روند رو به رشد جمعیت و نیاز جامعه به تأمین کالری مورد نیاز از طریق مصرف روغنهای نباتی ، موجبات توسعه سطوح زیر کشت انواع دانه های روغنی را در کشور ضروری می سازد و در این میان دانه روغنی سویا به واسطه روغن مطلوب ، پروتئین زیاد و مرغوب ، کنجاله قابل استفاده در تغذیه دام و طیور و همچنین امکان مصرف پروتئین آن در غذای انسان به صورتهای مختلف حائز اهمیت ویژه و ارزش بسیار است .
شرکت توسعه کشت دانه های روغنی به واسطه مسئولیتی که در انواع توسعه کشت انواع دانه های روغنی بر عهده دارد در سه دهه اخیر تلاش نموده است اطلاعات مورد نیاز جهت شناخت این گیاه را از منابع مختلف جمع آوری و در اختیار علاقه مندان قرار دهد .
هرچند تا کنون نشریه زراعت سویا شش بار از شرکت به چاپ و در سراسر کشور توزیع شده است ولی با توجه به تحولات و یافته های جدید علمی ، لزوم بررسی و جمع آوری مطالب کاربردی در زمینه این زراعت بیش از پیش احساس می شود .
مجموعه حاظر با هدف استفاده کلیه علاقمندان به کشت این دانه های روغنی تهیه و از دو بخش اساسی تشکیل شده است .
بخش اول شامل مطالب مرتبط با مسائل زراعی این دانه روغنی است که با استفاده از جدیدترین منابع علمی تهیه گردیده و بخش دوم برگرفته از نشریه اطلس بیماریهای سویا تألیف patrikD.Colyer است .
این نشریه به کلیه بیماریهای شناسائی شده در ایالتهای مختلف آمریکا اشاره نموده است که به واسطه استفاده از نظریات متخصصین بیماریهای گیاهی دانشگاههای مختلف آن کشور می تواند به عنوان مرجع مناسبی جهت علاقمندان شناخته شود .
در این قسمت تلاش گردیده تا حتی الامکان در صورت مشاهده بیماری ذکر شده در کشور به صورت زیرنویس به هر بیماری اشاره گردد .
ضمن آنکه سعی گردیده تا کلیه مطالب با عکسهای مناسب جهت درک بهتر مفاهیم همراه گردد .
مزایای کشت سویا
کشت سویا مزایای زیر را دارد :
• ریشه های سویا ازت هوا را تثبیت می کند .
مقداری از این ازت هوا در خاک باقی می ماند و زراعت بعدی به ازت کمتری نیاز خواهد داشت .
• کشت سویا در تناوب زراعی ، بیماریها و آفات را کاهش می دهد .
• کشت سویا پس از برداشت زراعت اول می تواند ایجاد اشتغال نموده و درآمد زا باشد .
• به دلیل وجود پروتئین قابل توجه در دانه سویا امکان تهیه انواع غذاهای سالم و مقوی از این دانه روغنی وجود دارد .
• کشت و برداشت آن به ماشین آلات مخصوص نیاز ندارد .
عوامل موفقیت در کشت
زراعت سویا زراعتی آسان است و با کمی دقت می توان به عملکردی قابل قبول دست یافت .
موفقیت در این زراعت به انتخاب صحیح عواملف زیر وابسته است :
انتخاب رقم
انتخاب رقم مناسب یکی از مهمترین تصمیم های کشاورز است .
در انتخاب یک رقم مناسب سویا به عوامل زیر توجه کنید :
توان محصول دهی بالا
از مهمترین انتخاب رقم مناسب در یک منطقه عملکرد آن رقم است .
هرچند عملکرد یک رقم از سالی به سال دیگر و از محلی به محل دیگر متفاوت است .
ولی کشاورزان می توانند از ارقامی که مراکز تحقیقات موجود در منطقه توصیه نموده اند ، استفاده نمایند .
زمان رسیدگی
سویا گیاهی است که به طول روز حساس است و این ویژگی در ارقام مختلف متفاوت است .
ارقام مختلف سویا در گروههای رسیدگی 000 تا 12 قرار می گیرند .
به طور کلی ارقام سویا از نظر طول دوره رویش به سه گروه :
زود رس ( 95- 70 روزه )
متوسط رس ( 130- 100 روزه )
دیر رس ( 180- 140 روزه )
تقسیم می شوند .
