دانلود تحقیق قارچ

انسان از زمانهای بسیار دور با قارچ آشنا بوده است.

عامه مردم با قارچهای چتری خوراکی که بر روی درختانِ در حال پوسیدن وجود داشت آشنا هستند، افراد مختلف از راههای گوناگون در طول زندگی با قارچ سروکار دارند.

به عنوان مثال عده ای در کارخانه ها به خصوص کارخانه های صنایع غذایی و دارویی ساخت آنتی بیوتیک ها و تهیه الکل از قارچ استفاده می نمایند، همچنین بیماریهای مختلف پوستی و کچلی که در بین مردم رایج می باشد منشاء قارچی دارند.

این مساله باعث شده است همواره این سوال در ذهن بشر، نقش ببندد که قارچ چیست و نحوه تشخیص و شناسایی آن چگونه می باشد.

قارچ ها موجودات متنوعی بوده که به دلیل اختلافات زیادی که با گیاهان و جانوران دارند، امروزه به یک سلسله جداگانه تعلق یافته اند.

در دنیای قارچ شناسی هزاران نوع قارچ در شکل، اندازه و رنگهای گوناگون وجود دارند.

از قارچهای کوچک در حد یک باکتری تا قارچهای بزرگ با کلاهکی در حد 18 سانتیمتر (قطر کلاهک) و ساقه ای به ارتفاع 60 تا 70 سانتیمتر در میان آنها دیده شده است.

همچنین قارچهای غول پیکری دیده شده است که قطر آنها به 2 متر نیز رسیده است.

قارچها دارای رنگ آمیزی بسیار متنوع و اعجاب انگیز می باشند به طوریکه قارچهای با رنگهای سایه دارِ قرمز، بنفش پررنگ، سفید، سیاه و ...

نیز یافت شده اند.

همچنین کلاهک قارچهای دارای طرحهای گوناگون می باشند که در بعضی از آنها سطح کلاهک همانند مخمل نرم و پرزدار است و در برخی دیگر لکه هایی به شکل دایره و به رنگهای زرد و قرمز و سیاه یا بنفش وجود دارد.

قارچها دارای عطر و طعم و مزه کاملا متنوعی هستند به طوریکه بعضی از آنها دارای بو و طعم مطبوعی بوده و بعضی دیگر تلخ می باشند.

« تاریخچه پرورش قارچ خوراکی »
با توجه به آنکه قارچها سرشار از مواد غذایی گوناگونی می باشند میتوان با اطمینان ادعا نمود که تاریخ مصرف قارچ به عنوان غذا و دارو به زمانهای بسیار دور برمیگردد و بشر از زمانهای دور با این ماده غذایی آشنا بوده است و این ماده را به عنوان مواد غذایی بر جیره غذایی خود افزوده است.

آزتک ها از قارچها به عنوان مواد توهم زا در فالگیری استفاده می کردند و قارچ را گوشت خدا معرفی می کردند.

در نوشته های کلاسیک و مذهبی بابلیان قدیم و یونان و رُمی ها نیز در مورد استفاده از قارچها مطالبی آمده است.

قارچها در آسیای شرقی حدود 2000 سال قبل در چین و ژاپن پرورش داده میشد و در کشورهای غربی نیز کم و بیش تاریخ استفاده از قارچ به سالهای قبل از میلاد می رسد....

2000 سال قبل از میلاد مسیح یک پزشک یونانی به نام نیکاندر به روشی ابتدایی قارچ را پرورش داد و چند سال بعد دیوسکورید روش ساده دیگری را برای تولید قارچ ابداع کرد.

در این میان فرد دیگری نیز روشهای مختلفی را برای پرورش قارچ ارائه دادند که مشکل همه این روشها کِشت انها در فضای آزاد بود زیرا پرورش قارچ در زمستان به علت سرما و یخبندان و در تابستان به علت گرما و وجود انگلها و بیماریهای گوناگون امکان پذیر نبود.

به همین دلیل به مرور به فکر کِشت قارچ در گلخانه برای اولین بار در سال 1754 در سوئد ابداع شد و پس از آن به انگلستان و سایر نقاط اروپا گسترش یافت از آنجا که قارچ در تاریکی بهتر رشد می نماید، در اوایل قرن نوزدهم کِشت و پرورش آن در غارهای طبیعی در فرانسه توسعه زیادی پیدا کرد و در اوایل نیمه دوم قرن نوزدهم پرورش قارچهای خوراکی از اروپا به ایالات متحده آمریکا سرایت کرد و به سرعت در مناطق مختلف سالن های ویژه ای برای پرورش قارچ خوراکی بنا شد و در سال 1910 در ایالات متحده آمریکا سالن های استاندارد پرورش قارچ همراه با کنترل دقیق درجه حرارت، رطوبت و تهویه در تمام فصول سال ساخته شده اند.

