می‌زدند.

کاربرد این نوع سلا‌ح‌ها با توجه به شرایط جوی صورت می‌گیرد یعنی وقتی که شدت آفتاب کم است یا باد به سمت موضع دشمن باشد استفاده می‌شود که برخی مواقع محاسبات آنها اشتباده بود و باد این گازها را به سمت خود آنها می‌برد و از این طریق با اشتباه خود علیه‌ایران جو سازی می‌کردند.

بیش از 50% حجم حملا‌ت شیمیایی، عوامل پوستی است.

25% شامل عوامل مخرب اعصاب (تابون، سارین، عامل ناشناخته)15% عامل خونی، 10% شامل عوامل خفه‌کننده، ترکیب عوامل پوستی با اعصاب، روانگردان‌ها، ناتوان کننده‌ها و مختل کننده، عوامل آتش زا و در موارد نادر مشکوکی عوامل میکروبی گزارش شده است.

عمده‌ترین جنگ افزارهای شیمیایی عراق، جنگنده بمب افکن بود (انواع میر، میراژ، هواپیماهای آموزشی تک موتوره، اسپری مخازن شیمیایی با هلیکوپتر) حتی مواردی در خرمشهر دیده شد که با کاتیوشا، آر پی جی، انواع گلوله‌های توپ، گلوله تانک، خمپاره و مواردی با نارنجک همراه بوده است.

این عوامل به صورت ابرهای شیمیایی با رنگ‌های آبی، زرد و نارنجی مشخص می‌شد.» مسئول سابق«ش.م.ر» سپاه با بیان اینکه عمده شرکت‌های تجهیزکننده عراق به سلا‌ح‌های شیمیایی آلمانی بودند تصریح کرد: «پس از این کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، روسیه، یوگسلا‌وی، سوییس، فنلا‌ند، هلند، اسکاتلند، بلژیک، سوئد و...

شرکت‌های وابسته به آنها مستقیما در فروش، تهیه مواد و تولید این نوع سلا‌ح‌ها با عراق مشارکت داشتند و در عکاشه و سامرا و...

کارخانه‌هایی تحت عنوان «دفع سموم و آفات شیمیایی»، حشره کش و...

ایجاد کردند و با فرستادن مستشار در تجهیز این کارخانه جات و دادن دانش آن انواع عوامل شیمیایی را از نوع پوستی، تنفسی و اعصاب، چشمی‌، خونی و...

را تولید کردند انواع سلاح های شیمیایی از نظر نظامی گاز های شمیایی به شش گروه تقسیم می شوند ۱- عوامل سمی کشنده ۲- عوامل ناتوان کننده ۳- عوال کنترل اغتشاش ۴- عوامل دود زای نظامی ۵- عوامل ضد گیاه ۶- شعله ها و آتش ها ما در این مقاله هدفمان مطالعه ی گروه اول می باشد و از باز کردن گروه های دیگر به دلیل کمبود فضا و وقت خود داری می کنیم عوامل سمی کشنده : الف - عومل تاولزا ۱- خردلها ۲- آرسنیک ها ۳- گزندها ب- عوال خون ۱-آرسین SA ۲- سیانید هیدروژن AC ۳- کلرید سیانوژن CK ج- عوال اعصاب ۱- عوال سِری G ۲- عوال سِری V د- عوال خفه کننده ۱- فسژن CG ۲- دی فسژن DP عوامل تاولزا : این گروه را به راحتی می توان به سه زیر گروه تقسیم کرد ۱- خردل ها ۲- آرسنیک ها ۳- گزند ها این عوامل بیشتر به صورت مایع می باشند .

اثر آنها پایدار است و وزن آنها به نسبت هوا زیاد می باشد .این مواد معمولا ً موجب مرگ آنی نمی شوند و فرد را نا توان می کنند .

نحوه ی ورود و چگونگی تاثیر این عوامل در محل آلوده سلول ها را تحریک کرده و موجب ایجاد زهر سلولی می شوند .

این مواد در حالت مایع و گاز قدرت نفوذ به دیواره ی سلولی ،چوب ، چرم ، رنگ وغیره را دارند و فقط در تماس با موادی مانند شیشه ، فلز و کاشی قدرت خود را از دست می دهد .

خردل ها HN-HD-Q-T مایع روغنی زرد وسیاه بوی سیر چشم، پوست مجاری تنفسی پایدار حدود ۳ ساعت علائم مسمومیئت با عوامل خردل ۱- بعد از حدود ۳ الی ۶ ساعت در محل آلوده سوزش و خارش ایجاد می شود و لکه های قرمز ظاهر می گردد .

۲- بعد از ۱ الی ۲ روز تاول ها نمایان می گردد .

از به هم پیوستن تاول های کوچم تاول ها ی بزرگ پدید می آید .

