مالچ به هر گونه ماده طبیعی یا مصنوعی گفته میشود که سطح خاک را در باغ و فضای باز و سبز پوشش می دهد.
مالچ ها, مزایای زیادی دارند از جمله کاهش سطح تبخیر آب, افزایش ذخیره رطوبت خاک, کاهش یا جلوگیری از رشد علف هرز, جلوگیری از تغییرات شدید درجه حرارت در خاک, کاهش سله بستن و کاهش فرسایش خاک, کاهش فشردگی خاک, حفاظت گیاهان چند ساله از یخ زدگی و افزایش پاکیزگی باغ یا فضای باز و سبز.
انتخاب یک مالچ خاص به قابلیت دسترسی, هزینه, گیاهی که باید مالچ دهی شود و فصل سال بستگی دارد.
مالچ ها باید به طور صحیح استفاده شوند.
در صورتی که با ضخامت زیاد و یا از مواد نا مناسبی استفاده شود, میتواند صدمه معنی داری به درختان و سایر گیاهان وارد کند.
مالچ ها از نظر تجاری در فرم های مختلفی در دسترس هستند.
دو نوع مهم مالچ, مالچ های آلی و غیر آلی هستند
مالچ ها ، موادی هستند که روی سطح خاک قرار میگیرند تا رطوبت را حفظ کنندو شرایط خاک را بهبود بخشند.در طبیعت برگهای دختان روی زمین میریزد و لایه ای از مواد آلی ایجاد میکندکه از خاک حفاظت می نمایدو سبب ساخته شدن خاک نیز میشود.در حالی که در منظر فضای سبز شهری برگها از زیر درختان جمع آوری میشوند و روی سطح خاک باقی نمی ماند.استفاده از مالچی که از خرده های چمن ، برگها و مواد ناشی از هرس شاخه ها بدست می آید میتواند این مزایا را برای فضای باز و سبز در بر داشته باشد
مزایای مالچ
مالچ دهی درختان و درختچه ها روش مناسبی برای کاهش هزینه های نگهداری فضای سبزو حفظ سلامت گیاه است
صرفه جویی در زمان و هزینه ها
با کاربرد سالانه مالچ هزینه های مربوط به از بین بردن علفهای هرز 90 درصد کاهش می یابد
هزینه خرید و کاربرد علفکشها کاهش می یابد
میزان آبیاری و هزینه های مربوط به آن کاهش می یابد
نیاز به ویجین علفهای هرز اطراف گیاه برطرف میشود
حفظ سلامت گیاه
مالچ به حفظ رطوبت کمک می کند و از دست رفتن رطوبت توسط تبخیر را 10 تا 25 درصد کاهش می دهد
مالچ با جلوگیری از فشرده شدن خاک سبب هوادهی و تهویه بهتر خاک می شود
از فرسایش خاک جوگیری میکند
رقابت گیاه با علفهای هرز کاهش می یابد
مالچ ها از پخش شدن عوامل قارچی خاکزی بر روی برگساره گیاه جلوگیری میکنندو احتمال بیماریهای خاکزی را کاهش میدهند
دمای خاک را یکنواخت نگه میدارند(سردتر در تابستان و گرمتر در زمستان )و سبب ترغیب رشد میکرو ارگانیسم های خاک و کرم های خاکی میشوند
مالچ ها چمن زنی اطراف درختان و درختچه ها را به حداقل میرسانند و با ایجاد یک مانع فیزیکی از صدمات ناشی از برخورد چمن زن ها و علف زن ها با تنه جلو گیری میکنند
درختان جوان در مالچ بهتر استقرار می یابند و ریشه هایشان نسبت به محیط بدون مالچ رشد قویتری خواهد داشت
حفظ محیط زیست
مواد ناشی از هرس گیاهان که سالانه در بسیاری از مناطق دور ریخته میشوند میتوان بعنوان مالچ فضای سبز استفاده شود تا بطور طبیعی سبب حفظ محیط زیست ، بهبود خاک و سلامت فضای سبز شود
زمان استفاده از مالچ
مالچ ها میتوانند در هر موقع از سال استفاده شوند اما زمان استفاده از مالچ بستگی به انتظار شما از مالچ دهی گیاهان دارد.