در سالهای 1938 و 1946یک انقلاب صنعتی نیز در تهیه کمپوست مصنوعی برای صنعت پرورش قارچهای خوراکی به وجود آمد، اگرچه روشهای مختف کاشت و برداشت قارچهای خوراکی در کشورهای مختلف آسیایی برای مردم تقریباً شناخته شده است ولی روشهای کاشت و پرورش علمی آن نیز هنوز به خوبی توسعه نیافته است.

هندوستان از جمله کشورهای آسیایی است که در آن پرورش قارچ خوراکی توسعه مناسبی یافته است و از سال 1941 تحقیقات خوبی پیرامون تکنولوژی تولید و پرورش قارچ در این کشور صورت می گیرد.

« دسته بندی قارچها »
الف) قارچهای خوراکی:
قارچهای خوراکی که چه به صورت ماده اصلی مواد غذایی و چه به صورت قارچهای خوراکی خودرو در فصل بهار و پاییز در طبیعت به محض اینکه محیط آماده می شود، می روید ( دما، رطوبت، نور ) و به طور سنتی مورد بهره برداری قرار می گیرد.

قارچهای پرورشی در محیط مصنوعی با تنظیم میزان رطوبت، درجه حرارت مناسب و آماده سازی بستر به دست انسان کِشت شده و پرورش داده می شود.

قارچهای چتری متعلق به زیر رده هلوبازیدیومسیت و رده بازیدیومسیت بوده و آن گروه از آنها که خوراکی هستند را اصطلاحاً ماشروم می نامند.

قارچهای خوراکی به دو دسته تقسیم میشوند:
1- قارچهای خوراکی میکروسکپی (مخمر): این گروه از قارچها به صورت تازه و خشک مورد مصرف قرار می گیرند و از نظر مواد غذایی غنی و باارزش می باشد و دارای پروتئین، قند، چربی، ویتامین و آنزیم هایی مانند: هیدروژناز و پپسین و ...

می باشند.

از قارچهای میکروسکپی مهم می توان مخمر آب جو و خمیر ترش را نام برد.

2- قارچهای خوراکی ماکروسکپی : این گروه از قارچها علاوه بر مصرف مستقیم در صنایع داروسازی، کنسروسازی، نوشابه سازی و غیره نیز به کار برده می شود.

از مهمترین قارچهای این گروه می توان قارچ صدفی و دکمه ای را نام برد.

ب) قارچ سمی:
انسان قرن هاست که از سمی بودن قارچها آگاهی داشته، برخی از موارد مسمومیت از دوران رُم و یونان توسط قارچها به ثبت رسیده اند.

این گروه از قارچها به صورت مختلف باعث مسمومیت در انسان می شود و گاهی نیز موجب مرگ می گردند.

به طور مثال می توان قارچهای ذیل را نام برد:
1- قارچ سمی آمانیتا موسکاریا
2- قارچ سمی آمانیتا ریگالِس
3- قارچ سمی آمانیتا پورفیرا

ج) قارچهای دارویی:
خصوصیات دارویی قارچها در طول تاریخ مورد توجه اقوام و ملل مختلف بوده است و در بسیاری از کشورها نقش مهمی را در درمان سرطان داشته است.

در آزمایشگاههای داروسازی برخی از قارچها را به خدمت می گیرند و آنها را کِشت می دهند و از آنها داروهای شفابخش برای انسان و جانوران می سازند.

به عنوان مثال: قارچ موکورال، برای تهیه و ساخت داروی کورتیزون مورد بهره برداری قرار می گیرد یا از کپک پنی سیلیوم داروهای گوناگونی مانند انواع آنتیبیوتیک ها به ویژه پنی سیلین و فراورده های آن ساخته می شود.

همچنین می توانیم تهیه جوهر لیمو (اسید سیتریک) و اسید اگزالیک را از کپک سیاه یا آسپرژیلوس نِگرا نام ببریم.

« تشخیص قارچهای خوراکی و سَمّی از یکدیگر» قارچها در طبیعت بسیار فراوانند، که بعضی از آنها خوراکی و بعضی دیگر سَمّی می باشند.

سوالی که معمولاً از یک قارچ شناس می شود این است که چگونه می توان قارچ سمی از قارچ خوراکی تشخیص داد.

واقعیت امر این است که تشخیص قارچ سَمّی از قارچ خوراکی بسیار مشکل است در گذشته گفته می شد که قارچهای سَمّی در اثر قطعه قطعه شدن تغییر رنگ می دهند و هنگام طبخ اگر سکه نقره در مجاورت آنها قرار گیرد سکه سیاه می شود یا آنکه قارچهای سمی را حلزون نمی خورد و چنانچه با پیاز تماس پیدا کند پیاز قهوه ای رنگ می شود، این قضاوتهای عجولانه در تفکیک گونه های سمی و خوراکی نه تنها هیچ ارزشی ندارد بلکه گاهی سبب ایجاد مسمومیت های خطرناکی نیز می شود.

