دانلود تحقیق زنبور عسل

زنبور عسل یکی از حشرات مفید برای انسان است که متعلق به رده دوبالان می‌باشد.

زنبور عسل خیلی پیش از انسان در روی زمین بوجود آمده و زندگی می‌کرده است.

زنبور عسل حدود 150 میلیون سال قبل وجود داشته و مشغول زاد و ولد بوده است.

منتها با این تفاوت که در آن فاقد یک زندگی اجتماعی بوده و مثل خیلی از زنبورهای غیر عسلی امروزی ، زندگی انفرادی داشته و هر زنبور لانه مخصوص بخود را داشته و در آن زندگی می‌کرده است.

کندو محلی است که زنبورها در آن تولد یافته ، کار کرده ، خواهران و برادران خود را پرورش داده و مواد غذایی لازمه را در آن انبار و ذخیره می‌کنند.

زنبور عسل دارای نژادهای مختلف است و ساختمان بدنی پیچیده‌ای دارند.

ساختار بدن زنبور عسل
سر
در جلوترین قسمت بدن قرار داشته و شامل اعضای زیر است: دو عدد چشم مرکب ، سه عدد چشم ساده ، دو عدد آنتن و دهان با خرطوم.

بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد.

زیرا چشمهای زنبور نر بزرگتر بوده و از عقب سر بهم می‌رسند، ولی در زنبور کارگر و ملکه بهم نمی‌رسند.

کار آنتنها ، لمس کردن و بوییدن است.

زنبور به کمک خرطوم ، شهد را از روی گلها جمع آوری و از راه دهان به داخل کیسه عسلی می‌فرستد.

سینه
از سه حلقه کیتینی درست شده و اعضای زیر به آن اتصال دارند: چهار عدد بال یا پر که دو عدد آنها بالهای جلویی و دو عدد دیگر بالهای عقبی هستند.

شش عدد پا که جفت عقب آن دارای حفره‌هایی به نام سبد می‌باشند و زنبور عسل در دوران فعالیت خود گرده‌های گل در آن پر و با خود به کندو حمل می‌کند.

این سبدها در کارگران بزرگتر از نرها هستند.

شکم
در قسمت انتهایی بدن قرار داشته، از 6 حلقه کیتینی پشتی و 6 قطعه شکمی تشکیل شده است.

در انتهای شکم مخرج برای دفع مدفوعات دیده می‌شود.

از راه همین مخرج ، زنبور قادر است خاری را که در داخل بدنش جای دارد، خارج کرده و نیش بزند.

زنبور نر نمی‌تواند نیش بزند، چون اصلا نیش ندارد.

غده های مهم
• در داخلا دو طرف سر کارگر یک جفت غده‌ای به نام غده‌های شیری وجود دارد که از خود ماده‌ای به نام شیر یا ژله شاهانه ترشح می‌کند و با آن ملکه و لاروهای خیلی جوان را تغذیه می‌نمایند.

• غده‌های بزاقی همراه با یک جفت غده سینه‌ای بوسیله یک کانال مشترک ، ترشحاتشان را به داخل دهان زنبور می‌ریزند.

ترشحات این غده‌ها در موقع لارو بودن صرف تنیدن به دور خود شده و پس از رشد و تبدیل به یک زنبور کامل ، نقش غده بزاق دهان را در زندگیشان بازی می‌کنند.

• غدد زیر آرواره‌ای که در کارگران خیلی کوچک و غیرفعال بوده و در ملکه بسیار بزرگ و فعال است.

ماده‌ای بوسیله این غده ترشح می‌شود که با بوی مخصوصش باعث تمیز ملکه از سایر زنبورها می‌شود.

• در زیر شکم زنبورها 4 جفت غده‌های مومی وجود دارد که سه جفتش فعال هستند و موم ترشح می‌کنند و بکار ساختن سلولها و شان می‌خورند.

• غده‌های بویایی: در پشت زنبورها غده‌ای به نام غده بویایی دیده می‌شود که کارش تشخیص بوهاست.

• غده‌های مخزنی: سه عدد غده در مخزن به نام غده‌های مخزنی ، مدفوعاتی را که در آنجا ذخیره شده‌اند، مرتب ضد عفونی می‌کنند.

نژادهای زنبور
زنبور هندی Aspis Indica
کمی کوچکتر از زنبور عسل معمولی بوده ، قدر کارگرش 13 میلیمتر می‌باشد.

سلولهایی را که با موم در روی شانها درست می‌نماید از سلولهای زنبور عسل کوچکتر هستند.

زنبور درشت Apis Dorsata
در هندوستان و چین زندگی نموده و بزرگترین نوع زنبور عسلی است که تاکنون شناخته شده است.