۳- در صورت ورود این عوامل از طریق دستگاه گوارشی یا تنفسی با عث ایجاد مشگلات تنفسی و گوارشی خواهد شد .

این عوامل در صورت ورود به بدن خطراتی مانند عوامل خفه کننده را ایجاد می کنند .

۴- اگر درصد این مواد در محیط زیاد باشد موجب اثرات دائمی بر حس بینایی (مانند کوری ) در پی خواهد شد .

۵- فرد مصدوم پس از تماس با این مواد احساس می کنند که موادی مانند شن و ماسه درون چشم او هستند .

آرسنیک ها MD-ED-PD-L مایع قهوه ای گل شمع دانی چشم، پوست مجاری تنفسی پایدار چند ثانیه علائم مسمومییت با آرسنیک ها آرسنیکها علاوه بر تاول زدن عوارضی مانند بززگ شدن ریه ، اسهال ، بی تابی ، ضعف ، کاهش حرارت بدن وکم شدن فشار خون را در پی دارند .

لازم به ذکر است که سرعت بروز تاول های آرسنیک چند دقیقه است که این امر در مورد خردل ها چند روز به طول می انجامد .

گزند CX جامد خاکستری با جلای فلزی تند و نا مطبوع چشم، پوست مجاری تنفسی پایدار حدود یک ساعت گزند ها و علائم مسمومیت با انها معروف ترین عامل گزند ها CX است .

این عامل در صورت تماس با بدن باعث سوزشی مانند گزش حشرات می شود .در حالت طبیعی این عامل در طبیعت در ۲۰ درجه سانتی گراد به صورت مایع بوده و رنگی تیره و روغنی دارد .

علائم گزند ها ۱- به موجب تماس با بدن موجب درد فوری می شود ۲- در عرض ۲ ثانیه محل آلودگی مانند گزیدگی زنبور می شود ۳- محل آلوده سفید شده و درون آن قرمز می شود ۴- بعد از ۱۴ ساعت نقطه سفید قهوه ای شده و بعد از آن به زخم تبدیل می شود.

عوامل خون این مواد معمولا ً به صورت گاز یافت می شوند .

اثر آنها خیلی سریع یا آنی است .

از هوا سنگین ترند ودر صورتی که مقدار آنها زیاد باشد موجب مرگ فوری می شوند.

نحوه ی اثر این مواد از طریق مجاری تنفسی وارد ششها شده و به همراه خون تا سطح بافت ها می روند .

در سطح بافت این مواد مانع از جذب اکسیژن توسط بافت شده که این امر باعث خفگی سلول می شود .

همان طور که از نام این موارد پیداست اثرات ابتدایی این مواد بر روی دستگاه گردش خون و دستگاه تنفسی می باشد .

اولین علامت تنفس این گاز ها تغییر در سرعت تنفس و ضربان قلب می باشد .

از دیگر علائم این گاز ها سوزش در ناحیه چشم ودستگاه تنفسی است.

پس از استشمام این گاز ها اکسیژن در خون زیاد شده و وموجب بروز رنگ سرخی در لبها و پوست می شود .در موارد شدید تر این سرخی در چشم ها ، ناخن ها ؛ و در صورت ادامه پیدا کردن موجب سرخی تمام بدن می شود .

در نهایت این گاز ها موجب تشنج ، اغماء و مرگ می شوند.

عوامل اعصاب این عوامل اکثرا ً به صورت مایع و گازو بی رنگ می باشند .

ماده اصلی آنها بویی ندارد ولی ناخالص آنها دارای بوی سیب ، میوه ، شکلات و کافور می باشد .

سنگین تر از هوا هستند .

آنها موادی غیر پایدار بوده و اثری سریع دارند.

این عوامل بر روی چشم و پوست نیز اثر سوء دارند .

نحوه ی اثر از طریق مجاری تنفسی و پوست وارد بدن شده و باعث ایجاد اختلال در سیستم عصبی فرد می گردند و نهایتا به دنبال فلجی دستگاه عصبی منجر به خفگی و مرگ می شوند .

علائم مسمومیت با این گاز ها شامل آبریزش بینی ، تار شدن دید ، احساس فشار در قفسه سینه ، و پس از آن حالت تهوع ، سر درد ، سر گیجه ، تعرق شدید ، سوزش چشم ، آبریزش از چشم ، جمع شدن آب در دهان و آبریزش آن ، ادرار غیر عادی ، انقباض عضلات ، نقطه ای شدن مردمک چشم ، عدم تشخیص فاصله ی اجسام ، سستی وضعف ،تشنچ ، اغما و مرگ می باشد .

تابون GA گازو مایع مایل به قهوه ای میوه چشم، پوست مجاری تنفسی نا پایدار خیلی سریع سارین GB مایع بی رنگ بی بو چشمو مجاری تنفسی نا پایدار آنی سومان GD مایع بی رنگ کافور چشم و مجاری تنفسی نا پایدار آنی وی ایکس VX مایع بی رنگ – چشم و مجاری تنفسی نا پایدار آنی عوامل خفه کننده گاز های این گروه همه از هوا سنگین ترند .

