دانلود مقاله بیماری موزائیک سیب

بیماری موزائیک سیب
• تغییر رنگ برگ درختان سیب اولین بار در سال 1827 از کشور فرانسه گزارش شده است.

• سپس در سال 1910 در نیویورک استوارت این علائم را موزائیک نامید.

• در ایران این بیماری از سال 1334 جلب توجه کرد و در اطراف کرج و شهریار مخصوصاً روی واریته سیب شفیع آبادی و گلاب و همچنین در مشهد شدید می‌باشد.

• درخت بیمار کوچک می‌ماند و میوه‌های ریز می‌دهد.

علائم بیماری
1.

لکه‌های کوچک سفید یا زردرنگ پریده که سطح برگ پراکنده است و نباید با لکه‌های ناشی از حمله سنک سیب اشتباه شود.

2.

برگ در محل لکه‌های بزرگ سفید یا زرد رنگ پریده که غالباً نکروز شده خشک می‌شوند.

3.

زرد شدن رگبرگ‌ها و نسوج تحتانی آن و تشکیل شبکه ظریفی از رگبرگ ها.

علائم معمولاً روی برگ که معمولاً در بهار و اوایل تابستان ظاهر می‌شود، بسیار مشخص و قابل رویت است.

در دوره ای که درجه حرارت حداکثر می‌باشد، برگها معمولاً علائم موزائیک را نشان نمی دهند، مگر اینکه نژاد ویروس بیماری زایی شدید داشته باشد.

عامل بیماری
ویروس مزبور شکل چندوجهی منظم داشته و به قطر حدود 29 میکرون است.

این ویروس از طریق پیوند منتقل می‌گردد و اخیراً ثابت شده که از طریق بذر نیز منتقل می‌شوند.

دوره کمون
دوره نهفته بیماری بر حسب زمان آلودگی و اندازه گیاه آزمایش متغیر است.

گیاهانی که در تابستان آلوده شوند، نشانه‌های بیماری در بهار سال آینده که برگ‌ها تشکیل می‌گردند ظاهر می‌شود.

روی نهال‌های سیب چند هفته بعد از آلودگی و در ماه‌های فروردین و اردیبهشت علائم موزائیک روی برگ‌ها بوجود می‌آید.

مبارزه
تهیه پیوندک‌های سالم و عاری از وجود ویروس جهت پیوند زدن روی پایه‌ها می‌باشد.

بیماری ویروسی کتابی شدن تنه و شاخه‌های سیب
بیماری کتابی شدن یا پیچ خوردگی تنه و شاخه‌ها که به انگلیسی فلات لیمب (Flat Limb) نامیده می‌شود، اولین بار حدود 70 سال پیش در آمریکا روی تنه واریته سیب گراون اشتاین (Gravenstein) مشاهده و مطالعه شده است و هم اگنون بیماری در هر جایی که سیب واریته مذکور کاشته شده وجود دارد و تاکنون از کشورهای فرانسه، انگلیس، آلمان، هلند، ایتالیا، اتریش، بلژیک، سوئد، نروژ، سوئیسه بلغارستان، چکسلواکی، دانمارک، یونان، یوگوسلاوی، استرالیا، کانادا، زلاند نو، سوریه و تونس گزارش گردیده است.

در ایران به طوری که قرائن نشان می‌دهد، مدتها است که بیماری وجود داشته و ممکن است از زمانی که پیوندک سیب گراون اشتاین به کشور وارد گردیده این بیماری نیز در نقاط مختلف پراکنده شده است وتاکنون در باغهای اطراف تهران از آن جمله در امامیه و کرج در میار کلاردشت (سیب‌های شمیرانی) در اصفهان و شیراز (واریته Red) و مازندران دیده شده و نمونه هایی از درختان جمع آوری شده است،
شدت آلودگی بدون شک بستگی به عوامل مختلفی مانند جور ویروس، شرایط رشد و نمو، واریته پیوندک و پایه ای که مورد استفاده قرار گرفته است دارد.

