دانلود تحقیق سرباره

سرباره
در دو دهه اخیر بحث بازیافت واستفاده مجدد از موادکم ارزش و باطله در صنایع مختلف مورد توجه زیادی قرار گرفته است چراکه با این کار علاوه بر حل مشکل زیست محیطی آن عامل ،به جنبه اقتصادی این مسئله نیز توجه می شود..چنانچه می دانیم درکارخانه ذوب آهن جهت جدایش آهن از سایر ناخالصی های موجود در سنگ معدنی آهن از موادی به عنوان کمک ذوب مانند آهک و...

استفاده می شود .این مواد باسایر ناخالصی های موجود در سنگ معدنی آهن مانند سیلیکاتها،کلسیتها و اکسیدها و...

در کوره واکنش داده و به صورتی ترکییی یکپارچه که به آن سرباره گفته می شود درآمده وبه خاطر چگالی پایین نسبت به آهن در بالای کوره تجمع می کنند و آهن مذاب نیز به خاطر وزن مخصوص بالاتر در قسمت تحتانی کوره جمع می گردد.در نهایت این دو ازدودریچه مختلف که در بالا وپایین کوره تعبیه شده است خارج می گردند.صنعت فولاد مقادیر بسیار زیادی سرباره تولید می کند.تنها سرباره تولیدی در قسمت کوره بلند 23/0تا1/0تن به ازای تولید هر تن فولاد است.این در حالی است که در سایر کوره های ذوب فلزشبیه قوس الکتریکی و...

نیز سرباره داریم.سرباره ها می توانند قسمت زیادی از فضای کارخانه ذوب آهن را اشغال می کند که این نیز می تواند باعث ایجادیک سری مشکلات زیست محیطی از جمله ایجاد گرد وغبار در نواحی شهری گردد.مصارف سرباره ها تاکنون بسیار محدود بوده است .این مصارف شامل استفاده به عنوان لاشه در زیر سازی جاده ها و راه آهن ،ایجاد فرودگاهای صحرایی،ساخت آجر نسوزو...می باشد.البته تلاشهایی جهت استفاده بهینه از سرباره در کشورهای مختلف انجام گرفته است که همه این تلاشها به خاطر غیر اقتصادی و غیر عملی بودن بدون نتیجه باقی مانده است.

سرباره صنایع آهن و فولاد، زباله یا ماده‌ای ارزشمند؟

در فرآیند تولید آهن و فولاد، علاوه بر محصول اصلی، محصولات دیگری نیز تولید می‌گردند که محصولات جانبی (By-Product) نامیده می‌شوند.

در صورت عدم توانایی صنایع فولادی در بازیابی و استفاده از این محصولات، با توجه به حجم تولید بالای آنها، این محصولات مشکلات زیادی را از نظر آلایندگی ایجاد می‌نمایند.

از جمله محصولات فرعی تولید آهن و فولاد، سرباره، گردوغبار، لجن، ورق‌های پوسته شده و لایه‌های اکسیدی هستند که در میان این محصولات، سرباره به سبب میزان تولید بسیار بیشتر در مقایسه با سایر محصولات جانبی، توجه بیشتری را می‌طلبد:
تاریخچه
حدود 350 سال پیش از میلاد مسیح(ع) ارسطو ف یزیکدان یونانی ، از سرباره آهن‌سازی برای التیام جراحت‌ها استفاده نمود.

در روم باستان نیز از دانه‌های سرباره برای راه‌سازی استفاده می‌کردند.

از آن دوران به بعد کاربردهای دیگری نظیر ساخت موزاییک‌ها و گلوله‌های توپ هم برای سرباره ابداع گردید.

با وجود این، با شروع قرن بیستم و توسعه فرایندهای نوین آهن و فولادسازی بود که استفاده تجاری از سرباره در ابعاد زیاد ، مرسوم شد.

امروزه با کمک فرایندهای پیشرفته، از سرباره در بیشتر صنایع سازه ‌ای چون راه‌سازی، سیمان، بلوک‌های ساختمانی سبک، سلختمان‌سازی، بتون‌های ساختمانی، بتون‌های آسفالتی، ماسه‌های خطوط راه‌آهن، پشم سنگ و صنایع شیشه استفاده می‌شود.

ترکیب سرباره
در صنایع آهن و فولادسازی، دو نوع سرباره وجود دارد: 1) سرباره کوره بلند (سرباره آهن خام) و 2) سرباره فولادسازی.

