دانلود تحقیق قارچ های خوراکی

پرورش قارچ خوراکی امروزه اهمیت زیادی کسب کرده و پیشرفت قابل توجهی نموده است .

نظر بسیاری از دانشمندان ومحققین به این گیاه شگفت انگیز ، که فقط از بقایای گیاهی کم ارزش از نظر اقتصادی مثل کاه ، گندم ، کاه جو ، کاه برنج و امثالهم پرورش می یابد جلب شده است
قارچ ، اگر چه از مواد زائد گیاهی تغذیه می کند .

کیفیت غذایی قابل توجهی دارد : سرشار از پروتئین و در عین حال بسیار خوش طعم است .

بعلاوه دوره کشت آن بسیار کوتاه است و در سال چندین بار می توان به کشت آن مبادرت نمود .

از سال 1970 ، شناخت علمی و عملی بشر از قارچ و نحوه پرورش آن پیشرفت چشمگیری کرده است .

بازده تولید قارچ های اهلی شده روز به روز افزایش می یابد و به علاوه انواع جدید قارچ های جدید اهلی شده و پرورش می یابند .

قارچ را می توان در سطح کوچک ، در منزل ، به منظور مصرف در خانواده ، و در سطح بزرگتر جمعیت ارائه به بازار و تامین درآمد تولید کرد .

تاریخچه
قارچ به اصطلاح گیاه موضوعات مختلف و شگفت انگیزی را در دوران عمر زمینی طی کرده است تا به امروز هنوز به طور کامل نزد جهانیان شناسایی نشده است .

مردم بد بینی خاصی نسبت به قارچ ها دارند چون شنیده اند که بعضی از انسانها بر اثر خوردن قارچ مسموم شده اند و جان خود را از دست داده اند .

قارچ های سمی در کنار انواع خوراکی و کیفیت غذایی این گیاه انسان را بر آن داشت که قارچ خوراکی را خود پرورش دهند .

هزاران سال پیش چینی ها و ژراپنی ها نحوه پرورش چندین نوع قارچ را می دانستند که از میان آنها شیتاکه معروف است دو قرن قبل از تولد مسیح ، یک پزشک یونانی به نام «نیکاندر» قارچ را در بستری از کود حیوانی و خاکستر که شاخ و برگ انجیر روی آن را پوشانده بود پرورش داد .

سیصد سال بعد « دیو سکورید» یک پزشک دیگر یونانی روش ساده و عملی برای پرورش قارچ ابداع کرد و سرانجام در قرن 16 یک ایتالیایی به نام سالپین و یک گیاه شناس فرانسوی به نام شارل دولکلوز معروف به کلوسیوس آثاری در مورد پرورش قارچ نوشتند .

کمی دیر تر در حدود دهه 1650 کشاورزان فرانسه کاملاً به طور تصادفی به نحوه پرورش قارچ پی می بردند .

آنها متوجه می شوند که در گوشه جالیزشان جائی که کودهای اسب قارچ ظاهر شده ولی به علت آن پی نمی بردند ولی در اندیشه تکثیر قارچ افتادند یکی از کشاورزان متوجه می شود که قارچ که در جالیزشان است با قارچ های وحشی مراتع تفاوتهایی دارد به این ترتیب که علاوه بر تفاوت ظاهری این گونه قارچ ها بر خلاف قارچ های مراتع قابلیت تطبیق با شرایط پرورش در باغچه را دارند .

کین تینی در وروسای به پرورش قارچ برای پادشاه خورشید دست می زند چند سال بعد ، تورن فورت به آکادمی سلطنتی علوم نامه ای درباره پرورش قارچ می نویسد ...

پرورش قارچ که همه این نوآوران می شناختند هنوز بعضی علاقه مندان به آن عمل می کنند یک عیب جدی داشت : پرورش قارچ در زمستان بعلت سرما و در تابستان به علت گرما ووجود انگل ها غیر ممکن بود در حدود اواخر قرن هیجدهم عده ای به فکر افتادند که قارچ را زیر گلخانه پرورش دهند تا فصل تولید را طولانی تر سازند و این قدم جدیدی بود .

یک باغبان فرانسوی به نام «شامبری» به فکر استفاده از معادن متروک جهت پرورش قارچ افتاد .

استفاده از معادن چند فایده داشت : ثبات درجه حرارت ، سهولت تنظیم هوا و سهولت تنظیم رطوبت نسبی .