درختان شدیداً مبتلا به تنزل محصول نشان داده و این کاهش روی واریته‌های حساس تا 53 درصد تعیین گردیده است.

ضمناً چون بیماری در شاخه‌های جوان که جهت گرفتن پیوندک بکار می‌رود، نشانه‌های ظاهری نشان نمی دهد، این نظر قابل اهمیت بوده و ممکن است از این طریق باعث آلودگی کلیه باغها شود و خسارت قابل ملاحظه ای وارد گردد.

علائم بیماری
اولین علامت خارجی بیماری، وجود مختصر فرورفتگی طولی یا پهن شدن خفیف تنه یا شاخه‌های اصلی دارد.

این فرورفتگی بعداً عمیق تر شده و شاخه‌ها ممکن است به حالت کتابی درآمده و یا پیچ خوردگی پیدا کنند و به علاوه شاخه‌های آلوده اغلب نکروتیک و شکننده اند.

معمولاً این علائم ابتدا فقط روی شاخه‌های مسن تر بوجود می‌آیند، ولی ممکن است بعداً در شاخه‌های جوان تر نیز ظاهر شوند.

گاهی اوقات حتی در شاخه ای که همان سال روئیده و اتفاقاً در همان مدتی که درخت هنوز به حال نهال در خزانه است نیز این علائم بوجود می‌آیند.

مقطع عرضی شاخه آلوده عدم نمو چوب را در قسمت کتابی پیچیده ناحیه مبتلا نشان می‌دهد که ظاهراً مربوط به نقصان فعالیت قسمت زاینده و نتیجه عدم تکثیر سلول‌های اولیه چوبی می‌باشد و پوستی که این قسمت را می‌پوشاند، ممکن است گاهی برای چندین سال به حال خود باقی بماند.

باغداران علائم بیماری کتابی شدن را در درختان بیمار می‌توانند معمولاً یک سال پس از آلودگی ببینند، ولی اغلب اتفاق می‌افتد که درختان مزبور حتی تا چندین سال پس از ابتلا به هیچ علائمی را از بیماری نشان نداده، بلکه بیماری در وجود این درختان دوره پنهانی خود را می‌گذرانند.

چرخه بیماری علام بیماری کتابی شدن یک نوع ویروس می‌باشد که می‌تواند وسیله پیوندک منتقل شود.

نتیجه آزمایش هایی که جهت انتقال آن توسط شته‌های مختلف انجام گرفته منفی می‌باشد.

برای ظاهر شدن علائم بیماری معمولاً بیش از یک سال وقت لازم است، ولی اغلب چندین سال هم می‌گذرد، بدون اینکه علائمی پیدا شود.

در ایتالیا این دوره حتی به 15 سال هم رسیده است.

مبارزه درختانی را که از حیث رشد و نمو و قدرت باردهی و کیفیت میوه در میان درختان نوع خود شاخص باشند باید به عنوان درختان مادر انتخاب و پس از اطمینان از سلامتی آنها و نداشتن علائم مشخصه بیماری‌های ویروسی باید فقط از همین درختان جهت تهیه نهال‌های پیوندی پیوندک گرفت، زیرا در غیراینصورت چون پیوندک درخت بیمار در شیره خود حاوی ویروس است، لذا می‌تواند ناقل بیماری از درخت مادری بیمار به نهال پیوندی جدید باشد.

چون بعضی حشرات مکنده می‌توانند از راه نیش زدن به اندام‌های مختلف درختان بیمار شیره گیاهی را از درختان مزبور مکیده و در موقع استفاده از شیره درختان سالم شیره آلوده محتوی ویروس بیماری را به درختان اخیر انتقال دهند به هر ترتیبی شده باید باغ را از وجود حشرات ناقل بیماری پاک کرد و حتی علف‌های هرز را که می‌توانند میزبان‌های خوبی برای حشرات مضر فوق الذکر باشند، از بین برد و باغ را تمیز نمود.

