خیار
طبقه بندی مبدا و تاریخچه
خیار Cucumis sativus و طالبی متعلق به یک جنس می باشند خیار احتمالا بومی اسیا و افریقا بوده و شواهی در دست است که در غرب اسیا حداقل برای مدت 3000 سال کشت و زرع می گردیده است .
خیار برای یونانیها و رومی های قدیم که انرا به اروپا معرفی کردند شناخته شده بود .
در امریکا از زمان سکونت مهاجرین اولیه پرورش ان متداول بوده است .
وسعت و اهیمت
تولدی خیار در طی سالها افزایش یافته و در درجه هشتم از لحاظ سطح زیرکشت و در درجه دهم از نظر ارزش در بین 22 نوع سبزی عمده در سال 1977 بوده است .
سطح زیر کشت برای خیاری که بطور تازه عرضه می گردد حدود 20250 هکتار تا سال 1969 نسبتا ثابت باقی ماند لیکن به 21024 هکتار در سال 1977 افزایش پیدا نمود .
ارزش کل از 14269000 دلار در سال 1949 به بیش از 55400000 دلار در سال 1977 افزایش یافت .
سطح زیر کشت خیار برای تهیه خیار شور از 55125 هکتار به 39270 هکتار بین سالهای 1949 و 1959 کاهش یافت و به 50220 هکتار در سال 1977 افزایش پیدا نمود .
ارزش محصول خیارشور از 16995000 دلار در سال 1949 به 79244000 دلار در سال 1977 افزایش زیادی یافت .
ایالات فلوریدا و کارولیناها در مورد تولید خیاری که بطور تازه ببازار عرضه می شود پیشتازهستند .
در حالی که کارولیناها و میشیگان از لحاظ تولید خیار برای خیار شور و ارزش آن پیشتاز هستند .
حداول 20-1 و 20-2 فصل برداشت شف سطح زیرکشت َ، تولید و ارزش در ایالت مختلف را نشان می دهد در حالی که شکل 20-1 نحوه پراکندگی و آمار نحوه عملکرد کل خیار در سالهای 1977 -1949 را عرضه می کند .
خیار یکی از سبزیهای معروف دنیاست .
مبدا و مشنا اصلی خیار کاملا مشخص و معلوم نیست ولی به اح تمال زیاد بومی مناطق گرمسیری اسیا و افریقا می بشاد ، زیرا بیشاز 3000 سال است به عنوان غذا در آن مناطق کشت می گردد .
نوشته ها نشان می دهند که در 100 سال قبل از میلاد مسیح خیار به وسیله سفیر چین از ایران به کشور چین برده شده است .
یونانیان و رومیها آن را می شناختند .
این گیاه در قرن نهم به فراسنه معرف شد و از آ« پس در آن جا کشت گرددی .
سپس در قرن چهاردهم کشت خیار در انگلستان متداول گشت .
سرخ پوستان آمریکا آن را می شناختند و به ک شت آن می پرداختند .
روند کار در راندمان تولید
کاشت ، کودشیمایی ، مبارزه با آفات و برداشت خیار احتیاج به میزان قابل توجهی نیروی اناسنی دارد .
بین سالهای 1939 و 1959 احتیاج به کارگر برای هر هکتار جهت تولید یاری که به طور تازه به بازار عرضه می گردید از 314 ساعت کار به 282 ساعت کاهش جزئی یافت و به 180 ساعت کار در سال 1977 تقلیل پیدا نمود در طی دوره 1977-1939 بهبود ماشین آلات و عملیات زراعی نتیجه حاصل از یکساعت کار را 342 درصد اضافه نمود برداشت مکانیکی سبب تداوم این افزایش خواهد شد .
مشخصات گیاه شناسی
خیار از جنس Cucumis می باشد و نام علمی آن Cucumis sativus L است .
حدود 30 گونه آن را در اسیا و افریقا یافته اند .
یکی از گونه های این جنس تولید نووعی خیار می کند که در انگلیس به آن جرکین می گویند.
و نام علمی آن Cucumia anguria L می باشد .
این نوع خیار که در مناطق گرمسیری امریکای جنوبی کشت و مصرف می گردد .
دارای میوه ی تخم مرغی شکل است که طول ا« بین 3 تا 7 سانتی متر می باشد .
میزان خار روی میوه آن بیشتر از خیار معمولی است .
