هدف هنر رنگرزی، ثابت کردن دائمی رنگ سایه و روشن بر روی پارچه است.
مواد میتواند به صورت حیوانی باشد مانند ابریشم، پشم و پر یا گیاهی مانند کتان و کنف باشد.
مورد اول بسیار آسانتر رنگها را جذب میکند و بسیار تابانتر میشود.
در برخی موارد، زمانیکه ابریشم و پشم بارنگهای قیر زغال سنگ رنگ میشود، رنگ به فیبر متصل میشود، در هر صورت به طور کلی مرحله آمادهسازی لازم است.
در برخی موارد مشخص دیگر، زمانیکه ابریشم و پشم با اسید نیتریک .
به رنگ زرد در میآید، رنگ به خاطر تغییر ماده و به خاطر رنگرزی ناقص، رنگ نمیشود.
رنگهای غیرحلال، مزایای تغییر شکل شیمیایی شناخته شده را دارا هستند؛ بنابراین، کرومات سرب(کروم زرد) با قرار گرفتن ماده در محلولها رسوب میکند و ابتدا سرب، استات می شود و سپس بیکرومات پتاس رسوب مییابد.
تثبیتکنندههای رنگ، اجسامی هستند که به خاطر جذب آنها برای ماده ارگانیک، فیبر را به ماده رنگی میچسبانند و همچنین ماده رنگی را متصل میکنند.
آنها در ابتدا استفاده میشدند اما در رنگرزی خانگی، غالباً با ماده رنگی برخی ثابت کنندهها، رنگ را مشخص میکنند، بنابراین زاج، روناس را روشنتر میکند و قرمز روشن را حاصل میکند، این در حالی است که آهن آن را تیره کرده و رنگ بنفش را به وجود میآورد.
ثابتکنندهها
ثابتکنندههای اصلی، زاج، زاج مکعبی، استات آلومینا، پروتوکلورید قلع، بیکلورید قلع، سولفات آهن، استات آهن، تانین، استات سودا هستند.
مواد رنگی
مواد به کار رفته در رنگرزی متعدد هستند، در زیر مهمترین آنها آورده شدهاست، روناس، نسل، درخت بقم، بلوط سیاه، یا چوب بلوط، چوب برزیلی، سماق، زرداب، آناتو، زردچوبه، آلکانت، لاندر سرخ، لیتموس یا آرچیل، کادبیر، قرمز دانه، لاک و مواد معدنی زیر: فروسیانیک پتاسیم، بیکرومات پتاس، کرم تارتار، آب آهک و زنگ مس.
رنگهای قیر زغال سنگ
همان طور که در امتیاز نامهها و در مقیاس گسترده مشخص شد، اسید برای ساخت آنها ارائه نشده بوده است، در بسیاری موارد، آنها به صورت راز حفظ میشوند.
در پایان مقاله، اصول ویژهای برای استفاده آنها پیدا شده است.
مواد معدنی دیگر
حوض کود گاو پس از ثبوت فیبرهای گیاهی برای برداشتن اضافه ماده تثبیت کننده به کار میرود.
محلول سیلیکات سودا دراین اواخر به عنوان جایگزین استفاده شده است.
البامین یا ماده چسبنده گندم برای غلیظ کردن رنگها جهت رنگرزی، و گاهی برای ثابت کردن آنها استفاده میشود.
رنگها با آلبامین ترکیب میشود تا برای مواد رنگرزی استفاده شود.
با دادن گرما نه آلبامین بسته شده و رنگ ثابت میشود.
سیلیکات سودا به عنوان ابزار ثابتکننده رنگ
استفاده از سیلیکات سودا در رنگرزی کالیکو دارای مزیت ثبوت بیشتر رنگ نسبت به زمانی است که به تنهایی در حوض کد حیوانی استفاده شود.
با توجه به عمل این نمک، ذکر این نکته سزاوار است که سیلیکات قلیا در کود گاو وجود دارد که طبق نظر راجر، حاوی 5/17 به ازای هر سنت از مواد جامد و به ازای هر سنت از این خاکستر است واز این رو کود حیوانی تازه حاوی6/2 به ازای هر سنت خاکستر حاوی به ازای 5/62 به ازای هر سنت سیلیکا است.
بخش عظیمی از این سیلیکا در شرایط نامحلول وجود دارد اما مقدار سیلیکا غیر حلال قابل ملاحظه نیست.
بخش حلال مقادیر خاکستر به 38 در هر سنت است و این 12 به ازای هر سنت، سیلیکا است و 10 به ازای هر سنت سنت، پتاس و سودا است.
همچنین دلیل اهمیت سیلیکات سودا به خاطر جزء موثر کود گاوی است.
زاج
زاج به عنوان ثابتکننده برای ابریشم و پشم به کار میرود و سپس در آب حل میشود.
اگر محتوی آهن باشد، رنگ سرخ آسیب خواهد دید.