زود رس ترین ارقام در گروههای 2 تا 7 قرار می گیرند .
وضعیت گلدهی
به طور کلی ارقام مختلف سویا از نظر وضعیت گلدهی در دو گروه با رشد محدود ( DETERMINATE ) و با رشد نامحدود ( INDETERMINATE ) قرار می گیرند .
در ارقام رشد محدود گلدهی زمانی آغاز می شود که اغلب گره های ساقه اصلی تشکیل شده و رشد رویشی پایان یافته است .
گلدهی از گره های بالاتر شروع شده و به طرف بالا و پائین پیشرفت می کند .
در ارقام رشد نامحدود گلدهی زمانی شروع می شود که کمتر از نصف گره های ساقه اصلی تکامل یافته باشد .
در این ارقام گلدهی از گره های پائینی شروع شده و در حالی که این گلها به غلاف تبدیل می گردند گره های بالایی هنوز در حال گلدهی هستند .
در صورتی که طول دوره رویش ارقام حدوداً یکسان باشد معمولاً بلندی بوته در ارقام رشد نامحدود بیشتر است .
به جز چند مورد استثنائی اکثر ارقام گروههای 000 تا 4 دارای رشد نامحدود بوده و بیشتر ارقام گروههای رسیدگی 5 تا 10 دارای رشد محدود می باشند .
مقاومت به بیماریها امروزه ارقامی توسط محققان تولید شده اند که می توانند در برابر انواع بیماریها از خود مقاومت نشان دهند .
در صورتیکه در منطقه شما سابقه بقروز بیماری وجود دارد حتماً با توجه به توصیه محققین از ارقام مقاوم به بیماریها استفاده نمائید تا هزینه های کنترل بعدی به حداقل برسند .
پایداری گیاه و مقاومت به خوابیدگی گیاه سویا برای تولید حداکثر محصول باید تا آخر دوره رشد سر پا باقی بماند .
در صورتی که گیاه به دلیل ارتفاع زیاد دچار خوابیدگی شود ، مشکلات زیادی ایجاد می گردد .
چنانچه خوابیدگی قبل و یا در اوایل شروع مرحله پر شدن غلاف انجام شود ، به دلیل محدود شدن غلاف بندی و پر شدن غلاف عملکرد کاهش خواهد یافت .
چنانچه بوته های سویا در مرحله برداشت دچار خوابیدگی شوند ، تلفات برداشت افزایش می یابد .
هرچند مقاومت به خوابیدگی یک صفت ژنتیکی است ولی عوامل دیگری مانند ارتفاع زیاد بوته ، تراکم بالا ، رطوبت زیاد خاک و کود دهی زیاد ارتفاع بوته را افزایش داده و گیاه مستعد خوابیدگی می شود .
برای جلوگیری از خوابیدگی : ارقامی را انتخاب کنید که در برابر خوابیدگی مقاوم باشند .
مزرعه را به موقع کشت کنید .
با تأخیر در کاشت خوابیدگی افزایش خواهد یافت .
مقدار بذر را بر پایه توصیه ها و به موقع مصرف کنید .
بذر خوب در یک زراعت موفق سویا استفاده از بذر خوب اهمیت بسیار دارد .
مهمترین عواملی که در انتخاب بذر خوب باید در نظر گرفته شود عبارتند از : خلوص رقم بذر انتخاب شده فاقد هر گونه مخلوطی از سایر ارقام باشد .
اختلاط ارقام می تواند باعث غیر یکنواختی مزرعه گردد و مشکلاتی در برداشت ایجاد نماید .
بذر را از مراکز معتبر تولید بذر خریداری نمائید .
قوه نامیه بالا قابلیت جوانه زنی بذر بسیار اهمیت دارد .
بذر خوب با قدرت جوانه زنی بالا می تواند حتی در شرایط نامساعد نیز بوته هایی سالم تولید نماید .
درصد قوه نامیه بذر حداقل باید 85 باشد .
معمولاً قوه نامیه بر روی برچسب کیسه بذر نوشته شده است .
چنانچه قوه نامیه بذر از 95% بالاتر بود می توانید با اطمینان آن را مصرف کنید .
نبودن بذر علفهای هرز بذرهای آلوده به علفهای هرز یک منبع آلوده سازی مزرعه به انواع علفهای هرز هستند .
