در عصر حاضر، پیشرفت های صنعتی و بهرهگیری از آنها در عرصه های مختلف زندگی، انتقال پیام و برقراری ارتباطات را آسان کرده است.
اما هنوز هم، اختلافات فرهنگی، زبانی و تواناییهای متفاوت جوامع در بهرهبرداری مناسب از وسایل انتقال ارتباطات جدید و پیشرفته در سطح وسیع و همه جانبه، جزو موانع استفاده از اطلاعات است.
جامعهای که به دلیل نداشتن توان اقتصادی مناسب نتواند در همه زمینهها از علوم و تکنولوژی پیشرفته برای ایجاد ارتبط و در نتیجه انتقال اطلاعات استفاده کند، مسلماً به اندازه یک جامعه پیشرفته قدرت برابری در مقابل رویدادها و یا رفع نیازهای متفاوت اعضای خود را ندارد.
بنابراین، وجود یک وسیله برقراری و ارتباط و انتقال پیام جهانی که به قدر راههای دیگر ارتباطی نیاز به پشتوانه های اقتصادی نداشته باشد، بسیار مهم است و تمبر از جمله وسایلی است که این منظور را برآورده میکند.
تمبر بهترین وسیله ارتباطی و اطلاعاتی است.
خواه بر روی آن یک شاهکار هنری نقش بسته باشد و خواه طرحی نمادی، یا یک عکس کوچک را در برگیرد.
تمبر پستی این توانایی جالب توجه را دارد که اصول زیبایی شناسی را تعمیم داده و به عنوان ابزاری در خدمت فرهنگ قرار گیرد.
تمبر در جوامع مختلف بشری نقشهای مختلفی را از جهات فرهنگی و سیاسی ایفا کرده است که از بین آنها میتوان به نشر فرهنگها، ایجاد روابط دوستانه بین ملتها، برقراری عدالت و صلح جهانی، تشویق ملتهای قدرتمند برای کمک به مردم نیازمند در جهان سوم، ایجاد انگیزههای بشر دوستانه وآزادی ملتها از سلطه خودکامگان اشاره کرد.
این نیاز به ارتباط و تبادل فرهنگی ارزش تمبر پستی را بر همگان روشن میسازد.
تمبر پستی با زبان تصویر، یا به عبارت دیگر استفاده از یک زبان همگانی سخن میگوید: زبانی که احتیاج به ترجمه ندارد و در همه جای دنیا و در هر فرهنگی میتواند پیام رسان باشد.
این قطعه کوچک و جهانگرد ، تصویر است واجد ارزشهای هنری، همراه با خلاقیت و زیبایی که هدف خاص هنرمند راکه همانا پیام رسانی است، برآورده میکند.
هنرمند درک حس بصری پیامگیرنده را در انتقال بهتر مفاهیم در اختیار میگیرد و به کمک عوامل فنی و چاپ در به دستآوردن ماحصل کار، کوشش میکند.
کاری که پیش از هرچیز یک اثر هنری است.
استفاده از تمبر فاصلههای مکانی و زبانی موجود بین ممالک را از بین رده و با یک زبان واحد، مردم دنیا را متحد میکند.
آنچه در تمبر به عنوان یک رسانهفراگیر اهمیت دارد، پیام های گوناگونی است که از طریق آن به تمام دنیا منتقل میشود.
پیامی که تحت تاثیر دیدگاهها، علایق و دستاوردهای مختلف یک جامعه قرار دارد.
بطوریکه مجموعه تمبرهای پستی هر کشور نمایانگر تاریخ معاصر، میراثهای فرهنگی، ایدئولوژی و روابط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی حاکم بر آن کشور است.
هر تمبر یک پیام بصری به همراه دارد که از دو جهت زیباییشناسی و فنی قابل بررسی است.
طراحی مناسب تمبر و استفاده مناسب از عوامل فنی و چاپ میتواند در خدمت انتقال بهتر این پیام باشد.