این سولفات آلومینیوم است که به سولفات پتاس یا آلومینیوم متصل میشود.
آلومینیوم یک ثابت کننده فعال است.ممکن است زاج آمونیا از زاج پتاس با اضافه کردن مقدار کمی پتاس تند به پودر مجزا شود.
اگر آمونیا وجود داشته باشد، بیرون خواهد کرد و ممکن است به آرامی توسط بوی تند آن شناخته شود.
زاج مکعبی
به شدت استفاده میشود.
این محصول با اضافهکردن کربنات سودا به زاج پیشاز رسوب درست میشود و در ابتدا میافتد و سپس حل میشود.
اگر مقدار زیادی به ماده اضافه شود، رسوب تشکیل خواهد شد.
آلومینا را سریع تر از ماده زاج معمول به ماده ارگانیک برمیگرداند.
استات آلومینا
برای کتان وکنف استفاده میشود.
زمانیکه اسیداستیک حرارت داده میشود، آلومینا در فیبر باقی میماند.
این ترکیب با اضافه کردن محلول استات سرب(شکر) به محلول زاج در همان زمانیکه که رسوب ایجاد می شود، شکل می گیرد که bs25/81 زاج، شکر سرب، اخذ می کند وهر یک را در 2 گالون از آب جوشاندن حل کرده و مخلوط نموده و اجازه می دهیم تا ته نشین شود.
بیلکورید قلع (نمک قلع، نیتروماریات قلع)
bs 41 اسید نیتریک تجاری،1b 2/1 از آمونیاک سال را بردارید وآن را در ظرف سنگی قرار دهید و b 21/1 از قلع گرانیت شده خالص در آن بریزید یا قلع گرانیت شده را ترکیب 2 بخشی ماریاتیک حل کنید تا 1 اسید نیتریک به هر میزانی برداشته شود.
پروتو کلورید قلع
قلع گرانیت شده را در اسید ماریاتیک داغ بریزید تا زمانیکه جذب شود.
کرم تارتار عموماً به زاج و حوض قلع اضافه میشود.
مس
برای رنگرزی سایههای تیره در پشم استفاده میشود.
این کار با حل کردن آهن پاک در اسید سولفوریک رقیق وکریستال شده انجام میشود.
شکل نامرغوب از سنگ چخماق به دست میآید.
این محصول حاوی آهن در هنر پروتوکسید است.
درهر صورت با قرار گرفتن در معرض هوا، اکسیژن بیشتر جذب میشود و در صورت تمام نمکهای پروتوکسید آهن، ساسکو اکسید تشکیل میشود.
این محصول، ثابت کننده قوی است وهمانطور که در چسبندگی دیده شده است، آهن به مواد رنگ میچسبد.
استات آهن
استات آهن با حلکردن تکههای آهن در اسید استیک یا اسید پیرولیگنیوس حاصل میشود.
فیبرهای گیاهی برای رنگرزی مناسبتر است.
نیترات آهن
bs41/101 از هر اسید نیتریسک و اسید ماریاتیک برداشته می شود و به مقدار Ibs 2/721 کم کم به مس حل شده در آب، اضافه میشود.
آماده سازی برای رنگرزی
پشم باید شسته شود، ابریشم خام باید بدون صمغ گردد، کتان باید قیچی شده، بو داده شود و سفید شویی شود.
برای توصیف اثرات نمکهای مختلف یا ثابت کنندهها بر رنگها
رنگ ثابتکننده
برای رنگ سرخ ثابت کننده روی پشم، بهترین کیفیت ثابت کننده، 2/1 وزن پشم است که باید استفاده شود که از 5 قسمت زاج و 1 قسمت تارتار سرخ برای 16 قسمت مواد رنگی است.
تغییر در بخشهای نمک کاملاً رنگی را نشان میدهد که ثابتکننده به صورت طبیعی نشان میدهد.
اگر میزان زاج کمتر شود و میزان تارتار افزایش یابد، رنگ دارچین سرخ ایجاد می شود.
اگر زاج به صورت کامل حذف شود، رنگ سرخ به صورت کامل ناپدید می شود و رنگ دارچینی مایل به قهوهای تولید میشود.
اگر پشمها در آب و صدفی ضعیف جوشانده شود، بخش بیشتری از رنگ تخریب میشود محلول صابون، بخشی از رنگ را از بین میبرد و بقیه رنگ را به شکل بسیار زیبایی درمیآورد.
قلیای فرا، رنگ سرخ ثابت کننده را گرم میکند اما رنگ را ثابت میکند.
برای رنگ کردن پشم و پارچههای پشمی آبی رنگ 1 قسمت از نیل در 4 بخش اسید سولفوریک متراکم حل کنید، به محلول، 1 بخش از کربنات پتاس خشک اضافه کنید و سپس آن را با وزن آب آن رقیق کنید.