برطبق تعریف جامعه آزمون و مواد آمریکا (American Society of Testing & Materials) ، سرباره کوره بلند، ترکیبی است غیرفلزی که دارای سیلیکات‌ها و آلومینوسیلیکات‌های کلسیم و سایر عناصر بازی است و در کوره بلند به همراه آهن به صورت مذاب تولید می‌شود.

همچنین طبق تعریف این جا م عه، سرباره فولاد سازی، ترکیبی غیرفلزی است که دارای سیلیکات‌های کلسیم، فر یت‌های کلسیم و اکسیدهای آهن ، آلومینیوم ، منگنز، کلسیم و منیزیم است و به طور همزمان با فولاد تولید می‌شود.

با توجه به این تعریف‌ها مشخص می‌شود که این دو دسته سرباره، از لحاظ ترکیب شیمیایی اختلاف زیادی باهم دارند؛ سرباره کوره بلند بر خلاف سرباره فولادسازی که ترکیبات متنوعی دارد ، ترکیبی نسب تا ً یکنواخت دارد.

این یکنواختی ترکیب سرباره کوره بلند، سبب ساده‌تر شدن کاربرد آن شده است.

در مقابل، وجود ترکیباتی نظیر اکسید آهن در سرباره فولادسازی، استفاده گسترده از این محصول را به‌ویژه در صنایع سیمان محدود کرده است.

ویژگی‌های فیزیکی هر یک از این دو دسته ثابت نیست و خصوصیاتی نظیر وزن، انداز ه دانه، ویژگی‌های ساختاری و غیره، بر حسب نوع فرآیند تولید سرباره ، تغییر می‌کند.

سرباره کوره های ذوب فلز، در صورت آسیاب و آماده سازی، ضمن وارد کردن محلول Al2O3، به عنوان منبعی برای تامین آلومین، سیلیکا، آهک و اکسید منیزیم در بار شیشه محسوب می گردند.

سرباره های خام، گرچه برای تولید پشم معدنی کاربرد قابل ملاحظه ای دارند به طور کلی از دو دیدگاه کیفیت شیمیایی و فیزیکی برای تولید شیشه مناسب نیستند.

از این رو جنبه آماده سازی سرباره ها از اهمیت فراوانی برخوردار است و برای مصرف در ساخت شیشه ترکیب شیمیایی آن باید به شدت کنترل شود، حتی اگر مشخصات فیزیکی آنها (دانه بندی) یکنواخت باشد.

در ایالات متحده سرباره های کوره های ذوب فولاد و آهن، مصارف عمده ای را در شیشه پیدا کرده و سرباره های فسفاته نیز کاربرد محدودی یافته اند.

سرباره ها گستردگی بسیاری دارند و با توجه به تنوع صنعت و نوع مواد اولیه می توانند ترکیبات متفاوتی داشته باشند.

سرباره های ذوب آهن عموما" از سیلیس و کلسیم غنی باشند.

سرباره های ذوب مس عمدتا" حاوی آهن و سیلیس می باشند.

در کشوره های متعددی از سرباره ذوب آهن در ساخت شیشه سرامیک و کاشی کف و دیوار استفاده شده است.

سرباره را می توان در آب سرد کرد و هم می توان هوا سرد شده آن را مورد استفاده قرار داد.

آنالیز نمونه ای از سرباره کوره بلند از شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان به شرح ذیل می باشد: سرباره کوره بلند بصورت های دانه بندی (مرطوب و خشک) و کلوخه ای تولید می شود و مورد استفاده آن در کارخانجات تولید شیشه و شیشه سرامیک و سیمان (به میزان حداکثر 30% بصورت مستقیم جایگزین کلینگر می گردد.) و عایق های حرارتی و صوتی (پشم و شیشه)، تهیه بتون سبک می باشد.

فلزات داخل سرباره یک سرباره ایده آل مقادیر زیادی CaO وMnO2 مقادیر متوسطFeOو Al2O3 و SiO2دارد.همچنین یک سرباره ایده آل بایدحاوی MgO و موادآلکانی پایین باشد.همچنین باید حداقل تغییرات رادر خواص شیمیایی داشته باشد حجم تولید سرباره داده‌های آماری در ارتباط با مقدار واقعی تولید سرباره آهن و فولاد در جهان، در دسترس نیست؛ اما میزان تولید این ماده را می‌توان حدود 25 تا 30 درصد تولید آهن خام (Pig Iron) و 10 تا 15 درصد تولید فولاد خام تخمین زد.