قارچهای سمی یا خوراکیِ تازه سکه نقره یا پیاز را سیاه نمی کند بلکه قارچهای فاسد یا در حال فساد مواد گوگرد دار از خود تولید می نماید که موجب سیاه شدن بعضی از اجسام می گردد، همچنین وجود حلقه بر روی ساقه قارچ نیز نمی تواند دلیل خوراکی بودن آن باشد، زیرا قارچهای سمی آمانیتا نیز دارای حلقه می باشند.

بهترین راه تشخیص قارچهای سمی و خوراکی از یکدیگر به خاطر سپردن صفات ظاهری می باشد و از مصرف قارچهایی که در خوراکی بودن آنها اطمینان وجود ندارد باید اجتناب کرد.

مسمومیت قارچی فقط از طریق خوردن ایجاد می شود و هیچ قارچی از طریق لمس کردن انسان را مسموم نمی کند.

از تعداد چهار هزار گونه قارچ شناسایی شده حدود 700 الی 800 گونه آنها خوراکی است و لکن تعداد گونه های قارچی سَمّی خیلی کم و محدود، 60 – 70 گونه می باشد.

« آشنایی با انواع قارچهای صدفی » قارچ صدفی متعلق به رده بازیدیو مسیت ، راسته آگاریکالز ، خانواده آگاریکاسه و جنس پلوروتوس می باشد.

گونه های این قارچ متفاوت می باشد که اغلب آنها رشد مِسِلیومی بالایی داشته، به راحتی مواد سلولزی را تجزیه می نماید.

در ذیل با برخی از این گونه ها آشنا می شوید: 1- پلوروتوس اِستِراتوس : این قارچ یکی از بهترین گونه های شناخته شده در بین قارچهای صدفی می باشد و در سطح تجاری روی چوب و کاه و کلوش غلات و سایر بقایای گیاهی کِشت داده می شود.

باردهی قارچ در طبیعت در کشورهای معتدل در فصول پاییز و زمستان که حرارت زیر 16 درجه سانتی گراد است صورت می گیرد.

2- پلوروتوس فُلوریدا : این قارچ را اولین بار در سال 1975 در مناطق نیمه گرمسیری فلوریدا آمریکا گزارش کردند.

این گونه از نظر شکل ظاهری مانند گونه اُستراتُس محصول بیشتری داشته و قادر است شرایط حرارتی بالایی را تحمل نماید.

(قارچ اُستراتُس ــ صدف درخت هم گفته میشود.) 3- پلوروتوس اِرینجی : این قارچ به طور طبیعی در جنوب اروپا، مناطق مرکزی آسیا و آفریقای جنوبی رشد می کند و به صورت انگل روی ریشه بعضی از گیاهان خانواده چتریان (هویج) رشد می کند.

این گونه تا کنون فقط در سطوح آزمایشگاهی کِشت شده است، بوی دلپذیر و کیفیت پُخت مناسب آن را در ردیف مرغوبترین گونه های پلوروتوس قرار داده است.

در بازارهای اسپانیا، افغانستان، مراکش، هندوستان و ایران به صورت تازه و خشک یافت میشود.

4- پلوروتوس سیستیدیوسوس : این قارچ در کشور تایوان به فراوانی کِشت شده و به صدف تابستانی مشهور است.

متاسفانه این قارچ بوی تندی داشته و باب طبع بسیاری از مصرف کنندگان نمی باشد.

5- پلوروتوس فِلابِلاتوس : روش کِشت این قارچ را از هندوستان گزارش نموده اند، لکن اطلاعات کافی در مورد خصوصیات زراعی و امکان کِشت آن در سطح تجاری در دست نیست.

6- پلوروتوس کورنوکوپی : این قارچ دارای رنگ زرد می باشد و از سایر گونه های پلوروتوس قابل تشخیص است، کِشت ان فقط در سطوح آزمایشگاهی انجام یافته است و در طبیعت روی چوب درختان بلوط، انجیر، راش و غیره این قارچ رشد می نماید.

7- پلوروتوس ساپیدوس : این گونه ها از لحاظ شکل ظاهری با سایر گونه های پلوروتوس اختلاف دارد.

اما مزه آن شبیه قارچ صدفی اُستراتُس می باشد.

اِسپُرهای این قارچ دارای رنگ بنفش روشن است در حالیکه در گونه اُستراتُس اِسپُرها دارای رنگ سفید می باشد.