پارچه باید به مدت 1 ساعت در محلول محتوی 6 بخش زاج و 3 بخش تارتار برای هر 32 تکه پارچه جوشانده شود.
سپس به حوض آب ریخته میشود که پیش از این تهیه شده و محتوی بخش کمتر یا بیشتری از سولفات نیل رقیق شده است.
و تنها حلال شناخته شده، اسید سولفوریک است.
سوفات نیل معمولاً برای خشک کردن ابریشم آبی به کار میرود و به خاطر نام آبی آن است و تقلیل آن به رنگ سبز است و سپس حل کردن آن در آب به وسیله قلیا است.
دو روش متفاوت در این روش استفاده شدهاست.
اولین روش ترکیب آن با نیل و محلول اکسید سبز آهن و سولفورت متالیک متفاوت است.
اگر پس از آن، نیل، آهک و سولفات سبز آهن با یکدیگر در آب حل شود، نیل به تدریج رنگ آبی خود را از دست میدهد و به رنگ سبز در میآید و حل میشود.
روش دوم این است که نیل در آب با مقدار مشخصی از ماده گیاهی ترکیب شود، نیل به وسیله قلیا یا آهک خام که به محلول اضافه می شود، حل میشود.
اولین گام از این روش معمولاً با رنگرزی کتان و پارچه کتانی دنبال میشود و دومین مرحله، رنگ کردن پشم ابریشم است.
در رنگ کردن پشم، معمولاً سبوس و نیل به عنوان مخمر حلال پایه سبز رنگ نیلی استفاده میشود.
نیل خودش حاوی ماده رنگی شبیه رنگ نیلی است وبا د نبال کردن مراحل معمول، ممکن است رنگ نیلی از آن استخراج شود.
در حالت معمولی نیل که توسط رنگرز خریداری میشود، رنگ نیلی حاوی حالت سبز گردی است.
کیفیت آن در نیل وجود دارد اما کم است با بخش عظیمی از ماده گیاهی دیگر ترکیب میشود.
زمانیکه پارچه از خم خارج میشود دارای رنگ سبز میشود دارای رنگ سبز است، اما به زودی به رنگ آبی برمیگردد.
پارچه باید به صورت کامل شسته شود.
تا ذرات متصل نشده از بین برود.
این محلول نیل به دو ناسازگاری، مسوول است: ابتدا، گاهی نسبت به تخمیر بسیار ثابت است و ممکن است با بخارهای فاسد که خارج میشود و با ناپدید شدن رنگ سبز شناخته شود.
در این حالت، به زودی رنگ نیلی خراب میشود.
نامناسبی با اضافه کردن آهک بیشتر که ثابت کننده است، برطرف می شود.
دوماً گاهی تخمیر به صورت ضعیفی برطرف میشود.
این نقص با اضافهکردن سبوس یا نیل بیشتر بر طرف می شود تا بخشی از آهک ضخیم برطرف شود.
تهیه سبز و آبی شیمیایی ترکیب شیمیایی برای آبی و روشن روی ابریشم، کتان یا پشم و برای پاکسازی و سفیدشویی کتان به صورت فوق انجام میشود: Ib1 از بهترین روغن ویتریول بردارید که o21 از بهترین رنگ نیلی است بردارید و به خوبی بکوبید و الک کنید پس از این که به خوبی به هم زده شد، تکه کمی از ماده صدفی معمول به بزرگی نخود فرنگی یا به اندازه دو نخود بردارید و فوراً به میزان زیاد تخمیر دهید و موجب شوید که ماده نیلی در قطعات کوچکتر حل شود.
به محض این که این تخمیر صورت گرفت، آن را به بطری منتقل کنید و اجازه دهید که در روز بعد استفاده شود.
اگر بیش از مقدار توصیه شده باید استفاده شود، از بین خواهد رفت و رنگ را لکهدار خواهد کرد.
مواد شیمایی برای رنگ آبی انجام شد، تنها با اضافه کردن یک چهارم از روغن ویترول انجام میشود .
(برای تخلیه رنگها ) عموماً،رنگ سبز تمام ابریشم های رنگ شدهای راکه باید رنگ زدایی شود به محلول مس که alb2/1 یاlb 1 از صابون سفید در آن حل شده ، اضافه میکنند .
سپس آنها جوشانده می شوند وزمانیکه مس شروع به پر شدن از رنگ شد، ابریشمها خارج میشوند و در آب شسته میشوند.
در مدتی که محلول تازه صابون به مس اضافه می شود و سپس پیش از این که تمام رنگ از بین رود، انجام میشود.
برای آن دسته از رنگهایی که میخواهند به صورت کامل رنگزدایی شوند، همانند خاکستری، سینامونز و غیره، روغن ویترول در آب گرم باید استفاده شود.
در رنگهای دیگر، زاج باید در مس جوشانده شود و سپس خنک شود و ابریشمها وارد شوند و جوشانده شوند و پیش از این که مجدداً جمعآوری شوند.