نداشتن مواد خارجی بذر خوب دارای خلوص بالا بوده و فاقد دانه های شکسته و مواد خارجی است .
بذرهایی را برای کشت انتخاب کنید که میزان خلوص آنها 98% یا بالاتر باشد .
درصد بذر خالص زنده یک توده بذر از حاصلضرب درصد قوه نامیه در درصد خلوص بذر حاصل می گرد .
مثلاً اگر قوه نامیه یک توده بذر 90% و میزان خلوص توده بذر 98% باشد ، درصد بذرهای خالص زنده 2/88% خواهد شد این ویژگی یکی از معیارهای ارزش گذاری توده های بذری است .
نبودن بذر سایر گیاهان بذر سویای انتخابی باید فاقد بذر سایر گیاهان باشد در صورتی که ادوات برداشت مزرعه ، تولید بذر ، وسایل حمل محصول بذری و یا بوجارها و انبارها به خوبی تمیز نشده باشند ، ممکن است مشکل آلودگی به سایر گیاهان ایجاد شود بنابراین به این نکته نیز دقت نمائید .
یکنواختی اندازه بذرها رشد یکسان بوته ها و یکنواختی سبز مزرعه ، به سادگی و با استفاده از بذرهای هم اندازه امکان پذیر است .
زراعت سویا انتخاب مزرعه ای با خاک مناسب همواره خاک مناسب را برای کشت سویا انتخاب کنید .
اگرچه سویا می تواند در انواع خاکها رشد کند ولی : این گیاه در خاکهای با عمق مناسب و مواد غذایی کافی و ظرفیت نگهداری مطلوب آب می تواند بهترین محصول را تولید نماید .
خاکهای شنی با عمق زیاد و یا خاکهای رسی سخت به دلیل قابلیت کم نگهداری آب برای زراعت سویا مناسب نیستند .
رشد و نمو سویا می تواند تحت تأثیر اسیدیته زیاد یا کم خاک قرار گیرد .
در مواقعی که آزمون خاک و گیاه نشانگر این باشد که PH خاک کمتر از 8/5 است خاک مزرعه اسیدی است .
بهترین PH برای رشد و سویا حدود 7- 6 می باشد .
توجه به طول دوره رشد زمان شروع سرمای پائیز را در منطقه خود در نظر داشته باشید .
با شروع سرما رشد و نمو سویا متوقف شده و در این شرایط سویا نخواهد رسید .
به همین جهت از کشت ارقام دیر رس و خیلی دیر رس در مناطق سرد سیر و حتی معتدله فلات ایران باید خودداری نمود .
زیرا در اکثر این نقاط با پائین آمدن درجه حرارت در مهر و آبان رسیدن محصول سویا با مشکل مواجه خواهد شد .
به تاریخ کاشت توجه کنید و رقم را متناسب با آن انتخاب کنید .
اگر می خواهید سویا را در تیر ماه کشت کنید باید از کشت ارقام زود رس خودداری نمائید زیرا در این شرایط سویا خیلی زود به گل رفته و فرصت کافی برای رشد پیدا نمی کند و محصول فوق العاده کم می شود .
ضمن توجه به شروع سرمای آخر فصل به زمان خاتمه سرمای ابتدای فصل نیز توجه کنید .
در جایی سویا کشت کنید که با توجه به رقم مناسب حداقل 60- 40 روز فرصت برای رشد رویشی سویا موجود باشد .
تنها از ارقامی که توسط مراکز تحقیقاتی و پس از سالها آزمایش توصیه می شوند استفاده نمائید .
این مراکز در توصیه رقم ، زمان کاشت ، زمان رسیدگی و بسیاری از عوامل مؤثر در موفقیت را در نظر داشته اند .
تهیه بستر بذر تهیه بستر بذر مطلوب در زراعت سویا بسیار مهم است .
چنانچه بستر بذر مناسب تهیه شود : محیطی مناسب برای جوانه زنی سریع بذر فراهم می گردد .
شرایط مناسب برای جذب رطوبت و مواد غذایی کافی توسط ریشه های گیاهچه ایجاد می گردد .
امکان مبارزه با دانه رست علفهای هرز یکساله فراهم می شود .
سطح خاک به خوبی به هم خورده و از سله بستن خاک جلوگیری می شود .
ضمن آنکه پس از بارندگی رطوبت مورد نیاز می تواند در خاک ذخیره شود .
