دانلود تحقیق سویای علوفه ای

(soy bean) سویای علوفه ای

مقدمه:
کشاورزان نیمه شرقی چین شمالی در دوران حکومت سلسله شانگ (110- 1700سال قبل از میلاد مسیح) یا احتمالاً مدت ها قبل از این تاریخ سویا، (L) Glycine max را اهلی کردند. چندین هزار سال است که مردم آسیای شرقی از سویا برای غذای انسان و دام و به عنوان دارو برای درمان برخی اختلال هایی که در بدن انسان رخ می دهد، استفاده می کنند.
سویا خیلی دیر به آمریکای شمالی رسید. ساموئل باون، ملوانی که در کمپانی هند شرقی خدمت می کرد، برای نخستین بار این گیاه را در سال 1765 وارد کرد. باون سویا را از طریق لندن، از چین به ساوانا(واقع در مستعمرۀ جورجیا) برد. او از سویایی که در مزرعه اش کاشته بود، سس سویا تهیه و آنرا به لندن صادر کرد.
در سال 1851 دکتر بنجامین فرانکلین ادوارد سویا را به نیمه غربی ایالات متحده امریکا وارد کرد. او بذر سویا را از ماهیگیران ژاپنی اوکلند از دریا نجات داده شدند، به دست اورد. این کشتی شکر و کالاهای دیگری از هنگ گنگ به مقصد سانفرنسیسکو حمل می کرد. ادوارد بذر را به جان اچ. لی اهل آلتون در ایالت ایلینوی داد و او در تابستان 1851 آنرا در باغ خود کاشت. کشاورزان تا سال 1854، سویا را که در سال 1851 به ایلینوی آورده شده بود در سراسر ایالات متحده تکیر کردند و رواج و مورد ارزیابی قرار دادند.(3)
سویا یکی از گیاهان دانه روغنی و علوفه ای که مبدا آنرا آسیای شرقی می دانند. سویا اسامی فارسی مختلفی دارد مانند: سوژا، لوبیا، پشم باقلا، کرد باقلا، لوبیا دانه روغنی بومی چین و منچوری می باشد. سویا متعلق به تیره پروانه آسا و جنس گلاسین Glycine دارای 40 گونه مختلف است. دانه سویا روغنی دارای حدود 18% روغن خوراکی بسیار مرغوب، 50- 35% پروتئین می باشد. در آسیای شرقی آنرا به مناسبت زیادی پروتیئن گوشت مزارع نامیده اند. پروتئین سویا دارای ارزش بیولوژیکی زیادی بوده و دانه آن غنی از مواد غذایی قابل هضم، کلسیم زیاد، آهن و ویتامین های مختلف است.(7)

اهمیت اقتصادی سویا:
مسئله اقتصادی سویا بسیار پیچیده است. ولی اصولاً سه بازار عمده برای دانه، و کنجاله موجود است. کنجاله سویا به عنوان یک منبع پروتئین جهت اختلاط با سایر خوراک های دام و مرغ به شدت مورد تقاضا است. سویا جهت خوراک انسان به مواد متفاوت دیگر تبدیل می شود که البته مقدار ناچیز آن ناچیز است و تاثیر چندانی بر قیمت سویا ندارد. قیمت سویا در منطقه و جهان اساساً تحت تاثیر تقاضا برای روغن و کنجاله است.(7)
ایالات متحده صادر کننده عمده سویا در بازار جهانی است و منبع 80% دانه سویایی است که در تجارت بین المللی جریان دارد. حدود 35% محصول سویا در ایالات متحده بصورت دانه عملاً از طریق بنادر خلیج گلف صادر می گردد و در کشورهای وارد کننده به فرآورده های ضروری تبدیل می شود. برزیل دومین تولید کننده بزرگ روغن سویا و سومین صادر کننده آنست. بیش از 2/1 صادرات دانه سویا به کشورهای اروپا ی غربی بخصوص هلند و آلمان صورت می گیرد. اما ژاپن بزرگترین مصرف کننده سویای ایالات متحده است. کنجاله سویا در تغذیه مرغ و دام به عنوان منبع پروتئینی مصرف می گردد. میانگین تولید کنجاله حدود79% کل دانه سویا بوده که مقدار پروتئین آن حدود 50% می باشد. کنجاله سویا به عنوان یک منبع پروتئینی مانند کنجاله پنبه دانه، آشغال گوشت، پودر ماهی و گلوتن آن حدود 10% نیاز حیوان به پروتئین را تامین می کند.(7)
از فرآورده های ترکیبی مانند آرد سویا با چربی و یا بی چربی، نبوده و در صورت نیاز طی پروسه ای طعم زدایی شوند. آرد سویا با چربی یا بی چربی، در قنادی مصرف می شود. کنستانترۀ پروتئین سویا به فرمهای مختلف جهت تهیه بعضی محصولات گوشتی و همچنین بصورت نوعی بافت در افزایش حجم گوشت به کار میروند. یسیتین که یک فسفاته است توسط حلال از روغن خام سویا استخراج شده و در مواد تثبیت کننده و مرطوب کننده مصرف می شود.(7)