با استفاده از این تخمین می‌توان آماری برای تولید سرباره در جهان، ایالات متحده و ایران ارایه نمود میزان مصرف سرباره از نظر صاحبان صنایع آهن و فولاد در جهان، سرباره و سایر محصولات جانبی نه تنها زباله نیستند، بلکه به این محصولات به عنوان موادی باارزش نگاه می‌شود.

در این صنایع سعی بر این است که علاوه بر بازیابی فلزات از این محصولات جانبی، برای این محصولات به ویژه سرباره، کاربردهایی یافته تا از این مواد، به‌صورت مؤثر استفاده شود.

این موضوع سبب شده است که سرباره تولیدشده در صنایع آهن و فولاد، خود بازار قابل توجهی داشته باشد.

در سال 2002، در کشور آمریکا حدود 19میلیون تن سرباره به ارزش 300میلیون دلار مصرف شده است که حدود 60 درصد آن، سرباره کوره بلند به ارزش 270میلیون دلار بوده است.

(دلیل مصرف بیشتر و نیز ارزش بیشتر سرباره کوره بلند در مقایسه با سرباره فولادسازی، همان نکاتی است که پیش‌تر ذکر شد).

جدول زیر آمار بازار سرباره را در ایالات‌متحده بین سال‌های 1998 تا 2002 ارایه می‌کند.

(آمار بر حسب هزار تن).

همانطور که از آمارهای جدول پیدا است، ایالات متحده در این سال‌ها، مقدار قابل‌توجهی واردات سرباره نیز داشته است.

در حال حاضر، فعالیت صنایع آهن و فولاد در بخش محصولات جانبی، بر افزایش بازیافت مواد از این محصولات و یافتن بازارها و موارد مصرف برای آنها متمرکز شده است.

کاربردهای مرسوم سرباره اگر سرباره تولیدشده در کوره بلند را به حال خود گذاریم تا سرد شود و یا آن را با استفاده از آب، سریع سرد کنیم، از آن می‌توان در بتون‌سازی، ساخت جاده‌ها، خاک‌ریزها، آبراهه‌ها، تولید پشم سنگ، ساخت شیشه، ساخت بلوک‌های ساختمانی سبک و مواد اولیه سیمان سرباره‌ای، استفاده کرد.

اگر سرعت سردکردن سرباره مذاب بیشتر شود، سرباره به حالت شیشه‌ای درمی‌آید.

از این محصول می‌توان در ساخت سیمان، پرکننده‌های سبک و مواد اولیه شیشه‌سازی استفاده کرد.

سرباره تولیدشده در فولادسازی نیز کاربردهای متنوعی دارد.

از این سرباره در ساخت روکش مقاوم و پایا برای جاده‌ها، تولید آسفالت‌های مقاوم در برابر لغزش و زیرسازی و شانه‌سازی جاده‌ها، استفاده می‌شود.

علاوه بر این ، سرباره فولادسازی در ساخت سیمان پرتلند نیز استفاده می‌شود.

استفاده از این ماده در سیمان پرتلند، سبب افزایش ظرفیت ، کاهش آلودگی محیط‌زیست و صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌گردد.

کاربردهای کشاورزی و کمک به بهبود زیست‌محیطی سواحل نیز از کاربردهای دیگر سرباره‌های آهن و فولاد است.

سرباره فولادسازی به سبب داشتن ترکیباتی مفید برای کشاورزی از جمله اکسید مولیبدن، می‌تواند سبب بهبود خاک‌های زراعی و به تبع آن افزایش تولید محصولات کشاورزی شود.

به عنوان مثال، از دیرباز از این سرباره در کشت ذرت و سویا استفاده می‌شده است.

علاوه بر این ، استفاده از سرباره فولادسازی در کشت نیشکر و برنج نیز نتایج مطلوبی درپی داشته است .

هم اکنون برای گسترش استفاده از سرباره فولادسازی در کشاورزی، تحقیقات مختلفی در حال انجام است.

اخیراً، در ژاپن برای بازسازی و ترمیم وضعیت سواحل و تقویت رشد گیاهان، ماهی‌ها و سایر موجودات دریایی، از سرباره‌های آهن و فولادسازی استفاده شده است.

برای این منظور، با استفاده از ذرات و بلوک‌هایی از جنس سرباره، بسترهایی درکف دریا ساخته می‌شود که به محلی برای رویش گیاهان و زندگی جانوران دریایی تبدیل می‌گردند.

عوامل موثر در کاهش تشکیل سرباره 1.

