دانلود تحقیق خرطوم کوتاه چغندرقند

خرطوم کوتاه چغندرقند
Conorrhynchus brevirostris Gy11.

Syn.:
Temnorrhynchus brevirostrie Gy11.

(curculionidae, col.)
خرطوم کوتاه چغندر با آفت خال سیاه که از سال 1340 در مزارع چغندر ایران دیده شده است، به اسامی محلی که در اصفهان به آن سنگ‌برداری، در شیراز تحت عنوان خزوک و در کرمان به آن سنگ بردار گفته می‌شود.

شکل شناسی
حشره کامل این آفت سوسکی است باریک و دراز اندام به طول 10-16 میلیمتر.

رنگ عمومی بدن خاکی و پوشیده از پرزهای قهوه‌ای مایل بخاکستری می‌باشد.

خرطوم آن کوتاه و در محل اتصال سینه به شکم خال‌های کوچک سفیدرنگی دیده می‌شود.

تخم این سرخرطومی بیضی شکل و زرد رنگ است و طول آن در حدود یک میلیمتر می‌باشد.

تخمها در زیر پولک سیاه رنگی که حشره ماده با ترشح بزاق خود ایجاد می‌کند قرار دارند و بهمین سبب آفت خال سیاه گفته می‌شود.

لارو حشره قوسی شکل، بدون پا و سفید رنگ و سر آن قهوه‌ای یا زرد روشن است.

اندازه لاروهای کامل به حدود 15 میلیمتر می‌رسد.

شفیره برنگ سفید و طول آن حدود 15 میلیمتر است، شکل شفیره شباهت زیادی به حشره کامل سرخرطومی دارد.

شفیره‌ها درون گهواره‌های بیضی شکل گلی در داخل خاک پای بوته‌های چغندر تشکیل می‌گردند (دواچی، خیری، 1343 و خیری، 1345).

مناطق انتشار
سرخرطومی ریشه چغندر در تمام مناطق چغندرکاری ایران وجود دارد و شیوع آن بیشتر در خراسان، فارس، میاندوآب، اصفهان، کرمان و کرج مشاهده شده است.

طرز خسارت
این حشره فقط به چغندرقند و از بین علفهای هرز بیشتر به سلمهع شور و خرفه حمله می‌کند.

نحوه خسارت بدین ترتیب بوده که به محض سبز شدن چغندرقند در بهار حشرات کامل ظاهر می‌گردند و دو برگ اولیه چغندر را که تازه سبز شده و سر از خاک بیرون آورده است مورد تغذیه قرار می‌دهند.

طرز خسارت باین ترتیب است که سرخرطومی خود را به بوته جوان چغندر چسبانیده و از یک طرف شروع بخوردن برگ می‌کند، بطوریکه برگ بشکل داس در میآید.

در بعضی از مناطق که آفت شدت دارد و تعداد سرخرطومی‌ها در واحد سطح زیاد است مزرعه را بکلی درو می‌کنند که احتیاج به واکاری پیش می‌آید.

طزر خسارت لارونیز بدین نحو بوده که از زیر خالهای سیاه که روپوش تخم است لارو زردرنگ کوچکی از تخم بیرون می‌آید که قسمت زیر برگ را جویده روی زمین می‌افتد و بتدریج داخل خاک بطرف ریشه چغندر می‌رود و شروع بخوردن از ریشه می‌کند در نتیجه باعث پژمردگی و زرد شدن و بالاخره خشکیدن بوته می‌گردد.

برای از بین رفتن بوته جوان چغندر یک لارو هم کافی است ولی در بعضی سالها که آفت شدت دارد تا 14 عدد لارو هم روی یک ریشه دیده شده است.

کرمهای این آفت چون پا ندارند نمی‌توانند در داخل خاک حرکت کرده و از ریشه‌ای به ریشه دیگر بروند و فقط همان ریشه مورد حمله را از بین می‌برند (خیری 1345).

زیست شناسی
این آفت زمستان را بصورت حشره کامل و لارو در زیر کلوخه‌ها و داخل خاک و ریشه‌های باقیمانده بسر می‌برد.

چنانچه در زمستان هوا مساعد باشد آفت را بهمه شکل می‌توان دید.

اوایل بهار که هوا گرم شد سرخرطومیها از پناهگاه زمستانی خود بیرون می‌آیند و بطرف مزارع چغندر که تازه سبز گردیده و دو برگی هستند می‌روند.

موقع ظهور حشرات کامل در بهار بسته بشرایط آب و هوای هر منطقه‌ای فرق می‌کند.

در آب و هوایی نظیر کرج تقریبا از نیمه دوم فروردین ماه است ولی بطورکلی موقع بروز این آفت وقتی است که چغندر تازه سبز شده باشد.

حشرات کامل روزها از چغندرهای تازه سبز شده تغذیه می‌کنند و آن تعدادی که بصورت لارو باقیمانده بودند تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل گردیده و بدنبال حشرات کامل اولی وارد زراعت چغندر می‌گردند و بهمین جهت است که پیدایش این آفت در مزارع چغندر تدریجی می‌باشد.

سرخرطومی‌ها روزهای آفتابی و گرم فعالیت می‌کنند و در روزهای بارانی و ابری حرکت و تغذیه زیادی ندارند و در زیر کلوخه‌ها پنهان می‌گردند.