به حالت وحشی زندگی کرده و در زیر شاخه‌های درخت شانش را می‌چسبانند.

سالانه چند بار از نقطه‌ای به نقطه دیگر کوچ می‌نمایند.

زنبور ریزApis Florea
از همه زنبورها کوچکتر بوده و فقط یک شان درست می‌کنند که مثل زنبورهای درشت به زیر شاخه درخت می‌چسباند به حالت وحشی در هندوستان و جنوب ایران یافت می‌شوند.

زنبور عسل معمولی Apis Meaifica
همان زنبور عسل معمولی است که فقط آنها را در دهات و شهرها برای تولید عسل در کندوها نگهداری می‌کنند.

خواصی را که از یک نژاد خوب باید انتظار داشت عبارتند از: آرام باشند و نیش نزنند، پر محصول باشند، بچه به اندازه لازم بدهند، گلهای شهددار را به سرعت پیدا کنند، در مقابل امراض مقاوم باشند، مصرف عسل زمستانی آنها کم باشد، رشد سالانه‌شان را هر چه زودتر شروع کرده و سریع به حداکثر رشدشان برسند.

از مهمترین نژادهای این زنبور می‌توان به زنبور عسل اروپای مرکزی ، زنبور سیاه ، زنبور ایتالیایی قفقازی و زنبور نژاد ایرانی نام برد.

آفات و بیماریهای زنبور عسل از مهمترین بیماریها می‌توان به لوک آمریکایی ، لوک اروپایی ، نوزما ، کنه دونی ، یبوست ، شپشک زنبور عسل و کرم موم خوار اشاره کرد.

منابع تغذیه زنبورعسل: 1.شهد (نوش) یانکتار:شربت رقیقی است که به وسیله سلول های مخصوص به نام سلول های نوش زاترشح می شود این سلول ها درقاعده گلبرگ هاقرار گرفته ولی ممکن است در سایرقسمت های گیاه حتی در روی دمبرگ وبرگ گیاهان نیز وجود داشته باشد.

2.گرده:در هنگام تولید نسل گرده ی گل برای زنبوران به خصوص نوزادان انها منبع پروتئینی چربی ونشاسته ومقداری ویتامین است.یک کندو بطورمتوسط سالانه حدود 35کیلو گرم گرده جمع اوری ومصرف میکند.

تولیدات زنبور عسل: 1.عسل:زنبور عسل شهد گلها را جمع اوری کرده وهنگام حمل به کندو مقداری انزیم به ان اضافه میکند.سپس انها را به کندوبرده وداخل حجره ها ذخیره میکند این مایع مجددا توسط زنبوران مکیده شده واب اضافی ان تبخیروانزیم های لازم به ان اضافه میشود پس ازرسیدن عسل اب ان به 17_20درصد رسیده ودر داخل حجره ها ذخیره شده وبوسیله پولک های نازک مومی روی انرامی پوشاند.

وزن مخصوص عسل1.4وphان بین3.7_4.5است وخاصیت اسیدی دارد.قندهای عسل عبارتند از:فرکتوز گلوکز ساکاروز وکمترازیک دهم ان رامیلیستوز وعده ای ازقندهای دیگرتشکیل میدهند.انزیم های عسل عبارتند از:امیلاز انورتاز کاتالاز فسفاتاز گلوکزاکسید.

از ویتامین های عسل :b2 .b3 .b6.

h.

c.

d.

e.

kمیباشند.

موارد استفاده ازعسل:در سوره ی نحل ایه ی67و68 ازاثرات شفابخش عسل یاد شده است.عسل رطوبت را جذب میکند.عسل خاصیت ضد باکتریایی دارد.در مصرقدیم ازعسل برای مومیایی کردن اجساد از عسل استفاده میشده است.در داروسازی از عسل برای تهیه ی شربت سینه استفاده میشود.از عسل بخاطر کالری زیادبرای انرژی بخشی وتحریک کننده ی سیستم ایمنی وقوت دهنده استفاده میشود.عسل درافزایش هموگلوبین کودکان کم خون نقش زیادی داشته اسهال واستفراغ را کاهش میدهد .عسل در درمان بیماریهای وسرماخوردگی بکار گرفته میشودوداروئی موثر در درمان ورم چشم میباشد.عسل دردرمان بیماریهای گوارشی ودرمان زخم های جلدی مورد استفاده قرار میگیرد.

درعسل مقداری استیل کولین وجود دارد که باعث گشاد شدن عروق قلبی شده وفشار خون را پائین می اورد.عسل دارای دکستروز بوده وبرای بیماران دیابتی باید بااحتیاط مصرف گردد.عسلک نیز نوعی عسل است که زنبور از شیره های شیرین که روی برگهای درختان دیده میشود تهیه میکند.