خیار دارای ساقه ی خزنده و کشیده می باشد که ممکن است طول بوته آن روی زمین از 2 متر هم تجاوز کند .
امروزه در نتیجه اصلاح ارقامی از خیار به وجود آمده است که تولید بوته ی کوتاهی می کند این نوع خیار مناسب کشت در باغچه و گلدان است .
برگهای بوته خیار بسیار پهن و بزرگ می باشد که به وسیله دمبرگ طولانی و به صورت متناوب به ساقه (تتوخالی) متصل شده است .
خیار گیاهی است یک پایه ولی گلهای نر و ماده آن از هم جدا هستند .
در ابتدا تعداد گلهای نر بیشتر ازماده است .
گلهای ماده فقط یک روز قابلیت تلقیح خود را حفظ می نمایند .
ارقامی از خیار وجود دارد که فقط گلهای ماده تولید می کند و به آنها ماده زا می گویند .
امروزه این نوع را از طیق دو رگه گیری به وجود می اورند .
بوته های این نوع را از طریق دو رگه گیری به وجود می آورند .
بوته های این نوع خیار زودرس تولید می کنند و تعداد بذر در هر میوه کمتر از انواع دیگر خیار می باشد .
همچنین تراکم میوه روی بوته زیادتر از نوع معمولی است بنابراین دارای عملکرد بیشتری می باشد .
البته این نوع خیار مخصوص کشت و پرورش در داخل گلخانه و همچنین کشت و برداشت به صورت مکانیزه است .
میوه آن باریک ، طولانی و اغلب بدون بذر می باشد .
ممکن است میوه ها از طریق بکرزایی به وجود ایند .
یعنی بدون عمل گرده افشانی میوه حاصل می شود .
ولی اگر این نوع بوته با سایر انواع خیار کاشته شود َ، تولید میوه با بذر می نماید .
امروزه با محلول پاشی بوته های ماده زا با اسید جیبرلیک توانسته اند باعث بوجود آمدن گلهای نر گردند .
در این صورت با ظهور تعداد کمی گل نر روی بوته ی ماده زا سببمی گردد که گلهای ماده خود گشن شوند .
گلهای ماده خیار به وسیله ی سایر گیاهان تیره کدوییان مانند کدو و هندوانه تلقیح نمی شود .
متخصصین اصلاح نباتات از این رقم بیشتر برای اصلاح خیار استفاده می کنند .
زرا کار کردن با این نوع بسیار ساده است چون مزاحمتی از ناحیه ی گلهای نر ندارند .
تهیه بذر دورگ نسل اول از این طریق بسیار آسان است و فقط کافی است که بین آنها پایه های معمولی خیار کاشته شود .
گذاشتن تعدادی کنوی زنبور عسل به این امر کمک می کند .
بذری که روی پایه مادری تشکیل می شود بذر دورگ نسل اول است .
بوته ی خیاری که نسبت به بوته سایر گیاهان تیره کدوییان کوچکتر است بوته خیار ککردار و رونده می باشد .
میوه خیار سه حجره ای است .
سطح میوه در ابتدا پر از خار خیلی ریز می باشد که به تدریج که میوه می رسد از مقدرا خارها کاسته می شود طول عمر بوته ی خیار خیلی کوتاهتر از طول عمر بقیه گیاهان این تیره است .
تلخی ته خیار و گاهی اوقات در تمام خیار معلول وجود ماده ای تلخ به نام کوکوربتاسین است .
این ماده دارای انواع مختلفی است و به شکل مونوگلیکوزید و آگلیکون در گیاه یافت می شود .
بیشتر این ترکیبات را در میوه و ریشه گیاه می توان یافت .
برگ و ساقه تهی از این ماده است .
در افریقای جنوبی و استرالیا از آن به عنوان دارو و در معالجه بعضی از بیماریها استفاده می کنند .
گاهی این ماده موجب مسمومیت می شود .
آب و هوای مناسب
تمام سبزیهای تیره کدوییان گیاه فصل گرم می باشند و در هوای گرم نتیجه مطلوب میدهند .
ولی خیار در هوای کمی خنک رشد بهتری دارد و نسبت به هوای بسیار گرم مقاوم نیست .
بعضی خیار را جزء گیاهان فصل خنک محسوب می کنند البته در عمل هم خیار یک محصول بهاره و پاییزه است .
ولی نسبت به سرما بسر حساس می باشد و سرمای اوایل پاییز برگهیا آن را ضایع کرده بوته آن را خشک می کند .