مقدار کمی از اسید ماریاتیک در آب گرم حل میشود و باید برای رنگزدایی برخی رنگهای ثابت استفاده شود.
پس از آن کالاها باید به خوبی در آب گرم و سرد شسته شود تا از رسیدن آسیب به ساقه جلوگیری شود.
برای رنگزدایی رنگ خاکستری، سیامونز و غیره، در صورتی که به صورت کامل شدند کمی تارتار بردارید و در ثابت کننده رنگ به صورت گرد در آورید و به سطل انتقال دهید، سپس روی آن کمی آب جوشان بریزید.
ممکن است ابریشم با پاک کردن این مایع، پخش شود که رنگ را از بین خواهد برد، اما اگر رنگ دوباره رنگ نگرفت، تارتار بیشتری باید اضافه شود و اجناس به صورت پیشین پخش شود.
برای رنگ مجدد یا تغییر رنگ پوشاک برای تغییر رنگ بر حسب عناصری که پوشاک طبق آن رنگ میشود، عمل میشود.
گاهی، زمانیکه این کار به خوبی انجام گیرد، مواد رنگرزی بیشتری باید اضافه شود که موجب ایجاد رنگ خواهد شد و گاهی رنگ روی لباس باید رنگزدایی شود و اصول رنگرزی مجدداً انجام شود هر رنگی از نظر ماهیت به رنگ مشکی خواهد بود، حتی رنگ آبی، زرد، سرخ یا قهوهای و مشکی همواره به صورت مشکی رنگ خواهد شد.
تمام رنگها مجدداً همان رنگی که داشتنند را خواهند گرفت، و رنگ آبی می تواند به صورت سبز یا مشکی درآید و ممکن است رنگ سبز به صورت قهوهای و سبز قهوهای درآید و هر رنگ در رنگرزی مجدد، رنگی تیرهتر از رنگ پیشین خواهد گرفت.
زرد، قهوهای و آبی به راحتی رنگ زدایی نمیشوند، گرچه ممکن است رنگ خرمایی، انواع رنگ سرخ، زیتونی و غیره رنگزدایی شود.
برای رنگ خرمایی، ممکن است مقدار کمی از زاج در مس جوشانده شود و زمانیکه حل شد، در کالاها قرار گیرد و آنها را به صورت جوشان نگاه دارد و احتمالاً ظرف چند دقیقه، مقدار کافی از آن برای به دست آمدن رنگ پیشنهادی استفاده خواهد شد.
رنگ زیتونی، خاکستری با قرار گرفتن در 2 یا 3 قاشق چایخوری از روغن ویترول رنگ زدایی می شود و سپس پوشاک در آن قرار گرفته و جوشانده میشود و سپس به رنگ سفید درخواهد آمد.
اگر رنگ سبز شیمیایی، حتی زاج یا صابون آن را به رنگ زرد، رنگزدایی کند، این رنگ زرد ممکن است با صابون به صورت کامل جوشانده شود، و این در صورتی است که برای گرفتن رنگ آبی شیمیایی دریافت شده باشد.
اسید ماریاتیک که در حرارت دستی استفاده میشود.
اکثر رنگها را رنگ زدایی میکند.
ممکن است رنگ مشکی به رنگ زیتونی، سبز یا قهوهای تیره رنگ شود و معمولاً رنگ مشکی به رنگ سبز یا قهوهای تیره رنگ میشود اما سبز، رنگ اصلی است که طبق آن رنگ مشکی تغییر میکند.
برای ابریشمهای زاج ابریشم باید با آب سرد زاج شود زیرا زمانیکه با آب داغ زاج شود بخش زیادی از جلای خودش را از دست میدهد.
همواره مایع زاج باید برای ابریشمها، قوی باشد زیرا پس از آن رنگ بیشتری به خود جذب میکند.
برای رنگ آبی ابریشم ابریشم با 6 بخش بران، 6 بخش نیل، 6 بخش پتاس و 1 بخش ریشه روناس، به رنگ آبی روشن رنگ میشود.
برای رنگ نمودن آن به رنگ آبی تیره، باید پیش از آن چه که رنگ زمینه نامیده میشود، دریافت گردد که رنگ سرخ یا آرشیل نامیده میشود و برای این منظور کاربرد دارد.
نیل فرنگی ثابت کننده رنگ از نیترات آهن، 2O80 از بیکلورید کریستالهای قلع، 2O2/1از روغن ویتریول و 10گالون آب تهیه میشود مایع دیگر با حل کردن 2O4 از نیل پتاس زرد یا سرخ، بر حسب سایه دلخواه درست میشود.
ابریشمها به صورت متنناوب در این مایع به مدت 10 دقیقه و 6 مرتبه قرار میگیرند.
پس از هر مرتبه، آنها در کرم آب تار تار شسته میشوند.
