مقدمه
زهکشی آب قسمت پایین منطقه ریشه، D [mmd-1] ازطریق الگوی تحلیلی سیزون و سایرین (1980) محاسبه شد که بر اساس مقادیر مشخص شده برای خواص هیدرولیک خاک است. الگوی زهکشی از معادله ریچارز بدست میآید که حرکت و جابجایی عمودی آب را از طریق خاک یکنواخت توصیف میکند:
(5)
که مقدار آب حجمی [m3m-3] است، k (قابلیت) هدایت هیدرولیکی [ms-1] است، H، رأس کلی هیدرولیکی [m]است که پتانسیل ماتریک خاک h[m] منهای رأس گرانشی کلی و z[m] شامل میشود و t زمان [s] است. برای یک «گرادیان یا شیب واحد» دررأس پتانسیل کلی، یعنی Dh /dz ، و رابطه مناسب ، سیزون وسایرین(1980) نشان دادند که ما میتوانیم یک رابطه خطی بین عمق کلی آب در نمای خاک، W[m]، و لگاریتم زمان [t]پیشبینی کنیم،
(6)
هم y وهم C عوامل وابسته به خاک هستند. معادله (6) زهکشی آزاد از یک نمای خاک یکنواخت را فقط تحت تأثیر جاذبه و در غیاب یک جدول آب کم عمق تخمین میزند. برای این بررسی و مطالعه، ما مورد یک تابع هدایت هیدرولیکی با قانون توان شکل زیر را بررسی میکنیم:
(7)
که و KS به ترتیب حداکثر مقادیر هدایت هیدرولیکی و مقدار آب خاک را نشان میدهند، و یک عامل شیبی است که نشان میدهد وقتی آب زهکشی میشود، هدایت هیدرولیکی چقدر سریع کاهش مییابد. این معادله، از بکارگیری تابع هدایت با قانون توان ما پیروی میکند (سیزون و سایرین)، که در آن داریم:
(8)
برای اهداف عملی، ما علاقمند به میزان کلی آب ذخیره شده در منطقه ریشه هستیم، بنابراین Z = ZR، عمق ریشهها، را تعیین میکنیم. میزان آب زهکشی شده در زیر منطقه ریشه، D[m/d]، در مدت زمان یک روز بعداً به صورت زیر محاسبه میشود:
(9)
که wi[m] میزان آب ذخیره شده در سطح مقطع خاک، بین سطح خاک و عمق ZR، در روز قبلی است. پارامترهای فشرده مورد نیاز برای ارزیابی زهکشی آبی که از منطقه ریشه خارج میشود، سه مقدار ثابت C,A,y هستند.
چاپاز (1987) نشان داد که معادله (9) توصیف خوبی از زهکشی پایین منطقه رشد پیچک کیوی و مرتعی که در خاک پوکِکُهی رشد میکنند، در اختیار میگذارد.
خواص خاک
برای ارزیابی این زهکشی خاک خارج از منطقه ریشه نیاز به دو خاصیت خاک میباشد. اول اینکه از یک تراوایی سنج دیسکی (پروکس و وایت، 1988) برای بدست آوردن یک توصیف در جای اصلی خود هدایت هیدرولیکی خاک در حدود رأس فشار 20- تا حدود mm 150- استفاده شد، که نزدیک به اشباع است. دادهها و اطلاعات تراوایی سنج دیسکی مقیاسی از هدایت هیدرولیکی خاک های اشباع شده، ks[ms -1] را فراهم میسازند. این خاصیت در کنترل ورود آب به خاک ونیز حرکت روبه پایین آب توسط جاذبه ضروری و مهم است. ما همچنین نیاز به ویژگی حفظ و نگهداری آب خاک داریم چون این خاصیت، توانایی خاکها را برای «نگهداری آب» در سوراخ ها و منفذهای خاک تحت تأثیر خود قرار میدهد. دادهها و اطلاعات مختص ویژگی های حفظ و نگهداری آب خاک با استفاده از آمیزه ای از دستگاه هاین و اندازهگیریهای صفحهای فشار نمونههای خاک تعیین شدند (جیم وات). یک رابطه بروکس وکُرِی برای منحنی حفظ و نگهداری آب هماهنگ شد و برای ارزیابی و برآورد پارامتر معادله 7، فرم تقریبی تابع هدایت هیدرولیکی (ون گنوشتن ، 1980) مورد استفاده قرار گرفت.
تجزیه و تجلیل آماری محاسبات تعادل یا توازن آب
ماهیت نامشخص بارندگی در طول ماههای تابستان برنامهریزی آبیاری را مشکل میسازد. برای برآورد تغییرپذیری در هریک از مؤلفه های تعادل یا توازن آب، از یک روش آماری استفاده میکنیم. برای تعیین شرایط آبیاری، بریک اساس سالانه برای هر یک از محصولاتی که در منطقه پوکِِکُهی رشد میکنند، از یک دوره 4 هفته ای برای هر یک از ماههای سال استفاده کردیم.
با توجه به محاسبات توازن آب دراز مدت، یک توزیع احتمال برای کل بارندگی، آبیاری کاربردی، مصرف آب محصولات و زهکشی ایجاد کردیم که برای هر دوره 28 روزه در سرتاسر سال صورت میگیرد. بخاطر «زمان انتظار» ویژه بین زمان های زهکشی و بارندگی که در الگوی گاما تلویحی است، توزیع های زهکشی و بارندگی با یک تابع چگالی احتمال گاما (PDF) مقایسه میشوند (لارسن و مارکس، 1986). توزیع های متناظر آبیاری و مصرف آب محصولات با یک تابع چگالی احتمال گاوسی مقایسه میشوند. جزئیات تابع های PDF نرمال و گاما در ضمیمه یا پیوست بیان میشوند.
ما از تابع های PDF گاوسی و گاما استفاده میکنیم، که میتوان برای ارزیابی ریسک یا احتمال خطر مربوط به هریک از مؤلفههای توازن آب و نیز برای تعیین آبیاری موردنیاز برای رسیدن به نیازهای محصول در 4 تا از 5 مورد، از طریق انحراف معیار و میانگین نمونه محاسبه کرد.
ولی با این همه، این تعریف دیسک یا خطر برای شرایط و نیازمندیهای آبیاری بدین معناست که یک شانس 20درصد وجود دارد که آب کافی برای برآورد کردن شرایط و نیازمندیهای محصول اختصاص داده نخواهد شد. ولی نتایج بدست آمده میتوانند برای تعیین نیازمندیهای آب برای سطح از پیش تعیین شده ریسک مورد استفاده قرار گیرند.
نتایج
برآوردهای مصرف آب گیاهان برای برخی محصولات مزرعهای ویژه منطقه اُکلند حاصل شدند. محصولاتی که ما آنها را بررسی کردیم، عبارت بودند از: علف مرتعی، باغهای برگ ریز، به اضافه تک محصولات پیازها، سیبزمینیها، اسکواش (نوعی کدوی مسمایی) و کلم. همچنین یک محصول سالانه سبزیجات برگ سبز را نیز بررسی کردیم. ما در ابتدا میانگین محاسبات توازن آب یک علف مرتعی را که در منطقه پوککهی رشد میکند را نشان خواهیم داد. الگوی فصلی توازن آب برای مرتعی که در یک خاک محلی در آب و هوای پوککهی رشد میکند.