سویا در مقایسه با ذرت به رطوبت بیشتری جهت جوانه زنی نیاز دارد و باید حدود 50% وزن خود آب جذب نماید تا بتواند جوانه بزند در حالی که ذرت تنها باید حدود 30% وزن خود آب جذب نماید .
سویا بر خلاف ذرت نمی تواند در خاکهای خشک رطوبت را از اطراف جذب نماید .
در خاکهایی که رطوبت کافی وجود داشته باشد سویا می تواند حتی در خاکهای با بافت نامناسب جوانه بزند .
بذر سویا باید رطوبت را از تماس با ذرات خاک و یا از رطوبت هوا جذب نماید .
در شرایط خشک اقلیمی رطوبت هوا کاهش خواهد یافت ولی رطوبت در حفره های ریز خاک وجود دارد .
چنانچه بستر بذر نامناسب تهیه شده باشد بذر سویا تنها در چند محل با خاک تماس پیدا می کند و انتقال رطوبت به بذر به خوبی اطراف بذر را احاطه نموده و رطوبت می تواند با حداکثر سرعت به بذر منتقل شده و جوانه زنی انجام شود .
زمان کاشت سویا در ایران معمولاً در دو فصل یعنی در بهار و تابستان ( پس از برداشت غلات ) کشت می شود .
انتخاب زمان کشت سویا به درجه حرارت بستگی دارد .
اگر سویا در درجه حرارت های پائین کشت شود به دلیل رشد آهسته سویا ممکن است قارچهای خاکزی گیاه را آلوده سازند .
در کشت های زود هنگام سویا ، اگر بارندگی شود درجه حرارت کاهش یافته و سبز شدن گیاه با مشکل مواجه خواهد گردید ضمن آنکه کشت زود هنگام سویا باعث گسترش علفهای هرز در مزرعه شده و مشکلاتی را به وجود می آورد : در کشت اول سویا در صورتیکه این گیاه دیر و مثلاً در خرداد ماه کشت شود ، امکان مصادف شدن بوته های جوان سویا با نسل دوم آگروتیس و خسارت آفت وجود دارد .
به طور کلی بهتر است کشت اول سویا در بهار موقعی انجام شود که هوا به اندازه کافی گرم شده باشد .
این تاریخ در کشور ما اردیبهشت ماه است .
کشت سویا در اردیبهشت ماه به ویژه در مازندران دارای این امتیاز است که بذر کاشته شده از بارانهای بهاره استفاده نموده و بهتر سبز می شود .
به عنوان یک اصل کلی ، جهت دستیابی به محصولی قابل قبول در سویا لازم است یک دوره رشد رویشی حداقل به مدت 40 تا 60 روز برای گیاه در نظر گرفته شود .
به عبارت دیگر اگر فاصله سبز شدن تا گل کردن سویا کمتر از 40 روز باشد سویا نمی تواند محصول قابل توجهی تولید نماید .
زیرا به دلیل کوتاه شدن دوره رشد رویشی گل و غلاف مختصری تولید می شود .
توجه به این ویژگی به خصوص در ارقام رشد محدود اهمیت بیشتری دارد .
در کشت اول سویا به تاریخ کاشت توصیه شده هر رقم توسط مراکز تحقیقاتی توجه کنید .
در بعضی از مناطق ایران نظیر استانهای مازندران و گلستان سویا را پس از برداشت گندم می توان کشت کرد .
این روش کشت ، به کشت دوم موسوم است .
برای موفقیت در کشت دوم توجه به نکات زیر بسیار اهمیت دارد : حتی الامکان گندم را باید هرچه سریعتر برداشت کرد زیرا هرچه کشت سویا دیرتر از 5 تا 10 تیر ماه انجام شود عملکرد کمتر خواهد شد .
در تهیه زمین سویا بعد از گندم باید دقت نمود که بستر بذر نرم و یکنواخت باشد و به دلیل آنکه زمین در این فصل زود خشک می شود باید فاصله بین تهیه زمین و کشت به حداقل ممکن برسد .
در کشت دوم باید بر مقدار بذر مصرفی افزود و فاصله خطوط کشت را به حداقل رساند زیرا در کشت بعد از گندم با توجه به محدودیت دوره رشد ، سویا ممکن است به حد کامل رشد خود نرسد .