برای رنگ کردن کتان و آبی کتانی کتان و پارچه کتانی با محلول 1 بخش از نیل، 1 بخش سولفات سبز آهن و 2 بخش آهک خام رنگ می شود.
رنگهای زرد اصل مواد رنگرزی برای رنگ زرد، جوش دادن، فاستیک و چوب بلوط سیاه است.
مواد رنگرزی زرد دارای پیوستگی بسیار ضعیفی روی پارچه است تا تولید رنگی دائمی و بدون استفاده از ثابت کنندهها، نماید.
همچنین، پارچه پیش از اینکه به رنگ زرد، رنگرزی شود همواره با خیس خوردن در آن مینا تهیه میشود.
زمانیکه رنگ زرد بسیار خوبی مورد در خواست باشد، گاهی اکسید قلع استفاده میشود.معمولاً قلع به عنوان مکمل آلامینا استفاده میشود تا آن را بهتر روی کتان و پارچه کتانی ثابت کند.
همچنین تارتار هم به عنوان ماده کمکی برای روشن کردن رنگ استفاده میشود و جوهر نمک سودا، سولفات آهک و حتی سولفات آهن برای عمیقتر نمودن سایه رنگ استفاده میشود.
رنگ زرد با استفاده از فاستیک، دائمیتر میشود اما به زیبایی آن چه که توسط جوش دادن یا بلوط سیاه به دست میآید، نیست.
در صورتی پایدار است ونسبت به اسیدها صدمه زیادی نمیبیند که در رنگهای ترکیب رنگرزی استفاده شود و این در حالی است که رنگ زرد مورد درخواست باشد.
ثابتکننده، آلامینا همان نوع رنگ را تولید میکند.
اما پوسته، ماده رنگی در مقیاس بیشتری تولید میکند و ارزانتر از وِلد است.
روش استفاده از هر یک از این مواد رنگرزی نزدیک به دیگر مواد است.
برای رنگ کردن زرد پشمی ممکن است پشم با به کار بردن مراحل فوق به رنگ زرد درآید: اجازه دهید که به مدت یک ساعت یا بیشتر با 6-1 آلام وزن خودش، بجوشد و در میزان آب کافی به عنوان ثابتکننده حل شود.
سپس بدون شستن در حوض آب گرم که حاوی پوسته بلوط سیاه به میزان مساوی با وزن آلام به کار رفته به عنوان ثابتکننده است، غوطهور میشود.
پارچه در مایع جوشان چرخانده میشود تا رنگ لازم را دریافت کند.
سپس، میزان گچ پودر شده پاک برابر با 100 بخش از وزن پارچه به هم زده میشود و عملیات رنگرزی به مدت 8 تا 10 دقیقه ادامه مییابد.
با این روش، رنگ زرد زنده و عمیقی حاصل میشود.
برای هر رنگ نارنجی روشن یا زرد طلایی، لازمن است که از اکسید قلع به عنوان ثابتکننده استفاده شود.
برای تولید رنگ زرد طلایی روشن، کمی آلام باید به قلع اضافه شود.
برای به دست آمدن رنگ زرد همراه با سایه سبز ظریف، تارتار باید به میزان متفاوت و طبق سایه، اضافه شود.
برای رنگ کردن زرد ابریشمی ممکن است، ابریشم با سایههای متفاوت رنگ زرد چه با جوش دادن و چه با پوسته بلوط سیاه رنگ شود اما مورد آخر ارزانتر دو مورد قبلی است.
میزان آن باید از 1 تا 2 بخش پوسته و تا 12 بخش از ابریشم و طبق سایه مورد نظر باشد.
پوسته درخت در یک کیسه بسته می شود و باید در ظرف رنگرزی قرار گیرد تا آبی که طرد است به آن رسوخ کند و زمانیکه گرمای حدود ْ 1000 را به دست آورد، ابریشم که پیش از این زاج شده است باید غوطهور شود و مراحل ادامه یابد تا رنگ مورد نظر به دست آید.
زمانیکه سایه مورد نظر عمیق شد، کمی گچ یا صدف باید در پایان عملیات، اضافه شود.
ممکن است، ابریشم و پشم به صورت سایه خوبی رنگآمیزی شود و ممکن است با استفاده از محلولهای دارای قدرت متفاوت به دستآید.
برای رنگ کردن کتانها و زرد پارچه کتانی ثابتکننده رنگ باید آلامینا را استات کند و با حل کردن 1 بخش از استات روی و 3 بخش آلام در مقدار مناسب آب تهیه شود.
این محلول باید تا دمای ْ 100 حرارت داده شود و پارچه باید به مدت 2 ساعت خیش بخورد و سپس چلانده شده و خشک شود.
ممکن است عمل خیساندن تکرار شود و پارچه مجدداً همانند مرحله قبل، خشک شود.
