چکیده
تحقیق حاضر جهت بررسی اثر استفاده از گوانیدینو استات به عنوان جایگزین منبع پروتئین حیوانی بر روی 180 قطعه جوجه گوشتی نر سویه ی راس 308 در غالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تیمار و4 تکرار انجام شد.تیمارها شامل ،1-جیره ی بر مبنای پروتئین گیاهی 2- جیره ی دارای 2/5درصد پودر ماهی 3- جیره ی دارای 0/05 درصد گوانیدینو استات در پایان دوره های آغازین (0 تا 10 روزگی )، رشد (11 تا 24 روزگی ) و پایانی (25 تا 42 روزگی )افزایش وزن ،خوراک مصرفی وضریب تبدیل غذایی تعیین شد و در پایان دوره ی پرورش (روز 42) از هر پِن تعداد 3 قطعه جوجه ی گوشتی ذبح وبازده ی لاشه ،وزن گوشت سینه ،ران،چربی بطنی ،کل دستگاه گوارش ،کبد و سنگدان اندازه گیری شد .
کلمات کلیدی: گوانیدینو استات ، پروتئین حیوانی، پروتئین گیاهی، جوجه گوشتی
مقدمه
در طی سال های اخیر به دلایل مختلفی از جمله انتقال بیماری سالمونلا از طریق پودر گوشت و همینطور کاهش دسترسی به پودر ماهی خالص و همینطور بالا رفتن قیمت این فراورده ها و ... باعث شد تا متخصصین تغذیه طیور و پرورش دهندگان طیور گوشتی مجبور به استفاده از جیره های کاملاً گیاهی شدند که به دنبال آن با کاهش راندمان در تولید گوشت مواجه شدند . تا اینکه متخصصین دریافتند این کاهش راندمان به دلیل کمبود کراتین ایجاد شده ، چرا که کراتین در گیاهان به هیچ وجه یافت نمی شود و فقط در پروتئین های حیوانی مانند پودر گوشت و پودر ماهی یافت می شود ، ضمناً کراتین یک ترکیب طبیعی موجود در بدن حیوانات است و نقش مهمی در متابولیسم انرژی در بدن آن ها ایفا می کند در نتیجه ی کاهش محتوای کراتین بدن موجب کاهش راندمان انرژی در بدن خواهد شد که با کاهش رشد و افزایش ضریب تبدیل همراه خواهد بود. لذا برای جبران این کاهش عملکرد می بایست راه حل مناسبی اتخاذ شود .
گوانیدینواستیک اسید به طور طبیعی پیش ساز کراتین در بدن مهره دارن است ، و اگر گوانیدینواستیک اسید سنتتیک به صورت مکمل به همراه جیره های کاملاً گیاهی مورد تغذیه طیور گوشتی قرار گیرد این توانایی را دارد که بتواند این کمبود کراتین که به دنبال عدم استفاده از پروتئین های حیوانی ایجاد شده بود را مرتفع سازد ، چرا که بدن طیور تمام آنزیم های مورد نیاز برای تبدیل گوانیدینواستیک اسید به کراتین را دارا است .
اهداف تحقیق
1. هدف علمی از این تحقیق بررسی اثر گوانیدینواستیک اسید در جیره های گیاهی است .
2.هدف کاربردی این تحقیق بررسی امکان جایگزین نمودن پیش ساز کراتین یعنی گوانیدینواستیک اسید به جای منابع حیوانی در جیره ی جوجه های گوشتی می باشد .
شکل1- چگونگی تولید GAA وکراتین در بدن
Fig 1 :GAA production
مواد و روشها
این طرح در در استان گیلان ، شهرستان صومعه سرا ودر مزرعه ی پرورش مرغ گوشتی نرگستان در سال 1388 و در طی ماه های مرداد وشهریور انجام گرفت که از نظر آب و هوایی در منطقه معتدل و مرطوب واقع شده. جهت اجرای آزمایش، تعداد 180 قطعه جوجه نر یک روزه از نژاد راس سویه 308 تولید شرکت سپید ماکیان خریداری شد که در این طرح تحقیقاتی از آنها به عنوان جوجه های آزمایشی از یک روزگی برای آزمایش استفاده شد. در این آزمایش از 12 جایگاه آزمایشی با ارتفاع 1 متر و با ابعاد 2 متر
طول، 1 متر عرض استفاده شد. 15 قطعه جوجه به هر واحد آزمایشی اختصاص داده شد.