قراضه قانونی قدیمی در صنعت آلومینیم وجود دارد که به ازای هر یک درصد آلودگی شارژ شده به کوره مذاب، حداقل یک‌درصد پرت مذاب وجود خواهد داشت.

نوع قراضه‌ها و آماده‌سازی آنها قبل از شارژ، تفاوت قابل ملاحظه‌ای در میزان تشکیل سربار ایجاد خواهد کرد.

البته همیشه انتخاب نوع قراضه مناسب برای شارژ امکان‌پذیر نمی‌باشد.

آلودگی قراضه (نظیر آب، روغن، رنگ، پلاستیک و آلودگی‌های دیگر) فرایند ذوب را مختل کرده و میزان بازیافت آلومینیم موجود را کاهش خواهد داد.

روش‌های مختلفی برای کاهش آلودگی قراضه‌ها وجود دارد.

اصلی‌ترین روش جداسازی و مرتب‌کردن قراضه‌ها، «دستی» است، به‌طوری‌که مواد زائد از آنها با دست جدا و حذف شوند.

از این فرایند، بیشتر در کشورهای پیشرفته مخصوصاً در نقاطی که نیروی انسانی ارزان است، استفاده می‌شود.

در حالت پیشرفته، قراضه‌ها به صورت اتوماتیک در خطوطی مخصوص جداسازی می‌شوند.

در این روش، قراضه‌ها به اندازه‌های مناسب برش داده شده و مواد زائد، از طریق جداسازهای مغناطیسی و یا «ادی‌کارنت» حذف می‌شوند.

در شرکت‌هایی که به‌طور وسیع و در مقادیر زیاد از قراضه‌های پوشش‌دار و رنگی استفاده می‌کنند، سیستم‌های پوشش‌زدایی اغلب برای حذف پوشش‌های آلی به‌کار می‌روند.

پوشش‌زدایی، فرایندی حرارتی است که در آن مواد آلی نظیر پلاستیک‌ها و رنگ‌ها تحت شرایط کنترل شده، بخار می‌شوند.

بسته به تیراژ تولید میزان صرفه‌جویی حاصل از کاهش 1 تا 2درصد پرت مذاب می‌تواند بیشتر از هزینه تجهیزات پوشش‌زدایی باشد.

علاوه بر بحث‌های اقتصادی، این سیستم‌ها در کنترل مواد مضر و حفظ محیط زیست، موثر هستند.

2.

نحوه شارژ کوره طراحی کوره می‌تواند عاملی اصلی در تشکیل سرباره باشد.

شارژ کوره، گام مهم بعدی در کنترل تشکیل سرباره است.

قادر بودن به غوطه‌وری قراضه‌های سبک‌تر در زیر مذاب، همیشه مزیت بوده اما بسته به انواع قراضه و کوره مورداستفاده، همواره امکان‌پذیر نیست.

به‌صورت قانونی کلی، قراضه سبک باید از تماس مستقیم با شعله دور بماند.

در شارژ اولیه برای شروع عملیات ذوب، بهتر است اول قراضه‌های سبک و سپس قراضه‌های سنگین‌تر شارژ شوند.

در کوره‌های شعله مستقیم، استفاده از مواد در اندازه‌های بزرگتر بهتر است.

هدایت حرارتی انجام شده از طریق این نوع مواد، به ذوب سریعتر مواد کمک کرده و میزان اکسیداسیون سطوح خارجی‌تر را کاهش خواهد داد.

زمانی که مواد دارای پروفیل نازک، نظیر ورق شارژ می‌شوند، مواد مذاب مستقیماً از شارژ به سمت دیواره‌ها و در کوره رانده می‌شوند.

این امر به اکسیداسیون مذاب در این مناطق می‏انجامد.

ماشین‌های شارژ مدرن (شکل2) برای شارژ سریع بار طراحی شده‌اند و می‌توانند شارژ را در کل کف کوره به طوری مناسب توزیع کنند.

این ماشین‌ها به‌طوری موثر، چرخه‌های شارژ کوره را کاهش داده و باعث بهبود بازیافت کلی مذاب می‌شوند.

3.

دمای کوره دمای مذاب، تنها عامل بسیار مهم و قابل کنترل است که می‌تواند میزان تشکیل سرباره در کوره را تعیین کند.

دمای مذاب اگر از 782 درجه سانتی‌گراد تجاوز کند (شکل1) تشکیل سرباره به‌صورت تصاعدی افزایش می‌یابد.