مالچ ها با ایجاد یک لایه مجزا بین هوا و خاک دمای خاک را تنظیم میکنند به این معنی که یک خاک دارای مالچ در تابستان خنک تر از خاک مجاور خود که بدون مالچ است می باشد.
بنابراین خاک دارای مالچ نسبت به خاک بدون مالچ در بهار به آهستگی گرم میشودو در پاییز نیز به آهستگی سرد میشود.
درصورتی که مالچ به بستر گیاهان چند ساله موجود و گلها و نشا ها اضافه میشود، بهترین زمان اواخر بهار بعد از گرم شدن خاک میباشد
مالچ دهی در اوایل بهار ، گرم شدن خاک و رشد گیاه را به تاخیر می اندازد.لازم نیست در هنگام کود دهی مالچ را حذف نمود زیرا عناصر غذایی کود می توانند همراه آب از مالچ عبور کرده و به ریشه ها برسند
مالچ هایی که برای حفاظت گیاهان در زمستان استفاده میشوندباید سبک باشندتا بدون فشردگی ناشی از وزن برف و یخ بصورت لایه ای عایق از سرمازدگی گیاهان جلوگیری کنند.
از مزایای کاربرد زمستانه مالچ این است که یخ زدگی و گرم شدن خاک را در اواخر زمستان و اوایل بهار کاهش میدهد.
تکرار سیکل یخ زدن خاک در شب و گرم شدن خاک در روز در اثر نور خورشید سبب جابجایی و خارج شدن بسیاری از گیاهان کم عمق با ریشه های سطحی از خاک میشودو سیستم ریشه در معرض نور خورشید و جریان هوا قرار میگیرد و ممکن است صدمه دیده و نهایتا از بین برود .
مالچ دهی با کاهش نوسانات دمای خاک از چنین مشکلی جلوگیری میکند
نحوه کاربرد مالچ
قبل از کاربرد مالچ باید علف های هرز را حذف و گیاه را آبیاری کرد.
میتوان به جای چمن اطراف درخت ، از مالچ استفاده کرد
مالچ دهی زیر درخت تا خط چکه رقابت آب و مواد غذایی را به حداقل میرساندو در نتیجه هزینه مربوط به چمن زنی و حذف علفها را کاهش میدهدو از صدمه چمن زن به تنه درخت نیز چلوگیری میکند
مالچ را 15 تا 30 سانتیمتر دورتر از تنه درخت و درختچه باید بکار برد زیرا تنه درختان به شرایط مرطوب مقاومت ندارند و مالچ باید دور از تنه بکار رود تا خطر صدمه بیماریها ، حشرات و جانوران کاهش یابد
مالچ را باید روی سطح بالایی خاک نگه داشت تا از مصرف شدن ازت جلوگیری شود.
هر ماده چوبی که با خاک مخلوط میشود موقتا توانایی خاک را در فراهم کردن نیتروژن برای گیاه کاهش میدهداما بر اساس تحقیقات ،چنین مالچی تنها اکسیژن سطح خاک را مصرف میکند و در قسمت حضور ریشه ها مشکلی ایجاد نمی کند
مشکلات ناشی از کاربرد غیر معمول مالچ
تعدادی از باغبانان تصور میکنند چون استفاده از مالچ برای گیاه مزایایی دارد هر چه بیشتر استفاده کنند نتیجه بهتری میگیرند.
در حالی که لایه ضخیم مالچ می تواند مشکلات زیادی برای گیاه فراهم کند.
بعنوان مثال باعث میشود ریشه های گیاه بجای اینکه در خاک رشد کنند در داخل مالچ رشد نمایند.
همچنین این گیاه براحتی در اثر کاربرد علف کشها و کودها و در دوره های استرس خشکی آسیب میبیند.
مالچ ضخیم اطراف گیاه سبب ایجاد رطوبت بیش از حد و پوسیدگی ریشه میشود
مشکلات ناشی از کاربرد غیر معمول مالچ تعدادی از باغبانان تصور میکنند چون استفاده از مالچ برای گیاه مزایایی دارد هر چه بیشتر استفاده کنند نتیجه بهتری میگیرند.