حشرات کامل پس از مختصر تغذیه به جفتگیری و سپس تخمریزی را شروع می‌کنند.

تخمها در اول بهار روی دو برگ اولیه و دمبرگها گذاشته می‌شود.

باین ترتیب که سرخرطومی ابتدا با خرطوم خود حفره کوچکی در برگ ایجاد می‌کند و سپس برمی‌گردد و یک عدد تخم در داخل آن می‌گذارد و بعد روی آنرا با ترشح مخصوص دهان می‌پوشاند بطوریکه تخم بصورت یک خال روی برگها دیده می‌شود.

رنگ خالها ابتدا سبز و بعد سیاه می‌گردند.

تعداد خالهای سیاه روی هر بوته جوان چغندر بسته بشدت و ضعف آفت فرق می‌کند و گاهی تا 15 عدد و بیشتر هم دیده شده است.

در حدود 10 روز بعد از داخل هر تخم کرم کوچک زرد رنگی خارج می‌گردد که یک الی دو روز در همان محل از برگ تغذیه و قسمت زیربرگ را سوراخ می‌کند و بعد بر روی زمین می‌افتد و داخل خاک بطرف ریشه چغندر می‌رود.

لاروها وقتیکه به ریشه چغندر رسیدند اول برای خودشان لانه‌ای از گل شیبه کوزه در مجاورت ریشه درست می‌کنند و بتدریج از ریشه مزبور تغذیه می‌کنند و باعث نابودی بوته چغندر می‌گردند.

دوره زندگی لارو حدود 70 روز طول می‌کشد که پس از آن در همان لانه تبدیل به شفیره می‌گردد.

دوره شفیرگی قریب 15 روز طول می‌کشد تا حشرات کامل خارج گردند و اینموقع در آب و هوایی نظیر کرج تقریبا اوایل تیرماه است.

حشرات کامل با شکستن لانه‌های کلی از زیرخاک خارج می‌گردند و زیر کلوخه‌ها و بوته‌ها پنهان می‌شوند و چنانچه شرایط آب و هوایی مساعد باشد مجددا شروع به تخمریزی می‌کنند و تخمها در نسل دوم بیشتر روی دمبرگها و طوقه نبات قرار داده می‌شود.

و لاروها پس از خروج از تخم روی خاک می‌افتند و داخل ریشه فرو میروند و تا چندین عدد لارو در داخل یک ریشه مشاهده شده است.

البته چون ریشه‌های چغندر در دو نسل دوم و یا سوم آفت بقدر کافی رشد کرده است ممکن است بوته‌ها از بین نروند ولی وزن ریشه و مواد قندی آن بمقدار زیادی کاهش می‌یابد.

خرطوم کوتاه می‌تواند در شرایط مساعد تا سه نسل در سال تولید کند ولی در مناطق سردسیری یک نسل بیشتر ندارد و مهمترین خسارت در نسل اول بزراعت چغندر وارد می‌گردد (خیری، 1345).

بید چغندرقند یا لیتا Scrobipalpa ocellatella Boyd Syns.: Lita ocellatella Boyd Phtorimaea ocellatella Boyd Gnorimoschema ocellatella Boyd (Gelechiidae, Lep.) آفت لیتای چغندرقند در ایران اولین دفعه وسیله افشار در سال 1315 از کرج و ورامین جمع‌آوری گردیده و سپس کربوخین و تقی‌زاده در سال 1317 و بعد دواچی در سال 1327 مقالاتی در مورد این آفت منتشر نموده‌اند (خیری و همکاران، 1359).

تیمور آریائی نیز در سال 1342 این آفت را بعنوان رساله فوق لیسانس در دانشکده کشاورزی کرج مورد بررسی و مطالعه قرار داده است.

شکل شناسی حشره کامل پروانه کوچکی است که طول بدن آن به 8/7 میلیمتر می‌رسد.

بدن حشره از موها و کرکهای زیادی که اکثرا خوابیده میباشند پوشیده شده، بدین جهت این عامل سبب تغییر اساسی رنگ بدن حشره گردیده است.

سر در حشرات ماده روشن و برنگ خاکستری زرد و در حشرات نر تیره است.

شاخکها برنگ قرمز خاکستری و طولشان در حدود 4/4 میلیمتر است، عرض بدن پروانه با بالهای باز بین 10 تا 14 میلیمتر است.

بالها در حشرات نر کوتاهتر از ماده می‌باشند.

بالها بدن حشره را بشکل شیروانی می‌پوشانند.

نر و ماده را از روی فرم شکل و تغییرات آن به آسانی می‌توان تشخیص داد، بدین ترتیب که شکم در نرها باریک و کوتاه تر در ماده‌ها قطورتر و عرض آن در حدود 2/1 تا 2 میلیمتر است.

تخمها تخم‌مرغی شکل و رنگ آنها بلافاصله پس از تخمریزی روشن می‌باشد.

طول متوسط تخم 45/0 میلیمتر و عرض آن 3/0 میلیمتر است.

تخمها اکثرا بصورت چند عددی و در کناره رگبرگها و یا انتهای دمبرگ و جوانه‌های مرکزی بوته‌ها گذاشته می‌شوند و با چشم غیرمسلح بزحمت قابل رویت هستند.

لارو در طی نشر و نمای خود پنج سن را می‌گذراند.

طول لاروسن یک در حدود 8/0 میلیمتر لاروسن پنج (کامل) حدود 5/11 میلیمتر است.