بهترین دما برای جوانه زدن آن بین 17 تا 20 درجه سانتیگراد می باشد موقعی به کشت خیار اقدام می کنیم که دمای متوسط روزانه بین 20 تا 24 درجه سانتی گراد باشد .
در مناطقی که چنین دمایی تامین نمی شود (کشورهای اروپایی) از گلخانه استفاده می شود .
خیار یک محصول فصل گرم است و گیاهان جوان آن توسط یخبندان شدیدا اسیب می بیند .
بهرحال خیار را در همه جای ایالت متحه می توان پرورش داد .
زیرا این محصول در یک دوره نسبتا کوتاهی می رسد میانگین درجه حرارت روزانه بین 18 تا 24 درجه سانتی گراد برای رشد خیار مناسب ترین می باشد .
لیکن مانند طالبی حرارت برای خیار از عوامل بسیار مهم و اساسی نیست .
انتخاب ارقام و بذر
ارقام
رقم هائی باید انتخاب شود که رشد زیاد ، عملکرد خوب ، مقاوم به بیماری و واجد صفات بازار پسند باشد .
همچنین انتخاب رقم بستگی به مصرف مورد نظر دارد .
پاره ای از رقم ها برای مصرف تازه مناسب ترین بوده و سایرین خصوصا برای تهیه خیار شور مطلوب هستند .
هیبریدهای ماده
رقم های هیبریدی که دارای عامل ژنتیکی ماده زائی هتستند ایجاد گردیه است معمولا خیار گیاهی یک پایه است که گلهای نر و ماده بطور جداگانه روی یک گیاه ظاهر می شود .
گیاهانی که دارای عامل زنتیکی ماده زائی می باشند فقط گلهای ماده تولید می نمایند .
این خصوصیت ژنتیکی در لاین های اصلاح نباتات وارد گردیه و می توان آنرا در نسلهای بعدی با کاربرد اسید جیبر الیک بر روی گیاهان به منظور تولید چندگل نر برای خود گشنی نگهداری نمود .
در بسته های بذر تجارتی میزان کمی از بذر یک رقم استاندارد اضافه می گردد .
تا گروه برای گرده افشانی را تامین نماید .
هیبریدهای ماده زودرس تر با میوه های تراکم یافته روی بوته و دارای عمل کرد بیشتر از رقم های استاندارد می باشند .
شاید این رقم ها نسبت به شرایط نامساعد حساس تر از سایر رقم ها باشند لیکن خصوصا برای برداشت مکانیکی بسیار نامناسب هستند .
تامین بذر استفاده از بذر خوب بیشترین اهمیت را دارد .
زیرا کیفیت بذر ممکن است عامل موفقیت و شکست د رتولید محصول باشد .
اختلاف در قیمت بین بذر با کیفیت بالا و کیفیت پایین در مقایسه با اختلاف در نتایج بسیار ناچیز است بذر را باید از موسسات فروش بهترین بذر خریداری نمود .
قیمت بذور هیبرد نسل اول معمولا چندین برابر ارقام استاندارد می باشد .
تولید کننده باید تشخیص دهد که آیا این قمیت اضافی بذر هیبرید توسط یکنواختی و رشد بیشتر بوته های حاصل از این بذور جبران خواهد شد توصیه می شود که بذر هیبرید در یک مقیاس کوچک در مقایسه با رقم های استاندارد کاشته گردد تا ارزش آنها معین شود .
بیشترین میزان بذر خیار در کالیفرنیا کلرادو و میشیگان تهیه می شود .
اگر جه میزانی از بذر نیز در سایر مناطق تولید خیار بطور محلی تولید می گردد .
خاک خیار را می توانیم در هر نوع خاک بکاریم .
اگر زودرسی مورد نظر باشد خاکهای شنی را انتخاب می کنیم به شرطی که از نظر مواد غذایی تهی نباشند .
چنانچه کمیت محصول مورد توجه باشد بیشتر از خاکهای سنگین استفاده می شود / خاکهای سیلتی لومی و رسی لومی برای این منظور بسیار مناسب است .
در هر صورت خاک باید از نظر مواد غذایی و به خصوص هوموس غنی باشد .
خاک باید از زهکشی خوبیب برخوردار و آب تحت الارضی پایین تر از یک متر باشد .
چون ریشه خیار ممکن است تا عمق یک متری نیز قرار بگیرد .