مالچ ضخیم اطراف گیاه سبب ایجاد رطوبت بیش از حد و پوسیدگی ریشه میشود مالچ پلاستیکی مالچ شیمیایی (غیر آلی): مالچ های شیمیایی که امروزه در بازار یافت می شوند به نحو موثری از تابش نور خورشید و رشد علف های هرز جلوگیری می نمایند.
در طراحی منظر، از این مالچها در زیر تراشه های چوب استفاده می کنند تا نمای طبیعی وزیبائی پیدا کند.
پلاستیک سیاه و مواد پلی پروپیلنی (مواد مصنوعی) از مالچ های شیمیایی هستند که دوام طولانی دارند اما در صورت از بین رفتن، در غنی سازی خاک هیچگونه نقشی ندارند.
پلاستیک سیاه بصورت یا لایه و با نوارهای خرد شده به کار برده می رود.
راندمان مالچ یکپارچه از نواری بیشتر است، زیرا پلاستیک یکپارچه پوشش کامل داشته و امکان جوانه زدن علف های هرز از میان آن وجود ندارد اما قابلیت نفوذ آب را ندارد.(6) مالچ پلاستیکی اکنون یکی از اجزاء تولید محصولات کشاورزی با پلاستیک است.
در این نوع تولیدات (پلاستیکی) اغلب از چندین روش برای افزایش محصولات استفاده می شود، مثلا بیشتر محصولاتی که از مالچ پلاستیکی استفاده می کنند از آبیاری قطره ای نیز بهره می گیرند.(2) مالچ پلاستیکی در رنگ ها و اندازه های مختلف برای نیازهای مختلف در دسترس است.
دوام مالچ ها وابسته به ضخامت آنها است.(4) در مالچ پلاستیکی دوام یک فاکتور بزرگ است.
بیشتر پلاستیکهای ترد و شکننده توانایی این را دارند که در کشت استفاده شوند اما بادهای سنگین می توانند موجب پاره شدن آن ها شود.
پلاستیکهای محکم هستند که بعد از 2 بار کشت هم هنوز پا برجا هستندد.
اخیرا بیشتر پلاستیک ها خم شونده هستند و دارای قابلیت تغییر هستند و به کشاورزان اجازه می دهد از پلاستیک و محصولات آن به آسانی استفاده کنند.(7) مالچ پلاستیکی به صورت خطوط موازی در سطح خاک های آماده شده قرار می گیرند.
بستر باید بدون باقی مانده گیاهان باشد و به وسیله یک شیء سنگین در روی حاشیه های کناره خاک محکم شود.
مالچ باید به صورت سفت و محکم به خاک بچسبد تا انتقال حرارت خوب و از آزاد شدن و حرکت توسط باد جلوگیری شود.
حرکت مالچ توسط باد ممکن است باعث شود پلاستیک پاره شود و مزایا آن از بین برود.(11) مالچ پلاستیکی به کنترل علف هرز، بالا بردن دما و تنظیم رطوبت خاک کمک می کند.
بسیاری از مالچ های پلاستیکی رنگی برای کشاورزان سودمند است که هر کدام فواید مختلفی برای تولید دارند.(5) مالچ پلاستیکی در بالای بستر کاشت به روئیدن سالم تر، فراوانی بیشتر محصولات در یک دوره کوتاه زمانی کمک می کند و گیاهان به صورت مستقیم از میان سوراخ های حفر شده در پلاستیک خارج می شوند.
هدف مالچ پلاستیکی افزایش دمای خاک است و ما پلاستیکی با دوام و مقاوم در برابر بادهای شدید لازم داریم.(37) کم کردن ضخامت، افزایش ساختار چند لایه، رنگیزه های جدید و افزایش فرمولاسیون بعضی از کارهای انجام شده است که برای تحریک کشاورزان برای استفاده بیشتر و تجاری مالچ ها امیدوارکننده است.
مالچ های رنگی می توانند 2-1 هفته به فصل رشد اضافه کنند اما آنها گران هستند و در ساخت و نتایج به دست آمده همیشه ثابت نیستند.