8- پلوروتوس ساجِرکاجو ( قارچ صدفی دینگِری ): این قارچ را اولین بار جان دیک و کاپور در سال 1976 در هندوستان از طبیعت جمع آوری نمودند و از آن کِشت خالص تهیه کردند.

در مقایسه با سایر گونه های خوراکیِ پلوروتوس این گونه بسیار مرغوب تشخیص داده شده است.

این قارچ به علت رشد آسان و باردهی عالی و شکل و مزه خوب به سرعت به صورت یک گونه تجاری در بسیاری از کشورها به خصوص آسیای جنوب شرقی مورد بهره برداری قرار گرفت.

شناسایی اصول تهیه بستر قارچ صدفی الف)خرد کردن: این عملیات به منظور افزایش قدرت جذب آب و افزایش سطح تماس بستر با میسیلیوم قارچ و همچنین سهولت پر کردن کیسه ها انجام میگیرد و کاه و کلش قلات باید در اندازه 5-7 سانتی متر خرد گردد و چنانچه طول قطعات کاه و کلش بیشتر از 8-10 سانتی متر باشد به هنگام توده کردن به علت زیادی فاصله بین قطعات رطوبت را سریعا عبورداده ودیر کمپوست میشوند.

زیرا عمل تبخیر در آن ها به کندی صورت میگیرد.

تهیه کمپوست یک فرایند میکروبی است.فعالیت میکروبی به محل انباشته شدن کاه و کلش خیس شده آغاز میشود.

ب)خیساندن: به مدت 12 ساعت(حداقل 1 الی 5 ساعت)در حوضچه یا ظرف پاستوریزه کننده کاه وکلش را خیسانده و برای پاستوریزه کردن آماده میکنیم.

ج) پاستوریزه کردن کاه و کلش:از روش های گوناگون برای پاستوریزه کردن مواد بستره ای میتوان استفاده کرد.

ازجمله جوشاندن درآب پاستوریزه کردن با بخار آب داغ و با استفاده از مواد شیمیایی به طور تجربی در مقیاس کارگاهی و کوچک روش جوشانیدن بهترین نوع محسوب میشود.

در سطح کارگاهی ومحدود برای جوشانیدن مواد بستره ای بعد از آماده سازی اولیه مواد را داخل گونیهای کنفی نازک پر میکنیم .

در سطح گونی چند سوراخ ایجاد میکنیم تا آب به راحتی داخل گونی نفوز کند.

سر گونی را بسته و داخل بشکه یا ظرف مخصوص جوشانیدن قرار میدهیم.

به طوری که در ظرف فشرده نشود.

از موقع جوش آمدن آب به مدت 45 الی 60 دقیقه زمان لازم است تا پاستوریزاسیون انجام گیرد.

بعد از پاستوریزه شدن گونی ها را از ظرف خارج نموده و در اتاق کشت بدون آنکه سر گونی را باز کنیم آویزان میکنیم تا آب اضافی آن خارج شده و خنک شود وبعد عمل تلقیح را انجام میدهیم.

توجه داشته باشید که بستر کشت قبل از تلقیح بایستی رطوبتی معادل 70 درصد داشته باشد.

باید دقت کرد که وزن مواد بستره ای بعد از پاستوریزاسیون 3 برابر وزن اولیه شده باشد یعنی هر کیلو کاه خشک 3 کیلو کاه پاستوریزه شده باشد.

« شناسایی اصول تهیه بذر قارچ صدفی » قارچها نیز مانند گیاهان به روش جنسی و هم به روش غیرجنسی تکثیر می شوند، در روش جنسی به جای بذر تولید اِسپُر می نماید و این اِسپُر دارای نیمی از صفات کلی قارچ بوده و وقتیکه دو اِسپُر غیر همجنس ولی سازگار کنار هم قرار می گیرند می توانند تولید اندام باردهی نمایند این روش تکثیر ممکن است اختلافات ژنتیکی متعددی از خود نشان دهد بنابراین در کارگاههای تولیدی از این روش جهت تولید قارچ استفاده نمی کنند.

فقط در آزمایشگاه جهت تهیه سَویه های مناسب و مقاوم و پرمحصول از این روش استفاده نموده و پس از تست به روش غیر جنسی برای تکثیر استفاده می کنند.

در روش تکثیر غیر جنسی از مِسِلیوم که توسط کِشت بافت تهیه شده استفاده می گردد.

برای تولید اسپان قارچ یک آزمایشگاه مورد نیاز است.

فاصله آزمایشگاه و سالن پرورش حداقل 500 تا 600 متر باید باشد تا آلودگی ایجاد نشود.

هنگام احداث آزمایشگاه جهت باد هم باید در نظر گرفته شود اگر واحد تهیه کمپوست هم داشته باشیم نباید جهت وزش باد از سالن های نگه داری کمپوست به طرف آزمایشگاه باشد.