البته ریشه های فعال بیشتر در عمق 60 تا 70 سانتی متری قرار دارند .
Ph مناسب برای رشد خیار بین 5/5 تا 7/6 می باشد .
آماده سازی خاک خاک مناسب تقریبا خیار را می توان روی هر خاک خوبی پرورش داد .
یک خاک سبک ، لومی با زهکش خوب که دارای میزان زیادی مواد آلی بوده و حاصلخیز است برای خیار یش رس بسیار مطولب می باشد اگر چه خیار خاکهای قویا اسیدی را به خوبی تحمل می نماید لیکن بهترین نتایج هنگامی که واکنش خاک بین pH 5/5 و 8/6 است بدست می آید .
تهیه بستر بذر تهیه خاکهای سبکی که برای تولید خیار مورد استفاده قرار می گیرد نسبتا آسان است بهرجهت هر چه بستر کاملتر آماده و تهیه گردد کولتیواتورزنی و کارکردن بر روی محصول اسانتر خواهد بود .
شخم زدن ، دیسک زدن و دندانه کشیدن از عملیات لازم است زمان شخم و شکستن کلوخه ها د رمناطق بر حسب زمان کاشت متفاوت می باشد .
برای مثال در ایالت کارولینای شمالی جایی که تاریخهای کاشت از 5 فروردین تا 21 فروردین است .
شکستن زمین در طی اسفند صورت می گیرد .
در جنوب زمین خیارکاری را به صورت بستر مرتفعی جهت تامین زهکش در می آورند .
ارتفاع بستر بذر بستگی به موقعیت زهکشی دارد .
در خاکهای با زهکشی خوب زمین را به طور مسطح شخم زده و با ادغام هر 2 یا 4 شیار با یک شخم برگردان و کشیدن مرزبند بسترهای ردیفی تقریبا مسطح ایجاد می نمایند .
بالا آوردن ردیفها معمولا هنگامی که کودشیمیایی داده شده انجام می شود .
دندانه زدن و ماله کشی نهائی درست قبل از کاشت صورت می گیرد .
در خاکهایی که دارای زهکشی ضعیف تری است بسترهای مرتفع هنگامی که زمین برای اولین بار شخم زده می شود ایجاد می گردد و درست قبل از زمان کاشت بر روی این بسترها دو مرتبه کارکرده و ماله می کشند .
در قمست های دیگر زمین را شخم کرده دیسک و دندانه زده و بذر در قسمت های مسطح یا شیارهای کم عمق کشت می گردد .
کود شیمیایی و کودحیوانی کود شیمیایی خیار محصولی است که رشد سریع مینماید و باید مواد غذایی و رطوبت برای تداوم و رشد سریع ان بخوبی تامین شده باشد .
این محصول احتیاج به 34 تا 50 کیلوگرم ازت برای هر هکتاردارد به خاکهی در معرض شستشو ازت بیشتری باید داد که قسمتی قبل از کاشت و بقیه به عنوان کود سرک داده می شود .
در خاکهایی که با حاصلخیزی متوسط خیار احتیاج به حدود 78 کیلوفسفر و حدود 130 کیلو پتاسدر هکتار دارد این مواد غذایی باید قبل از کاشت داخل خاک شوند .
کود حیوانی کود حیوانی منبع خوبی از مواد آلی و حاصلخیز خاک می باشد نظر باین که کود حیوانی فعلا گران بوده و باسانی در دسرس نیست بنابراین ترکیبی از کود سبز و کودهای شیمیایی تجارتی بمنظور برآوردن احتیاج های محصول بکار می رود زمانی که میزان کمی از کد حیوانی در دسترس باشد مخلوط کردن آن با خاک زیر ردیف ها مفید خواهد بود .
گیاهان تابستانه اصلاح کننده خاک مانند سوژا ، لوبیا چشم بلبلی ف یا نوعی لگوم توصیه می گردد .
اینها را باید پس از رشد کامل لیکن قبل از رسیدن و چوبی شدن بزیر خاک برگردانید برای خیار پیش رس چاودار بعنوان یک گیاه پوششی زمستانه مناسب بوده و باید 3 یا 4 هفته قبل از زمان کاشت بزیرخاک برگردانده شود .
خیار نسبت به دو نوع کود دامی و شیمیایی عکس العمل مثبت نشان می دهد مقدار کود دامی برای این گیاه به عواملی چون حاصلخیزی خاک ، میزان کود دامی داده شده در کشت قبلی ؛ نوع کشت قبلی و بالاخره قرار دادن گیاهان تیره بقولات در تناوب زراعی بستگی دارد .