تمبر بدون هیچگونه مانعی به اقصی نقاط کره زمین فرستاده میشود و پیام نهفته خود را بیهیچ اداعی به گیرنده پاکت میرساند و به علت گستردگی استفاده از تمبر در جهان، پیام تمبر میتواند از مرزهای یک کشور بگذرد و به کشورهای دوست و متحد و یا مخالف و حتی دشمن برسد و اینجاست که با جرات میتوان گفت تمبر مخاطبانی بمراتب بیشتر از تیراژ خود و جمعیت کشوری که تمبر در آن منتشر شده ، دارد.
آنچه در تمبر به عنوان یک رسانه فراگیر به چشم میخورد، پیامهای گوناگونی است که از طریق آن به تمام مخاطبین منتقل میشود.
امروز نمیتوان کشوری را، گرچه چندان هم پیشرفته بینیاز از مکاتبات و در نتیجه فاقد تمبر پستی تصور کرد.
تمبرپستی چیزی بیش از یک برچسب ساده و وسیلهای موثر برای ارتباط و پیوند انسانهاست.
تمبر پستی یک زبان است، عاملی است که فاصله ها را کوتاه میکند، هرگونه مانعی را از سر راه برمیدارد.
مظهری از زیبایی و جاودانگی آفرینشهای بشری است.
تمبر آیینه فرهنگهاست، تمبر گرچه یک اثر کوچک هنری است ولی در پس آن تاریخی نهفته است.
ازهمان آغاز تشکیل پست به صورت جدید و امروزی مساله پرداخت کرایه پستی و اینکه چه کسی(گیرنده و یافرستنده) باید آن را بپردازد و چگونه ارسال یک نامه را عملی سازند از مشکلات ادارات پست به شمار میآمد.
مشکلاتی که در حین رد وبدل کردن نامهها و مرسولات پیش میآمد زمینه را جهت اختراع تمبر آماده کرد.
1- تاریخچه
پست و حمل نامههای به وسیله چاپاران تاریخچهای بسیار قدیمی دارد و بویژه در بعضی کشورها از قدیم ترین ایام به این امر توجه خاصی مبذول شده است.
سرگذشت به وجود آمدن تمبر در دنیا از پست جدا نیست.
همانطوری که واژههای آنها نیز در اکثر موارد از یکدیگر مجزا نمی باشد.
ولی تاریخچه تمبر بسیار جدیدتر از آن است.
قبل از پرداختن به موضوع تاریخچه تمبر ضروری است ریشه و معنی و مفهوم کلمه تمبر مورد ارزیابی قرار بگیرد.
درباره پیدایش و ریشه گرفتن کلمه تمبر در فرهنگهای لغات مختلف توضیحاتی داده شده است.
الف- تمبر:
کاغذ کوچک چهارگوش که بر آن نشان پستخانه چاپ میشود و در پستخانه بر پاکت و غیر آن چسبانده میشود که نشان ادای کرایه پست است و نیز در ادارات دولتی نشان ادای حق دولت است که بر کاغذها چسبانده می شود.
تمبرTamber: (فرانسه Timbre) برگهای کوچک که در ادارات پست طبع و در مقابل اخذ حق حمل و نقل نامه ها و غیره بنامه و محمول الصاق کنند.
تمبر پست:(Timbre De Post) تمبر دولتی که به پاکتها یا بستهها الصاق میکنند تا معلوم شود که مخارج حمل آن پرداخت شده است.
تمبر Timbre علامتی رسمی و معمولا کاغذی که در مقابل پرداخت مالیات یا عوارض یا مخارج حملنامه یا محمولات پستی بعنوان اعلام وصول وجه دریافت شده بر اسناد یا اشیاء مربوط چسبانیده میشود.
ب- اختراع تمبر: در سال 1607 میلادی ، یک شرکت پستی در ونیز، کاغذهای مخصوص را برای نامه انتشار داد که تصویر شیر کلیسای سن مارک بر روی آن چاپ شده بود و کلیه مردم مجبور شدند که مطالب خود را روی آن کاغذها بنویسند.