روش بذر زنی : به هر روشی که مقدار خاصی بذر با مقدار خاصی کمپوست مخلوط شود را بذر زنی گویند.

برای قارچ دکمه ای 1.5 تا 5 درصد وزنی کمپوست مصرف می شود.

روشهای زیر برای بذر زنی وجود دارد: 1) روش ناحیه ای : در این روش کیسه پس از پر شدن از کمپوست سوراخهایی در فواصل معین ایجاد کرده و یک قاشق از بذر را در آن می ریزند وسپس کمی کمپوست بر روی آن می ریزند.

2) روش مخلوط : کمپوست و بذر را با هم مخلوط کرده و سپس در کیسه می ریزیم.

3) روش لایه ای : ابتدا کمی کمپوست در زیر می ریزند سپس کمی بذر می زنیم و بعد دوباره کمپوست و روی آن بذر می ریزیم این کار را تا انتها انجام می دهیم.در اینجا باید متذکر شد که مقدار بذر در هر لایه برابر باشد.

اما بصورت کلی ابتدا مخلوط می زنند سپس یک لایه بذر روی کمپوست می ریزند و بعد روی آن یک لایه نازک کمپوست می ریزند « آشنایی با بذر قارچهای خوراکی » آن بخش از اندام های قارچ را که به پرورش دهندگان هنگام کشت در بستر مورد استفاده قرار می دهند در اصطلاح اسپان می گویند که مساوی بذر در گیاهان آلی در نظر گرفته می شود.

در واقع اسپان انتقال عضوی از بافت قارچ در شرایط استریل بر روی دانه گندم یا غلات دیگر می باشد.

کیفیت بذر پایه و اساس موفقیت در تولید قارچ خوراکی است.

چنانچه بذر یا اسپان فاقد کیفیت مطلوب باشد، موفقیتی در کشت قارچ حاصل نخواهد شد هرچند سایر شرایط کاملاً مهیا باشد.

در گذشته قارچ کاران برای تهیه اسپان با برداشت آنکه، بر روی قسمتی از خاک اراضی که قارچ در آن به طور طبیعی رشد کرده بود به مقداری که فکر می کردند مسلیوم قارچ در آن وجود دارد برمی داشتند و سپس آن را روی بستری که از پیش آماده شده بود پخش کرده و پس از اینکه مسلیوم کاملاً سطح بستر را می پوشاند از ان برای مایه کوبی سایر بسترها استفاده می کردند.

از آنجا که روش فوق از کشت خالص قارچ استفاده نمی شد و شرایط نیز استریل نبود، در هنگام استفاده از اسپان بسیاری از آفات و امراض نیز همراه با اسپان بر روی بسترها منتقل شده و خسارت ایجاد می کردند.

اولین بذر اسپان ناشی از کشت خالص قارچ در سال 1905 در آمریکا تولید و جایگزین سیستم قدیمی تولید بذر شده و در حال حاضر تهیه اسپان در سراسر دنیا با استفاده از کشت های خالص قارچ صورت می گیرد.

تولید انبوه بذر به کار می روند کاملاً استریل شده و پس از انتقال بذر بر روی بستر نیز به منظور جلوگیری از آلودگی هوای مورد نیاز در سالن های پرورش از درون فیلترهای خاص عبور داده می شوند.

در سال 1931 سیندن، غلات را به عنوان ماده مناسب برای تولید بذر قارچ معرفی کرد.

مسلیومی که روی دانه غلات رشد می کرد، راحتتر روی بستر پخش شده و به خوبی با آن مخلوط می شود.

قبل از استفاده از دانه های غلات، از کود اسبی کمپوست شده و ساقه توتون به عنوان محیط کشت مورد استفاده قرار می گرفت.

اسپان های تهیه شده به وسیله بذر غلات به علت قرار داشتن مسلیوم قارچ در سطح اسپان ممکن بود در اثر مقدار کمی از آمونیاک تولیدی در کمپوست از بین برود در صورتیکه در اسپان های تولید شده از کود اسب به دلیل رشد مسلیوم در درون کود، کاملاً از بین رفته و پس از تبخیر آمونیاک از بستر می توانستند دوباره رشد کرده و بستر را بپوشانند.

« شناسایی اصول تهیه اسپان قارچ با کود اسب » کود اسبی کمپوست شده کاملاً شسته می شود تا بعضی از مواد موجود در آن که مانع رشد مسلیوم قارچ می شوند از آن خارج شوند.

آب اضافی کمپوست را خارج کرده و پس از آنکه رطوبت آن حدود 60% رسید آن را در شیشه های نیم متری یا کیسه های پلاستیکی پلی پروپلین ریخته و کمی استریل می کنند.