مشخصات گیاه شناسی:
سویا گیاهی است یکساله و بهاره دیپلوئید با 42 کروموزوم و دارای گونه های متعدد که سویای روغنی جزو گروه Max و سویای علوفه ای و یا وحشی جزو گونه های ussuriensis است. گونه دیگر از سویا را می توان نام برد که حد واسط بین دوگونه فوق است و Glycin نام دارد.
گیاهی است خود گشن و کتر ممکن است دگر گشتی در آن صورت گیرد، سویا گیاهی است خود بارور و امکان دو رگ گیری را با سویای علوفه ای دارد.(3)
اگر چه گوناگونی مورفولوژیک وجود دارد ولی معمولاً سویا دو دمبرگ اول آن ساده و متقابل و سایر برگهای آن متناوب و سه برگچه ای هستند. واریته ها از نظر عادت گلدهی به دو رگه دارای رشد محدود و رشد نامحدود تقسیم می شوند.(7)



ریشه:
ریشه های سویا راست و عمیق و انشعابات جانبی نسبتاً زیادی دارد. ریشه می تواند تا عمق cm 200 خاک نفوذ کند ولی عمدتاً در عمق cm 60 خاک تمرکز یافته اند. روی ریشه غده ها یا گره های تثبیت کننده ازت قرار دارند. گروههای تثبیت کننده ازت در سویا کوچک، کم و بیش کروی و در بعضی مواقع شکاف دار و سطح آن صاف و در صورت آغشته نمودن بذر با نژاد مخصوص باکتری سویا به نام Rhizobium japonicum تعداد زیادی غده تولید خواهد شد.(7)
رشد ریشه در مرحله رویشی سویا سریعتر از رشد قسمت های هوایی گیاه صورت می گیرد. عمق ریشه در زمان گلدهی تقریباً دو برابر قد ساقه می باشد و حتی اگر عمق ریشه در تمام طول فصل بیش از قد گیاه باشد وزن خشک قسمت های هوایی بوته بیش از وزن خشک ریشه است. رشد ریشه تا زمان تشکیل دانه ادامه می یابد و سپس قبل از ورود دانه به مرحله بلوغ فیزیولوژی متوقف می شود.
گزارشات جدید اشاره بر این دارد که سیستم ریشه سویا دارای ریشه راست و عمیق مشخص نیست بلکه از یک ریشه اصلی تشکیل می شود که ریشه افقی حدود 40 تا 50 cm موازی سطح خاک رشد نموده و سپس به عمق خاک تا حدود cm 180پیش میروند.(3)
راس ریشه از سه قسمت تشکیل شده است : پرومریستم، مریستم اولیه و مجموعه سلولهای اولیه و دائمی. پرومریسم و مریستم اولیه مجموعه ای از سلول های کامل تر و دائمی را بوجود می آورند.
طول هر یک از این دو مریتسم حدود 300 میلی میکرون است . مجموعه سلولهای اولیه شامل : آوندهای چوبی، آوندهای آبکش، پریسیکل، آندو درم، کورتکس و اپیدرم می باشد.(3)
ریشه های ثانویه از ریشه های اولیه خارج می شوند و منشاء آنها پریسیکل در مقابل شاخه های آوند چوبی است. این ریشه ها بعد از حدود 4 تا 5 روز بعد از خروج نهال از خاک در 4 تا 5 سانتی متری زیر راس ریشه رشد نمده و سپس همراه با رشد اولیه به رشد خود ادمه می دهند و بر تعداد آنها افزوده می شود. قطر ریشه های ثانویه کمتر از ریشه های اولیه است.(7)
ساقه:
رشد و نمو قسمت های هوایی گیاه با خروج محور لپه ها از خاک شروع می شود و با تکامل دانه پایان می یابد. نهال در شرایط محیطی مناسب حدود 4 تا 7 روز بعد از کشت بذر از خاک خارج می شود. افزایش وزن خشک ابتدا به اهستگی صورت می گیرد تا اینکه گیاه به مرحله بلوغ فیزیولوژی رسیده و رشد متوقف می گردد.
رشد علفی تقریباً کاملاً با تکامل دانه متوقف می گردد که این مرحله بوسیله کاهش در وزن خشک ساقه ها و ریشه ها مشاهده می شود. بوته کل سویا دارای 19 تا 24 بند می باشد که 4 تا 5 هفته بعد از کشت کاملاً مشخص می شودند پایین ترین بند محل اتصال لپه ها بوده و دومین بند برگهای متقابل تک برگچه ای و سایر بندها برگهای سه بر چه ای متناوب را در بر دارند.(3)