سرلاروهای جوان سیاه است و بتدریج که مسن‌تر می‌گردد برنگ قهوه‌ای در می‌آید.

بدن لارو دارای 13 مفصل قابل رؤیت است.

پاهای سینه‌ای در سه مفصل سینه‌ای و پاهای شکمی در مفصل‌های سوم و چهارم و پنجم و ششم و دهم شکم قرار دارند.

در طول پشتی بدن لاروهای کامل 5 نوار دیده می‌شود.

شفیره‌های تازه تشکیل شده برنگ زرد روشن هستند که بتدریج برنگ قرمز قهوه‌ای و قهوه‌ای تیره درمی‌آیند.

رنگ شفیره قبل از زیاد شدن برنگ تیره تا سیاه است.

شفیره نر کوچکتر از ماده می‌باشد و طول متوسط آن 2/5 میلیمتر است.

در حالی که طول شفیره ماده تا 6/5 میلیمتر می‌رسد.

تشخیص شفیره‌های نر و ماده بر اساس استقرار محل منفذ جنسی کاملا میسر می‌باشد بدین ترتیب که منفذ جنسی در شفیره ماده در مفصل هشتم و در نرها در مفصل نهم قرار دارد.

شفیره‌های آفت همیشه در داخل پیله ابریشمی سفید شکری تشکیل می‌گردند.

اندازه پیله بطور معمول 5/6 5/8 میلیمتر می‌باشد (خیری و همکاران، 1359).

مناطق انتشار این آفت تقریبا در تمام مناطق چغندر کاری ایران وجود دارد و طغیان آن بیشتر در چغندرکاریهای خراسان، فارس، کرمان، اصفهان، آذربایجان، کرمانشاه و کرج می‌باشد.

طرز خسارت لیتا یک آفت مونوفاژ یک میزبانه بوده و فقط روی چغندر فعالیت دارد.

ریونی (Rivnay,1962) می‌نویسد این آفت فقط روی گیاهان خانواده chenopodiaceae فعالیت دارد و در اوائل بهار اگر چغندر در مزرعه نباشد حشره روی علفهای هرز این خانواده تخمریزی می‌نماید.

در بعضی منابع گیاهان زیر را نیز میزبان این آفت ذکر کرده‌اند: 1) Hyoscyamus alba 2) Beta maritime 3) Atriplex spp.

یکی از خصوصیات این آفت عدم گرایش بطرف نور می‌باشد.

بدین معنی که لارو آفت همیشه با ایجاد پناهگاهی خود را درون آن مخفی می‌کند.

در اوائل رشد و نمو گیاه که بوته‌های چغندر جوان هستند و بوته‌ها هنوز دارای جوانه‌های مرکزی زیاد نمی‌باشند دیده شده است که لارو در کنار پشتی برگها با ایجاد تونل و لوله کردن حاشیه برگ به گیاه صدمه وارد می‌کند تا اینکه خود را به جوانه‌های مرکزی برساند.

بطورکلی محل زندگی و نشو و نمای لارولیتا در داخل جوانه‌های مرکزی می‌باشد.

بدین ترتیب که لارو بلافاصله پس از خروج از تخم که اکثرا در پشت برگهای وسطی در نزدیکی رگبرگها گذاشته می‌شوند خود را به قسمت مرکزی بوته چغندر میرساند و با چسبانیدن برگ بیکدیگر شروع به تغذیه می‌کند که در نتیجه اختلاط فضولات لاروها و شیره گیاه جوانه‌ها کاملا بهم چسبیده و سیاه تک تک یا دسته‌های کوچک 6 عددی در کنار برگها و دمبرگها و جوانه‌های مرکزی و طوقه (گردن) نبات و حتی بر روی خاک می‌گذارند.

تخمها بسته به درجه حرارت 4 تا 8 روز بعد باز می‌شوند و لاروها بسته به اینکه تخم در کدام قسمت از بوته چغندر گذاشته شده.

پس از آن پروانه‌های نسل دوم خارج می‌گردند.

رویهمرفته دوره زندگی یک نسل کامل این آفت در تابستان حدود 35 روز طول می‌کشد.

تعداد نسل این آفت در سال متفاوت، بدین ترتیب که در اصفهان تا 6 نسل، مشهد 5 نسل، ارومیه سه نسل و شیراز 5 نسل در سال می‌باشد.

آفت لیتا مخصوصا مناطق گرم و خشک است و در سالهای مرطوب و خشک زیان آن حداقل بوده ولی در سالهای خشک و گرم خسارت این آفت به منتهای شدت می‌رسد و روی همین اصل است که صدمه آن در اوایل بهار زیاد جلب توجه نمی‌کند و از اوایل تابستان که هوا گرم و خشک است شدت می‌یابد (خیری، 1345).

مبارزه خسارت آفت لیتا بظاهر مشخص نیست بطوریکه ممکن است بوته‌های چغندر صد در صد آلوده باشند و ظاهرا سالم بنظر برسند بنابراین باید از حدود اواسط اردیبهشت به بعد که لاروها جوانه‌های مرکزی را بهم می‌چسبانند و در آنجا مخفی می‌شوند، مزارع را معاینه و با مشاهده علائم خسارت مذکور سمپاشی را شروع کنند.