در قرن هفدهم میلادی،(سال 1653) در شهر پاریس فردی به نام ولییه قصد داشت پست کوچکی تاسیس کند.
به همین علت نوعی کاغذ که روی آن عبارت«کرایه پرداخت شده» ذکر گردیده بود تهیه و به مردم عرضه داشت.
روی این کاغذها بایستی مطالب لازم رانوشته و درون صندوقهای مخصوص انداخته تا به مقصد ارسال شود و پرداخت قیمت آن شامل حقالزحمه رساندن نامه هم بود این پوششها مقدمه تمبر پست بود که بعدا معمول گردید.
با استفاده از این پوششهاکه در فرانسه مرسوم شده بود.
تمبر پستی و تبلیغات تمبر پستی یکی از بهترین وسایل ارتباطی و انتشار اطلاعات است.
خواه بر روی تمبر پستی یک شاهکار نقش شده باشد یا یک طرح نمادی و یا یک عکس کوچک: تمبر پستی این توانایی شگفت انگیز را دارد که اصول زیبایی شناسی را تعمیم داده، همچون ابزاری در خدمت فرهنگ درآید، اطلاعات را منتقل سازد و گاه حتی به سبب ماهیت ساده سازی خود مفاهیمی را که اغلب ممکن است پیچیده و بغرنج باشد در کسری از ثانیه تفهیم کند.
تمبرها که در ابتدا جهت رفع مشکلات وصول هزینه های پستی مورد توجه قرار گرفته بود، بعدها به عنوان معیاری برای سنجش سطح فرهنگی یک کشور به شمار آمدند.
تحولات و دگرگونیهای دنیای امروز باعث به وجودآمدن تمبرهای تازهای شد تمبرهای پستی دارای انواع و اقسام مختلفی است که در این بخش به معرفی آنها پرداخته شده است.
1ـ انواع و اقسام تمبرهای ایران و مدت اعتبار پستی آنها اگرچه در آغاز هدف از چاپ تمبر ارتباطی مستقیم با کاربردهای آن داشته و عبارت از ایجاد تسهیلاتی در امر وصول هزینههای پستی بوده، ولی با گذشت زمان، به علت نیازهای جوامع و نیز طرح مسائل فرهنگی، هنری، علمی، تاریخی، اقتصادی و...
در تمبرها، به تدریج چاپ تمبر با اهداف دیگر توأم شده و بدیهی است که کشور ما نیز از این امر برکنار نمانده و مسئولان و برنامهریزان پست کشور اهداف دیگری جز مصارف پستی را نیز در زمینه طراحی و عرضه تمبر مورد نظر قرار دادهاند و همین امر باعث شده تا تمبر ایران دارای انواع و اقسام مختلفی گردد که در زیر به مشخصات و ویژگیهای هر یک اشاره میشود.
الف ـ تمبر جاری تمبرهای جاری، اصطلاحاً به تمبرهایی گفته میشود که اداره کل پست برای رفع نیازمندیهای پستی مردم منتشر و در سراسر کشور عرضه میکند.
این نوع تمبرها، برحسب ضرورت، از نظر تیراژ در سطح بالایی منتشر میشوند و برحسب موارد مصرفی که دارند دارای رنگ و قیمتهای گوناگونی هستند.
تمبرهای جاری در همه جای کشور توسط دفاتر و مراکز پستی و حتی گاهی اوقات توسط فروشگاههای عادی در اختیار مصرفکنندگان گذاشته میشود و برای انتشار و فروش آن نیز هیچ گونه تبلیغی ضروری نیست و تنوع سریها و قطعات آنها هم زیاد است.
ویژگی دیگر تمبرهای جاری این است که برای مصرف آنها هیچگونه محدودیت زمانی وجود ندارد.
ب ـ تمبرهای یادبود در شرکتها دولتی و نیمه دولتی و غیردولتی تمبرهای یادبود، اگرچه مانند تمبرهای جاری دارای ارزش پستی است و میتواند برای مصارف پستی مورد استفاده قرار گیرد، ولی انتشار آنها تابع شرایط و مقررات خاصی است.