و اگر لازم است که سایه رنگ زرد بسیار روشن و پایدار گردد، رطوبت دادن متناوب با آب آهک و خیساندن در ماده ثابتکننده ممکن است، 3 تا4 مرتبه تکرارگردد.
حوض رنگرزی با وارد کردن 12 یا 18 بخش از پوسته درخت بلوط سیاه آماده میشود و در کیسهای بسته میشود و در مقداری آب سرد قرار میگیرد.
در این حوض، پارچه وارد میشود و به مدت 1 ساعت چرخانده میشود و این در حالی است که دما به تدریج تا حدود ْ 120 افزایش مییابد.
سپس تا حدد حرارت جوش آوردهمیشود و پارچه در آن تنها به مدت چند دقیقه باقیمیماند.
اگر مدت زمان زیادی در آن دما باقی بماند، رنگ زرد، سایهای از رنگ قهوهای به خود میگیرد.
رنگ زرد طلایی روی کتان تا حد جوش حرارت دهید و همواره آن را که حاوی 2O 2/81 از شکر سرب، 2O 2/161 مونوکسید سرب، 3 گالون آب است، به هم بزنید.
حدود 10 دقیقه آن را جوشان نگاه دارید و اجازه دهید که آرام شده و سرازیر شود و تا زمانی که گرم است، کتان خشک را به داخل آن بریزید.
زمانیکه کتان به طور کامل با ساباستات سرب در حوض اشباع شد، آن را به وسیله حرارت ملایم خشک کنید و آن را در حوض حاوی 2O 2/81 بیکرومات پتاس و2O 40 از اسید نیتریک به صورت دسته در آورید.
آن را به خوبی با آن گرم بشویید و پس از آن در حوض حاوی drs 2 زعفران تا qr 1 از الکل قوی غوطهور کنید تا رنگ دلخواه به دست آید.
رنگ قیر زغال سنگ و رنگ های جدید دیگر رنگهای قیر زغال سنگ از آنیلین، کربولیک یااسید فنیک و نفتالین درست میشود و اجسامی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از تقطیر زغال سنگ به دست میآید.
موارد زیر در میان موارد دیگر از آنیلین، بنفش آنیلین، ویولین، روزئین، بلودی پاریس، ماگنتا، رنگ بنفش، رنگ قرمز مایل به آبی، بنفش تیریان، آبی تیره، سیاه آنیلین، ایمرالدین به دست میآید.
ممکن است اینها به دو گروه تقسیم شوند: رنگهای سرخ مانند ماگنتا که توسط عمل بیکلوریدکربن، قلع یا جیوه روی آنیلین ساخته میشوند و رنگهای بنفش مانند ماو که با عمل عناصر اکسیده شده مانند بیکروماتت پتاس ایجاد میشوند.
اسید پیکریک با عمل اسید نیتریک بر اسید فنیک، کریازوت قیر زغال سنگ به دست میآید که رنگ زرد خوبی است.
آلزارین هنری کارمینافتا از نفتالین به دست میآید و به صورت عملی در رنگرزی استفاده نمیشود.
اسید کریسامیک با عمل اسید نیتریک بر آلفور ایجاد میشود و رنگ آبی، بنفش و سبز ایجاد میکند که خیلی سخت است.
ماریکسید، بنفش براق با عمل اسید نیتریک از چلغوز به دست میآید و توسط بنفش آنیلین جایگزین میشود.
مولیبدیت آمونیا، آبی پایدار و با شکوهی نسبت به ابریشم است.
برای رنگ کردن ابریشم و پشم با رنگهای قیر زغال سنگ ابریشم و پشم میتواند با تمام این رنگها به استثناء روزویولیت، رنگ شود.
بسیاری از آنها همانند بنفش آنیلین و ویولین از محلولهایی آنها به دست آید.
مواد رنگرزی عموماً در الکل حل میشوند و برای ابریشم، این مواد با 8 برابر آب داغ رقیق شده و به آرامی با اسید تارتاریک رقیق میشود.
برای پشم، محلولها سرد هستند و اسیدها تا حد امکان استفاده نمیشوند زیرا در صورت استفاده رنگها آن چنان خوب نمیشوند.
رنگهای سرخ مواد رنگی که برای رنگرزی رنگ سرخ استفاده میشوند، آرشیل، روناس، کارتاماس، قرمز، دانه قرمز و چوب برزیلی است.
برای رنگ کردن قرمز پشمی، کریمسون و سرخ مخلمی مواد رنگی پشمی زبر با روناس یا آرشیل رنگ می شود اما پارچه خوب با قرمز دانه رنگ میشود، گرچه رنگی که از آن گرفته میشود، پایداری بیشتری دارد.
چوب برزیلی به ندرت استفاده میشود به استثناء اشکال فرعی آن، زیرا رنگی که به پشم میدهد، پایدار نیست.
پشم به رنگ قرمز رنگ میشود و در ابتداء به وسیله حوض زاج با آلومین اشباع میشود و سپس در قرمز دانه جوشانده میشود تا رنگ مطلوب را به دست آورد.