چون در اینموقع علیه سایر آفات چغندر از قبیل کاراد رینا و غیره مزارع سمپاشی می‌شوند، این آفت در نسل اول از بین می‌رود ولی در نسلهای بعدی مخصوصا از اوایل تابستان که شرایط برای آن کاملا مساعد می‌شود و سمپاشی روی آفات چغندر نیز کم و تقریبا قطع می‌شود شدیدا خسارت وارد می‌کند.

بنابراین باید در سالهای گرم و خشک مخصوصا سالهائیکه روی سایر آفات چغندرقند سمپاشیهای متعدد نمی‌شود مراقبت بیشتری بعمل آورد و مزارع را بطور مرتب بازرسی و معاینه کرد تا بمحض مشاهده بهم چسبیدن جوانه‌های مرکزی و قبل از اینکه کاملا سیاه گردند فوری اقدام به سمپاشی کرد.

در مورد مبارزه شیمیایی علیه لیتانعیم (1355) سموم گوزاتیون 20% (3 لیتر در هکتار) دیمکرون 20% (3 لیتر در هکتار) و دیازینون 60% (5/1 لیتر در هکتار را مورد آزمایش قرار داده است و نتیجه معمولا کشاورزان چغندرقند را چندین روز قبل از بیرون آوردن از زمین و قطع کردن برگهای آنها بوسیله گوسفندان می‌چرانند و چون جوانه‌های مرکزی دارای برگهای نازکتری می‌باشند دام اکثرا از جوانه تغذیه کرده و در نتیجه تعدادی از لاروهای لیتا نیز از بین خواهند رفت.

ب- جمع‌آوری بقایای چغندر از مزرعه جمع‌آوری و سوزاندن بوته‌های باقیمانده و سرهای قطع شده در پائین آوردن جمعیت لیتا که بصورت لاروهای سنین مختلف در جوانه‌های مرکزی و دمبرگهای بوته چغندرقند زمستان گذرانی می‌کنند اهمیت زیادی دارد.

ج- شخم عمیق پس از برداشت محصول یکی از عوامل مؤثری که در تقلیل لاروهای باقیمانده لیتا در مزرعه چغندرقند نقش مهمی دارد شخم عمیق می‌باشد، زیرا بدینوسیله تعداد زیادی از شفیره‌های لیتا در اثر چرخها و پره‌های خیش نابود می‌گردند و ضمنا در اثر شخم لاروهای آفت در عمق خاک مدفون گردیده و از بین می‌روند.

د- از بین بردن لاروهای لیتا در سیلوهای کارخانه قند از آنجائیکه تعداد زیادی از لاروهای لیتا با چغندرقند از مزرعه به سیلوهای کارخانه قند منتقل می‌گردند لذا ضروریست که در پایان سال سیلوهای خالی شده از چغندرقند را با یکی از حشره‌کشها مانند لیندین 25 درصد به نسبت 2 در هزار سمپاشی نمایند (خیری و همکاران، 1359).

شکل شناسی سرخرطومی بزرگی است بطول 19 تا 20 میلیمتر، رنگ متن بدن سیاه و خرطوم آن بلند و استوانه‌ای شکل است.

یالهای طرفین مشخص و یال میانی برجسته و به دو انتهای خرطوم نمی‌رسد.

فرق سر در امتداد لبه جلوئی سینه مزین بیک هاله زرد مایل به قهوه‌ای می‌باشد.

فرورفتگی‌های جانبی یال میانی پوشیده از فلس‌های سفید و قهوه‌ای رنگ است.

پشت سینه اول در جلو جمع و در طرفین پشت سینه اول برآمدگیهای نامنظمی دیده می‌شود که فواصل آنها از فلس‌های زرد مایل به سفید پوشیده شده است.

برجستگی طول و میانی پشت سینه اول در قاعده به یک فرورفتگی ختم می‌شود.

فلسهای روی بالپوش برنگ سفید مایل بزرد و تراکم آنها در قسمت‌های جانبی زیادتر و بشکل لکه‌های سفید مایل به زرد مشاهده می‌شود.

فاصله بین شیارهای طولی دوم و سوم بالپوش در قاعده وسیع و برجسته می‌باشد.

این سرخرطومی تاکنون از مناطق چغندرکاری زرند اطراف تهران و کرمان جمع‌آوری گردیده است.

طرز خسارت تاکنون فقط خسارت حشرات کامل بر روی برگهای اولیه چغندر (کوتیلدون) مشاهده گردیده است.

زیست شناسی این حشره در اردیبهشت ماه سال 1342 شدیدا بوته‌های جوان چغندر را مورد حمله قرار داده بوده است.

از لحاظ تعداد در درجه اول اهمیت قرار دارد.

در پرورشی که از این حشره توسط خیری در شرایط آزمایشگاهی و شرایط طبیعی بعمل آمده تخمریزی این حشره روی چغندر مشاهده نگردیده و فقط حشرات کامل تا اواخر زمستان شدیدا از بوته‌های چغندر تغذیه کرده‌اند.

راجع به بیولوژی این آفت اطلاعات بیشتری در دست نیست.

Chromontus confluens farhs.

(curculionidae, col.) شکل شناسی طول سرخرطومی‌ها 12 میلیمتر و بدن آنها کشیده و دراز است.

طرفین بالپوش تقریبا موازی می‌باشد.

خرطوم در وسط دارای یال است.