جیرههای آزمایشی برای سه دوره پرورش(آغازین و رشد و پایانی) مطابق با احتیاجات توصیه شده در راهنمای پرورش نژاد راس 308، تنظیم گردیدندکه البته ذرت و سویا وپودر ماهی قبلا برای آنالیزپروتئین واسیدهای آمینه ی قابل هضم با NIR به آزمایشگاه های دگوسا فرستاده شده بودند تا دقت تحقیق افزایش یابد . ترکیب جیره های آغازین و رشد و پایانی در جداول1 و 2 و3 آمده است. در طول دوره پرورش جیره ها به طور آزاد در اختیار جوجه ها قرار می گرفتند.در این تحقیق از منبع گوانیدینو استات با نام تجاری CreAmino استفاده شد .
طرح آماری در قالب بلوک کامل تصادفی طی 3 تیمار و چهار تکرار با مدل آماری
Xij = µ + δi + τj + εij
=اثر تکرار δi
=میانگین جمعیت µ
=هر یک از مشاهدات Xij
=خطا εij
=اثر تیمار τj
ابتدا داده هاتوسط نرم افزار Excel دسته بندی شده،سپس توسط نرم افزار آماری MSTATC تجزیه واریانس انجام خواهد شد و میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن مورد مقایسه قرار خواهد گرفت.
جدول 1- درصد مواد اولیه جیره های مورد استفاده در دوره های آغازین (10-0 روزگی)
Table 1 :Diet for 0-10 days
ماده خوراکی(درصد) کاملأ گیاهی حاوی پودر ماهی حاوی Creamino
ذرت 50/38 51/75 50/28
سویا 42/97 40/13 42/98
روغن 2/28 1/72 2/32
DCP 1/95 1/58 1/95
پودر صدف 1/27 1/23 1/26
مکمل ویتامینی+ معدنی 0/5 0/5 0/5
نمک 0/33 0/27 0/33
دی و ال متیونین 0/26 0/26 0/26
ال - لایزین 0/044 0/038 0/044
Cre amino 0 0 0/05
پودرماهی 0 2/5 0
ترکیب مواد مغذی تأمین شد تأمین شد تأمین شد
انرزی قابل متابولیسم(Kcal/kg) 2870 2870 2870
پروتئین% 23/77 23/89 23/77
متیونین% 0/61 0/62 0/61
متیونین+سیستئین% 0/98 0/99 0/98
لیزین% 1/37 1/37 1/37
ترئونین% 0/92 0/92 0/92
تریپتوفان% 0/3 0/29 0/3
آرژنین% 1/63 1/61 1/63
کلسیم% 1/01 1/01 1/01
فسفر قابل جذب% 0/48 0/48 0/48
سدیم% 0/15 0/15 0/15
جدول 2- درصد مواد اولیه جیره های مورد استفاده در دوره های رشد (24-11 روزگی)
Table 2 : Diet for 11-24 days
ماده خوراکی(درصد) کاملأ گیاهی حاوی پودر ماهی حاوی Creamino
ذرت 58/61 59/98 58/51
سویا 34/81 31/97 34/82
روغن 2/67 2/11 2/71
DCP 1/75 1/37 1/75
پودر صدف 1/06 1/03 1/06
مکمل ویتامینی+ معدنی 0/5 0/5 0/5
نمک 0/33 0/28 0/33
دی و ال متیونین 0/215 0/209 0/216
ال - لایزین 0/049 0/042 0/049
Cre amino 0 0 0.05
پودرماهی 0 2/5 0
ترکیب مواد مغذی تأمین شد تأمین شد تأمین شد
انرزی قابل متابولیسم(Kcal/kg) 3000 3000 3000
پروتئین% 20/53 20/65 20/53
متیونین% 0/52 0/53 0/52
متیونین+سیستئین% 0/86 0/86 0/86
لیزین% 1/16 1/16 1/16
ترئونین% 0/79 0/79 0/79
تریپتوفان% 0/25 0/25 0/25
آرژنین% 1/38 1/38 1/38
کلسیم% 0/87 0/87 0/87
فسفر قابل جذب% 0/43 0/43 0/43
سدیم% 0/15 0/15 0/15
جدول 3 - درصد مواد اولیه جیره های مورد استفاده در دوره ی پایانی (42-25 روزگی)
Table 3 : Diet for 25-42 days
ماده خوراکی(درصد) کاملأ گیاهی حاوی پودر ماهی حاوی Creamino
ذرت 63/34 64/71 63/24
سویا 30/41 27/57 30/43