به هم زدن مذاب کوره، می‌تواند اختلاف دمای بین بالا و پایین کوره را در مدت چند دقیقه کاهش دهد و حدود 25درصد از تشکیل سرباره بکاهد (شکل2).

شکل1: میزان تشکیل سرباره در دماهای مختلف شکل2: تاثیر ایجاد تلاطم در یکنواختی دمای مذاب بالا و پایین کوره اگر دمای فلز مذاب مناسب نباشد، سرباره می‌تواند شروع به واکنش «ترمیت» کند.

در هر زمانی که واکنش ترمیت اتفاق بیفتد، تلفات عناصر موجود در مذاب، بیشتر شده و سوخت مصرفی در یک واکنش «ترمیتی»، آلومینیم است.

از آنجا که این واکنش گرمازاست، می‌تواند دمای سطح مذاب را به سرعت تا بالای 780درجه سانتی‌گراد افزایش داده و به اکسیداسیون بیشتر مذاب، کمک کند.

علاوه بر پرت زیاد مذاب، واکنش‌های ترمیتی می‌توانند به لایه نسوز کوره آسیب رسانده و از عمر کوره بکاهند.

4.

تکنولوژی مشعل (سیستم گرمادهنده) انتخاب و نوع مولدهای حرارتی مورداستفاده در یک کوره، اهمیت زیادی دارد.

در اغلب موارد، می‌بایستی تعادلی خوب بین انتقال حرارت کافی و موثر مواد داخل کوره و در عین حال، حداقل اکسیداسیون مذاب برقرار باشد.

شعله معمولاً به دو طریق باعث افزایش سرباره می‌شود: یکی از طریق واکنش محصولات سوخت با مذاب و دیگری تشکیل نقاط داغ در سطح مذاب زیر شعله که باعث اکسیداسیون بیشتر مذاب می‌شوند.

با طراحی مشعل‌های متحرک و حرکت دورانی و چرخه‌ای شعله، نقاط داغ سطح مذاب حذف شده و باعث کاهش حداقل 20درصد سرباره می‌شود.

همچنین، حرکت مذاب از طریق هم زدن، به جلوگیری از پیدایش نقاط داغ، کمک خواهد کرد.

5.

سرباره‌گیری کوره در عملیات سرباره‌گیری، بیشترین سرباره از کوره حذف می‌شود.

بازده بیشتر عمل ذوب و کنترل دما، زمان و چگونگی سرباره‌گیری بسیار مهم بوده و در بازیافت کلی تاثیر خواهد گذاشت.

تاخیر زیاد در سرباره‌گیری، باعث کاهش بازده ذوب شده و همچنین باعث افزایش بیش از حد دمای سطح مذاب خواهد شد.

مهارت اپراتور و همچنین استفاده از تجهیزات مناسب برای سرباره‌گیری، تاثیر زیادی دارد.

تکنیک نامناسب سرباره‌گیری باعث می‌شود تا مقدار زیادی آلومینیم از کوره، بیرون کشیده شود.

نگه‌داشتن مذاب در داخل کوره در مقایسه با حالتی که مذاب همراه سرباره بیرون آمده و با روش‌هایی دیگر بازیافت شود، بسیار اقتصادی‌تر است.

امروزه استفاده از ماشین‌های سرباره‌گیری رباتیک، متداول شده است (شکل5).

این سیستم‌ها کاملا اتومات بوده و نیازی به مهارت با تخصص اپراتور ندارند.

این ماشین‌ها نه تنها میزان مذاب خارج شده به همراه سرباره را به حداقل می‌رسانند بلکه براساس برنامه‌ریزی انجام شده، با نسوز کوره تماس نگرفته و به افزایش عمر کوره کمک می‌کنند.

کوره بلند آهن آهن که مهترین فلز از نظر تجارتی است، بوسیله کاهش با کربن در کوره بلند صورت می‌گیرد.

ارتفاع این کوره به حدود 30 متر و قطر آن به 7.5 متر می‌رسد و جدار داخلی آن بوسیله آجر مخصوصی که در برابر گرما مقاوم است، پوشیده شده است.

این کوره چنان طراحی شده است که کار آن دائمی است.

که عملکرد آن را مرور می‌کنیم.

مراحل تولید آهن در کوره از بالای کوره بلند ، کانه یا کانی آهن ، کک و سنگ آهک را که "گداز آور" یا "بار کوره" نیز می‌نامند، وارد می‌کنند و از پایین کوره نیز جریان شدیدی از هوای گرم می‌دهند.