شما می توانید یک سال 20% محصول بیشتر برداشت کنید وسال بعد نه.
در ارتفاعات بلند و یا هر جایی که نور خورشید شدیدتر است باید از مالچ های که جذب کننده نور ماورای بنفش هستند استفاده کرد تا از سوختن محصولات جلوگیری کرد.
در هنگام استفاده از مالچ در گلخانه ها : گلخانه ها به وسیله یک شیشه یا پلاستیک پوشیده شده است و به ما اجازه می دهد که از مالچ های ارزان تر که به افزودنیهای خاص نیاز ندارند استفاده کنیم.
اما به هر حال شیشه و پلاستیک در انتقال طول موج با هم اختلاف دارند.
بنابراین نوع پوشش گلخانه باید در درون محاسبات فرمول یک لایه مالچ حساب شود.
لایه های مالچ می توانند همچنین یک مانعی برای جلوگیری از خروج متیل بروماید که یک گاز سمی برای کشتن باکتریهای خاک است باشند.
یک لایه مالچ می تواند به کشاورزان اجازه دهد که کمتر از متیل بروماید استفاده کنند (این گاز برای ازن مضر است).
همچنین یک لایه مالچ غیر قابل نفوذ می تواند تاثیرگذاری گازها را توسط نگه داشتن گازها در تماس طولانی با خاک بهبود بخشد.(8) تاریخچه: یکی از اجزاء مهم plasticulture مالچ پلاستیکی است که به صورت تجاری در روی گیاهان از اوایل سال 1960 استفاده شده و کاربردش هنوز هم در سرتاسر جهان رو به افزایش است.(2،21،24) اصطلاح مالچ از کلمه انگلیسی mulch منشاء گرفته که در اصل به معنی پوشش است.
در حقیقت می توان مالچ و مالچ پاشی را روشی برای ایجاد پوششی در سطح خاک قلمداد نمود که با اهداف و دیدگاههای متفاوت مورد استفاده قرار می گیرد.
استفاده از انواع مالچ ها و مالچ پاشی در زراعت، باغبانی، حفاظت خاک و تثبیت ماسه های روان و توسعه فضای سبز در سالهای اخیر گسترش فراوانی یافته است.(6) مالچ یکی از عملیات قدیمی است که توسط باغبانان به مدت طولانی است که برای کنترل علف هرز و حفظ رطوبت پیرامون میوه، سبزی و گل گیاهان استفاده می شود.
به طور سنتی، فقط از علوفه، علف چیده شده، برگها و دیگر مواد که به آسانی تجزیه می شوند برای این کار استفاده می شوند.(38) مالچ پلاستیکی سیاه یا شفاف (پلی اتیلن) برای تولید گیاهان در میانه های سال 1960 در us استفاده شد.
در 10 سال گذشته بهرحال، ابداعات جدید در تکنولوژی ساختن پلاستیک نتایجی در محصول و محصولات پلاستیک جدید برای کشاورزان داشته است، مانند مالچ های قابل تجزیه توسط نور، مالچ سفید/سیاه و مالچ های رنگی متفاوت.(27) کشاورزان آمریکا از 200 میلیون پوند مالچ پلاستیکی در سال استفاده می کنند.(30) مالچ های پلاستیکی برای به دست آوردن عملکرد بیشتر و زودرس تر گیاهان در حال افزایش است.
مخصوصا برای گونه های گرمادوست مانند فلفل، ذرت، گوجه فرنگی و گیاهان پیچک دار.(43) مالچ آلی: مالچ های آلی که از قدیم استفاده می شوند شامل علف خشک، کاه و کلش، پوست درخت، چوب خرد شده، برگ، علف چیده شده، خاک اره و کمپوست که این مواد به سهولت در دسترس هستند.
این نوع مالچ ها علف های هرز را کنترل می کنند و همچنین می توانند مواد مغذی و آلی به خاک اضافه کنند، خاک را در برابر فرسایش حفاظت کنند، بهبودی بافت خاک، بهبودی ظرفیت و نگهداری رطوبت و البته باید توجه داشت که در هنگام استفاده از این گونه مواد (در مواردی که از کربن غنی هستند) مانند خاک اره و چوب خرد شده باید یه مقدار کافی نیتروژن به خاک اضافه کرد.(4) برای مطلع شدن از انواع این نوع مالچ می توانید به جدول شماره 1 مراجعه کنید.