اصولاً تمبر یادبود همانطور که از نامش نیز پیداست به مناسبتهای مختلفی نظیر روزها و مناسبتهای مهم بوده است.
استفاده از مواد رنگی در مرکبهای مورد استفاده در چاپ تمبر باعث حصول نتیجه بهتر در انتشار تمبرها خواهد شد.
رنگینه ها و مواد رنگی که در مرکب های رنگی مورد استفاده قرار میگیرد دارای انواع و اقسام مختلفی است که ضمن اهمیت داشتن، در ارائه تمبر بهتر، مانند اثر انگشت تمبر است و به شناسایی تمبرهای جعلی کمک می کند.
و اگر بتوان بدون پرداختن به جزئیات فنی تهیه و ساخت تمبرها، تمبرشناسی را تنها یک سرگرمی دلپذیر و صرفهجویانه پنداشت، باید اذعان کرد که به دست آوردن یک شناخت کلی در این زمینه ها برگی برنده ای است که به کمک آن می توان تفاوت هی بین تمبرها را به خوبی تشخیص داد.
طراحی تمبر به لحاظ قطع و اندازه کوچک آن ، دارای ویژگی های خاصی است که با سایر موضوع های هنری (پوستر….) متفاوت است.
مواد رنگی و انواع آن، مختصری درباره چاپ تمبر و نحوه آن و نیز مراحل انتشار تمبر در ایران و تکنیکهای اجرایی و ابزار مورد استفاده در طراحی و آشنا بودن طراح به سیستمهای مختلف چاپی از مسائل مورد بحث در این بخش است.
2-رنگینه ها و مواد رنگی در تمبر تاریخچه تمبر شناسی نشان میدهد که کاربرد مواد رنگی در مرکبهای مورد استفاده در چاپ تمبر بتدریج افزون شده است.
کاربرد مواد رنگی خاکستری با استفاده از دوده زغال در تمبرهای اولیه متداول بوده است.
رنگهای زرد، قرمز ، قهوهای از مواد رنگی موجود در گیاهان ، مانند ایندیگو(نیل) و رنگهای حیوانی مانند کوچینال نیز گرفته شده است.
امروزه بیشتر از مواد رنگی و رنگینه های سنتزی آلی ، که برای چاپ تمبرهای رنگی مقاومترند، استفاده می شود.
رنگینهها و مواد رنگی مورد استفاده در تمبر جزو مهمترین اجزا سازنده مرکب های رنگی به شمار می روند.
با وجود این، روغنها ، پرکنندهها، رزین ها و صمغهای موجود در مرکب نیز می توانند بر نمای ظاهری یک تمبر تاثیر داشته باشد.
بررسی های انجام شده به کمک اسپکتروفتومتریانعکاسی، اطلاعات زیادی در این باره در اختیار گذاشته است.
از نظر تمبر شناسها، رنگینه ویژه یا ترکیب در صد مواد رنگی به کار رفته در مرکب چاپ، اهمیت فراوان دارد.
زیرا همچون اثر انگشت تمبر است و به شناسایی تمبرهای جعلی کمک میکند.
بسیاری از مواد رنگی مورد استفاده در قرن نوزدهم ماهیت معدنی داشته است.
برای مثال ، زرد(از نیترات سرب) قرمز یا سیاه (از اکسید آهن) سفید(از اکسید سرب) آبی (فروفری سیانیت) و سبز (از اکسید کرم) را می توان نام برد.
این مواد، وقتی با یک روغن مناسب ، بدون حل شدن ، مخلوط شوند، به طور یکنواخت به صورت معلق در میآیند و رنگینه نامیده میشوند.
نمونه ای از رنگینه های اولیه،آبی اولترامارین است که از سنگ آبی لاجورد بدست میآمد.
از مواد رنگی گیاهی یا حیوانی مانند(اندیگ) آبی و (کوچنیال)قرمز نیز استفاده شده است.