شیارهای طرفین که شاخکها در آنها قرار می‌گیرند بطرف زیر چشم خمیده شده‌اند.

سومین مفصل شاخک بمراتب بلندتر از دومین مفصل آن است.

رنگ عمومی بدن سیاه رنگ و سطح بدن از موها و فلس‌های روشن متراکمی پوشیده شده است بر روی سینه چهار نوار عریض سیاه رنگ وجود دارد و از این نوارها بر روی سطح بالپوشها نیز دیده می‌شود که در وسط آنها نوارهای سیاه کوتاه‌تری وجود دارد.

مناطق انتشار این سرخرطومی تاکنون از چغندرکاریهای کرج، کرمان و مشهد (آبگوه و تربت حیدریه) جمع‌آوری شده است، ولی از لحاظ تراکم در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

مناطق انتشار خارجی این حشره آسیای مرکزی و قزاقستان است.

زیست‌شناسی این آفت زمستان را بصورت حشره کامل بسر می‌برد و از اوایل بهار همراه با گونه‌های دیگر ظاهر می‌گردد.

خروج حشرات کامل تا اواخر خرداد ماه طول می‌کشد و این حشرات از برگهای چغندر و علفهای هرزمانند، Salsola sp تغذیه می‌کنند.

جفتگیری و تخمریزی از اواخر اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه به طول می‌انجامد و تخم‌ها را حشرات ماده معمولا بر روی قسمتهائی از ریشه که از خاک بیرون آمده است قرار می‌دهند و همچنین ممکن است تخم‌ها را روی دمبرگ‌ها نیز بگذارند.

لاروها پس از خروج از تخم داخل خاک می‌شوند و از ریشه‌ها تغذیه می‌کنند.

طبق مطالعات سایر دانشمندان محل زندگی این آفت اراضی رسی و دامنه کوهها بر روی علفهای هرز خانواده Salsolaceae می‌باشد.

این سرخرطومی دارای زنبور پارازیتی است بنام Xemocrepis sp که طبق مشاهدات دانشمندان شوروی در سال 1946 بیش از 80% تخم‌های آفت را در مزرعه پارازیته کرده‌اند.

این پارازیت هنوز از ایران جمع‌آوری نشده است و راجع به زیست‌شناسی این آفت اطلاع بیشتری در دست نیست.

Stephanophorus vagus Bede 1 (Curculionidae, col.) شکل شناسی حشره کامل سرخرطومی نسبتا بزرگ و سیاه رنگی است که طول آن در حدود 18 میلیمتر است.

خرطوم آن بلند و استوانه‌ای است.

یالهای جانبی خرطوم مشخص و یال میانی پهن برآمده است.

فرورفتگی‌های جانبی یال میانی پوشیده از فلس‌های سفیدرنگ است.

سینه اول در جلو خیلی جمع شده و پشت آن دارای برجستگی و فرورفتگی‌های نامنظمی است.

طرفین پشت سینه اول پوشیده از فلس‌های سفید و پراکنده است.

عرض قاعده بالپوشها بیشتر از عرض سینه اول است.

بالپوشها پوشیده از فلس‌های سفید و متراکم می‌باشد.

شانه‌های بالپوشها برجسته و سیاه رنگ است.

ساق پا و پنجه‌ها پوشیده از موهای بلند سفیدرنگ است.

زیر بدن سیاه رنگ می‌باشد.

مناطق انتشار این سرخرطومی تاکنون از مزارع چغندرکاری اصفهان و کرمان جمع‌آوری گردیده است.

منطقه انتشار خارجی این حشره افریقای شمالی، تونس، الجزایر و لبنان است.

زیست شناسی این سرخرطومی نیز مخلوط با دیگر گونه‌های سرخرطومی از اوایل بهار در مزارع چغندر دیده می‌شود و از بوته‌های جوان چغندر تغذیه می‌کند و از لحاظ تراکم در درجه دوم اهمیت است.

راجع به زیست‌شناسی این حشره هنوز مطالعه کافی بعمل نیامده است.

Menecleonus anxius Gy11.

(curculionidae, co1.) شکل شناسی حشرات کامل 14 تا 23 میلیمتر طول دارند و رنگ آنها خاکستری یا مایل بخاکستری است و فلس‌های پشت برنگ زرد مایل بخاکستری است.

در روی سینه اول به خط روشن دیده می‌شود.

این حشرات دراز اندام و ضخیم و سنگین می‌باشند.

سینه اول باریک و طرفین آن در قسمت فوقانی تقریبا موازی است.

عرض سینه اول کمتر از عرض قاعده بالپوشها است.

حشرات بالغ عاری از یالهای زیری می‌باشند و یا اینکه بالهای مزبور بسیار کم رشد کرده‌اند.

مناطق انتشار این سرخرطومی تاکنون از مزارع چغندر کاری کرج، اصفهان، کرمان و تربت حیدریه، (جلگه رخ) جمع‌آوری گردیده است.

در کرمان از لحاظ تراکم در درجه اول اهمیت قرار دارد.

مناطق انتشار خارجی این حشره آسیای مرکزی (پاکستان و افغانستان)، خاورمیانه، الجزایر و ترکیه است.

زیست شناسی این سرخرطومی در اردیبهشت ماه 1338 از ناحیه چغندرکاری کرج جمع‌آوری گردید.

حشرات کامل شدیدا بوته‌های جوان چغندر را مورد حمله قرار داده بودند.