اگر ثابتکننده قلع برای زاج جایگزین شودف رنگ قرمز بهتر خواهد بود.
همچنین، برای رنگرزها معمول است که کمی بیکلورید به آن اضافه کنند.
اضافه کردن آرشیل و پتاس به قرمز دانه، رنگ قرمز تیرهتری را به وجود میآورد و آن را زیبا میکند اما زیبایی آن به سرعت ناپدید میشود.
برای رنگ قرمز کمرنگتر، یک دوم قرمز دانه اخذ میشود و به جای آن روناس جایگزین میشود.
ممکن است پشم با اولین جوشیدن آن در محلول پروتو کلورید قلع، رنگ سرخ مخملی را از دست بدهد، پس رنگ زرد کمرنگ با پوسته درخت بلوط سیاه خشک میشود و پس از آن که کریمسون و قرمز دانه برای رنگ ترکیبی به صورت سرخ مخملی درآمد، حاوی ترکیب کریمسون با زرد کم میشود.
برای انتقال رنگ به پارچه پارچه مرطوبی را از میان غلتکهای قرار گرفته در زیر خمره رنگ عبور دهید تا از یک سوی خمره رنگ عبور کند و به شدت توسط غلتکها تحت فشار قرار گیرد، تمام آب باقیمانده خارج میشود و با مایع رنگرزی جایگزین میشود بنابراین رنگ به مرکز آن می رسد عمل پیچیدن باید به صورت رو به جلو و رو به عقب ادامه یابد و از طریق غلتک صورت گیرد تا رنگ از شدت کافی برخوردار گردد.
برای رنگ کردن ابریشمها به رنگ سرخ، کریسمون و غیره معمولاً ابریشم با قرمز دانه یا کارتاموس به رنگ قرمز در میآید و گاهی با چوب برزیلی رنگ میشود.
قرمز به ابریشم جواب نمیدهد.
روناس به ندرت برای آن منظور استفاده می شود زیرا به خوبی رنگ روشن را تولید نمیکند آرشیل برای ارائه رنگ قرمز ابریشم به کار میرود اما به ندرت مورد استفاده قرار میگیرد مگر این که رنگ دلخواه لیلاک باشد.
ممکن است ابریشم با خیش دادن در محلول زاج، به رنگ کریسمون درآید و سپس به روش معمول در حوضچه قرمز دانه رنگ میشود.
رنگهای شناخته شده به اسمهای خشخاش، درخت گیلاس، رُز و رنگ فلش به وسیله کارتاماس به ابریشم داده میشود.
این روند منحصراً شامل حفظ ابریشم تا مدتی است که هر رنگی در محلول قلیای کارتاماس خارج شود و از طریق آن آب لیمو رنگ سرخ آلبالویی که خالص بودهاست را تولید کند.
ابریشم نمیتواند رنگ سرخ مخملی رنگ شود اما رنگی که به رنگ سرخ مخملی نزدیک است میتواند به آن با اولین پروتوکلورید قلع داده شود و پس از آن، رنگ کردن آن در حوض حاوی 4 بخش قرمز دانه و 4 بخش پوست درخت بلوط سیاه امکانپذیر است.
برای این که رنگ پیوستگی بیشتری داشته باشد، ممکن است ثابتکننده رنگ و رنگ تکرار گردد.
ممکن است رنگی که به رنگ سرخ مخملی نزدیک است با اولین رنگرزی در کریمسون داده شود و سپس با کارتاموس رنگ شود و سپس بدون گرما به رنگ زرد درآید.
برای رنگ کردن پارچه کتانی به رنگ سرخ کتانی و سرخ مخملی و غیره کتان و پارچه کتانی توسط روناس به رنگ سرخ، رنگ میشود.
این روش از شرق گرفته شده، همچنین معمولاً رنگ آدریانوپل یا سرخ ترکی نامیده میشود.
ابتدا پارچه توسط روغن اشباع میشود و سپس با مازو و سرانجام با زاج این کار دنبال میشود.
سپس به مدت 1 ساعت در جوشانده روناس که عموماً با مقداری شیره مخلوط شده است، جوشانده میشود.
پس از این که پارچه رنگ شد، در آب قلیایی سودا قرار میگیرد تا رنگ روشنتری به دست آید.
رنگ سرخی که با این روش به دست میآید، بسیار پایدار است و زمانیکه به درستی انجام شود، رنگ بسیار زیبایی به وجود میآید.
مشکل شامل کاربرد ثابتکننده رنگ است که تمام پیچیدگیها در کل هنر رنگرزی صورت میگیرد.
سولفیرنیو، سبز آنیلین و غیره از قیر زغال سنگ به دست میآید.
ابریشم، بدون ثابت کننده رنگ، رنگ میشود.
