نهال سالم ، سنگ بنای کشاورزی پایدار
کشاورزی پایدار نوعی کشاورزی منطبق بر منافع انسان و کارایی بیشتر در استفاده از منابع است . مهم ترین هدف وزارت جهاد کشاورزی در برنامه چهارم توسعه ، پایداری تولیدات کشاورزی بر مبنای دانایی است و یکی از پنج محور مصوب جهت گیری های پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی ، حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع زیستی است که تولید نهال سالم و ساماندهی نهالستان های کشور نقش مهمی در این زمینه دارد . مصرف سالانه نهال در کشور 40 میلیون اصله است . تاکنون بیش از 1000 نهالستان فعال در کشور شناسایی شده است و حدود 750 نهالستان استاندارد لازم و گواهی سلامت دریافت کرده اند . از 20 میلیون اصله نهال شناسایی شده کشور ، 12 میلیون نهال شناسنامه دار شده اند . از گونه های مختلف نهال های کشور ، فقط تعداد محدودی در سطح انبوه تولید می¬شوند . تأسیس شهرک¬های تولید نهال ، ضمن کاستن از هزینه ها ، در تولید نهال سالم و استاندارد نقش مهمی ایفا خواهد کرد . تولید نهال استاندارد و کیفی ، اولویت بخشی به تولید نهال بومی و محلی، احداث نهالستان در ارتفاعات ، توجه به فضاهای بذرگیری و باغ بذر با هدف جمع آوری بذرکافی و با کیفیت از درختانی با فنوتیپ مطلوب و به طور کلی برنامه های ساماندهی نهالستان های کشور زمینه های مناسبی برای گسترش فرصت های شغلی ، تولید و درآمد بیشتر است . این ویژه نامه بهانه ای است برای جلب توجه هر چه بیشتر دست اندرکاران تولید برنامه در رسانه ملی .
باغدار دی 86- سایت منابع طبیعی 29/4/87- پیام جهاد کشاورزی 26/6/87- خبرگزاری مهر 9/11/86 – همشهری 27/6/87- سایت شرکت خدمات حمایتی کشاورزی2/7/87- ایانا ( خبرگزاری کشاورزی ایران) ، شهریور87)
لیبل
- تعداد کل نهال های درختی و درختچه های متداول در نهالستان های کشور 150 گونه است که حدود 65 گونه در مناطق معتدل و سردسیر کشور ، حدود 45 گونه در مناطق گرمسیر و جنوب کشور و حدود 40 گونه در شمال کشور کاشت می شود . ( سایت منابع طبیعی 29/4/87)
اهمیت درخت کاری در سخن معصوم (ع)
پیامبر اکرم ( ص) :
هر وقت عمر جهان به آخر رسیده و قیامت بخواهد برپا شود و عالم بخواهد منقرض شود و در دست یکی از شما نهال درختی باشد چنانچه به قدر کاشتن آن فرصت باشد ، باید آن را بکارد .
( مستدرک الوسائل – ج 13- ص 460)
اجاره نهالستان
نهالستان جهاد سبز در جشنواره نهال های شناسنامه دار ، مقام دوم را کسب کرد . این نهالستان سالیانه 6-5 میلیون اصله نهال تولید می کند . این نهالستان 132 هکتار وسعت دارد و بخشی از اراضی این نهالستان به صورت اجاره ای به فارغ التحصیلان کشاورزی تحویل داده می شود . این فارغ التحصیلان سالانه 600 هزار اصله نهال تولید می کنند . تولید نهال با کیفیت و شناسنامه دار از اهداف این نهالستان است که برای ارگان های سفارش دهنده ، نهال تولید می کند .
( خبرگزاری کشاورزی ایران – 16/6/87)
نهالستان ایران زمین
نهالستان ایران زمین یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان نهال در سطح استان خوزستان است که در سال 1382 در اهواز با استفاده از جدیدترین تجهیزات گلخانه ای شروع به تولید نهال کرد . در این نهالستان کلیه نهال های گیاهان مثمر و غیر مثمر ، درختچه ها و درختان زینتی ، گل های فصلی و زینتی تولید می شود . در سال 1383 برای نخستین بار در کشور نهال کونو کارپوس در این نهالستان تولید شد . این موفقیت باعث شد واردات این نهال از کشورهای حوزه خلیج فارس کمتر شود . درختان ، درختچه ها و گل های زینتی از عمده ترین تولیدات این نهالستان است .
( سایت ایران زمین 2/7/87)
غار روز قیامت
بزرگ ترین بانک ژن جهانی که نمونه بذرهای ارزشمند غذایی را نگهداری می کند بانک زیرزمینی « غار روز قیامت » واقع در جزیره « اسوالبار » در شمال نروژ و نزدیک قطب شمال است . این بانک ، تونلی است که در عمق 200 متری منطقه همیشه منجمد قطب شمال کنده شده است و ظرفیت بیش از 4 میلیون دسته از انواع بذرهای غذایی را دارد . در اوایل سال 2008 اولین بسته های حاوی 7000 نمونه بذرهای غذایی از 36 کشور آفریقایی به نروژ رسید و در این سیلو ذخیره شد . جمع آوری و نگهداری دانه ها در این غار با هماهنگی « بنیاد جهانی برای تنوع محصولات کشاورزی » صورت می گیرد . غار مذکور برای نگهداری امن دانه ها محل مناسبی است و می تواند تا 1000 سال بذرهای با ارزش گیاهی مانند گندم ، جو و نخود را حفظ کند.