چون در زمین نیز امکان انتقال بیماری از طریق تماس ریشه‌های درخت بیمار باریشه درخت سالم وجود دارد، لذا چنانچه درختانی بیمار بین درختان سالم باغ وجود داشته باشد، برای از بین بردن امکان این سرایت ناچار باید درختان بیمار را ریشه کن نموده و تا زمانی که قطعات باقیمانده ریشه یا ریشک‌ها در زمین نپوسیده از غرس به جای آنها خودداری نمود.

ویروس موزائیک سیب همین ویروس در رز نیز ایجاد موزائیک می‌نماید.

گاهی علائم خفیف بوده و حالت motteling یا پیسه ای دیده می‌شود و زردی رگبرگ را به ما می‌دهد (هنگامی که علائم دیده شود).

گاهی حالت ring spot نیز در برگ‌ها دیده می‌شود.

بدشکلی نیز در برگ‌ها دیده می‌شود.

این علائم لزوماً بر روی تمام شاخه‌ها دیده نمی شوند و حتی ممکن است شاخه‌های جوانی که بعداها بوجود می‌آیند فاقد علائم می‌شود.

در مناطق خشک و معتدله زیاد بوده و در بالای 30 درجه علائم به صورت مخفی می‌باشد.

علائم موزائیک روی پهنک برگ سیب در اثر آلودگی به بیماری موزائیک سیب عامل آن یک ویروس ایزومتریک بوده از جنس Ilavirus‌ها می‌باشد.

پیوند مهمترین راه انتقال طبیعی آن بوده در نهالستان‌ها پیوند ریشه‌ها از راه‌های مهم انتقال بوده و به صورت مکانیکی بر روی گیاهان علفی قابل انتقال می‌باشد.

ویروس لکه زرد برگ سیب این ویروس در اروپا و ژاپن خیلی مهم بوده.

در ژاپن این ویروس فوق العاده مهم بوده ژاپنی‌ها برای باغ‌های قدیمی خود یک روش احیا داشته اند که به آن Top working می‌گویند.

درختان قدیمی یا نامرغوب را بریده و روی آن پیوند می‌زدند که در این حالت ویروس لکه زرد برگ سیب خیلی مهم می‌شد.

سبب زردی رگبرگ، ریزش برگ‌ها و در نتیجه دچار زوال تدریجی کل درخت می‌شد.

در برخی از ارقام علائم مختلفی بوده و در برخی از ارقام تجاری نیز لکه‌های نکروتیکی بر روی برگ ایجاد می‌کند و توام باید با بدشکلی برگ ظاهر شود.

ویروس ساقه ای آبله ای سیب این ویروس علاوه بر درخت سیب، در برخی دیگر از درختان میوه نیز ایجاد بیماری می‌کند.

فرو رفتگی هایی در سطح چوب و برجستگی هایی روی سطح داخلی پوست که گاهی به صورت شیار درمی آید از علائم بارز این بیماری می‌باشد.

در گلابی بیماری معروفی به نام Pear stong pil (سنگی شدن میوه گلابی) را سبب می‌شود که در آن قسمت هایی از میوه فرو رفته شده و در داخل این فرورفتگی‌ها مقدار زیادی بافت اسکلرانشیم جمع شده (تجمع سلول‌های اسکلرانشیم) و سفت و سخت می‌شود.

بیماری Apple flat limb علائم رشد قسمت هایی از چوب در طول تنه درخت قسمت هایی از تنه حالت پفتی به خود می‌گیرد.

شاخه‌های درخت ضعیف برگ زیاد نمی دهند و به تدریج رو به زوال رفته و از بین می‌رود.

عامل آن هنوز به درستی شناخته نشده و به راحتی با پیوند انتقال می‌یابد.

دوره کمون آن خیلی طولانی بوده و 15-10 سال به طول می‌انجامد تا علائم ظهور کند.

با کتابی شدن شاخه‌های سیب اشتباه نشود.

بیماری ویروسی ساقه شیاری تولید شیارهایی روی شاخه می‌کند.

ویروس هایی هستند رشته ای و با Apple stem pitting اشتباه گرفته نشود.