و باز هم دو فرانسوی به نامهای کنستاتین و ماتروشو از انستیتو پاستور هستند که در این زمینه قدمی پیش بر می دارند ما در پیشرفت تکنولوژی پرورش قارچ را تا حد زیادی مرهون آنها هستیم این دو نفر با بهره گیری از روشهای پاستوریزاسیون اسپور قارچ را وادار به جوانه زدن کردند و میسلیوم به دست آورند از آن هنگام این امکان به وجود آمد که پر بارترین نژادهای قارچ را به صورتی خالص پرورش داد .

کار این دو محقق باعث شد که انواع دیگر قارچ ها مورد توجه قرار بگیرند و تلاش برای اهلی کردن قارچ های وحشی آغاز شود ولی اگرچه پس از تحقیقات زیادی در زمینه پرورش قارچ به عمل آمد ، بعلت عدم ارتباط کار محققین با یکدیگر نتیجه تحقیقات به صورتی جامع و مدون در اختیار همگان قرار نگرفت .

امروزه وضع به گونه ای دیگر است .

بیستمین کنگره بین الملی درباره دانش و پرورش قارچ ها در ژوئن 1978 در فرانسه تشکیل شده است که در آن 600 نفر محقق و تولید کننده از سی کشور جهان شرکت داشتند .

در جریان این کنگره ، یک محقق انگلیسی در خطا به خود اظهار کرد که آرزو دارد ارتباطبین شرکت کنندگان بیش از پیش برقرار شود و این بیان توجه پیشگامان پرورش قارچ را که تا آن هنگام اماکن پرورش قارچ خود را با سیم خاردار و سگ نگهبان حفاظت می کردند تا کسی از راز و رمز کارشان در پرورش قارچ سر در نیاورد برانگیخت .

در پی این اقدامات ، تبادل مفید اطلاعات ونتایج به دست آمده ، بی شک در آینده پرورش انواع قارچ ها ار انحصار معدودی باغبان و قارچ شناس غربی بیرون آمده و در همه جای دنیا گسترش خواهد یافت به این ترتیب آیا مصرف کنندگان قرن بیستم شاهد بحرانی در زمینه پرورش قارچ ، بعلت افزونی تولید خواهد بود و یا بلعکس .

دنیا به شکرانه تولید پیوسته این ماده غذایی با ارزش از گرسنگی نجات خواهد یافت ؟

آینده نشان خواهد داد .

از بیش از دو هزار سال پیش ، که نیکاندر پزشک ، با روشی بدوی و به کمک شاخ و برگ انجیر قارچ پرورش داد تاکنون چه راه دراز و پر پیچ و خمی پیموده شده است !

شناخت قارچ های خوراکی و سمی و داروئی قارچ ها سه دسته هستند : 1- خوراکی2- سمی3- داروئی قارچ های خوراکی در اکثر کشورهای جهان خوردن قارچ متداول است زیرا نسبت به گوشت قرمز از نظر پروتئین چیزی کم ندارد و از نظر چربی صفر می باشد و با صرفه و اقتصادی نیز می باشد .

از مهم ترین قارچ های خوراکی میتوان به قارچ دکمه ای و انواع صدفی آن اشاره کرد این قارچ ها را می توان در مکانهای کوچک هم تولید کرد .

قارچ های سمی سمی بودن قارچ ها به سه نوع تقسیم شده اند : 1- فالاتوکین2- آموتوکسین3- همولیتیک و آمانیتا لفظ سمی بودن قارچ ها می باشد .

مسمومیت های ناشی از مصرف قارچ های سمی الف) قارچ های روی دستگاه گوارش و روی اعصاب اثر کرده و شخص را دچار دل درد و سر درد و تهوع که مصرف کننده بیمارستانی شده و باید تحت نظر پزشک معالجه شود .

ب) قارچ هایی که به تنهایی اثرات سوئی نداشته ولی با مکمل های دیگری مثل الکل اثر منفی گذاشته و شخص را به حال احتراز می برد .

قارچ های مرکب (Coprinus) و موالها (Morchella) ج) قارچ هایی که به طور کل سمی بوده ، و به شخص مصرف کننده شوک سریع وارد کرده چه بسا مصرف کننده به بیمارستان هم نرسد .

فالاتوکسین و آموتوکسین سم هایی هستند که روی دستگاه گوارش اثر می کند ولی کشنده نیستند .

همولیتیک سمی است که روی گردش خون (گلبولهای قرمز خون را از بین می برد ) و اعصاب و مغز تاثیر سریع دارد و باعث سکته مغزی می شود .