کشت ردیفی از شروط موفقیت در این نوع کشت می باشد .
از آنجا که بعد از برداشت گندم زمین از نظر مواد غذایی ضعیف می شود ، باید با اضافه نمودن کودهای شیمیائی زمین را تقویت کرد .
کنترل آفاتی نظیر آگروتیس ، کنه ، کارادرینا بسیار اهمیت دارد .
در انتخاب رقم جهت کشت سویا بعد از گندم باید بسیار دقت کرد .
به طور کلی ارقام زود رس و متوسط رس برای این نوع کشت مناسب نیستند و باید از ارقام دیر رس استفاده نمود .
در انتخاب رقم مناسب کشت دوم در هر منطقه با مراکز تحقیقاتی ، مروجان و کارشناسان شرکت دانه های روغنی مشورت کنید .
بذر کاری سویا را حتماً ردیفی کشت کنید : عملیات وجین و سله شکنی و دفع آفات بهتر انجام می شود .
بذر مصرفی در مقایسع با کشت دستپاش کمتر است .
بذر در عمق مناسب در مجاورت رطوبت قرار گرفته و سبز شدن آن ساده تر می شود .
برای کشت سویا می توان از انواع ردیفکارهای پنبه و چغندر قند با تغییر صفحه موزع و انجام تنظیم های لازم استفاده کرد .
بذر مصرفی و فواصل ردیف کشت مقدار بذر مصرفی در زراعت سویا به رقم توصیه شده بستگی دارد .
اگر رقم تک شاخه باشد بذر بیشتری برای رسیدن به تراکم مطلوب لازم است .
مقدار بذر مصرفی در زراعت سویا بسته به نوع و زمان کشت ، وزن هزار دانه ، قوه نامیه ، تراکم بوته ، شرایط تهیه زمین و ادوات کشت از 140- 60 کیلوگرم در هکتار متفاوت است .
در ارقام زود رس فاصله خطوط کشت را 50- 40 سانتی متر و در ارقام متوسط رس و دیر رس 75- 60 سانتی متر در نظر بگیرید .
اگر بتوانید به خوبی از علفکش استفاده نموده و یا سویا را در زمین های بدون علف کشت کنید ، می توانید فاصله خطوط را حتی تا حد 25 سانتی متر کاهش دهید .
انتخاب فواصل خطوط کشت با زمان کاشت سویا مرتبط است .
در کشت زود فواصل خطوط کشت را زیادتر انتخاب کنید ولی در کشت دیر بهتر است فواصل خطوط را کمتر در نظر بگیرید تا هم سویا زودتر سطح خاک را بپوشاند و هم کمبود بوته باعث کاهش محصول نشود .
بهترین فاصله بوته بر روی خطوط کشت سویا بین 3 تا 8 سانتی متر می باشد .
بعد از اینکه رقم و گروه رسیدگی بر پایه توصیه های مراکز تحقیقاتی تعیین شد ، مقدار بذر مصرفی را می توانید به روش زیر و بر پایه فاصله خطوط کاشت .
فاصله بوته روی خط ، وزن هزار دانه و ضریب سبز مزرعه تعیین کنید .
(1) جدول زیر مقدار بذر در هکتار را برای فواصل خطوط 25 ، 30 ، 40 ، 50 ، 60 سانتی متر و در فاصله بوته روی خط 3 و 8 سانتی متر تعیین کرده است .
بقیه ترکیبها را خودتان می توانید تعیین کنید .
عمق کاشت کاشت بذرهای سویا حداکثر در عمق 4 سانتی متری بهینه است .
در کست بهاره به شرط تأمین رطوبت و تهیه بستر بذر مناسب ، کشت سویا در اعماق کمتر باعث جوانه زدن سریعتر می شود .
در کاشتهای دیرتر و کشت دوم دمای هوا بیشتر و احتمال سله بستن بیشتر است و در این حالت در صورت کاشت بذر در اعماق بیشتر از 5/2 تا 5/3 سانتی متر احتمال تشکیل سله در روی بذرها و ممانعت از جوانه زدن بیشتر می شود .
در چنین حالتی بسیارس از هیپوکوتیلها در زیر لایه سله شکسته شده و جوانه نمی زنند .
ولی اگر بذرها در عمق حداکثر 5/2 سانتی متر کاشته شوند ، احتمال زیادی وجود دارد که بذر در لایه سله قرار گیرد و به هنگام جذب رطوبت و آماس کردن بذر لایه سله بشکند و درصد بالاتری از بذرها جوانه بزنند .