درِ شیشه ها یا کیسه های پلاستیکی را با درپوش پنبه ای بسته و در حرارت 121 درجه سانتیگراد به مدت 2 ساعت در اتوکلاو استریل می نمایند.

پس از سرد شدن با استفاده از کشت خالص قارچ مایه زنی می شود و در محل مناسب و تاریک اَنکوباتور در حرارت 22 تا 24 درجه سانتیگراد نگهداری می شود و پس از 2 هفته قارچ رشد نموده و اسپان آماده مصرف می گردد.

از این بذر به عنوان ماده تلقیح برای کیسه ها و شیشه های دیگر نیز می توان استفاده نمود.

ضدعفونی سالن کشت ایجاد یک حوضچه کو چک آب آهک در مدخل ورودی سالن بسیار مهم میباشد تا کلیه افرادی که از خارج وارد سالن میشوند کف کفش های خود را درون آب آهک ضدعفونی نمایند.

بهتر است همراه آب آهک از قارچ کشهای رایج مثل بنومیل، کاپتان ،سولفات مس و ...

نیز استفاده نمود.

*برای سمپاشی محیط داخلی سالن از چند روش استفاده میشود: 1-سمپاشی با مواد ضدعفونی کننده 2-بخار ضدعفونی کننده 3-سموم قارچ کش روشهای کشت قارچ صدفی کشت در کیسه: یکی از رایج ترین روش ها در کشت قارچ در اکثر نقاط جهان است.

بعضی از مزایای آن به شرح زیر است.

1- ریسک کمتری نسبت به روشهای دیگر کشت دارد.

2- کنترل آسان آفات و بیماریها 3- امکان کشت در تمام طول سال 4- بازگشت سریع سرمایه 5- سرمایه گذاری اولیه کم 6- امکان کشت در خانه روش کار : ابتدا بستر خود را انتخاب نمایید در مورد بستر در درس قبلی توضیح داده شده است .

اگر از کاه استفاده می کنید بهتر است ابتدا کاه ها را خرد کنید ( کاه های خرد نشده نیز قابل کاشت می باشند).

برای ضدعفونی کردن کاه ها باید آنها را بجوشانید.

برای این کار بهتر است کاه ها را درون کیسه های پلاستیکی ریخته و آنها را به مدت 45 دقیقه در آب جوش قرا دهید ( 45 دقیقه از زمانی که آب به جوش می آید).

کاه ها را به مکان تمیز برده و 24 ساعت منتظر بمانید تا آب اضافی آن خارج گردد .

رطوبت مطلوب به نحوی است که وقتی یک مشت کاه را در دست فشار می دهید چند قطره آب از آن بچکد.

قبل از ریختن کاه ها (بستر ) در پلاستیک ( پلاستیک های خیاری) بهتر است چند سوراخ در کف پلاستیک ایجاد نمایید.

کاههای ضد عفونی شده را تا ارتفاع حدود 20 – 30 سانتیمتر در داخل کیسه های پلاستیکی ریخته و با دست خوب فشرده نمایید، سپس بر روی آن یک لایه بذر بپاشید و این عمل را تا پر شدن کامل پلاستیک انجام دهید.

برای فشرده شدن کاه ها بهتر است یک سوراخ در وسط کیسه ایجاد نماییم و در نهایت درب پلاستیک را ببندید.

میزان بذر هر کیسه بستگی به مقدار کاه و اندازه کیسه حدود 200-500 گرم می باشد .

میزان رطوبت دما نور و دیگر شرایط در دوره های رشد بسیار مهم است برای آگاهی می توانید به درس قبلی مراجعه نمایید .

کیسه های آماده شده را به مکانی تمیز و فاقد آلودگی با حرارت 20-30 درجه سانتیگراد برده .میزان دما در هفته اول بسیار مهم می باشد .

بعد از سفید شدن کامل پلاستیکها با میسلیومها ( 20 تا 30 روز بعد از کاشت ) پلاستیکها را با تیغ برش دهید و یا آنها را به طور کامل از بسته جدا نمایید تا قارچها فضای مناسب برای رشد داشته باشند.

تامین رطوبت در این دوره بسیار اهمیت دارد.

مناسبترین رطوبت هوا 85 تا 90 درصد می باشد .

حداکثر تا یک هفته بعد از برش پلاستیکها قارچهای کوچک در بدنه بستر ظاهر و پس از چند روز بزرگ و قابل برداشت خواهند شد.

بهترین زمان برداشت زمانی است که لبه های قارچ به سمت بالا بر نگردد .

برای برداشت قارچ می توانید ساقه قارچ را با دست گرفته و بپیچانید.

در صورت رعایت کامل شرایط و حفظ دما، نور، رطوبت و غیره با روش فوق می توانید 3-4 هفته قارچ برداشت نمایید.