آمانیتا فالوئید و آمانیتا موسکاریکا از این دسته از قارچ های سمی می باشد .

آمانیتا فالوئید Amanita Phalloides کلاهی بهقطر 7 تا 10 سانتی متر به رنگ سبز زیتونی یا زرد زیتونی وگاه بسیار کم رنگ و نزدیک به سفید دارد .

در حالت مرطوب کمی لزج است .گاه لکه های مسطح پوست مانند سفیدی بر پوسته دارد .

پوسته آن را می توان مثل پوسته قارچ خوراکی جدا کرد .

تیغه ها سفید و نزدیک به هم هستند .

طول پایه 8 تا 12 سانت و عرض آن 5/1 تا 2 سانت است .

زمستان سفید یا به رنگ کلاهک ولی کم رنگ تر است سطح آنصاف یا حاوی پوسته های نازکی است که در ابتدا تو پرند و به تدریج تو خالی می شوند .

حلقه دامن مانندی در قسمت بالای پایه وجود دارد قاعده پایه در کیسه فنجان مانندی محصور است .

زیر درختان پهن برگ به خصوص غان و بلوط از اواسط تابستان تا اواخر پاییز یافت می شود .

سمیت آن بحدی است که خوردن کلاهک آن می تواند مرگ آور باشد .

آمانیتا موسکاریکا معروف به امانیت مگس کش Amanita Muscarica آمانیتا موسکاریکا عامل بسیاری از مسمومیت هاست آمانیتا موسکاریکا از زیباترین و معمول ترین قارچ هاست .

کلاهک قرمز یا نارنجی با خالهای سفید به قطر 10 تا 20 سانتی متر دارد که در ابتدا گرد است و به تدریج تحدب آن کم می شود و مسطح می گردد .

در حالت مرطوب لزج است .

تیغه های آن سفید و فشرده اند .

پایه 10 تا 22 سانتی متر ارتفاع و 5/2 سانتی متر قطر دارد و سفید و توپر است ولی به تدریج تو خالی می شود .

حلقه سفید دامن مانند قاعده پایه متورم است و فلس های سفید کرکداری دارد که به صورت حلقه های متحد المرکزی آنرا در بر گرفته اند .

از اواسط تابستان تا اویل زمستان زیر درختان غان و سوزنی برگ بوفور دیده می شود .

سمی بنام موسکارین در آن وجود دارد که حشرات به آن حساسند .

قارچ های سمی و خوراکی را نمی توان از نظر شکل و اندازه و رنگ شناخت و فقط آزمایشگاه می تواند سمی بودن و مقدار سم و نوع سم را مشخص می کند .

در بین قارچ های موجود ، قارچهایی هم هست که توهم زا می باشد و شخص مصرف کننده را به عالم خلصه می برد .

امروزه 80 % از قرص های روان گردان از قارچ «سوما» با نام ایرانی دنبلان کوهی که ماده ای به نام «تروف» دارد درست می شود .

قارچ های رنگی هم در طبیعت وجود دارد که برای مصارف صنعتی و غذایی کاربرد دارند .

در کشور هند ، قارچ های رنگی را برای ساختن ادویه و رنگ اسنک (پفک) کشت و صادر می کنند .

قارچ های داروئی امروزه که علم طب پیشرفت چشمگیری کرده ، محقیقین در آزمایشگاهها و انیستیتو های معتبر برای هربیماری دنبال درمان و راه چاره ای می گردند از قدیم الایام طبیبان از گیاهان برای درمان استفاده می کردند با پیشرفت علم طب عصاره گیاهان و مواد مفید گیاه مورد استفاده قرار می گیرند .

قارچ هم از این قاعده مستثنا نیست .

آنتی بیوتیکها در مبارزه با بیماریهای عفونی مورد استفاده های فراوان قرار می گیرند از این جمله اند معروفترین آنتی بیو تیک که مصرف طبی دارد پنی سیلین می باشد .

در قارچ صدفی آنتی بیوتیک بیشتری نسبت به قارچ دکمه ای گزارش شده است .

پلوروتین پلوروتین موجود در قارچ داروی پوست بدن انسان است و موجب نرمی و لطافت پوست شده و داروی جوش و لک صورت می باشد .

لیستین کاهنده کلسترول خون که برای درمان بیماران قلبی و آنهایی که فشار خون دارند مفید است .