2.ژله رویال:غده های موجود درناحیه ی سرزنبوران عسل بسیار جوان(کارگر)ماده ای شیری رنگ باطعمی تلخ به نام ژله رویال ترشح میکنند این ماده غذای اصلی وعامل بسیارمهم واساسی نموزنبوران عسل درحالت لاروی میباشد که توسط زنبوران کارگر درحجره پرورش ملکه وسایرنوزادان ترشح میشود.

خواص ژله رویال وموارد استفاده ازان: الف:دارای اثرمیکروب کشی است.دربهبود زخم های پوستی بسیار موثراست.

ب:ژله رویال را اکسیر جوانی نام نهاده وخصوصیات نیرو بخشی قوت دهنده دارد.

ج:دردرمان عفونت های ویروسی درمجاری تنفسی بسیارموثراست همچنین اثرات ضد توموری وضد سرطان دارد.

در کشورهای خارجی به شکل پماد قرص شیاف ویاکپسول در دسترس قرار میگیرد.

3.موم:درسطح زیرناحیه ی شکمی زنبوران کارگرغددمخصوصی وجود دارند که موم ترشح می نمایند.ترشح موم درحالت معمولی از13روزبعدازتولد شروع شده وتا سن 18روزگی ادامه دارد.زنبور عسل برای درست کردن یک کیلوگرم موم باید 10_12کیلو گرم عسل مصرف نماید.

موارد استفاده ازموم:به غیراز مصرف درزنبورداری درکارخانجات داروسازی برای روکش کپسولها درساختن کرمهای ارایشی در صنایع رنگرزی مدلسازی تولید شمع در دندانپزشکی برای قالب گیری ودر تهیه ادامس مورد استفاده قرار میگیرد.

4.بره موم یا صمغ:ماده ای است که بوی نسبتا مطبوع دارد.بره موم خاصیت انتی بیوتیکی دارد زنبورها برای تهیه ی ان صمغ درختان را جمع اوری نمودهوپس از اضافه کردن موم گرده گل ترشحات بزاقی این ماده را به وجودمی اورند درداخل کندو برای چسباندن قابها به یکدیگر ضدعفونی سلول های داخل قاب وتنگ کردن دریچه ی پرواز در زمستان استفاده میشود.

موارد استفاده اندر ساختن کرمهای زیبایی وبه عنوان یک ماده جلادهنده کاربرد دارد.بره موم حاوی ماده ضد قارچ است که برای درمان والتیام زخم های کهنه ودمل ها وسوختگی ها استفاده می شود.

5.زهرزنبور عسل:درجمعیت داخلی کندو زنبورهای نر فاقد نیش هستندوکارگران وملکه دارای نیش بوده درکارگران نیش حالت خاردار است به همین جهت وقتی نیش میزند چون قادرنیست نیش خود را خارج کند همراه با غددزهری کنده می شود وبعدازان میمیرد درحالیکه نیش ملکه سوزنی شکل است ومیتواند به کرات از نیش خودبرعلیه رقیب خود استفاده کند.

زنبوران کارگرجوان درحال خروج از سلولهای مومی خود دارای ذخیره سم میباشند که به تدریج افزایش می یابدوهنگامیکه سن زنبور به دو هفته میرسد به حداکثر میرسد یک گرم سم خشک از نیش ده هزار زنبور به دست می اید.

سم زنبور مایعی شفاف با بویی تیز طعم بسیار تند وزن خصوص ان 1.13وphان حدود5.2 است ترکیب زهر زنبور عسل مشابه زهر مار است در زهر زنبور موادی چون دو پامین نورادرنالین هیستامین و سروتونین وجود دارد.

زهر زنبور روی دستگاههای خون ساز اثر محرک دارد ومو جب ازیاد مقدار همو گلوبین گلبولهای قرمز وافزایش لکوسیت ها می شود.در صورتیکه فشارخون بالا باشد باعث کاهش ان میشود.

زهر زنبور عسل ادرار اور بوده وباعث کاهش کلستول خون میشود در درمان بیماریهای روماتیسمی نقش بسیار موثری دارد.

علل رس کردن عسل: بطور کلی عسل طبیعی پس از مدتی شکرک خواهد زد که ممکن است درهفته های دوم وسوم وبعضی در دو سه ماه بعد از استخراج وبعضی دیگر بعداز چند سال شکرک میزنند که دلایل ان عبارتند از: 1.نوع گل در منطقه 2.طرز استخراج (عسل که به خوبی تصفیه شود) 3.طرز نگهداری (در رطوبت زیاد زود شکرک میزند) 4.بالا بودن درصد آب در عسل انواع مختلف عسل: 1.عسل گل که زنبوران برای تهیه ی ان منحصرا از شهد گل استفاده میکنند.