عملیات داشت کنترل علفهای هرز علفهای هرز در زراعت سویا همانند سایر زراعتها می توانند مشکلات زیادی ایجاد نمایند .
برای اجتناب از خسارتهای علفهای هرز : در موقع کاشت سویا ، مزرعه کاملاً باید از علفهای هرز پاک باشد .
با کشت به موقع و تهیه بستر مناسب بذر باید شرایطی را فراهم ساخت که مزرعه به صورت یکنواخت سبز شود .
بوته ها به خوبی رشد کرده و با سایه اندازی مطلوب از رشد علفهای هرز جلوگیری کنند و به طور طبیعی رشد علفها را کنترل نمایند .
در کشت ردیفی سویا در صورتی که فاصله خطوط اجازه دهد ، با استفاده از کولتیواتور و یا کارگر می توان بین خطوط را از علفهای هرز پاک نمود .
برای مبارزه زراعی با علفهای هرز می توانید از روشهای زیر استفاده نمایید : در صورتیکه زمین در پائیز شخم نخورده باشد ، در اوایل بهار زمین را شخم بزنید و به مدت 20 تا 30 روز به حال خود رها کنید تا بذر علفهای هرز سبز شود و بعد از آن با دیسک زدن بذرهای تازه سبز شده را از بین ببرید .
در صورتیکه زمین در پائیز شخم خورده باشد ، فاصله 20 تا 30 روز زمین را دو دیسک عمود بر هم بزنید تا بذرهایی که پس از دیسک اول سبز می شوند ، در اثر دیسک دوم از بین بروند .
توجه کنید که با دیسک زدن های متعدد رطوبت خاک را هدر ندهید و زمین را سفت نکنید .
زیرا انجام عملیات اضافی هزینه تولید را افزایش و بر زراعت اثر معکوس دارد .
در زراعتهای کوچک معمولاً کشاوزان با فوکا علفهای هرز را کنترل می کنند ولی در زراعتهای بزرگ بین ردیفها را باید کولتیواتور زد .
در کولتیواتور زدن مزارع سویا دقت نمائید که : فاصله بین ردیفها به نحوی باشد که کولتیواتور به سادگی در بین خطوط حرکت کند و چرخهای تراکتور باعث له شدن بوته ها نشود .
مزرعه را بعدازظهر و زمانی که بوته ها بر اثر گرما تا حدی آب خود را از دست داده اند کولتیواتور بزنید تا بوته ها آسیب کمتری ببینند .
هیچ روشی بهتر از یک برنامه تناوبی مناسب علفهای هرز مزرعه را کنترل نمی کند .
توجه داشته باشید که رعایت تناوب هیچ هزینه و کار اضافی به کشاورز تحمیل نمی کند و علاوه بر دفع علف هرز ، بیماریهای محصولات مختلف موجود در تناوب را هم تا حد زیادی مهار می کند .
برای کنترل علفهای هرز مزارع سویا می توان از علفکش نیز استفاده کرد .
برداشت سویا یکی از شرط های موفقیت در زراعت سویا برداشت به موقع و مناسب آن است .
دقت عمل برای جلوگیری از بروز حداقل تلفات در برداشت حائز اهمیت است : به طور کلی توصیه می شود وقتی رطوبت سویا به زیر 15% رسید در صورتیکه امکانات خشک کردن دانه وجود داشت برداشت در اولین فرصت انجام می شود .
به طور کلی وقتی غلافها قهوه ای ، زرد یا سفید استخوانی شوند و دانه ها سخت شده ، حالت شیری نداشته باشند می توان سویا را برداشت کرد .
در اغلب ارقام سویا در صورت تأخیر در برداشت امکان باز شدن غلافها و ریزش دانه وجود دارد .
بنابراین در اثر تأخیر در برداشت ممکن است عملکرد شدیداً کاهش یابد .
پس در مورد انتخاب زمان برداشت توجه داشته باشید .
در ارقامی که پس از رسیدن غلاف آنها باز نمی شود ، تأخیر در برداشت در مناطق مرطوب می تواند زمینه ای مساعد برای گسترش قارچها فراهم نماید و دانه سیاه شود .
بنابراین در این مناطق باید بلافاصله پس از رسیدن دانه محصول را درو کرد .