رنگ سرخ ترکی روی کتان اجناس کتانی به طور منظم با صابون درست شده از نارگیل یا روغن خرما پاک میشود و مس هم برای این کار متناسب میشود.
از yds100 برای جوشیدن به کار میرود و زمانیکه آب به جوش میآید، منحصراً با رنگ صدفی ملایم میشود و سپس قسمتی از صابون رو غن خرما در آن قرار میگیرد تا محلول صابونی به وجود آید.
کتانها را در این محلول قراردهید و به مدت 2/1 ساعت بجوشانید و لولهای با مایع صابونی داغ در آن قرار دهید، این کار را با دقت انجام دهید، کتانها را خارج کرده و آن را آویزان کنید تا خشک شود.
مرحله بعدی، کوبیدن مدفوع گاو و گوسفند با خکستر و آب است تا خمیری را درست کنید.
این کار را با الک کردن در مس پاک دنبال کنید و یک چهارم از روغن شیرین به آن اضافه کنید.
همه را با هم روی آتش و در ظرف مس مخلوط مس مخلوط کنید تا صابون تشکیل شود.
مقداری دیگری از آب به اضافه کنید.
کتان را به خوبی در آن قرار دهید و اجازه دهید که یک شب کامل در آن خشک شود.
در صبح، مایع صابونی خرما به خوبی چلانده شده و خشک میشود و زمانیکه عمل خشککردن به طور منظم در صابون روغنی نارگیل پاک گردد، مجدداً خشک میشود.
و زمانیکه عمل خشک کردن به طور منظم در صابون روغنی نارگیل پاک گردد، مجدداً خشک میشود.سپس به آن مایع صمغ- نارگیل و سپس زاج داغ و قوی بدهید و آن را به مدت یک ساعت در زاج قرار دهد، آن را چلانده و خشک کنید.
در مس پاک به ازای هر 3 سطل از آب قرار دهید و qt1 از خون خوک، گوسفند یا اسب را اضافه کنید و سپس به آب جوش، مس را اضافه کنید و به مدت 2/1 ساعت استراحت دهید.
در آب را خشک کنید و به مدت نیم ساعت به خون و مس روناس برگردانید.
رطوبت را خشک کرده ومحلولهای صابونی قوی و بسیار داغ را پاک کنید و به آنها آهار بزنید.
رنگهای مشکی موادی که برای دادن مشکی به پارچه استفاده میشود، اکسید آهن قرمز و تانین و همچنین بیکرومات پتاس و درخت بقم است.
این مواد دارای ارتباط قوی به یکدیگر است و زمانیکه به یکدیگر متصل هستند، رنگ مشکی قوی دارند و با قرار گرفتن در معرض هوا یا نور تخریب نمیشوند.معمولاً درخت بقم به عنوان یک عامل کمکی استفاده میشود زیرا موجب جلوه میشود و به صورت قابل ملاحظهای برای تکمیل رنگ مشکی اضافه میشود.این چوب درختی است که بومی جزایر متعدد هند غربی است و آن بخش از مکزیکو توسط خلیج هوندراس احاطه شده است.
ماده رنگی خود را به آب پس میدهد.
در ابتدا عصاره به رنگ قرمز است و سپس به رنگ بنفش تغییر میکند اما به خودش باز گردد به تدریج به رنگ مشکی در میآید.
اسیدها به آن رنگ قرمز عمیق میدهد و قلیا به آن رنگ بنفش عمیق میدهد که به رنگ قهوهای تمایل دارد، و سولفات آهن، آن را به عنوان مشکی جوهری برمیگرداند و بخشی از همان رنگی را اشغال می کند.
پیش از این که پارچه رنگ مشکی را دریافت کند، معمولاً به رنگ آبی، رنگ میشود.
این رنگ عمیقتر و بهتر از رنگهای دیگر است.
اگر پارچه زبر است، ممکن است رنگ آبی بسیار گران باشد، در آن صورت رنگ قهوهای به وسیله پوسته گردویی به دست میآید.
برای رنگ مشکی پشمی پشم به صورت زیر به رنگ مشکی درمیآید: پشم به مدت 2 ساعت در شیره – نارگیل جوشانده میشود و پس از آن به مدت 2 ساعت یا بیشتر در حوضچه محتوی درخت بقم و سولفات آهن نگاه داشته میشود.
در تمام مدت میزان گرما باید متعادل و نه به حالت جوش باشد.
در حین عملیات باید در معرض هوا قرا گیرد زیرا اکسید آهن سبز سولفات باید به صورت اکسید سرخ رنگ برگردد که پیش از این که پارچه بتواند رنگ مناسبی را جذب کند، این کار صورت میگیرد.
مقدار معمول، 5 بخش از شیره، 5 بخش سولفات آهن و 30 بخش درخت بقم برای هر 100 پارچه است.
کمی استات مس به سولفات آهن اضافه میشود زیرا این کار موجب بالا رفتن کیفیت رنگ میشود.