کاربرد گیاهان قندی در زراعت
رویکرد جهانی به استفاده از گیاهان دارویی و ترکیبهای طبیعی در صنایع دارویی، آرایشی - بهداشتی و غذایی و بدنبال آن توجه مردم، مسئولین و صنایع داخلی به استفاده از گیاهان دارویی و معطر نیاز مبرم به تحقیقات پایه ای و کاربردی وسیعی را در این زمینه نمایان می سازد.
گیاهان دارویی یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران هستند که در صورت شناخت علمی، کشت، توسعه و بهره برداری صحیح می توانند نقش مهمی در سلامت جامعه، اشتغالزایی و صادرات غیر نفتی داشته باشند.
بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی یکی از بخش های تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع است که به منظور تحقیق در زمینه جمع آوری، شناسایی، کشت واهلی کردن و بررسی مواد موثره گیاهان دارویی، معطر، رنگده و آبزی کشور، از سال 1368 به طور مستقل فعالیت خود را آغاز کرده است. نتایج حاصل از تحقیقات این بخش می‌تواند در بهره برداری صحیح این نوع گیاهان از عرصه های طبیعی، بررسی امکان تولید انبوه آنها (کشت در مزرعه) ، برگزاری دوره های آموزشی در زمینه های مرتبط، تولید داروهایی با منشا گیاهی، ایجاد اشتغال و نیز امکان صدور فراورده های گیاهی، مورد استفاده قرار گیرد. اهداف بخش توسط گروههای زیر پی گیری می شود.
1. گروه تحقیقات جمع آوری و شناسایی
2. گروه تحقیقات کشت و اهلی کردن
3. گروه تحقیقات شیمی گیاهی
گروه تحقیقات جمع آوری و شناسایی
تحقیقات این گروه در زمینه معرفی گونه های دارویی معطر، رنگده، آبزی و محصولات فرعی جنگل و مرتع، بررسی رویشگاههای طبیعی و انجام مطالعات اکولوژی در سطح کشور می باشد. محققان این گروه با استفاده از منابع قدیم و جدید و فرهنگ های مختلف مردمی، این نوع گیاهان را که از ارزش بالایی برخوردارند، معرفی می‌نمایند. همچنین بررسی‌های فنولوژیک در عرصه های طبیعی، احداث قرق، پایگاه و ارائه توصیه های کارشناسی در مورد روشهای جدید بهره برداری و زمان مناسب جمع‌آوری از دیگر وظایف این گروه است.
زمینه‌های تحقیقاتی گروه جمع آوری و شناسایی
- معرفی گونه های دارویی، معطر، رنگده و آبزی
- بررسی رویشگاههای طبیعی این گیاهان در کشور
- بررسی مناطق پراکنش این گیاهان و گیاهان مولد محصولات فرعی در کشور
- بررسی عوامل و نحوه تولید محصولات فرعی جنگل و مرتع
- بررسی اثر عوامل محیطی بر گیاهان مولد محصولات فرعی جنگل و مرتع
- بررسی و انتخاب روشهای مناسب بهره برداری از محصولات فرعی جنگل و مرتع
- بررسی فنولوژی گیاهان دارویی و معطردر عرصه های طبیعی
- احداث کلکسیون زنده گیاهان دارویی و معطر بومی کشور
- جمع‌آوری گونه‌های دارویی برای احداث هرباریوم
گروه تحقیقات کشت و اهلی کردن
اهلی کردن گیاهان دارویی، معطر و رنگده به منزله فراهم نمودن امکان رشد و تولید در شرایط زراعی و کنترل شده برای انواع خودروی آنها است.
اهداف کشت و اهلی کردن، کاهش فشار از عرصه های طبیعی، حفظ ذخایر توارثی و همچنین افزایش کیفیت و کمیت تولید این گیاهان است. بدین منظور طرحهای تحقیقاتی مختلفی با بکارگیری تیمارهای متنوع زراعی، به اجرا در می آید.
با توجه به تاثیر عوامل محیطی، شرایط جغرافیایی و وضعیت اکولوژی محل رویش بر کمیت و کیفیت مواد موثر گیاهان مذکور, مطالعات دقیق و گسترده در مورد نقش عوامل فوق و ارتباط آنها با رشد، عملکرد و کیفیت گیاه ضروری است. ازجمله عوامل مهم : عرض جغرافیایی، ارتفاع محل، درجه حرارت، نوع و عمق خاک میزان آب و مواد غذایی مورد نیاز گیاه، سازگاری گیاه، تحمل آن در برابر شرایط نامساعد، تنش های محیطی و نیز کمیت و کیفیت تولید می باشند. بنابراین لازم است با انجام آزمایشهای دقیق و مناسب و بکارگیری تیمارهای ذکر شده نیازهای ه رگونه شناسایی و میزان سازگاری در برابر عوامل محیطی مشخص گردد.