خربزه – هندوانه
از تیره کدوئیان
تیه زمین
برای کاشت گیاهان جالیزی تیره کدوئیان باید در پاییز به خاک شخم عمیق زد تا به خوبی آماد گردد. زمینی که سال گذشته در آن غلات کاشته شده یا زیر کشت محصولات پوششی ( گندم، شبدر، شبدر شیرین و ...) یا مرتع و چمن بوده است باید در پاییز خوب شخم بشود تا باقیمانده‌های گیاهی بر اثر سرما و یخبندان زمستان در زیر خاک بپوسد.
اگر در مزرعه محصولات ردیفی مانند پنبه، چغندرقند، کنجد ، لوبیا و سیب زمینی کاشت شده باشد به زودی پس از برداشت محصول زمین را باید شخم زد و اخرین عملیات تهیه زمین را یک ماه پیش از کاشت انجام داد تاخاک خوب نشست کرده و آماده کشت شود. پیش از کاشت باید به زمین شیار شده دیسک زد و هرس بر روی آن کشیده یا دستگاه زمین صاف کن یا با ماله float سطح خاک را صاف کرد. زمینی که به این ترتیب آماده شد برای کاشت دیم خوب است ولی در مناطقی که از آب آبیاری استفاده می‌کنند بستر بذر باید بالاتر از سطح آب قرار گیرد تا آب ضمن آبیاری به لاله و میوه گیاه نرسد.
علاوه بر این اگر بستر برجسته به طور صحیح تهیه و استفاده شود گیاه رااز سرما و یخبندان حفظ کرده و به آن کمی‌گرما می‌دهد.
فاصله بین ردیفها چه در روش کاشت روی سطح مسطح و چه روی بستر برجسته یا جوی و پشته، با نوع بوته و روشهای کاشت هر ناحیه فرق می‌کند.
برای خربزه و طالبی 120 تا 210 سانتی متر هندوانه 180 تا 240 سانتی متر می‌باشد.
در نواحی گرم و خشک جایی که کاشت طالبی و خربوزه احتیاج به آبیاری دارد از جوی و پشته استفاده می‌شود. عمق جوی 50 تا 60 سانتی متر و پهنای پشته بر اساس رقم کاشت از 150 تا 220 سانتی متر فرق می‌کند. در این نواحی برحسب شیب زمین و ناحیه جاده ای که جهت عبور و مرور وسایل کشاورزی و موتور سمپاشی و... به پهنای 3-4 متر می‌سازند.
تا بتوان طالبیهای چیده شده را به سهولت به این جاده رساند.
یک ماه پیش از کاشت باید کلوخها را با دیسک خرد کرد و سطح خاک را جهت کاشتن بذر با هرس آماده تر و در برخی نواحی از ماله چوبی یا آهنی برای تسطیح اراضی استفاده می‌کنند. دیسکی که به کار می‌رود باید طوری باشد که کلوخ را خرد کند و خاک را اندکی برگرداند و ریز نماید.
برای کاشت محصول خوب خربزه بستر بذر باید در نهایت دقت آماده گردد.
اگر زمینی زیر غلات یا مرتع باشد باید در تابستان یا پاییز آن را شخم زد تا در پاییز و زمستان مواد آلی مقوار کافی پوسیده شده و ساقه‌های گیاه زیر خاکرود.
اگر محصول سال قبل یونجه باشد نخست شخم کم عمق 15-20 سانت به زمین زده پس دیسک راجهت مخالف بر روی ان رد می‌کنند.
اگر زمین زیر چغندر قند پنبه یا سایر محصولات ردیفی و جوی و پشته ای باشد باید نخست به آن دیسک زد تا کمی‌مسطح گردد و سپس با گاو آهن آن را شیار کرد.
یک ماه پیش از کاشت زمین باید دیسک خورده دندانه زده و ماله کشیده شده باشد. اگر خاک خوب نرم نشده باشد عملیات مزبور را باید تکرار کرد.
زمینی که در آن طالبی، خربزه و خیار چنبر با آبیاری کشت می‌شود، باید مسطح باشد و شیب آن حدود 25 سانتیمتر تا یک متر برای هر صد متر درازا باشد تا بتوان مزرعه را یکنواخت آبیاری کرد و آب در سرتاسر در ازای جوی یکسان نفوذ کند و در انتهای ردیف جوی آب بسیار جمع نشود.