اگر از نظر مصرف کود دامی محدودیتی نداشته باشیم می توانیم 20 تا 25 تن در هکتار کود دامی به زمین بدهیم .
چنانچه کود دامی به این اندازه در اختیار نداشته باشیم می توانیم به میزان 8 تا 10 تن در هکتار فقط در اطراف بوته کود بدهیم .
کودهای شیمیایی از ته ، فسفر و پتاسه برای خیار مناسب می باشند .
در خاکهای شنی در مقایسه با خاکهای سنگین باید مقدار بیشتری کود در نظر گرفته شود .
مقدار 100 تا 120 ک یلوگرم ازت و 150 تا 180 کیلوگرم فسفر و حدود 70 تا 80 کیلوگرم پتاسیم در هکتار توصیه می شود .
البته مقداری از کود ازته را نیز به صورت سرک به خاک می دهیم .
کود سرک را می توان در دو یا سه مرحله به زمین اضافه کرد .
اولین مرحله وقتی است که شاخه های فرعی شروع به رشد می کنند .
در هر مرتبه می توان بین 40 تا 60 کیلوگرم کود ازته به زمین داد .
ازت در رشد رویشی و همچنین رشد میوه نقش مهمی دارد .
ازمایشهای مختلف نشان داده است که علاوه بر عناصر اصلی عنصرهای مس و آهن نیز برای مزرعه خیار ضروری می باشند .
ولی مدارکی موجود نیست که زمینها کمبود این عناصر را نشان بدهند .
تهیه زمین چون ریشه خیار رشد عمیقی دارد و مکن است تا یک متر هم برسد لذا مزرعه خیار باید عمیقا شخم بخورد .
در مناطق سردسیردر فصل پاییز اقدام به شخم عمیق می کنند در صورت استفاده از کودهای دامی تازه ، باید آن را در پاییز به زمین بدهیم .
هر موقع که هوا مساعد گرددی در اواخر اسفند یا اوایل بهار اقدام به دیسک سنگین می کنیم .
توصیه می شود به جای دیسک شخم زده شود سپس زمین به جوی و پشته تبدیل گردد اگر کود شیمیایی به زمین می دهیم باید قبل از آماده کردن جوی و پشته آن را به زمین اضافه نماییم .
طول جویها به نوع زمین بستگی دارد .
کاشت تاریخ های کاشت نسبت به شرایط آب و هوایی متفاوت است خیار به آسانی توسط یخبندان آسیب می بیند نتیجتا کاشت در مزرعه باید تا زمانی که خطر یخبندان مرتفع گردد بتاخیر افتد بعضی از کشتکاران با تجربه دو یا سه کاشت فاصله یک هفته از یکدیگرانجام می دهند که اولی حدود ده روز ، قبل از میانگین تاریخ اخرین یخبندان کشنده یم باشد .
اگر اولین کاشت توسط یخبندان از بین نرود یک محصول بسیار پیش رس تولید می نماید .
اگر اولین کاشت از بین برود پرورش دهنده هنوز می تواند از تاریخ های کاشت بعدی استفاده نماید .
در بعضی از نقاط خیار را هنوز بصورت کپه ای می کارند لیکن در غالب کشتزارهای تجارتی کشت بصورت ردیفی می باشد .
زمانی که از روش کپه ای استفاده می شود چندین بذر در هر کپه کشت شده و بعدا گیاهان تنک می گردند فاصله ها از 2/1×5/1 متر تا8/1×4/2 متر متفاوت است در روش ردیفی بذر بوسیله بذرکار وی ردیف کاشته می شود .
فاصله بین ردیفها از 2/1 تا 4/2 متر متغیر است .
اگر خیار بطور کرتی کشت شود عرض کرتها 2/1 تا 8/1 متر است .
در زمین هایی که قبلا بستر ایجاد شده بسترها محدودا در زمان کاشت آماده گردیده و بذر در یک ردیف در مرکز بستر کاشت می شود .
عمق بذرکاری بسته بنوع و شرایط رطوبت خاک تغییر کرده و معمولا به طور میانگین حدود 2/1 سانتی متر می باش .
بسته به فاصله بین ردیفها و روش مورد استفاده بین 2/2 تا 4/4 کیلو بذر برای کاشت یک هکتار مورد احتیاج است .