در فروردین سال 1340 از اصفهان مخلوط با سایر سرخرطومی‌ها و بالاخره در خردادماه 1340 از برد سیر کرمان جمع‌آوری گردیده است.

این سرخرطومی از لحاظ تراکم و میزان خسارت در کرمان در درجه اول اهمیت قرار دارد.

این حشرات معمولا از اوایل بهار در مزارع چغندر ظاهر می‌شوند و از برگهای جوان چغندر شدیدا تغذیه می‌کنند و در بعضی مواقع قسمت‌هایی از مزرعه را بکلی لخت می‌کنند.

با مشاهداتی که در کرمان بعمل آمده حشرات ماده تخم‌های خود را روی طوق گیاه می‌گذارند و روی آن را با گل می‌پوشانند.

لاروها پس از خروج به زمین می‌افتند و از ریشه چغندر تغذیه می‌کنند.

شکل شناسی حشره کامل سرخرطومی است بطول 11 تا 12 میلیمتر و رنگ آن خاکستری می‌باشد.

پوشش بدن حشره برنگ خاکستری با لکه‌های قهوه‌ای است.

فلس‌های بالپوشها خیلی فشرده و اکثرا در انتها دو شاخه هستند.

خرطوم آن بسیار پهن و یال میانی در انتها به دو قسمت منشعب شده است و یالهای طرقی خرطوم باریک و برجسته است.

عرض سینه اول مساوی با عرض بالپوشها است .

در روی دیسک نقاط برجسته و براقی دیده می‌شود.

مناطق انتشار این حشره تاکنون از مزارع چغندرکاری کرج و تربیت حیدریه (جلگه رخ) جمع‌آوری شده است.

منطقه انتشار خارجی این سرخرطومی در عراق و ترکیه و چین شمالی است.

زیست شناسی این سرخرطومی در خردادماه 1340 به تعداد بسیاری از زیر بوته‌های چغندر در کرج جمع‌آوری گردیده و همچنین در سالهای بعد این حشره مخلوط با سرخرطومیهای دیگر چغندر تا اوایل شهریورماه در مزارع چغندر مشاهده و جمع‌آوری شده است و از لحاظ تراکم در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

با مطالعاتی که در کشورهای دیگر بعمل آمده است، اصولا این حشره روی گیاهان فامیل گل گاوزبانیان (Borraginaceae) زندگی می‌کند و میزبان اصلی این حشره علف هرز معروف به Heliotropum sp می‌باشد.

تاکنون در ایران مطالعات کاملی درباره این آفت بعمل نیامده است.

Ulobaris 1oricat Boh.

(Curculionidae,co1.) شکل شناسی حشره کامل سرخرطومی است بطور 3 تا 5/6 میلیمتر، رنگ بدن قهوه‌ای روشن و پاهای آن روشنتر است.

خرطوم و شاخکها شفاف است.

پشت سینه اول مستور از نقطه‌های زیاد و در وسط آن یک نوار طولی صاف (بدون نقطه) دیده می‌شود.

حاشیه جلو سینه اول یقه مانند و صاف است.

ساق پاها پهن و صاف خارجی آن تقریبا هموار است.

ساق پاهای جلو در طرف داخل دارای مژه‌های فلس مانند نسبتا بلند و پراکنده‌ای برنگ روشن است.

در قسمت داخل و خارج ران پاهای جلو نیز مژه دیده می‌شود.

روی سطح بالپوشها خطوط موازی فرو رفته از بالا به پائین دیده می‌شود و در فواصل آنها دنده‌های طولی چین‌دار قرار دارد.

روی خطوط فرورفته و چین‌های بالپوش موهای فلسی شکل پراکنده‌ای دیده می‌شود.

بالپوشها حلقه آخر شکم (pygidium) را نمی‌پوشانند.

روی حلقه آخر شکم نقطه‌های بسیار دیده می‌شود.

تخم کروی شکل و سفید رنگ است و قطر آن 8/0 میلیمتر است.

لارو دوکی شکل خمیده و رنگ آن سفید است.

اندازه لارو کامل 6 تا 7 میلیمتر و عرض کپسول سر آن به 2/1 تا 3/1 میلیمتر می‌رسد.

سر لارو زرد رنگ و در فرق سر دو نوار برجسته پهن برنگ سفید تیره وجود دارد که دور آن را یک خط باریک قوسی شکل برنگ قرمز حنائی که در انتها دو شاخه می‌شود، احاطه نموده است.

اطراف پیشانی را یک نوار باریک سفیدرنگی بشکل گنبد وارونه احاطه کرده است.

رأس گنبد در امتداد نوار سفید وسط فرق سر قرار دارد.

رنگ پیشانی قهوه‌ای و در وسط آن یک خط کوتاه برنگ قرمز حنائی دیده می‌شود.

آرواره‌های بالا حنائی تیره و نوک آرواره‌ها سیاه است.

در قسمت جانبی زیر چانه سه عدد مو قرار گرفته که دو عدد آن نزدیک به کناره و موی سوم مقابل موی دوم و در داخل زیرچانه واقع است.

شکم لارو دارای 9 حلقه است.

حلقه نهم شکم در انتهای و زیر بدن لارو قرار گرفته و در وسط آن سوراخ کوچک مقعدی دایره‌ای شکل است و در د اخل آن شکافی بشکل () وجود دارد.