ریبوفلاوین : آرام کننده ذهن نیاسین : برای ترک اعتیاد دارای آهن – سدیم – ویتامین B2 قارچ ها سرشار از ویتامین ها هستند : محلول در چربی A-E-D که در ساخت پماد مصرف می شود .

آشنایی با قارچ های صدفی قارچ صدفی درختی پلوروتوس استراتوس Pelurotus-Ostratus قارچ صدفی کشت و پرورش قارچ صدفی در ایران برای اولین بار توسط دکتر مصطفوی ، کارشناس دفع آفات و زراعت کشاورزی در شازمان تحقیقات کشاورزی در اوین شروع شد .

قارچ صدفی جزء تجزیه کنندگان اولیه می باشد و قادرند گلوکز گیاه را تجزیه کند و مواد غذایی مورد نیاز خود را تأمین کند .

و محتاج یکسری از ارگانیسم ها هستند که محیط کشت را تجزیه و قارچ روی محیط تجزیه رشد می کند .

همچنین مستقیماً روی کاه و کلش گندم وجو و برنج و ...

رشد کنند .

قارچ صدفی قدرت میسلیومی بسیار بالایی داشته و قادر است از همین مواد ، پروتئین مورد نیاز انسان را تامین کند در کل پرورش قارچ صدفی نیاز به دستگاههای پیشرفته نداشته و می توان خیلی ساده اقدام به تولید این قارچ ارزشمند پرداخت .

قارچ صدفی پلوروتوس استراتوس Pelurotus-Ostratus برای اولین بار در سال 1900 میلادی در جهان مورد کشت و پروش قرار گرفت .

کشت قارچ صدفی در مقایسه با قارچ های دیگر بسیار ارزان و کم هزینه است و می توان در مقیاس کوچک حتی مینیاتوری در یک کیسه کوچک در منزل تولید کرد .

قارچ صدفی سرما دوست می باشد و در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد خوبی دارد .

این قارچ در دمای 16 درجه هم مقاوم است و سنگین وزن می باشد .

و اتومان بیولوژیکی قارچ صدفی اغلب 100 درصد می باشد که از نظر تولید قارچ در دنیا حداکثر میزان برداشت محصول را دارد .

قارچ صدفی دارای پروتئین های اصلی وضروری می باشد که برابر وزن خشک قارچ مقدار آن برابر با 15 تا 35 درصد می باشد .

قارچ صدفی مشکلاتی نیز در زمینه تولید نیز دارد : 1- ماندگاری قارچ صدفی خیلی کم است و پس از چند روز فاسد می شود 2- به علت پخش گسترده اسپور قارچ در سالن کشت قارچ افرادی که در سالن هستند دچار آلرژی و حساسیت خواهند شد .

3- حشرات زیادی وارد محل کشت قارچ صدفی می شوند که در این مورد باید اقدامات لازم صورت گیرد در غیر این صورت محیط کشت قارچ به انواع بیماریهای قارچی و باکتری دچار خواهد شد لذا درب و پنجره ها باید با توری مسدود شود .

قارچ صدفی توانئی تولید مواد ضد نماتد را دارد .

(نماتد نوعی حشره ریز سفید رنگ بی بال که با دم چنگال مانند خود به جلو حرکت می کند که توسط خود قارچ صدفی تجزیه می شود .

انواع قارچ صدفی 1- پلوروتوس استرا توس این یکی از بهترین گونه های شناخته شده در بین قارچ های صدفی است .

این قارچ اسامی مختلفی مثل قارچ صدفی ، شبه صدفی ، صدف درخت و قارچ حصیری نام برد .

باردهی این قارچ در دمای 16 درجه سانتی گراد صورت می گیرد .

کلاهک 5 تا 20 سانتی متر قطر دارد و صدف مانند و محدب است که بعداً مسطح می شود و در وسط فرورفتگی پیدا می کند .

در جوانی به رنگ خاکستری مایل به آبی تیره تا سیاه دیده می شود ولی هنگام بلوغ رنگ قهوه ای دودی یا قهوه ای مایل به زرد یا کهربائی به خود می گیرد .

معمولاً به صورت دسته های چند تایی دیده می شود در حالی که نقطه اتصالی باریک یا پایه ای کوتاه و ضخیم به رنگ سفید با قاعده کرکدار آنها را به هم متصل می کند .

لامل ها (تیغه ها ) ابتدا سفیدند و سپس زرد گون می شوند و تا پایین امتداد یافته بهم متصل می شوند .

گوشت آن سفید و کمی رشته ای است .