برگ:
برگ ها بر روی ساقه به طور متناوب قرار گرفته اند و هر برگ مرکب معمولاً از سه برگچۀ نسبتاً تخم مرغی پا نیزه ای شکل تشکیل شده اند. برگ مرکب سویا در روی یک دمبرگ بلند و معمولاً کرکدار قرار گرفته است. برگچه های سویا دارای انتهایی نسبتاً باریک و در قاعده دمبرگ مرکب یک اسیپول کوتاه و نوکدار قرار گرفته اند که در سطح فوقان شیار دار و در قاعده متورم است. بطور کلی در روی ساقه، برگ و پیله های انواع سویا کرک های انبوه ، گندمگون یا خاکستری رنگ پوشیده شده است. وجود کرک ها به مقاومت گیاه در مقابل حرارت کمک می کند. فاصله کرک ها از هم 1 میلی متر و تقربیاً 10% وزن برگ را تشکیل می دهد.(3)
سویا دارای 4 نوع برگ است : لپه ها، برگهای اولیه تک برگچه ای، برگهای سه برگچه ای و برگهای ضمیمه. لپه یا برگ دانه تقریباً بیضوی شکل بوده و بوسیله اپیدرم دارای روزنه در سطح زیرین و فوقانی احاطه شده است. لپه ها تا زمان خود کفایی بوته به عنوان یک منبع انرژی عمل می کنند، سپس زرد شده و از بوته جدا می شوند. برگ های اولیه با دو برگ متقابل تک برگچه ای بلافاصله در بالای لپه ها تشکیل می شوند. دمبرگ انها به طول 1 تا 2 سانتی متر بوده و دارای 2 عدد استیپول یا گوشوارک در محل اتصال دمبرگ به ساقه است. سایر برگ ها (در روی ساقه یا شاخه) متناوب و سه برگچه ای هستند. برگچه ها در فرم های کشیده و بیضی بوده و دارای حاشیه کامل هستند. برگهای ضمیمه عبارتند از برگ های بسیار کوچک و ساده بوده که به صورت جفت در قاعده و شاخه و یا در قاعده پایه گل تشکیل می شوند. آنها فاقد دمبرگ و برجستگی پالوپنی در محل اتصال می باشند. پوشش بی رنگی که در نتیجه کرک های اپیدرم به چشم می خورد تمام سطح گلبرگ و غلاف را در اغلب واریته های سویا می پوشاند. کرک ها در رنگ، اندازه، تراکم، و شکل های متفاوت هستند. آنها شامل یک سلول به قطر 20 تا 30 میلی میکرون و طول 500 تا 1500 میلی میکرون هستند که در برگ های جوان مملوء از مایع بوده و سپس تهی گشته و هوا جای مایع را می گیرد.(7)