روش دیگر این است که جوی و پشته را بوسیله گاو آهن با دستگاه جوی و پشته بند در اورده با بیل کود را ریخته یا با کود پاش مقدار معینی کود حیوانی در کنار جویها به فاصله معین و دقیق می‌گذارند که بعد روی اینک کپه‌های کود بذر کاشته می‌شود.
کاشت: بوته‌های اهلی تیره کدوئیان را می‌توان به 3 طریق کاشت
1- روش کاشت مستقیم
2- کاشت در گودال بوسیله کارگر
3- کاشت در گلدان‌های کوچک سفالی یا کاغذی
در ایران روش مستقیم استفاده می‌شود.
اگر بذر بوسیله بذر پاش کاشته شود فاصله بین بوته‌ها را کمتر از 60 تا 120 سانتی متر می‌گیرد. چون بذر طالبی و خربوزه در هوای سرد خوب سبز نمی‌شوند بنابر این وقت کارشت تا موقع مساعد باید به تاخیر افتد. در ایران قسمت اعظم طالبی و خربزه کاری به صورت بذر کاشته می‌شود.
در نواحی ای که از آبیاری استفاده می‌کنند خربزه را بر روی پشته‌هایی شیب دار یک طرفه که شیب آنها شمالی و جنوبی است و پهنای پشته ممکن است 150، 180، 210، 240 سانتی متر باشد بالای داغ آب می‌کارند بذر را به طریق کپه ای 45 تا 60 سانتی متر از یکدیگر می‌کارند.
مزیت کاشت با بذر افشانی که بوسیه تراکتور کشیده می‌شود این است که کار سریع انجام می‌شود و بذر در عمق یکسان و یکنواخت کاشته می‌شود.
عمق کاشت بستگی به نوع خاک رطوبت موجود و رقم خربزه دارد. معمولا عمق کاشت بذر بین 5 – 2 یا 5 و 3 سانتی متر است. در خاکهای شنی بذر را در عمق بیشتری می‌کارند تا خاکهای رسی و سنگین و خاکهایی که آبیاری می‌گردند. هر چه بذر درشت باشد در عمق بیشتری نسبت به بذر ریزتر می‌توان آن را کاشت.
در نواحی ای که از آب آبیاری استفاده می‌شود به علت اینکه خاک در اواخر بهار ممکن است خشک شود بذر را عمیق تر می‌کارند. چرا که در زمستان و اوایل بهار خاک مرطوب است و از رطوبت عمق پایین بذر می‌تواند استفاده کند.
شرایط جوی و خاک مناسب:
اکثر گیاهان جالیزی احتیاجات بومی‌شناسی یا اکولوژیکی مشترکی دارند. قسمت عمده آنها متعلق به نواحی گرم و مرطوب یا خشک و گرم جهان هستند و بنابر این برای رشد کامل به گرمای طولانی نیاز دارند و به سرما بسیار حساس هستند.
گیاهان جالیزی دارای ریشه‌های بسیار زیاد سطحی هستند، ریشه‌ها اکثر اوقات مساحتی بیش از آنچه که زیر لاله روی زمین هستند در زیر خاک اشغال می‌کنند. رشد آنها بسیار سریع و در ناحیه ای از 30 تا 65 سانتی متر زیر خاک پراکنده اند. گیاهان جالیزی یا روی هر خاک حاصلخیزی که خوب زهکشی شده باشد می‌توان کاشت.
در دمای 35 درجه سانتی گراد برای سبز شدن بذر هندوانه، خربزه و ... به منظور برداشت محصول زودرس خاکهای شنی و رس متمایل به شن رسی متمایل به شنی که در بهار زود گرم می‌شوند، بسیار مناسب است. باید در نظر داشت که روی خاکهای سنگینتر محصول بیشتری بدست می‌آید به خصوص جایی که بارندگی به قدر کافی است و قدرت نگه داری آب در خاک خوب باشد.
مساعدترین خاکها برای کاشت جالیز خاکهایی است که مواد آلی به قدر کافی داشته باشد به طوری که برگرداندن گیاهان پوششی مانند شبدر شنبلیله گندم و اضافه کردن کود حیوانی نتیجه بسیار داده است.
استفاده از کود شیمیایی محصول مرغوب با عملکرد بسیار خوبی می‌دهد.