(سایتwww.p3olords.com 27/2/2008)
بانک ژن گیاهی ملی ایران
بیش از 25 سال قبل ، بانک ژن گیاهی ملی ایران برای جمع آوری ، شناسایی و حفاظت ذخایر توارثی گیاهان در کشور ایجاد شد . تاکنون بیش از63 هزار نمونه ژنتیکی گیاهان زارعی و خویشاوندان وحشی آنها و بیش از 5000 نمونه ژنتیکی درختان میوه جمع آوری شده است که در این بانک نگهداری می شود . این بانک کلکسیون های بسیار غنی مانند حبوبات ، علوفه ، سبزی ، صیفی ، گندم و جو و سایر گیاهان دارد . مواد هر کلکسیون سالانه برحسب ضرورت احیاء تکثیر می شود و تاکنون بیش از 35 هزار نمونه ژنتیکی احیاء شده است . برای نگهداری ژرم پلاسمی در محیط آزمایشگاهی نیز که برای حفظ گیاهانی است که به روش غیر جنسی تکثیر می شوند اخیراً روش های حفاظت درون شیشه ای راه اندازی شده است که قریب به 516 نمونه ژنتیکی با این روش مدرن نگهداری می شوند . تهیه شناسنامه ژنتیکی ارقام گیاهی بومی کشور ، ارتقای کیفی فعالیت های حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی گیاهی و حفظ حقوق ملی ناشی از این منابع در سطح جهان از جمله اهداف این بخش پژوهشی در آینده است . این بانک ژن وابسته به موسسه تحقیقات بذر و نهال کشور است . ( سایت انجمن ترویج و آموزش کشاورزی ایران 16/4/87)
نهال های دانستنی
- قدیمی ترین نهالستان شمال کشور ، نهالستان چهارسرا در رشت است که در سال 1326 تأسیس شد . این نهالستان اکنون به باغ بذر تبدیل شده است . قدیمی ترین نهالستان فعال کشور ، نهالستان کلاردشت است که در سال 1336 احداث شد و بزرگ ترین نهالستان شمال هم نهالستان قرق گرگان با وسعت 75 هکتار است . مرتفع ترین نهالستان شمال ، نهالستان اوری مُلک در حوزه شرکت فریم با ارتفاع 1650 متر است . ( سایت جنگل های شمال 9/5/86)
- زادگاه گل داوودی برخلاف تصور عموم ، چین است و نه ژاپن . ژاپنی ها نهال گل داودی را از چین به ژاپن بردند و با پیوند زنی و مراقبت ، زیبایی این گل را دو چندان کردند. در سال 1789 میلادی بلانکار فرانسوی نهال این گل را به اروپا آورد و از آنجا در سراسر جهان منتشر شد .
( ایران 20/7/80)
- نهالستان جوکندان در اواخر دهه 40 شمسی و در طول نیمه اول دهه 50 شمسی با هدف حفظ گونه های نادر جنگل های هیرکانی و نیز تأمین نهال های طرح جنگل کاری ، در دهستان جوکندان در تالش گیلان احداث شد .
( سایت ویکی بوکس – 23اوت 2007)
- در ایستگاه تحقیقاتی صنوبر استان آذربایجان غربی ، صنوبر اصلاح شده از نژاد ترکیه ، تولید و معرفی و در نهالستان های استان توزیع شد . متوسط چوب تولیدی صنوبرهای اصلاح شده بیش از 600 کیلوگرم و متوسط سن بهره برداری نیز 8 الی 12 سال است . ( ایرنا )
- حجم چوب صنوبر سر پای کشور 22 میلیون متر مکعب است که یک سوم آن در استان آذربایجان غربی قرار دارد . متوسط چوب تولیدی هر صنوبر 1200 کیلوگرم است و سن بهره برداری درخت صنوبر حدود 12-8 سال است . تولید چوب صنوبر به تنهایی می تواند با تمام محصولات کشاورزی رقابت کند . سود خالص تولید چوب صنوبر سالانه بیش از 45 میلیون ریال است . ( ایرنا )
- عمده نهال های تولیدی کشور ، نهال میوه های دانه دار ، هسته دار ، مرکبات ، انار و زیتون است. ( خبرگزاری کشاورزی ایران ( ایانا ) – شهریور 87)
- استان مرکزی با توجه به 259 هکتار عملیات جایگزینی و 1844 هکتار توسعه باغات ، نیازمند 1078737 اصله نهال مثمر است .