کاشت خیر برای تهیه خیار شور با تراکمیاز 61750 تا 74100 بوته در هکتار با فاصله ردیفها بین 1 تا 50/1 متر و فاصله بین گیاهان 12 تا 15 سانتی متر عملکرد رضایت بخشی داده است .
با کاشت دقیق حدود 2/2 کیلو بذر برای هر هکتار مورد احتیاج است .
کاشت در روش تک برداشتی تراکم 197600 تا 247000 بوته در هکتار برای عملکرد متوسط در روش تک برداشتی لازم است .
در بعضی موارد بسترهای چهار ردیفه که بنحوی فضاهای پهن تری بین بسترها برای عبور ماشین آلات و وسایل را امین می کند مطلوب بودهاست در ایالت کالیفرنیا که آبیاری شیاری به طور وسیعی مورد استفاده است ردیفهای دوقلو ، بفاصله 30 تا 35 سانتی متر از یکدیگر بر روی بتسرهای یک متری در حالی که 20 عدد گیاه در هر متر ردیف وجود داشته رضایت بخش بوده است .
از سیستم واحد حرارتی ممکن است برای تعیین فواصل زمانی کاشت قطعات مختلف جهت برداشت بترتیب کاشت استفاده نمود با تفریق درجه حرارت پایه از میانگین درجه حرارت روزانه می توان واحدهای حرارتی را تعیین نمود بررسی ها نشان داده که افزوده شدن 56 تا 42 واحد حرارتی برای جوانه زدن و به طور کلی 470 تا 560 واحد حرارتی از کاشت تا برداشت لامز است با یادداشت برداری از میانگین درجه حرارت روزانه در زمانی که جهت برداشت مورد نظر است و ظرفیت روزانه ماشین آالت برداشت واحدهای حرارتی بین کاشت ها را می تان تعیین نمود .
برای مثال اگر میانگین درجه حرارت روزانه در زمان برداشت 24 درجه سانتیگراد باشد .
محصول 11 واحد حرارتی روزانه تا زمان رسیدن جمع آوری می کند .
این میزان باید بین فواصل تاریخهای کاشت رعایت گردد .
ارقام از لحاظ واحدهای حرارتی مورد احتیاج برای رسیدن متفاوت اند و تغییراتی ممکن است نسبت به محل جغرافیایی و فصول وجود داشته باشد .
کاشت چون بوته خیار نسبت به سرما حساس می باشد کاشت ان تا برطرف شدن خطر بیخبندان به تعویق می افتد .
وقتی که زمین به جوی و پشته تبدیل می شود جویها را پر از آب کرده به محض گاورو شدن زمین و هنگامی که بتوان در مزرع ه کار کرد بذور به صورت کپه ای در بالای داغ آب کاشته می شود .
نحوه ی عمل این ترتیب است که بذور قبلا خیسانده می شوند (حدودا 24 ساعت ) و با سربرداری از بالای داغ آب با ایجاد حفره ای به عمق 3 تا 4سانتی متر تعداد 3 تا 4 عدد بذردر داخل حفره گذاشته روی آن را با خاک مرطوب پشته و یا کف جوی می پوشانند .
فاصله ی دو کپه یا به عبارت دیگر فاصله ی دو بوته روی خط کشت بین 50 تا 70 سانتی متر در نظر گرفته می شود .
فاصله دو خط کشت برای خیار بین 8/1 تا 2 متر مناسب است .
توصیه می گردد که این فاصله کمتر از 2 متر در نظر گرفته نشود که هم بوته ها به اندازه کافی از نظر زمین در مضیقه نباشند .
و هم هنگام برداشت میوه آنها پایمال نشوند وقتی که بذور سبز شدند آبیاری انجام می شود .
یکی دو هفته بعد از کشت وقیت که بوته های 3 تا 4 برگه شدند اقدام به تنک کردن می شود .
البته برای این کار دو برگ اولیه یا لپه در نظر گرفته نمی شود .
نحوه ی تنک کردن به این صورت است که یا با ناخن بوته های اضافی از روی سطح خاک قطع می گردند و یا با قیچی باغبانی این کار انجام می شود .
در هر صورت به ریشه ی بوته های باقیمانده نباید صدمه ای وارد آید .
ریشه گیاهان این تیره بسیار حساس اند و به محض ک وچکترین صدمه بوته آنها خشک می شود و یکی از دلائل این است که این سبزیها نسبت به نشان کاری عکس العمل مثبت نشان نمی دهند همین مسئله است .