معمولا بر روی پوست اثر سو ندارند و در صورتی که غلظت آنها زیاد نباشد موجب مرگ آنی نمی شوند .

مهمترین راه ورود این عوامل به بدن مجرای تنفسی است .

نحوه ی اثر این مواد از طریق مجرای تنفسی وارد شش ها شده ، با رطوبت موجود در شش ها ترکیب می شوند و به اسید کلریدریک و گاز کربنیک تبدیل می شوند .

اسید حاصله باعث تخریب سطح داخلی ششها وخسارتی شده که نهایتا ً منجر به خفگی می شود.

علائم مسمومیت این گازها شامل سرفه شدید ، تهوع ، سر درد ،تنفس کوتاه و دردناک و خروج پلاسمای خون از دهان می باشد .این علائم معمولا ً پس از ۲ الی ۳ ساعت به وجود می آید .

در صورتی که غلظت این مواد زیاد باشد زمان ظهورعلائم وجود نخواهد داشت بلکه مصدوم دچار مشکل تنفسی شده و در مدت زمان کوتاهی بیهوش می شود که معمولا ً در بیهوشی می میرد عوامل تاول ین عوامل همان طور که از اسمشان پیداست با عث بروز خارش وسرخی خفیف و پس از مدتی موجب تاول می شوند .

اگر این مواد وارد مجرای تنفسی و دستگاه گوارش در عرض ۴ الی ۱۶ ساعت باعث خونریزی از بینی ، سرفه ، سردرد و تهوع می شود .

در این گروه گاز های خردل ، آرسنیک و گزند ها وجد ادرند .

در زیر به یرسی بیشتر این گاز ها می پردازیم خردل ها : معمولا با علامت اختصاری HN,HD,HT,Q نمایش داده می شوند .فرمول شیمیای آنها ، حالت فیزیکی آنها مایع و ، رنگب سیاه یا زرد و بویی مانند بوی سیر دارند .

از راه چشم ، پوست و مجاری تنفسی وارد بدن می شوند و اثر پایداری دارند .

گاز خردل برای اولین بار در سال ۱۹۱۷ در جنگ جهانی اول توسط قوای نازی استفاده شد .

این گاز از راه پوست ، چشم ، و مجاری تنفسی وارد بدن می شود برسی گیاه خردل نام علمی خردل سیاه( (Black mustard خردل سیاه به صورت بومی در منطقه مدیترانه شمالی موجود میباشد این گونه گیاهی است یکساله همچنین واجد ریشه دوکی شکل ونازک به همراه ساقه ای ظریف وکرک دار به رنگ سبز روشن .

میوه این گیاه دوکی شکل ومسطح بوده همچنین حاوی آنتوسیانین های رنگین می باشد.

کاربرد درمانی از قدیم الا یام به عنوان چاشنی وطعم دهنده مورد استفاده بوده است از مصارف دیگر آن میتوان به محرک ومدر وقی آور بودن آن اشاره کرد ضماد خردل برای بسیاری از درد های مفصلی ورماتیسم مفید می باشد غرغره کردن مایع آن برای درمان برخی تومورها مفید وموثرمی باشد .

همچنین معالج دردهای عصبی و اسپاسم می باشد برخی نیز آن را برای ریزش مو و صرع ومارگزیدگی ودندان درد مفید دانسته اند روغن آن برای سینه پهلو وذات الریه مفید می باشد دانه های آن دارای روغن اصلی وثابتی که به عنوان چاشنی ماده اشتعالی ماده چرب کننده و ماده متشکله صابون از آن استفاده میشود مواد موثره مهمترین ماده موثره این گیاه سینگرین گلیگوزید بوده که در اثر تجزیه باعث ایجا دایزو تیوسیانات آلیل شده که خود به عنوان روغن خردل یاد شده است سینیگرین ماده ایست سمی برای لارو حشرا ت وارد شدن روغن خردل به بدن در دوز تعیین شده باعث ورم روده و معده شده ومتعاقبا کشنده می باشد گاز خردل ستفاده گسترده از گاز خردل علیه نیروهای ایرانی در طول جنگ با ایران اعتراف کرده است .

نحوه کشت جهت زراعت وکشت خوب هنگامی که دانه ها بسیار کوچک هستند زمین باید در فصل پاییز آماده شود دانه ها باید توسط بذر پاش کاشته شود و ۴۵ روز بعد از کاشت گل می دهد و ۶_۷ هفته دیگر آماده برداشت است .

گرده افشانی آن توسط حشرات صورت میگیرد و جمع آوری شهد آن توسط زنبورها عسلی با مزه ملایم تولید میکند