در سراسر سال روی تنه و کنده درختان ، به خصوص درختان پهن برگ مثل درختان غان دیده می شود و بوی آرد تازه می دهد پلوروتوس استراتوس به طور طبیعی لواستاتین تولید می کند .

این ماده از سوی FDA به عنوان داروی کنترل کلسترول خون معرفی گردیده است .

2- پلوروتوس فلوریدا P.florid این قارچ از مناطق گرمسیری فلوریدای آمریکا گزارش شده و به همین نام هم معروف است .

با قارچ صدف درختی تفاوت زیادی ندارد و فقط اندازه کوچک تر و دمای بالاتر را طلب می کند 3- قارچ شاه صدف Eringi قارچ شاه صدف را ارینجی در دمای 18 تا 25 درجه رشد می کند .

بو و طعم خوشی دارد و خوش پخت می باشد .

از خصوصیات بارزش ماندگاری زیادی دارد و رنگ آن سفید است .

قارچ صدفی طلائی : دمای مورد نیاز 20 تا 30 درجه اگر دما از 18 تا 16 درجه سانتیگراد باشد اندام باردهی ظاهر نمی شود رنگ زرد یا کرم روشن .

خامش طعم تندی دارد .

ترد و شکننده است .

5- ساج کاجو : دمای مورد نیاز 27 تا 30 درجه .

رنگ اولیه سفید درافت دما به رنگ خاکستری و نقره ای تغییر رنگ می دهد .

ساج کاجو 14 روزه به بار می نشیند شکل مشخصی ندارد بیشتر مثل کف دست انسان است این قارچ مزه خوب باردهی عالی و رشد و پرورش آسانی دارد .

6- قارچ صدفی صورتی یا سالمون قارچ سالمون یا همان «سلیمان» شامل مخلوطی از قارچهای صدفی صورتی است رنگ می باشد .

این قارچ به نامهای مختلفی مثل قارچ صدفی صورتی ، قارچ صدفی سالمون ، قارچ توت فرنگی ، قارچ فلامینگو و قارچ ژاپنی نامیده می شود .

7- قارچ صدفی خرمائی قارچ صدفی خرمائی از نظر شکل شبیه قارچ سلیمان می باشد .

رنگ اولیه آن سفید مایا به خاکستری و بعد از چند روز به رنگ قهوه ای تیره .

کلاهک قارچ در ابتدا محدب و بعد از رشد پهن و گسترده می شود .

قطر کلاهک 5 تا 20 سانتی متر می باشد .

در دمای 20 تا 30 درجه رشد می کند .

قارچ صدفی خرمائی از موارد زیر تشکیل شده است ، پروتئین خام 27-14 درصد ، چربی 2 درصد ، کربوهیدرات 51 درصد وزن خشک .

شکل شناسی یا مرفولوژی ریسه یا هیف ریشه قارچ محصوب می شود.

به مجموعه ریشه ها میسلیوم گفته می شود.

وقتی سخن از قارچ می گوئیم مقصود قسمتی از گیاه است که با چشم دیده می شود یعنی مجموعه کلاهک + پایه که به مصرف خوراک می رسد .

به زبان علمی این دو قسمت را مجموعه کارپوفور می گویند که در واقع میوه گیاه است خود گیاه ، یعنی قسمت غیر جنسی آن مجموعه ای از رشته های باریک (به قطر سه هزارم تا ده هزارم میلییمتر ) است که ظاهری کپک مانند دارد .

این رشته های درهم رفته را به زبان علمی میسلیوم یا ریسه می گویند .

میسلیوم یا ریسه اندام غیر جنسی قارچ است که مواد غذایی لازم را از بستری که در آن قرار دارد جذب می کند تا رشد کند و اندام تولید مثل گیاه ، یعنی کارپوفور را را تولید نماید .

کارپوفور از کلاهک و پایه تشکیل می شود .

در بیشتر موارد در سطح زیرین کلاهک اندامهائی وجود دارد که اسپور یا هاگ تولید می کند این اندامها به صورت تیغه یا لامل می باشد .

مجموع این بافتها تولید کننده و و نگهدارنده هاگ هستند هاگ ذره بسیار ریزی است که کم و بیش گرد یا بیضوی بوده و قطر آن از چند لوازم میلیمتر تجاوز نمیکند هاگ را می توان بذر قارچ به حساب آورد .

هر میلی گرم هاگ قارچ حدود 20 میلیون ذره را شامل می شود و یک قارچ کامل در طول دوره زندگی خود چندین میلیارد هاگ تولید می کند .