هر تعداد بوته که از بذور کاشته شده به وجود آیند باید به یک یا دو تقلیل یابند .
معمولا چنین مرسوم است که دو بوته را باقی می گذارند .
اگر هنگام کاشت دمای مناسب برای سبزشدن بذر وجود نداشته باشد بذور به طور سالم در خاک باقی می مانند هر موقع شرایط مساعد گردید جوانه خواهد زد .
اغلب مشاهده می شود که در اوایل بهار پس از کاشت خیار بر اثر بارندگیهای پی در پی روی بذر سله بسته می شوند و مانع از خروج جوانه از خاک می گردد .
در این صورت باید با بیلچه باغبانی یا نوک داس روی بذور را سله شکنی کنیم .
البته این کار باید با حوصله و دقت تمام انجام شود چون ممکن است درست در زیر محل سله بسته شده جوانه وجود داشته که اگر دقت نشود با نوک داس یا بیلچه آن قطع خواهد شد .
با قطع ساقه اولیه گیاه از دست می رود .
موقع کاشت بذر خیار در نواحی سردسیر یا بعد از برطرف شدن خطر سرمای بهاره و یا اواسط تابستان است که در این صورت اوایل پاییز محصول به بازار خواهد آمد .
در مناطق گرمسیری یکی اواخر تابستان اقدام به کشت می شود که اوایل و اواسط پاییز محصول آماده عرضه به بازار است .
و دیگری اوایل و یا اواخر زمستان که میوه اوایل بهار قابل بهره برداری است .
چنانچه از تونل پلاستیکی درمناطق گرمسیری (خوزستان) استفاده می شود .
می توان هر موقع در زمستان اقدام به کشت کرد .
دوره رشد و نمود خیار حدود 50 تا 80 روز می باشد .
این گیاه در مناطق جنوبی کشور (خوزستان ) 2 بار در سال کشت می شود ولی در نقاطی مانند جیرفت بین 2 تا 3 بار به کشت ان اقام می کنند .
مقدار بذر مورد نیاز برای هر کشت بین 2 تا 4 کیلوگرم در هکتار می باشد .
خیار را نمی توان نشا کرد چنانچه در نظر است در نقاط سردسیر زودتر به کشت اقدام شود باید 3 تا 4هفته قبل از آنکه هوای بیرونی مناسب برای کاشت باشد بذور را به طور انفرادی در ظرفهایی که پیت پات نام دارند کاشته شوند بعد از اینکه بوته ها 5 تا 10 سانتی متر رشد کردند بدون انیکه آنها آسیبی ببینند به محل اصلی منتقل می شوند .
لازم به یادآوری است که جنس این گلدآنهای کوچک از مواد آلی می باشد .
از این رو بوته را با گلدان درخاک می گذاریم به این ترتیب خیار را نشان کاری کرده بدون آنکه کوچکترین صدمه ای به بوته برسانیم البته هزینه تهیه این نوع نشا زیاد است ولی قیمت گران خیار زودرس جبران هزینه آن را خواهد کرد ممکن است گلدان های اماده شده در گلخانه نشا شوند که بدین ترتیب بوته های خیار روی تورهای سیمی یا نخی یا هر نوع قیم دیگر پرورش داده می شود .
چنانچه خیار به منظور برداشت میوه برای کارخانه های تهیه خیار شور کشت می گردد باید بوته های با تراکم بیشتری کشت شوند در این صورت فاصله ردیفهای کشت بین یک تا یک و نیم متر و فاصله دو بوته روی خطوط کشت حدود 20 تا 30 سانتی متر در نظر گرتفه می شود به این ترتیب حدود 60 تا 70 هزار بوته در هکتار خواهیم داشت .
کولتیواتور زنی و آبیاری کولتیواتورزنی کولتیواتور زنی باید بلافاصله پس از سبز شدن گیاهان شروع شده و با تکرار کافی برای پاینی نگهداشتن تعداد علفهی هرز و سست نگهداشتن خاک انجام شود .
کولتیواتور زنی اولیه ممکن است با ندازه قابل قبول عمیق باشد لیکن از آنجای یکه خیار دارای ریشه های سطحی است پس از اینکه ساقه های گیاه شروع به خوابیدن نمود کلیه کولتیواتورزنی ها باید سطحی بوده و خیلی نزدیک به گیاهان نباشد .