روغن 2/53 1/96 2/57
DCP 1/63 1/26 1/63
پودر صدف 1/03 1 1/03
مکمل ویتامینی+ معدنی 0/5 0/5 0/5
نمک 0/33 0/28 0/33
دی و ال متیونین 0/18 0/17 0/18
ال - لایزین 0/028 0/021 0/027
Cre amino 0 0 0/05
پودرماهی 0 2/5 0
ترکیب مواد مغذی تأمین شد تأمین شد تأمین شد
انرزی قابل متابولیسم(Kcal/kg) 3050 3050 3050
پروتئین% 18/81 18/93 18/81
متیونین% 0/469 0/478 0/469
متیونین+سیستئین% 0/78 0/78 0/78
لیزین% 1/03 1/03 1/03
ترئونین% 0/72 0/72 0/72
تریپتوفان% 0/229 0/225 0/229
آرژنین% 1/25 1/23 1/25
کلسیم% 0/83 0/83 0/83
فسفر قابل جذب% 0/41 0/41 0/41
سدیم% 0/15 0/15 0/15
نتایج وبحث
افزایش وزن
با مقایسه ی افزایش وزن 0 تا 10 روزگی ،24 تا 42 روزگی ، هیچ اختلاف معنا داری بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد (0/05 < p)="" ،جدول="" 4="" .="" و="" فقط="" در="" 10="" تا="" 24="" روزگی="" بین="" تیمارها="" اختلاف="" معنا="" دار="" وجود="" داشت(0/05=""> p) ، جدول4 .که در این بین بیشترین افزایش وزن مربوط به تیمار Creamino بود (656 گرم) و کمترین وزن مربوط به تیمار پودر ماهی بود (586 گرم ).در افزایش وزن 0 تا 42 روزگی هیچ اختلاف معنا داری بین تیمارها مشاهده نشد (0/05 < p)="" جدول="" 4="" .در="" طی="" یک="" دوره="" ی="" کامل="" استفاده="" از="" گوانیدینو="" استات="" و="" پودر="" ماهی="" هیچ="" برتری="" معنا="" داری="" برای="" ایجاد="" افزایش="" وزن="" بهتر="" نسبت="" به="" استفاده="" از="" جیره="" های="" کاملاً="" گیاهی="" ایجاد="" نکرده="" که="" این="" مطلب="" با="" لِمه="" و="" همکاران="" (2007)="" و="" رینگل="" وهمکاران="" (2007)="" مغایرت="" دارد="" .="" که="" احتمالاً="" این="" اختلاف="" به="" این="" دلیل="" است="" که="" در="" این="" آزمایش="" نسبت="" به="" آزمایش="" رینگل="" و="" لِمه="" از="" دوزاژ="" گوانیدینو="" استات="" و="" پودر="" ماهی="" کمتری="" استفاده="" شد="" و="" در="" کل="" کراتین="" کمتری="" به="" جوجه="" ها="" رسیده="" و="" در="" این="" سطح="" ،کراتین="" نتوانسته="" اثر="" لازم="" را="" بر="" روی="" افزایش="" وزن="" ایجاد="" کند="" ،="" چرا="" که="" کراتین="" موجب="" بهبود="" راندمان="" انرژی="" می="" شود="" و="" در="" نتیجه="" انرژی="" بیشتری="" در="" اختیار="" جوجه="" ها="" قرار="" می="" گیرد="" .از="" طرفی="" کراتین="" فسفات="" می="" تواند="" در="" هنگام="" نیازهای="" انرژی="" سریع="" متابولیکی="" مانند="" سنتز="" پروتئین="" مورد="" استفاده="" قرار="" گیرد="" و="" موجب="" بهبود="" وزن="" گیری="" شود="" (2،3،4،)="" .یونگ="" و="" همکاران="" در="" آزمایشی="" با="" تزریق="" کراتین="" به="" خوک="" نشان="" دادند="" که="" با="" دریافت="" کراتین="" سنتز="" پروتئین="" در="" بدن="" خوک="" افزایش="" یافت="" البته="" این="" در="" حالی="" بود="" که="" هیچگونه="" افزایشی="" در="" هضم="" پذیری="" پروتئین="" در="" دستگاه="" گوارش="" خوک="" رخ="" نداده="" بود="" .="">