این مواد را معمولا رنگ مینامند .
زیرا در روغن با محلول مرکب حل نمیشوند و سرانجام تعدادی رنگ سنتزی نیز از قطران ذغال سنگ تولید شده بود.
قبل از آنکه این مواد رنگی یا رنگینهها به عنوان مرکب در چاپ تمبرهای پستی استفاده شود، چند ماده شیمیایی دیگر باید به آنها افزود: از روغن کتان یا نفت تصفیه شده به عنوان حلال مواد رنگی استفاده میشود.
مواد بیاثر شیمیایی مانند هیدروکسید آلومینیم یا کربنات کلسیم به عنوان پرکننده و به منظور کورکردن مرکب مصرف شده است.
یک عامل خشک کننده که شامل عناصری مانند منگنز و کبالت است و همچنین رزینها، حلالها ، مومهاو نرم کنندهها اغلب به مرکب افزود میشوند تا روانی مورد نظر و قوام مناسب به آنها داده شود.
بسیاری از مواد سمی ، جای خود را به مواد سنتزی آلی دادهاند.
برای مثال رنگهای اتیلین میتوانند بسته به عملیات شیمیایی اجرا شده بر روی مولکول اتیلین اولیه هر رنگی داشته باشند.
مواد رنگی گوناگون و رنگینه هایی که معمولا برای چاپ تمبرهای پستی مورد استفاده قرار می گیرند به شرح زیر است: مواد رنگی و رنگینه های مورد استفاده در چاپ تمبر پستی رنگ های زرد: الف- زرد دی آریلید(گاهی آنرا دی کلرو بنزیدن نیز مینامند) ب- زرد هانزا ج- زرد اکسید آهن رنگهای نارنجی الف- نارنجی دی نیترواتیلین ب- نارنجی دی انیسیدین رنگهای قرمز: الف- قرمز لاک(نمک کلسیم) ب- لیتول رابین(نمک کلسیم) ج- قرمز(نمک های کلسیم و باریم) رنگهای آبی: الف- آبی فنالوسیانین مس ب- آبی قلیلیی نوع تری فنیل متان ج- آبی آهن(آبی میلوری) رنگهای سبز: الف- سبز فنالوسیانین ب- سبز مالاگیت رنگهای بنفش: الف- بنفش متیل ب- بنفش کربازول رنگهای سیاه: الف- دوده زغال ، دوده نفت و کوره ب- سیاه اکسید آهن رنگهای سفید: الف- دی اکسید تیتان(کدر) ب- کربنات کلسیم (شفاف) ج- باریت ، سولفات باریم(شفاف) 3- مختصری درباره چاپ برای داشتن یک تمبر خوب تنها توجه به موضوع، پیاده کردن ایده به صورت طراحی مناسب و خلاق، به طوری که بازگو کننده موضوع مورد نظر باشد، کافی نیست.
بلکه عوامل دیگری نیزدر این میان دخیل است که از جمله آنها استفاده ازچاپ مناسب با استفاده از مرکب مرغوب، کاغذ مناسب، عملیات مناسب در تهیه فیلم، کپی و همچنین داشتن چاپگران متخصص است که می تواند تمبر را تا سطحی ایده آل بالا ببرد .
یعنی دستیابی به آن درجه از چاپ وتکنیک های آن از نظر صنعت چاپ با خبر بوده واطلاعات لازم به متخصصان شاغل دراین کار برسد.
به همین جهت در این جا مختصری به چاپ وانواع آن اشاره می شود.
از جمله انواع چاپ، چاپ گود یا هیلوگروار است که پیدایش آن را به زرگرهای فلورانس نسبت می دهند.
آنها فلزهای مختلف را با ابزار دستی گود می کردند وبرای مشخص ساختن سطح فلز وفرورفتگی ها از گوگرد به منظور سیاه کردن قسمتهای گود شده فلز بهره می گرفتند که این روش سیاه قلم نام گرفت.