فاصله کیسه ها از یکدیگر حدود 30 سانتیمتر باید باشد تا از تداخل کلاهکهای قارچ با یکدیگر جلوگیری گردد .

در مکان های کوچک برای حفظ رطوبت می توانید با اسپری نمودن بدنه بستر از خشک شدن آن جلوگیری کنید و اگر چنانچه بدنه بستر خشک شد می توان نسبت به آبیاری آن اقدام نمود.

برای بالا بردن میزان رطوبت می توانید کف اطاق را دائما با آب خیس نمایید، بهتر است از دستگاه بخار ساز یا در صورت امکان از کتری آب جوش استفاده کنید.

برای تشکیل کلاهک و تغییر رنگ آن نور کافی لازم است.

(مراجعه به درس قبل) نور طبیعی اطاق، برای کشت کافی است.

از ورود حشارت، بیماری ها و آلودگی ها به داخل مکان پرورش حتما ممانعت گردد و در صورت مشاهده مگسهای ریز ( مگس سرکه ) نسبت به مبارزه با آنها اقدام گنید.

در صورتی که بذر آماده استفاده می کنید به چند نکته باید توجه کنید: 1- کیسه نایلونی حاوی بذر (اسپان) قارچ سالم بوده و فاقد پارگی یا چسب خوردگی می باشد.

2- دانه های اسپان(بذر) قارچ فقط به رنگ قهوه ای(رنگ غلات) یا سفید(ناشی از رشد ریسه ها یا میسلیوم قارچ خوراکی) بوده و فاقد رنگ سبز یا سیاه یا نارنجی( بیماری کپکی) می باشد.

3- داخل نایلون بذر(اسپان) قارچ فاقد هرگونه قطرات آب می باشد.

4- دانه های بذر (اسپان) قارچ حالت دانه بندی داشته و در صورت چسبیدگی با فشار دست به راحتی دانه دانه شود.

5- پنبه درب نایلون بذر(اسپان) قارچ سالم بوده و آلوده و کثیف نباشد.

در صورت تهیه بذر (اسپان) قارچ مناسب، امکان نگهداری آن در یخچال (دمای 4- 6 درجه بالای صفر) تا 21 روز میسر می باشد.

کشت در قفسه یا تاقچه: (کشت در قفسه در یک نگاه) مرحله قبل از تخمیر و آماده کردن بستر، پاستوریزه و پر کردن، بذر زنی، دوره نهفتگی، میوه دهی، برداشت محصول، تخلیه کشت در بطری: در این روش بطری ها را از بستر پر کرده و آن را استرلیزه کرده.

آنها را در دمای 17-18 درجه سانتی گراد و رطوت 65-70 درصد قرار می دهند.

حدود 25-20 روز طول می کشد که به مرحله میوه دهی برسد.

کشت روی کنده درخت: (درمناطق معتدل) دو روش اساسی برای کشت قارچ روی قطعات درخت وجود دارد.

کشت روی قطعات بزرگ چوب، کشت روی قطعات کوچک چوب در این روش اسپان را روی قطعات درخت می ریزند و در شرایط مناسب رشد می دهند.

شناسایی اصول عملیات اجرایی(مرحله داشت)پرورش قارچ صدفی - برای مصرف کود بهتر است نسبت به تجزیه خاک مزرعه اقدام شود ودرصورت عدم دسترسی به آزمایشگاه، برای شرایط کشت آبی، 150 کیلوگرم اوره ( 3/1 در زمان کاشت، 3/1 دراوج گلدهی و 3/1 تشکیل قوزه)، 150 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل و100 کیلوگرم سولفات پتاس به همراه 40 کیلوگرم سولفات روی درزمان کاشت توصیه می‌شود .

- جهت کاستن ازرقابت بین گیاه پنبه وعلف‌ هرز، دراولین فرصت (درحدود 4-2 برگی)، اقدام به وجین وسله شکنی نمایید .

- آب نقش اساسی دربروز پتانسیل عملکرد گیاه پنبه دارد .بنابراین آب را درزمان مناسب وبه مقدار کافی براساس نیاز گیاه دراختیار آن قرار دهید .باتوجه به شرایط خشکسالی حاکم درمنطقه توصیه می‌شود زمان آبیاری را باتوجه به رطوبت قابل استفاده درخاک درنظر بگیرید.

هرگاه رطوبت قابل استفاده خاک به 50% تقلیل یابد(تشخیص این زمان، هرگاه نمونه خاکی که از عمق 20-15 سانتی متر می‌گیرید درحد گاورو با کمتر ازآن باشد) اقدام به آبیاری نمایید .در هرنوبت آبیاری نیز بین 600 الی 800 مترمکعب آب دراختیار گیاه قراربدهید .