پاره ای از مواقع ساقه ها را می گردانند تا کولتیواتورزنی های بعدی امکان پذیر باشد .
لیکن وجین با دست ممکن است برای از بین بردن علفهای هرز مجاور بوته ها لازم باشد از علف کش ها برای کنترل علفهای هرز خصوصا در کاشت های متراکم می توان استفاده کرد .
گرده افشانی خیار برای انتقال دانه گرده از گلهای نر به ماده جهت تشکیل میوه احتیاج به حشرات عمدتا زنبور عسل چه بصورت وحشی و چه اهلی دارد .
در حومه قطعات جنگلی بزرگ با سایر زمینهای غیرمزروعی توده زنبورهای وحشی برای یک گرده افشانی خوب ممکن است کافی باشد .
اگر چه در سایر نواحی لازم است کندوهای زنبور عسل را در نزدیکی کشتزارهای خیار قرار داد یک کندو ممکن است تا 2/1 هکتار را گرده افشانی نماید .
آبیاری خیار در طول فصل رشد احتیاج به تامین مداوم رطوبت دارد .
بیشتین احتیاج در زمان میوه دهی است .
کمبود رطوبت در این زمان می تواند عملکرد میوه قابل ببازار را شدیدا کاهش دهد .
سیستم آبیاری بصورت شیاری در جایی که بتوان آنرا بکار برد بهتر است .
وقتی از سیستم آبیاری بارانی استفاده می شود آب باید در اوایل روز داده شود بطوری که خاک و برگها قبل از شروع شب خشک شود تا گسترش پوسیدگی میوه و بیماریهای شاخ و برگ کاهش یابد مراقبت از مزرعه خیار مبارزه با علفهای هرز به خصوص در اوایل رشد لازم و ضروری می باشد ولی بعد از بزرگ شدن بوته ها و پوشیده شدن سطح زمین از آنها این عمل یعنی مبارزه با علفهای هرز به حداقل کاهش می یابد .
آبیاری باید مرتب و منظم صورت گیرد .
کود سرک باید به طور مرتب داده شود .
یکی از مراقبتهایی که باید در مزرعه خیار انجام شود این است که به محض آنکه بوته ها به بیش از 30 سانتی متر رسیدند آنها را در جهت پشته ها قرار دهیم که بوته ها در جویها قرار نگیرند و فقط روی پشته ها حرکت کنند بعد از هر باد شدید باید بوته ها را مرتب و منظم کرد .
برداشت بر خلاف بعضی از سبزیهای این تیره که باید میوه های آنها کاملا برسند خیار را باید قبل از رسیدن کامل برداشت کرد .
اولین برداشت 60 الی 70 روز پس از کاشت می باشد .
برای نیل به این هدف باید مرتب در مزرعه گردش کرد و و خیارهای سبز قلمی را چید .
برداشت به فاصله دو تا سه روز از یکدیگر انجام می شود برداشت خیار برای خیار شور روزانه انجام می شود .
در امریکا پس از برداشت خیار بر اساس اندازه ، میوه ها درجه بندی می گردند , سپس شستشو شده واکس زده می شوند .
گرچه واکس زدن هزینه تولید را بالا می برد ولی این عمل از پلاسیدن و از دست دادن رطوبت خیار جلوگیری می کند .
خیارهای سبز ، قلمی ، ترد و خوش رنگ درجه یک محسوب می شوند و خیارهای دیگر در درحات بعدی قرار می گیرند .
ارقام خیار انواع مختلف خیار که در ایران کاشته می شوند عبارتند از : 1 –خیار معمولی که در اغلب نقاط ایران کاشته می شود و در اطراف تهران به نام خیار دولابی معروف است .
طول آن 10 تا 12 سانتی متر و قطر آن 3 تا 4 سانتی متر می باشد .
2 – خیار طارم که در تهران به نام خیار شمیرانی معروف است .
طول این نوع خیار بیشتر از نوع قبلیاست .
3 – خیار باسمنج : این نوع خیار فقط در استان آذربایجان کاشته می شود .
شکل ظاهری ان شبیه خیار چنبر است ولی خیار چنبر نیست و بسیار لذیذ و ترد می باشد .
4 – خیار اصفهان : رقمی است پاکوتاه و میوه آن بسیار معطر است .
طول میوه آن حدود 10 سانتی متر با رنگ سبزتیره است و بسیار پر محصول می باشد .