این نوع چاپ ر ا باید در حکاکی روی فلز وساختن مهرهای فلزی مهم دانست که از زمانهای بسیار دور وبویژه در کشورهای شرقی وایران انجام می گرفته است.
اما در اروپا یک گراورساز فلورانسی به نام ماسفینی اورا به وسیله محلولی از دوده، داخل گودی سیاه قلم را پر کرد وبر روی کاغذ منعکس ساخت که این امر شروع تهیه وچاپ گراورهای گود در اروپا بود.
اما روش دیگری نیز برای تهیه گراورگود در قرن شانزدهم میلادی بوجود آمد به این ترتیب که روی صفحه مسی را قشری از موم می کشیدند.
سپس با قلم مخصوص، طرح ونقش را روی آن پیاده کرده وبعد آن را در معرض اسید قرار می دادند.
در نتیجه محل هایی که فاقد ژلاتین بود، توسط اسید خورده وگود می شد.
4- چاپ تمبر ومراحل انتشار آن چاپ تمبر مانند چاپ اسکناس یک رشته تخصصی است ، سیستمهای چاپ البته تفاوتی با یکدیگر ندارد وچاپ تمبر نیز همان چاپ های شناخته شده است.
فقط کاغذ تمبر واسکناس دارای ویژگی هایی است که با کاغذهای دیگر تفاوت اساسی دارد وچاپ آنها با همان روشهایی صورت می گیرد که کارهای دیگر ، (معمولاً با افست و چاپ گود) چاپ می شود.
تنها تفاوت در یک رشته تکنیک هاست.
این تفاوت ها در مرحله طراحی وتهیه اورژینال، هم در آماده سازی وکارهای پیش از چاپ وهم در خود چاپ وجود دارد.
غالباً تصور می شودکه برای چاپ تمبر، ماشین ها وسیستم های چاپی ویژه ای به کار گرفته می شود.
اما چنین نیست، درست است که روشها وماشین های ویژه ای به طور انحصاری برای چاپ تمبر، وجود دارد، ولی همیشه چاپ تمبر تنها با آن ماشین ها صورت نمی گیرد، سیستم مناسب چاپ تمبر، معمولاً براساس توجیه فنی و اقتصادی معینی انتخاب می شود.
در درجه اول اورژینال نشان می دهد که آیا با روش فتولیتوگرافی وافست بهتر می توان چاپی نزدیک به اورژینال به دست آورد یا با چاپ گود یا….
و در درجه دوم صرفه اقتصادی کار مطرح است.
و این که هزینه تمام شده تمبر با توجه به همه هزینه ها( انواع کاغذ، مرکب و آماده سازی چاپ ) در کدام روش پایین تر خواهد بود.
به هر حال، در شرایط عادی بهتر است تمبری که اورژینال آن با آبرنگ تهیه شده ماشین افست و کارهای دیگری که تن های تیره زیادی در آنها به کار رفته به چاپ گود سپرده شود.
اما معمولاً برای چاپ تمبر به دلیل تیراژ بالای آن بهتراست از چاپ گود استفاده شود.
زیرا پلیتهای لیتوگرافی افست پس از چند هزار بار چاپ گود سیلندرهای مس ـ بویژه اگر آب کرم هم داده شده باشد حتی پس از چند میلیون نسخه باز هم ثبات وقدرت اولیه را دارد.
شاید هم بتوان بعضی را با استفاده از دو روش چاپ تهیه کرد.
مثلاً بخشی به صورت هلیو و بخشی را به روش افست چاپ کرده که البته، تصمیم گیری دراین مورد براساس ویژگی رنگ ها و طرح اورژینال است.
ماشین های که تنها برای چاپ بهتر به کار می رود.
خواندنیهای تمبر: قبل از ابداع تمبر، کرایه پستی برحسب تعداد صفحات نامه ومسافتی که طی شده بود تا به گیرنده برسد دریافت می شد.
ایده دریافت کرایه پستی در مبدا توسط تمبر از آن فردی انگلیسی به نام سررولاند هیل است.