حلقه نهم شکم در حاشیه دارای 4 عدد چین خوردگی عمیق و از 4 قطعه متصل بهم (نیم حلقه پشتی و نیم حلقه‌های جانبی و نیم حلقه شکمی) تشکیل یافته است و نیم حلقه زیر شکم دارای یک جفت مو و نیم حلقه‌های جانبی و پشتی شکم هر یک بترتیب دو جفت مو دارد.

شکل شفیره شلجمی و طول آن 3 تا 5/6 میلیمتر است.

سر شفیره کاملا گرد و شاخکهای آن کوتاه است و به ابتدای قاعده زیر سینه اول نمیرسد.

پیشانی عریض و در وسط دارای یک شکاف سطحی است.

در کناره پیشانی در فاصله بین انتهای خرطوم و قاعده هر یک از شاخک‌ها در وسط نیز 2 عدد موی درشت وجود دارد.

ران پا دارای 2 مو است.

بالپوشهای شفیره تا وسط نیم حلقه سوم زیر شکم امتداد یافته و نوک بال عقب از زیر بال روئی نمایان است.

نیم حلقه‌های جانبی شکم هر یک دارای یک عدد موی درشت می‌باشد و نیم حلقه‌های زیر شکم مو ندارد.

پشت سینه اول شفیره محدب و شبیه تخم‌مرغ نصفه است و در وسط آن یک شکاف طولی وجود دارد که پشت سینه اول را بدو قسمت مساوی تقسیم می‌کند که در هر قسمت 9 عدد موی درشت واقع است.

طرفین سپرچه 4 عدد مو دارد.

از وسط نیم حلقه پشت سینه آخر تا انتهای نیم حلقه هشتم شکم یک نوار طولی فرو رفته امتداد دارد که در طرفین هر یک از آنها بترتیب دو نقطه برجسته مختوم به موی ریز قرار دارد اندازه موها در طرفین نیم حلقه اول پشت شکم کوچک و بتدریج در نیم حلقه‌های آخر شکم بلندتر می‌گردد.

در انتهای حلقه نهم، شکم دو عدد خار وجود دارد که نوک آنها بطرف عقب امتداد دارد.

مناطق انتشار این سرخرطومی در ایران برای اولین مرتبه از مزرعه چغندرقند رضاآباد ساوجبلاغ جمع‌آوری گردیده است.

مناطق انتشار خارجی این آفت قزاقستان، آسیای میانه، قفقاز و جنوب شرقی روسیه مرکزی است.

در سالهای خشک مزارع چغندرقند دیم و کم آب قزاقستان مورد حمله قرار گرفته و خسارت شدیده دیده است.

طرز خسارت اصولا تغذیه حشرات کامل سرخرطومی از برگها و دمبرگهای چغندر صورت می‌گیرد و گاهی برگها را در اثر تغذیه مشبک می‌کنند که ممکن است با طرز خسارت سایر سرخرطومیها اشتباه شود ولی لارو این آفت داخل ریشه‌های چغندر شده و آنها را مورد حمله قرار می‌دهد.

خسارت لارو آفت را قبل از زرد شدن و یا پژمرده شدن بوته‌های چغندر نمی‌توان از بوته‌های سالم تشخیص داد.

مگر اینکه ریشه‌ها را از خاک بیرون آورند و دقیقا معاینه کنند.

در صورتیکه حمله آفت را قبل از زرد شدن و یا پژمرده شدن بوته‌های چغندر نمی‌توان از بوته‌های سالم تشخیص داد.

در صورتیکه حمله آفت شدید باشد در اواخر تابستان اکثر بوته‌های چغندر پژمرده می‌شوند و یا بطور کلی خشکیده و می‌پوسند.

در ایران صدمه این آفت در شهریورماه 1342 فقط در یک مزرعه آنهم در اراضی شن‌زار قریه رضاآباد ساو جبلاغ مشاهده شده است.

در این مزرعه 90% از ریشه‌های چغندرقند در مساحت 60 هکتار زمین آلوده به لارو آفت بوده و متجاوز از 50% ریشه‌ها بکلی خشکیده و فاسد شده بود.

تعداد متوسط لارو در داخل یک ریشه آلوده بین 20 تا 30 عدد است ولی در عده‌ای از آنها تا 93 عدد نیز دیده شده است.

علت حمله شدید آفت در این مزرعه قرار داشتن آن در محل اصلی سکونت آفت و شن‌زار بودن اراضی زیرکشت تا عمق 30 تا 40 سانتیمتری خاک و عدم رعایت فواصل آبیاری و مهمتر از همه هموار نبودن زمین زیرکشت و کم آبی بوده است.

محل‌های اصلی زندگی این سرخرطومی اراضی شن‌زار مشرف به دامنه کوهستان و تپه‌زارها و اراضی بایر است.

اصولا این آفت طالب زندگی در نقاط خشک است و بهمین علت در سالهائی که زمستان معتدل و خشک باشد شرایط زندگی برای آفت مساعد می‌شود.

محل تجمع و نشر و نمای این آفت علاوه بر چغندرقند بیشتر در نباتات هرز خانواده چغندر chenopodiaceae و خانواده Salsolaceae و خانواده Amaranthaceae می‌باشد.