این هوای گرم گاهی با اکسیژن تقویت می‌شود.

هوای ورودی با کک یا همان کربن ، ترکیب شده ، به کربن منوکسید کاهیده می‌شود و مقدار قابل ملاحظه‌ای گرما آزاد می‌کند.

در این مرحله دمای کوره بالاترین مقدار یعنی حدود 1500ċ را دارد.

بار کوره که در حال نزول است به تدریج گرم می‌شود.

نخست رطوبت آن گرفته و سپس کانی آهن بطور جزئی توسط کربن منوکسید کاهیده می‌شود.

در قسمت داغتر کوره ، کاهش کانی آهن به آهن فلزی ، تکمیل می‌شود و سنگ آهک نیز CO2 از دست می‌دهد و با ناخالصیهای موجود در کانی آهن (که بطور عمده سیلیسیم دی‌اکسید است) ترکیب شده ، سرباره مذاب تولید می‌شود.

آهن مذاب و سرباره مذاب با یکدیگر مخلوط نمی‌شوند و در ته کوره دو لایه جداگانه تشکیل می‌شوند.

نقش سرباره لازم به ذکر است که سرباره مذاب عمدتا کلسیم سیلیکات است و بوسیله اثر نمایی گدازآور بر روی هرزه سنگ تولید می‌شود.

این سرباره بر روی آهن مذاب شناور است و به این ترتیب فلز را از اکسید شدن بوسیله هوای ورودی حفظ می‌کند.

نقش مقدار زیاد کک در کوره واکنشهای کاهش اکسیدهای آهن برگشت پذیرند و کاهش کامل فقط وقتی صورت می‌گیرد که دی‌اکسید کربن حاصل را از بین ببریم.

این کار توسط کاهش آن با مقدار زیاد کک صورت می‌گیرد.

گاز خروجی از بالای کوره گازی که از بالای کوره خارج می‌شود، بطور عمده از منواکسید کربن و نیتروژن موجود در هوای دمیده شده ، تشکیل می‌شود.

این مخلوط گازی داغ را با هوا ترکیب می‌کنند تا منواکسید کربن آن بسوزد و محصولات این احتراق را که گرمای بیشتری دارد از درون دستگاه تبادل گرما عبور می‌دهند و به کمک آن هوای ورودی را گرم می‌کنند.

جایگزین هوا در بعضی از کوره‌ها در بعضی کوره‌ها به جای هوا از اکسیژن نسبتا خالص استفاده می‌کنند.

در این مورد ، ابعاد کوره کوچکتر و دمای آن قدری زیادتر است و مونواکسید کربن حاصل نسبت به مخلوط نیتروژن و مونواکسید کربن ، سوخت بهتری است.

مواد متشکله سرباره کوره بلند: مواد متشکله اصلی سرباره چهار اکسید زیر می‌باشد: CAO, SIO۲, AL۲OM, MgO که جمعاً ۹۰ درصد سرباره را تشکیل می‌دهند و ۱۰ درصد بقیه عبارت است از: FeO, MNO, MNS, Cao و غیره.

این اکسیدها به‌صورت مخلوط یا محلول ساده با یکدیگر نبوده، بلکه در درجات بالاتر از نقطهٔ ذوب آنها (۱۶۰۰c درجه و بالاتر از آن) به صورت محلول ساده در می‌آید و در حالی که هنوز به صورت مایع هستند خواصی از خود بروز می‌دهند که نشان می‌دهد محلول ساده‌ای نبوده بلکه ترکیبی از مواد معدنی مختلف است.

این چهار اکسید در این حالت، اقلاً از ۲۲ ماده معدنی مختلف که هر یک ترکیب شیمیائی و فیزیکی معینی دارند تشکیل گردیده و فقط ۷ ماده از این ۲۲ ماده در حد ترکیب سرباره کوره بلند قرار دارند کوره های الکتریکی : درحال حاضر از قوس الکتریکی در کوره های الکتریکی صنعتی نیز به طور گسترده استفاده می کنند.

در دنیای صنعت ، 90% تمامی ابزار فولادی و تقریبا همه فولادهای خاص در کوره های الکتریکی ذوب می شوند.

بسیاری از این کوره ها از قوس الکتریکی استفاده می کنند.

منابع: http://www.geocities.com/shafimojadadi/m-rahmani-article/cement.htm http://www.geocities.com/shafimojadadi/m-rahmani-article/cement.htm http://kiaglass.blogfa.com/post-19.aspx http://material.itan.ir/?ID=278