امروزه تمبر و استفاده از آن امری عادی است اما جالب است نظر رئیس کل اداره پست درباره تمبر را در آن زمان بدانید:« ازتمام طرح های هیجان انگیزی که تابحال دیده ام این فوق العاده ترین آنها است.» اولین تمبر جهان معروف به پنی سیاه در 6 مه 1860 در انگلستان چاپ شد.
این تمبر یک پنی ارزش داشت وبه رنگ سیاه بودکه به همین نام نیز معروف شد.
تصویر روی تمبر، سرملکه ویکتوریا حاکم وقت انگلستان است.
این تمبر آنچنان که باید کم یاب نیست چراکه 68 میلیون قطعه از آن چاپ شده است.
بنابراین هر تمبر قدیمی لزوماً ارزشمند نیست.
البته اگر یکی از این تمبرها را با کیفیت عالی داشته باشید به خوبی بیش از 1000 پوند انگلستان ارزش دارد.
تمبر سوئدی معروف به تری اسکلینگ زرد«Yellow three Skilling» بعنوان یکی از گرانترین تمبرهای جهان شناخته شده است.
این تمبر در سال 1996 به قیمت تقریبی 6/1 میلیون دلار( تقریبا معادل 4/1 میلیارد تومان) در یک جراحی به مجموعه دارای ناشناس فروخته شد.
دلیل گرانی آن اشتباه چاپی در رنگ است که بجای سبزبه رنگ زرد چاپ شده است.
کم یاب ترین و ارزشمندترین تمبر جهان تمبر سنتی گینه بریتانیا «Guiana British» سال 1856 است.
این تمبر درسال 1873 به دست یک دانش آموز انگلیسی افتاد که بعداً آنرا به قیمتی ناچیز به یک مجموعه دار فروخت.
این تمبر در حال حاضر یک میلیون پوند(تقریباً معادل 000،000،007،1 تومان ) ارزش دارد.
نشاسته سیب زمینی ، نشاسته گندم و ضمغ درخت اقاقیا مواد تشکیل دهنده چسب مورد استفاده در پست اولین تمبر جهان (پنی سیاه )بود.
اداره پست این چسب را سیمان نامید ودر حاشیه برگ تمبرهای اولیه این دستورالعمل چاپ شده بود که در هنگام خیس کردن پشت تمبر مواظب باشید که سیمان (چسب) را پاک نکنید .
این موضوع باعث ایجاد این توهم شد که چسب فوق برای سلامتی مضر است.
بنابر این در سال 1852 کمیته ای منتخب برای تمبرهای پستی تشکیل شد تادر مورد ترکیب این چسب تحقیق کند.
اولین تمبر بر چسبی جهان در دهم فوریه 1964 توسط کشورسیرالئون منتشر شد.
انگلستان تنها کشور دنیا است که بجای نام خود از تصویر نیم رخ سر ملکه / پادشاه برروی تمبر استفاده می کند.
این کشور اولین کشو منتشر کننده تمبر است و به همین دلیل اتحادیه جهانی پست چنین مجوزی را به آن داده است.
صرف نظر از خانواده سلطنتی، ویلیام شکسپیر اولین فردی است که در سال 1964 تصویرش بر روی تمبری از انگلستان چاپ شد.
اولین تمبرهای پستی که تاریخ انتشار برروی آنها نقش بسته است، سری تمبر ببرهای افغانستان است.
بوتان، کشور آسیایی در رشته کوههای هیمالیا درسال 1973 تمبری به شکل صفحه گرامافون منتشر کرد.
سرود ملی بوتان بریک طرف این صفحه تمبری ضبط شده وقابل پخش است.
آیا می دانید که با هر بار لیسیدن پشت تمبر حدود10/1 کالری انرژی تلف می کنید؟
اولین تمبر مثلثی جهان در آمریکای جنوبی چاپ شد.