2.عسل برگ یا عسلک:ازموادچسبناک وشیرینی که روی برگها وجود دارند توسط زنبوران تولید میشود.

3.

عسل تک گلی که زنبور فقط ازیک نوع گل استفاده می نماید.

4.عسل چند گلی یاعسل مخلوط:زنبوران عسل از چند یاچندین نمونه گل ان را جمع اوری می نمایند.

5.عسل بهاره که از شهد درختان میوه ومرکبات در اوایل بهار توسط زنبوران تهیه میشود.

6.عسل تابستانه که انرا عسل پاییزه هم می گویند مثل عسل گز اویشن واسپرس از لحاظ رنگ نیز عسل دارای انواع زیر است: الف:عسل بی رنگ مثل عسل اقاقیا ب:عسل زرد مثل عسل تهیه شده از اسپرس ج:عسل قرمز مانند عسل تهیه شده از آویشن ترکیبات عسل هنوز که هنوز است بسیاری از عناصر تشکیل دهنده عسل ناشناخته است واین عناصر از عسلی به عسل دیگر تفاوت می کنند زیرا که شهد مکیده شده برای تولید عسل متفاوت است وامروزه ما بسیاری از ترکیبات مشترک بین انواع مختلف عسل را شناخته ایم که عبارتند از : ـ کربوهیدرات ها یا قندها : 85 % تا 95 % درصد از منوساکاریدها ( گلوکز وفروکتوز ) می باشند ونسبت فروکتوز بیشتر است ، و انواع دیگری از قندها نیز در عسل وجود دارند که مقادیر آن ها کمتر است مانند ساکاروز ( که میزان آن به 5 % نمی رسد ) ومالتوز وگونه های دیگری از قندها که مقدار آن ها بسیار ناچیز است .

- اسیدها : که از آن میان می توان اسید گلوکونیک واسید استیک واسید مالیک واسید اوکزالیک واسید بیوتریک واسید پیروگلوتامیک واسید سوکسیریک ، ومقادیر بسیار ناچیزی از اسید فورمیک (که یکی از ترکیبات زهر زنبور ) واسید کلریدریک واسید فسفریک را نام برد.

- مواد معدنی : از آن جمله پتاسیم ، کلسیم ، سدیم ، منیزیم ، مس ، منگنز ، کلر ، فسفر ، گوگرد ، سلسیوم وبیش از سی ماده معدنی دیگر است ومیزان این مواد معدنی با توجه به تفاوت گل هایی که زنبور بر روی آن می نشیند وبا توجه به اختلاف بین خاک هایی که گیاه برروی آن می روید ، متفاوت است .

- پروتئین ها : نظیر آلبومین وگلوبولین که از پروتئین های گلبلول های قرمز به شمار می روند ومقادیر بسیار کمی از اسیدهای آمینه نظیر پرولین که در بزاق زنبور عسل یافت می شود .

- آنزیم ها : در عسل آنزیم های متعددی نظیر اینورتاز وامیلاز A ( آنزیم نشاسته ) و امیلاز B ، وگلوکوزید A ، وگلوکوز اوکسیداز وکاتالاز وفسفاتازوجود دارند وگرم کردن عسل با دمای بالا باعث از بین رفتن این آنزیم های می گردد ، ودر نتیجه با اندازه گیری میزان آنزیم ها در عسل می توان به راحتی جوشاندن عسل را فهمید .

- ویتامین ها : معمولاً گرده دارای ویتامین های گروه B است .

- مقدار کمی چربی که باقیمانده ترسبات اندکی از موم در عسل است .

- ترکیبات عطری که نوع ومقدار آن براساس گل هایی که زنبور عسل از آن ها شهد جمع آوری می کند متفاوت است .

- ماده هیدرو کسی متیل فیورفورال که یکی از مشتقات قند است وبا افزایش مقدار آن در عسل می تواند دریافت که عسل کهنه است ویا این که در معرض حرارت قرار گرفته است .

گاهی اوقات نیز در عسل فلزات سنگین نظیر سرب وکادمیوم به مقادیر بسیار اندک مشاهده می گردد وبا توجه به این که زنبور عسل می تواند آلودگی زیست محیطی را دریابد وتا حد امکان از آن دوری نماید ، یافتن مقادیری هرچند کم از این مواد می تواند نشانه های خوبی از آلودگی محیط زیست باشد .

اما فلزات سنگین دیگر نظیر پتاسیم ، کلسیم ، فسفر ویا منیزیم به نظر می رسد که در عسل های تیره بیشتر از عسل های روشن وجود دارند .

منابع: http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B3%D9%84 http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B2%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%B1+%D8%B9%D8%B3%D9%84