اگر در موقع برداشت سویا بارندگی شود بهتر است تا پایان بارندگی برداشت را به تعویق بیاندازید .
زیرا سویا به صورت ایستاده هواخوری بهتری دارد و رطوبت را بهتر تحمل می کند .
برداشت سویا به شرط مساعد بودن هوا و کشت ردیفی می تواند با استفاده از کمباین انجام شود .
از آنجایی که ممکن است در زمان برداشت سویا امکان رسیدگی به وضعیت کمباین فراهم نباشد بهتر است قبل از برداشت به تنظیمات کمباین جهت کم کردن تلفات ریزش دقت نمود .
بنابراین توصیه می شود کلیه قسمتهای کمباین مورد بازبینی قرار گیرد تا مشکلی در زمان برداشت حاصل نگردد .
به طور کلی در زمان برداشت امکان آنکه میزان تلفات محصول به صفر برسد غیر ممکن است ولی برای به حداقل رساندن این تلفات توجه به زمان مناسب برداشت حائز اهمیت است .
چنانچه راننده کمباین به نحوه برداشت آشنایی داشته باشد می تواند با تنظیمات دقیق میزان ریزش را به حداقل برساند .
از آنجایی که سویا به راحتی کوبیده شده و جداسازی و تمیز می شود کوچکترین اشتباه در تنظیم کمباین می تواند میزان تلفات برداشت را افزایش دهد .
بنابراین ممکن است بسته به شرایط ، کمباین نیاز به تنظیم روزانه داشته باشد .
فهرست منابع شریعتی محمد رضا ، رقیه جاراللهی ، محمد رضا قائمی ، مهدی شهابی فر ، میر مسعود تولائی 1376 برآورد آب مورد نیاز گیاهان زراع و باغی کشور ، 1376 انتشارات نشر آزمون کشاورزی .
عرشی یوسف ، 1379 ، چگونه یک بوته سویا رشد می کند ( ترجمه ) بولتن دانستنی های کشت و فرآوری دانه های روغنی شماره پنجم ، انتشارات شرکت دانه های روغنی .
عرشی یوسف ، 1379 ، فیزیولوژی بذر سویا ( ترجمه ) بولتن دانستنی های کشت و فرآوری دانه های روغنی ( شماره پانزدهم ) ، انتشارات شرکت دانه های روغنی .
یوسفی فاطمه ، 1374 ، اصول مقدماتی کشت سویا ، انتشارات کمیته دانه های روغنی .
(4) تعداد بوته در هکتار (3) مساحت هر بوته (2) فاصله بوته روی خط (1) فاصله خطوط کاشت 10000 متر مربع ستون 1× ستون 2 سانتی متر یا ( متر ) به سانتی متر یا ( متر ) عدد ستون 3208333 480 سانتی متر مربع یا 048/0 متر مربع 8 سانتی متر یا 08/0 متر 60 سانتی متر یا 6/0 متر555555 180 ساتی متر مربع یا 018/0 متر مربع 3 سانتی متر یا 03/0 متر 60 سانتی متر یا 6/0 متر250000 400 سانتی متر مربع یا 040/0 متر مربع 8 سانتی متر یا 08/0 متر 50 سانتی متر یا 5/0 متر666666 150 سانتی متر مربع یا 015/0 متر مربع 3 سانتی متر یا 03/0 متر 50 سانتی متر یا 5/0 متر312000 320 سانتی متر مربع یا 032/0 متر مربع 8 سانتی متر یا 08/0 متر 40 سانتی متر یا 4/0 متر833334 120 سانتی متر مربع یا 012/0 متر مربع 3 سانتی متر یا 03/0 متر 40 سانتی متر یا 4/0 متر416666 240 سانتی متر مربع یا 024/0 متر مربع 8 سانتی متر یا 08/0 متر 30 سانتی متر یا 3/0 متر1111111 90 سانتی متر مربع یا 009/0 متر مربع 3 سانتی متر یا 03/0 متر 30 سانتی متر یا 3/0 متر500000 200 سانتی متر مربع یا 02/0 متر مربع 8 سانتی متر یا 08/0 متر 25 سانتی متر یا 25/0 متر1333333 75 سانتی متر مربع یا 0075 متر مربع 3 سانتی متر یا 03/0 متر 25 سانتی متر یا 25/0 متر