به مجموعه پرده دار زیرین کلاهک قارچ گیل هم می گویند و اسپور یا هاگ یا اسپاون Spaun که همان بذر قارچ است به دست می آید .

زندگی قارچ به سه طریق است : 1- ساپور تیو یا ساپور فیت (تجزیه گر) Supportive 2- انگلی (مضر یا پارازیت) 3- همزی (سمبیوتیک) یعنی با گیاهان عالی (سبزینه دار) مشترکاً زنگی می کنند .

ساپور فیت اولیه «پروتروف» ثانویه «اگزوتروف» قارچ صدفی جزو گروه اولیه محسوب می شود و می تواند خودش عمل تجزیه را انجام دهد .

«نماتد» نوعی حشره بی بال توسط خود قارچ صدفی تجزیه می شود .

میکرو ارگانیسم قارچ نیز به NC کربن و نیتروژن دارد .

1- ساپورفیت : بستر یا کمپوست مکانیست که از قبل برای پرورش قارچ آماده کرده ایم قارچها چون کلروفیل یا سبزینه ندارند قادر به تامین نیاز خود نمی باشند .

رنگیزه سبزی که گیاهان عالی به کمک آن کربنی را که در گاز کربنیک هوا وجود دارد با مواد دیگر ترکیب می کنند و ماده غذایی عالی می سازند .

همین سبزینه یا کلر وفیلد است که رنگ سبز را به بیشتر گیاهان می دهد بنابر این ما باید از قبل مکان ومواد مورد نیاز قارچ را آماده کنیم و این کار به منزله پشتیبانی از قارچ می باشد .

که واژه ساپورفیت به این معناست .

2- قارچ های انگل ( پارازیت ) بعضی دیگر قارچها روی موجودات زنده بسر می برند و سهم غذای خود را از آنها می گیرند چنین قارچهایی معمولا روی درختان زخمی شده ، مریض یا ضعیف زندگی می کنند و سرانجام باعث خشگیدن آنها می شوند .

این قارچها را ( که به خرج دیگران زندگی می کنند ) قارچهای انگلی یا پارازیت می گویند .

3- قارچهای همزی یا سمبیوتیک گروه دیگری از قارچها با دیگر گیاهان همزیستی دارند .

یعنی قارچ و گیاه میزبان متقابلا از وجود یکدیگر بهره می برند .

این قارچها رشته هایی را به درون ریشکهای درختان یا گیاهان میزبان دیگر وارد می کنند وبا ترشح موادی رقیق کننده و ضعیف ریشه گیاه میزبان را تغییر می دهند .

ریشه های کوتاه و متورمی تولید می شود .

پوششی روی این ریشکها وجود دارد که ریشه قارچ وارد آن می شود این اندامهای ویژه که میکوریز نام دارند ، حائز اهمیت زیادی هستند چون تبادل غذایی بین گیاه میزبان و قارچ توسط آنها انجام می شود .

قارچ سهم خود را از شیره گیاهی جذب می کند و مواد معدنی را که خود به سهولت از محیط می گیرد به گیاه میزبان می دهد .

اصول تهیه بستر قارچ صدفی برای تولید قارچ صدفی چند کارهایی را باید انجام دهیم .

1- بستر یا کمپوست که ما باید آن را بسازیم تا قارچ بتواند رشد کند برای ساخت کمپوست بهترین منبع کاه و کلش گندم می باشد چون در دسترس است هم از نظر قیمت مناسب است و هم سرشار از نشاسته و گلوکز می باشد (با کاه و کلش جو + برنج+ ذرت و دیگر غلات اصولامواد زائد گیاهی می توان کمپوست ساخت ولی و کلش گندم از همه مناسب تر است .

) برای مقیاس کوچک باید کلش گندم را برش 5 تا 7 سانت زد الف – خرد کردن : این عملیات به منظور افزایش قدرت جذب آب و افزایش سطح تماس بستر با میسلیوم قارچ و همچنین سهولت پر کردن کیسه ها انجام می گیرد .

چنانچه قطعه های کلش بلند باشد به هنگام توده کردن رطوبت خود را سریعاً از دست می دهد و عمل تخمیر به کندی انجام می شود .

تهیه کمپوست یک فرایند میکروبی است فعالیت میکروبی از محل انباشته شدن کاه و کلش خیس شده آغاز می شود .

سپس از برش کاه و کلش را باید خیساند .