مراحل تولید تمبر رنگینه که شامل است بر: الف: رنگ ومواد رنگی در تمبر ب: لومیناس چاپ ومراحل انتشار آن : الف) قیمت تمام شده و روش های چاپ ب) طرح انتشارات وچاپ تمبرهای پستی ج) دوره مطلوب طرح ریزی د- تشکیل ارگان مسئول طرح ریزی ه – برنامه سالیانه انتشارات وچاپ تمبرهای پستی و- طرح اجرایی برنامه ها بررسی تکنیک های اجرایی تمبر انتخاب رنگ ها ابعاد تشکیل دهنده تمبر ابعاد ظاهری تمبر که شامل است بر: الف- طرح تمبر ب – لی آوت در تمبر ج – قطع(فرم ) تمبر د- اندازه تمبر ه – دندانه تمبریا همان پرفوراسیون تمبر کاغذ تمبر وانواع آن چسب تمبر ابعاد مختلف انتشار تمبر الف- بعد اجتماعی ب- بعد سیاسی ج- بعد مذهبی د- بعد اقتصادی ه- بعد فرهنگی و- بعد علمی ن – بعد هنری نتیجه تمبر قطعه کاغذ کوچک بها داری است که به شکل ها ، اندازه ها و رنگهای گوناگون ، باکادر وحاشیه با چسب ودندانه یا بدون دندانه و به مناسبت های ویژه ای به تعداد معین از سوی ادارات پست چاپ و منتشر میشود.
طرح تمبر، نحوه چاپ آن ها ، تعیین شکل واندازه حروف وتنظیم تصویر در کادر همگی از نکاتی است که به تمبر ارزش هنری می دهد.
شکل و اندازه حروف، نحوه به کارگیری ورابط آنها با طرح، رابطه حروف با موضوع، رابطه بین طرح و حاشیه وتنظیم طرح در کادر از نکاتی است که در لیآوت مورد نظر قرار می گیرد.
قیمت تمبرها باید کاملاً خوانا باشد ونام کشور به زبان همان کشور ولاتین بر روی آن ها نوشته شود.
اشکال مختلفی که تمبرها می توانند داشته باشند عبارت است از : مربع، مستطیل، ذوزنقه ، متساوی الساقین ، متوازی الاضلاع ، لوزی، مثلث و بیضی .
امروزه قطع اغلب تمبرهای پستی دنیا و از آن جمله ایران مستطیل است که خود دو قطع عمودی وافقی دارد.
در داخل این قطع تقسیم بندی های متنوع هندسی صورت می گیرد واشکالی نظیر مربع، دایره و… داخل آن جای داده می شود .
اندازه تمبرها نیز با یکدیگر متفاوت هستند.
طبق ماده 195 بند2- آئین نامه اجزایی قرار داد پستی در سال 1989 آمده است: تمبرهای پستی ونقش هایی که برای پرداخت کرایه پستی مورد استفاده قرار میگیرند می توانند به هر شکلی تعیین شوند به شرطی که اصولاً ابعاد عمودی یا افقی آن از 15 میلی متر کمتر یا از 50 میلی متر بیشتر نباشد.
تمبر پستی که در ابتدا فاقد دندانه بود و به وسیله قیچی از همدیگر جدا می شد با اختراع ماشین پرفراز، ایجاد دندانه بر روی آنها آسانتر شد وتمبرها به راحتی از یکدیگر جدا می گردند.
کاغذ وچسب یکی دیگر از عوامل مهم در چاپ تمبر است.
در ابتدا که چاپ تمبر به روش مسطح بود، بعد از پایان کار ، پشت تمبر به صورت ابتدایی وساده به وسیله قلم مو با چسب ساخته شده از صمغ عربی پوشیده می شد.
در حال حاضر که تمبرها به روش چاپ گود چاپ میشود، برحسب نوع دستگاه ، کاغذهای از قبل چسب خورده را به صورت رول وارد دستگاه می کنند.
کاغذهای تمبر نیز دارای انواع مختلف است وانتخاب نوع مناسب آن در ارائه یک تمبر خوب نقش بسزایی دارد.