گونه‌های مختلف علف هرزی که از خانواده‌های مذکور بیشتر مورد حمله قرار می‌گیرد توسط دانشمندان در کشورهای بیگانه (قزاقستان روسیه شوروی) مطالعه و تعیین گردیده که نام علمی آنها جهت اطلاع علاقمندان ذیلا ذکر می‌شود: Amaranthus retroflexus L.

Amaranthus a1bus L.

Amaranthus blitoides L.

Kochia scopacea Roth.

Salso1a kali L.

Ceratocarpus arenarius L.

Bassia hyssopifolia walk.

بنابراین اینطور نتیجه گرفته می‌شود که تراکم علفهای هرز مورد حمله مذکور و پستی و بلندیهای زمین و جنس خاک و عدم رعایت اصول زراعتی مخصوصا کم آبی از نقطه نظر انتشار و تراکم آفت دخالت دارد.

زیست شناسی مطالعه اجمالی طرز زندگی این آفت در سال 1342 پس از خسارت وارده به محصول و خشکیدن 50% بوته‌های چغندر آلوده در اوایل شهریورماه شروع شد و در آن موقع تعدادی از ریشه‌های آلوده جمع‌آوری گردید.

در تاریخ 2/6/42 عده‌ای از لاروها در داخل ریشه تبدیل به شفیره گردید و پس از 20 روز حشره کامل آنها در شرایط طبیعی خارج گردید.

در تاریخهای 27/9/42 و 15/11/42 ریشه‌های آلوده به آفت دوباره بازرسی و ملاحظه گردید که حدود 80% لاروها زمستان را در داخل ریشه بصورت حشره کامل درآمده و حدود 20% بقیه نیز بصورت لاروهای سنین مختلف در ریشه‌های آلوده زمستان گذرانی می‌کنند و با اینکه سرمای سخت زمستان سال 1342 تا حدود منهای 19 درجه سانتیگراد در کرج رسید تلفاتی در لاروها و حشرات کامل داخل ریشه‌های آلوده در شرایط طبیعی دیده نشد.

آفت مذکور در مناطق مختلف چغندرکاری کشورهای آسیای میانه توسط دانشمندان حشره‌شناس شوروی طی سالهای 1933 و 1960 مطالعه شد و طرز زندگی آن تا حدی روشن گردیده است.

طبق مطالعات علمای مذکور سوسک‌ها در اوایل اردیبهشت از اماکن زمستانی خارج می‌شوند و در حدود محل‌های سکونت اصلی شبها به علف‌های هرز و با مزارع چغندرقند هم جوار پرواز و جفتگیری می‌کنند.

در موقع جوانه زدن چغندرقند از برگهای اولیه نبات و ساقه‌ها تا مدت چند شب قبل از تخمریزی تغذیه می‌کنند.

مثلا در موارد متعدد جفتگیری سوسکها در نیمه اول اردیبهشت ماه و تخم‌ریزی آنها در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد دیده شده است.

بطور کلی دوره تخمریزی سوسک‌ها طولانی و از اواسط اردیبهشت تا اواسط شهریور ماه طول می‌کشد.

سوسکها از نور گریزانند و تمام مدت روز از زیر کلوخه‌های خاک و اطراف ریشه چغندرقند بسر می‌برند.

چنانچه هوا ابری و یا تیره باشد روزها نیز فعالیت و پرواز می‌کنند.

جفتگیری آنها در داخل خاک و در اطراف ریشه نیز بکرات دیده شده است.

پرواز سوسکهای ماده در بهار کوتاه و موضعی می‌باشد و اغلب در حدود نقاط اصلی محل سکونت می‌باشد.

عمق پناهنده شدن سوسکها در خاک پای ریشه چغندر بستگی به درجه حرارت هوا و جنس خاک دارد.

هر اندازه درجه حرارت در تابستان بالاتر رود و خاک زراعتی شنی باشد سوسکها به عمق بیشتری در داخل خاک پایین می‌روند.

سوسکها روزها از سطح جدا ریشه چغندر در خاک تغذیه می‌کنند و در مواقع غروب به سطح خاک می‌آیند و قسمت‌های سبز نبات را از قبیل جوانه و دمبرگ مورد حمله قرار می‌دهند.

گاهی نیز قسمت‌های جویده شده را بزمین ریخته و روزها از آن تغذیه می‌کنند.

در موقعی که ریشه چغندر تشکیل شده باشد سوسکهای ماده بیشتر دوره زندگی را در اطراف ریشه چغندر بسر می‌برند و در همان جا جفتگیری و تخمریزی می‌کنند.

در تابستان هر قدر هوا گرم‌تر باشد میزان تغذیه سوسکها از ریشه در خاک بیشتر می‌شود.

سوسک‌ها تخم‌هایشان را در ریشه چغندر می‌گذارند.

برای این عمل ابتدا وسیله خرطوم خود از سطح ریشه تغذیه می‌کنند و سوراخهای کوچک سطحی ایجاد می‌نمایند و سپس تخم خود را که آغشته به ترشحات تناسلی است در سوراخ‌های مزبور قرار می‌دهند.

تخمگذاری سوسک‌ها در ریشه‌ای که تغذیه نشده باشد بسیار کم است.

تخم‌ریزی سوسکها پراکنده و انفرادی است.

مدت نشو و نمای تخم در ریشه 7 تا 10 روز طول می‌کشد.

لارو سن یک پس از خروج از تخم از راه سوراخ تخمگذاری شده بداخل ریشه نفوذ می‌کند.