- شروع گلدهی تا چهارهفته پس از آن مهمترین مرحله ازرشد ونموگیاه می‌باشد چراکه 90% غوزه های قابل استحصال به‌عنوان محصول وش دراین مدت که مصادف با تیرماه است، تشکیل می‏شوند .لازم است درطول این مدت گیاه اولاً باتنش رطوبتی مواجه نشده و ثانیاً با عواملی چون آفات که باعث خسارت به قوزه ‌ها می‌شوند نیز به موقع مبارزه شود، چراکه شرایط جوی پس ازاین مدت یعنی مردادماه بویژه گرمای زیاد روز وشب بشدت ماندگاری قوزه ‌ها را پائین می‌آورد .

« اصول برداشت محصول » برداشت زمانی صورت می گیرد که کلاهک قارچ در حد مطلوب رشد کرده ولی باز نشده باشد.

(تیغه ها مشخص نباشند در این زمان معمولاً سطح کلاهک پهن شده و قطر آن به 5/2 تا 8 سانتیمتر می رسد.) در دمای 18 درجه سانتیگراد اندام باردهی قارچ طی 8 تا 10 روز به حداکثر رشد از نظر وزن و اندازه رسیده و آماده برداشت می شود و تولید و رشد اندام باردهی قارچ در مدت زمان 6 تا 8 هفته (42 تا 48 روز) طول می کشد.

طی این مدت به تدریج اندام باردهی رشد کرده و طی چین ها متعدد باید برداشت شود، فاصله هر چین از چین قبل حدود 7 تا 10 روز است.

در حد فاصل بین دو چین نیز معمولاً چند کلاهک بالغ ممکن است به وجود آید که می توان آن را برداشت کرد و پس از هر چین باید بستر آبیاری و طی مدت زمان رشد رطوبت خاک پوششی در حد اشباح نگه داشته شود.

( کمبود رطوبت نسبی باعث می شود قارچ چرمی شود و وزنش سبک شود.) برای چیدن قارچ کمی کلاهک را به سطح بستر فشار داده و سپس به آرامی پیچ می دهند و به طرف بالا می کشند تا از خاک خارج شود چنانچه ذرات خاک و مسلیوم به کلاهک چسبیده باشد با یک کاتر تیز کلاهک را تمیز می نمایند.

یک روش دیگر برای برداشت این است که کلاهک های رسیده را با یک کاتر تیز و استریل از سطح خاک بریده و جمع آوری می کنند * سپس به کمک کاتر بقایای گوشتی کلاهک (ساقه) که در خاک باقی مانده است را از خاک خارج می کنند.(چون باعث کپک می شود) چاله های ایجاد شده در سطح بستر نیز دوباره با خاک پوششی استریل پر می شود پس از هر برداشت باید تمامی اندام های گوشتی قارچ یا اندام های باردهی که از بین رفته اند را از سطح بستر جمع آوری می کنیم *( میزان محصول با کیفیت کمپوست و نحوه مدیریت سالن های تولید پرورش قارچ رابطه مستقیم دارد) در کشورهای غربی که تکنولوژی پیشرفته در اختیار دارند میزان متوسط محصول بالغ بر 30 تا 40 کیلوگرم در مترمربع می باشد.

در کشور ما میزان برداشت بسیار متغیر است به حدود 6 تا 20 کیلوگرم در مترمربع می رسد.

** از 1 تُن کاه خشک می توان حدود 5/2 تن کمپوست تهیه کرد که این مقدار کمپوست می تواند به طور متوسط 450 کیلوگرم قارچ برداشت کند.

135 کیلوگرم برداشت نامناسب است.

معمولاً بیشترین محصول در چین های اول و دوم برداشت می شود و کاهش محصول در هر دو چین نسبت به چین قبل مشاهده می شود.

« اصول بسته بندی محصول » قارچ محصول فوق العاده ظریف و حساسی است و پس از برداشت به تدریج کیفیت خود را از دست می دهد لذا برداشت، جابه جایی و نگه داری محصول باید با کمال دقت و مراقبت اجرا شود.

وارد شدن هرگونه فشار و ضربه به قارچ باعث قهوه ای شدن کلاهک شده و بازارپسندی آن را به شدت کاهش می دهد.

به منظور حفظ کیفیت محصول رعایت نکات ذیل در هنگام برداشت محصول و پس از آن توصیه می شود: 1- در هنگام چیدن قارچ باید توجه داشت که به کلاهک فشار بیش از حد وارد نشود و از تماس بیش از حدّ دست با آن نیز خودداری شود.

2- بهتر است قارچها در هنگام برداشت مستقیماً در ظروف بسته بندی قرار گیرد و از تجمع محصول به صورت توده خودداری شود زیرا این عمل باعث وارد شدن فشار به لایه های زیرین محصول و صدمه دیدن یا قهوه ای شدن آن خواهد شد.