کاه و کلش را به مدت 18 ساعت عملی ( منابع علمی 12 ساعت) خیس کرده تا خوب آب خیس شوند .

خیساندن کاه باعث می شود که نشاسته و گلوکز در کاه نرم شده و آماده برای ساخت کمپوست و غذای قارچ محسوب می شود .

پاستوریزه کردن کاه و کلش : روشهای گوناگونی برای پاستوریزه کردن مواد بستر وجود دارد پاستوریزه کردن با بخار آب داغ ، استفاده ازمواد شیمیایی و جوشاندن ، که در مقیاس کوچک و گاهی جوشاندن بهترین نوع پاستوریزه می باشد .

کلش های سم خورده 45 دقیقه و کلش سم نخورده 30دقیقه عملی ولی منابع علمی 45 تا 60 دقیقه زمان لازم است .

ابتدا کلش های برش خورده را در گونی کنفی ( که منافذ زیادی برای سهولت ورود وخروج آب به داخل گونی دارد) پر کرده و سر گونی را بسته و داخل بشکه یا ظرف مخصوص جوشاندن قرار می دهیم به طوریکه در ظرف فشرده نشود بهتر است که آب در حال جوش باشد بعد گونی را داخل ظرف فرو ببریم (در غیر این صورت چون کلش ها از قبل خیسانده شده و تا آب داغ شود و بعد هم مدت زمانی را جوش بخورد نشاسته و گلوکز زیادی را از دست می دهد ) پس از 45 دقیقه جوش خوردن و پاستوریزه شدن کلش ها گونی های سر بسته را از ظرف خارج کرده به همان حال گذشته تا آب اضافی آن خارج شده و خنک شود .

مدت زمان 7 ساعت مناسب بعد از پاستوریزاسیون برای خنک شدن است .

کلشهای پاستوریزه شده آماده تلقیح می باشد .

توجه داشته باشید که رطوبت این زمان کلشها 70 در صد را داشته باشد .

وزن مواد بستره ای بعد از پاستوریزاسیون 3 برابر وزن اولیه شده باشد ، یعنی هر کیلو کاه و کلش خشک ، 3 کیلو کاه پاستوریزه شده باشد .

برای جلوگیری از تجمع مواد زائد و باز دارنده رشد در ظرفی که عمل جوشاندن صورت گرفته پس ازهر بار جوشاندن آب ظرف را تخلیه کرده و آب تمیز جایگزین می کنیم .

برای افزایش راندمان رشد محصول می توان مکملهای غذایی را به محیط کشت قارچ اضافه کرد که از این مواد می توان به سبوس گندم برنج ، آرد نخودچی ، سویا و ...

اشاره کرد .

استفاده از سبوس گندم و برنج 10 تا 15 درصد راندمان رشد محصول را بالا برد .

مایه کوبی یا مایه قارچ تهیه بذر قارچ « اسپاون» توجه داشته باشید شرایط مکان تهیه بذر کاملاً آزمایشگاهی و تمیز و بهداشتی باید باشد .

) 1- هاگ گیری : ابتدا کلاهک قارچ 7 الی 8 سانتی متری را از پایه قارچ بریده (لبه های لامل فقط سیاه شده باشد ) کلاهک بریده شده را روی یک پارچه تمیز تیره رنگ یا یک ورقه کاغذی تیره رنگ گذاشته یک لیوان روی کلاهک قارچ گذاشته ( برای اینکه کلاهک قارچ در زیر لیوان عرق نکند انتهای لیوان را چند سوراخ میلی متری برای عبور هوا ایجاد می کنیم ) مدت زمان منابع علمی 6 ساعت است ولی در کار عملی 11 شب تا صبح به همان حال بماند .

اسپورها روی ورقه زیرین ریخته وقتی لیوان و کلاهک قارچ را از روی ورقه برداریم عکس زیرین قارچ روی ورقه افتاده است در واقع این عکس نیست بلکه میلیونها هاگ است که روی ورقه نشته است .

2- یک لیوان آب مقطر ( که بدون املاح باشد ) با 4 یا 5 عدد لوبیا سبز داخل مخلوط کن ریخته و مخلوط می کنیم .مواد باید آنقدر مخلوط شود که مایه ای سبز کمرنگ و غلیظ ( غلظتش نسبت به آب ) چیزی مثل شیر موز درست شود .

3- برای مایه مخلوط شده مقدار یک گرم « آگار» در نبود آگار (پوره سیب زمینی پخته 5 برابر ) مواد را در ظرفی ریخته که قطر مواد در ظرف بیشتر 2 سانت نباشد .

