غریزه ی نیاز به تغذیه در انسان از بدو تولد او را برای تلاش و کوشش برای برآورده شدن این نیاز وا داشته بطوریکه در طول تاریخ انسان موفق به کشف و تولید علم و تکنولوژی پیشرفته ای در این زمینه شده است.
قارچهای خوراکی از ارگانیزم های اولیه هستند که به فونگی مشهورند(Funigi) و بدلیل اینکه کلروفیل ندارند برای برآورده کردن نیاز غذایی خود به واسط نیاز دارند. قارچها بر روی مواد آلی مرده یا به صورت پارازیت بر روی مواد زنده ی دیگر رشد می کنند و زندگی خود را با یک اسپور آغاز می کنند. و پس از جوانه زدن در یک بستر مناسب مسیلیوم رویشی را تشکیل می دهند و پس از جذب مواد غذایی بستر، اندامهای باردهی را تحت شرایط کنترل شده دما و رطوبت تولید می کنند.
قارچهای خوراکی به صورت فصلی در تمام نقاط دنیا در شرایط مختلف و متفاوت می رویند.
تاریخ کشت
در زمانهای گذشته اعتقاد به این داشتند که قارچها توسط رعد و برق ایجاد می شوند استفاده از قارچهای خوراکی از روزگاران کهن متداول بوده بطوریکه در کتابهای باستان مانند کتابهای مقدس وجود داشته (تئوفراستون) نوشته است که قارچهایی که از زمین های زراعی و مزارع جمع آوری می شد به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گرفتند. قارچ ها از غذاهای سلطنتی پادشاهان یونان و روم باستان بشمار می آمدند. چینی ها به طور گسترده قارچهای خوراکی را پرورش میدادند.
اولین بار متن علمی و طریقه شناسایی قارچ های پرورشی توسط تورنفورت (1707) نوشته شد.
ارزش غذایی
قارچ ها بسته به نوع پرورش دارای پروتئین و ویتامین ها و عناصر معدنی زیادی می باشند. مانند تیامین – ریبوفلاوین- نیاسین- کربوهیدراتها و الیاف.
ارزش داروئی
اسید های چرب اشباع و کلسترول قارچ ها از جهت کاهش دریافت کالری مورد توجه
اند. قارچ ها ارزش داروئی قابل توجهی دارند. در حقیقت گیاه شناسان اولیه قارچ ها را بیشتر بخاطر ارزش دارویی آن ها مورد توجه قرار داده اند و قارچ ها بدلیل ترکیبات شیمیایی یکسان بر سایر مواد غذای ارجحیت دارند.
کمبود کالری در رژیم غذایی و سوء تغذیه در بین نوجوانان و کودکان بزرگترین مسئله تغذیه ای می باشد پروتئین قارچهای خوراکی همانند پروتئین غلات حبوبات و سبزیها و شیر تخم مرغ ماهی و گوشت است بنابراین ارزش تغذیه ی پروتئین قارچها در رژیم غذایی وابسته به گونه های قارچ است.
هر 100 گرم قارچ حاوی
پروتئین 03/0 تا 06/0
ویتامین C mg 60/0
ویتامین B1 mg 12/0
ویتامین B2 mg 52/0
ویتامین B3 mg 38/2
ویتامین Bcomplx mg 82/5
ویتامین H mg 018/0
پروتئین بالا و بدون نشاسته و قند برای بیماران دیابتی مناسب می باشند به دلیل نسبت بالای K:Na کالری و چربی کم (غنی از اسید لینولئیک و کنترل کننده کلسترول) گزینه ای جهت تغذیه ی آنهایی است که دچار چاقی استرس زیاد و بیماری های قلبی دیگر هستند مقادیر زیاد الیاف و خاکستر قلیایی برای افرادی که از اسید معده زیاد و یبوست رنج می برند مناسب است.
(01988 Sohi )
مطالعات نشان داده که قارچهای پرورشی مانند دکمه ای، صدفی، وشی تاکه دارای مقادیر زیادی از مواد بازدارنده هستند که در بعضی موارد اثر کنترل کننده بر بعضی از انواع تومورهای سرطانی دارند.
شماره اثر عناصر غذایی قارچ در جلوگیری از بیماریها
نمونه عنصر غذایی بیماری اثر
1 پتاسیم و سدیم فشار خون کاهش فشار خون
2 فیبر و عناصر قلیایی یبوست برطرف کننده یبوست
3 میزان محدود کلسترول بیماری قلبی و دیابت عناصر مورد نیاز بیماران
4 فاقد یلی ساکاریدها و عناصر انسدادی سرطان و ایدز افزایش مقاومت بدن
5 آهن کم خونی مفید برای بیماران
6 نشاسته کم چربی و کالری چاقی کاهش دهنده چاقی
قارچ دکمه ای
قارچ دکمه ای مانند دیگر قارچ ها موجود زنده هتروترفی است که نیازمند واسط است برای تهیه غذای مورد نیاز خود بدین صورت که ترکیبات کربن توسط میکرو ارگانیزم های موجود در کاه و غلات طی پروسه ی تخمیر که تحت عنوان کمپوست سازی شناخته می شود از توده ی عناصر غذایی برای قارچها ساخته می شوند نیازهای دیگر قارچ – نیتروژن – فسفر گوگرد پتاسیم آهن و ویتامین هایی مانند تیامین – بیوتین می باشد.
قارچ دکمه ای با نام علمی آگاریکوس بیسپروس یکی از انواع قارچهای خوراکی می باشد که بیش از 40 درصد تولید قارچهای جهان را شامل می شود و هر زمان و هر فصلی با شرایط کنترل شده از نظر دما و رطوبت قابل کشت می باشد پرورش این قارچ اولین بار در فرانسه به روی پشته های ساخته شده از کودهای اسبی آغاز گردید.