عنوان : نقش مالچ ها ( خاکپوش ها ) در زراعت دیم
1-رضا حنیفی - دانشجوی رشته مهندسی کشاورزی ( زراع و اصلاح نباتات ) دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
2- رویا علیزاده - دانشجوی رشته مهندسی کشاورزی ( زراع و اصلاح نباتات ) دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
چکیده
مقصود از مالچ عبارتست از هر ماده ای که در سطح خاک روئیده و در همان محل نگهداری شده,هر ماده ای که در خاک روئیده ولی قبل از قرار گرفتن در جای اصلی خود تغییر ماهیت داده شده باشدرا شامل می شود.
دلائل استفاده از مالچ ها شامل : تعدیل درجه حرارت خاک – اثرات عناصر غذائی خاک – کنترل شوری خاک بهبود ساختمان خاک – کنترل کیفیت گیاه و کنترل علفهای هرز می باشد.
بسیاری از خواص و شرایط خاک به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر مالچ ها قرار می گیرند. از جمله این خواص : آب خاک از طریق کنترل روناب – افزایش نفوذپذیری – کاهش تبخیر و کنترل علف هرز – درجه حرارت خاک از طریق ممانعت از تابش خورشید و غیره ... می باشد.
در مناطقی که خاک به طور موثری از مالچ پوشیده شده افزایش عملکرد غالباً قابل توجه است . افزایش عملکرد ناشی از افزایش رژیم آّب و درجه حرارت خاک , اصلاح ساختمان خاک , اصلاح شوری خاک و کنترل فرسایش و سایر عوامل خاکی و محیطی گیاه در ارتباط با استفاده از مالچ ها بوده است .
مقدمه :
تاریخ کاربرد مالچ ها در خاک احتمالا به قدمت کشاورزی می رسد. رومیان باستان جهت صرفه جویی آب سنگها را در سطح خاک قرار می دادند. این عملیات مناسب مناطقی بودند که دسترسی به کارگر به آسانی میسر نبود. اما با معرفی کشاورزی مکانیزه آنها دیگر عملی نبودند.
در کشاورزی مکانیزه امروز از بقایای گیاهی زراعی باقیمانده در مزرعه یا در مورد گیاهان با ارزش از موادی که در جای دیگر ساخته شده و به مزرعه انتقال یافته اند به عنوان مالچ استفاده می کنند .
دلائل استفاده از مالچ ها :
مالچ ها به دلائل متفاوتی به کاربرده می شوند اما زراعت در مناطق خشک , صرفه جویی آب و کنترل فرسایش بدون شک از اهم این دلایل می باشند. اگر مالچ ها به طور صحیح به کار برده شوند مطمئناً در کنترل فرسایش آبی و بادی موثر خواهند بود . سایر دلائل استفاده از مالچ ها شامل: تعدیل درجه حرارت خاک – اثرات عناصر غذائی خاک – کنترل شوری خاک – بهبود ساختمان خاک – کنترل کیفیت گیاه و کنترل علفهای هرز می باشد.
تعاریف
مقصود از مالچ عبارتست از هر ماده ای که در سطح خاک روئیده و در همان محل نگهداری شده ؛ هر ماده ای که در خاک روئیده ولی قبل از قرار گرفتن در جای اصلی خود تغییر ماهیت داده شده باشد ؛ و هر ماده ای که تهیه یا ساخته شده و قبل از قرار گرفتن در محل اصلی به آنجا
حمل شده است . منظور از زراعت دیم به معنای وسیع کلمه کشاورزی بدون آبیاری می باشد . این عمل در هر منطقه جغرافیایی می تواند انجام شود . زراعت دیم ,عبارتست از کشاورزی در مناطقی که تبخیر و تعرق مطلق بیشتر از مقدار آبی است که توسط نزولات آسمانی تامین
می گردد.
بررسی مطالعات قبلی
بسیاری از خواص و شرایط خاک به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر مالچ ها قرار می گیرند. از جمله این خواص : آب خاک از طریق کنترل روناب – افزایش نفوذپذیری – کاهش تبخیر و کنترل علف هرز – درجه حرارت خاک از طریق ممانعت از تابش خورشید – هدایت و نگهداری گرما و خنک شدن در اثر تبخیر – مواد غذایی خاک از طریق افزایش مواد آلی , نیتریفیکاسیون متفاوت و قابلیت حل مواد معدنی و غیره تحت تاثیر مالچ ها قرار می گیرند . البته در کشاورزی مناطق خشک , احتمالا آب خاک – درجه حرارت خاک – ساختمان و شوری خاک از همه مهمتر هستند.