اسپورهای گرفته شده را به صورت نمک پاشی روی مواد ریخته و ورقه فویل روی ظرف کشیده به مدت یک روز در دمای 22 الی 25 درجه بماند .

4- گندم مورد نیاز مایه درست شده 500 گرم بعد از یک ساعت جوشاندن آبکشی کرده پس از خنک شدن گندم جوشیده را با مایه قارچ از قبل آماده شده درون ظرف شیشه ای ریخته درب شیشه را بسته و با تکان دادن شیشه کاری می کنیم که مایه با گندم داخل شیشه خوب مخلوط شود .

سپس شیشه مواد را داخل دستگاه پاستوریزه «اوتوکلاو» در دمای 121 درجه به مدت 2 ساعت برای پاستوریزه شدن مواد .

بعد درب شیشه را یک سوراخ یک سانت در یک سانت کرده .

جهت هواکش ، سوراخ را با پنبه مسدود می کنیم که میکروب وارد آن نشود در دمای 22 الی 25 درجه به مدت 10 تا 12 روز بماند .

در این زمان درون شیشه را نگاه کنید دور گندم ها تارهای سفید رنگی گرفته که این همان اسپاون یا بذر قارچ می باشد .

بذر قارچ را با نام f شناسائی و نامگذاری می کنند .

F1 که در مرکز تحقیقات کشاورزی است و در بازار یافت نمی شود دست اول قارچ محسوب می شود .

بذری که از قارچ F1 میگیرند را F2 و بذری که از قارچ F2 می گیرند را F3 به همین صورت الی آخر .

اگر برای خرید بذر می روید ، از F2 تا F7 را که بوی مطبوعی دارد را می توانید بخرید .

ولی هرچه از F7 رو به بالاتر بروید که تا F23 گزارش شده بوی نامطبوع و گندیدگی می دهد و شاید قابل کشت نباشد .

و شما پول خود را دور ریخته اید .

اشعه ماوراء بنفش می تواند بذر قارچ را فاسد و خراب کند ولی چون از شیشه اشعه UV عبور نمی کند برای یافت بذر قارچ از شیشه اشتفاده می کنند بهتر است شیشه ها گنجایش 500 گرم بیشتر نداشته باشد .

تاریخ تولید بذر را با علامت A1 وA2 ....

A8 تا A15 قابل کشت می باشد و هر چه عدد A کمتر باشد برای کاشت بهتر است که کلمه A نشانه بذر و عدد جلوی کلمه نشانه روز تولید می باشد .

Ph قارچ صدفی 5/5 تا 5/6 اسیدیته می باشد .

اسیدی نزدیک به خنثی ، برای تنظیم ph از آهک کربنات کلسیم caco3 استفاده می کنیم .

اگر کاه وکلش آماده بازیته بود آهک استفاده کرده ولی اگر کاه وکلش اسیدی قوی بود کاه وکلش خراب شده وباید از کاه وکلش دیگری کار را نوشروع کنیم .

روش کشت تفاوتی ندارد چه کیسه ای باشد چه سبدی یا قفسه ای یا ...

ph قارچ صدفی باید 5/5 تا 5/6 باشد .

ph را با ph متر اندازه می گیریم .

روشهای بذر زنی قارچ صدفی پلوروتوس استراتوس 1- یک لایه ، دو لایه ، چند لایه، چاله ای ، مخلوط روش کشت قارچ صدفی 1- کیسه ای 2- سبدی 3- قفسه ای 4- تنه درختان «شیتاکه» که در شرق آسیا کشت می شود 5- روش گسترده روی زمین متداول ترین کشت قارچ صدفی کیسه ای می باشد .

1- کیسه ای بعد از خنک شدن کاه پاستوریزه ، در اتاق کشت یک میز کار قرار داده با یک اسفنج آغشته به الکل سفید 50 % روی سطح میز را کاملاً ضد عفونی کرده سپس کیسه پلاستیک آجیلی به عرض 40 یا 45 را با کلش آماده و پاستوریزه شده به ارتفاع 10 تا 12 سانت پر کرده با دست کلش ها را صاف و کمی فشرده می کنیم به قدری که هوای اضافی درون کیسه تخلیه شود باید دقت شود زیادی فشرده نشود زیرا مواد زیادی وکمبود هوا باعث می شود حرارت داخل بالا برود واگر دمای داخل کیسه از 30 درجه بالا برود کار خراب شده است .