مالچ پلاستیکی: لایه پلی اتیلن با ضخامت 5/1-9/0 mil و پهنای 4 feet بیشترین و معمولی ترین مالچ پلاستیکی است و بیشتر با گیاهان نشاءی به کار می روند.(47) انواع مختلفی از مالچ پلاستیکی در دسترس است.
پلاستیکهای شفاف و IRT بیشترین پتانسیل را برای گرم کردن خاک داشتند.
آنها تشعشعات رسیده و امواج بلند را از خاک به دام می اندازد.
مالچ های سیاه بیشتر توسط انتقال موجب گرم شدن خاک می شوند.
به غیر از گرم کردن خاک، کنترل علف هرز یک نکته مهم در تکنولوژی مالچ است.
مالچ شفاف به علف هرز به فراوانی اجازه می دهد که رشد کند و این ممکن است فواید گرم کردن خاک را منتفی کند.
مالچ های سیاه به طور موثری کنترل علف های هرز را انجام می دهند.
مالچ های IRT مخلوطی از مالچ شفاف در گرم کردن و مالچ سیاه در کنترل علف هرز هستند.(43) پژوهشگران نشان دادند که زودرسی 14- 7 روز و عملکرد 4 -3 برابر در روی مالچ پلاستیکی افزایش یافته نسبت به محصولات رشد کرده در روی زمین بدون پوشش.(39) مقایسه چمن با مالچ بی شک چمن یکی از ابزارهای طبیعی و با طراوت است که جهت زیباسازی فضای سبز مورد استفاده قرار می گیرد، اما با توجه به مشکلات نگهداری و آبیاری که چمن در بردارد امروزه اکثر طراحان فضای سبز جهت صرفه جوئی در میزان آبیاری و هزینه های متعلقه نگهداری فضای چمنی، از محصول مالچ که دارای خواص و امتیازات برجسته ذیل می باشد در فضای سبز مورد نظر استفاده می نمایند.
در طی چند سال اخیر کشورهای آمریکا، اروپای غربی و همچنین کشورهایی که دارای فضای سبز و جاذبه های توریستی می باشند به حد انبوه از این محصول استفاده می نمایند.
محصول "مالچ ارگانیک رنگی" می تواند به شکل ترکیبی در کنار چمن مورد استفاده قرار گیرد و در مناطقی که کاشت و پرورش چمن توجیه فنی و اقتصادی ندارد، محصول "مالچ ارگانیک رنگی" جایگزین بسیار مناسبی می باشد.
آیـا مـیـد ا نـیـد که .
.
چمنمالچرطوبت از روی سطح چمنی پس از آبیاری به سرعت تبخیر می شودرطوبت پس از آبیاری به مدت طولانی در تراشه های چوب مالچ باقی می ماندچمن هیچ گونه خاصیت و یا مواد مفیدی برای خاک، گیاه و درختان به همراه نداردمالچ دارای مواد کودی و ترکیبات آلی است که برای خاک و تغذیه گیاه بسیار مناسب استهنگام طراحی با چمن، طراحان محوطه سازی فقط از یک پوشش یکنواخت استفاده می نماینددر هنگام استفاده از مالچ، طراحان محوطه سازی قابلیت اجرای هر گونه طرح و زمینه رنگی را برای اجرا در محوطه مورد نظر خود دارندچمن هر روز نیاز به آبیاری مستمر داردمالچ حتی در مناطق گرمسیر نیازی به آبیاری روزانه نداردمحوطه چمنی هفته ای یکبار نیاز به چمن زنی و اصلاح داردمحوطه مالچ پاشی شده نیازی به اصلاح یا Trim نداردهزینه چمن کاری و نگهداری محوطه چمنی گران استهزینه خرید مالچ یکبار در سال و بسیار ارزان تر از چمن استچمن تنها یک رنگ سبز را به زیبائی محوطه ارائه می نمایدمالچ دارای حداقل 7 رنگ استاندارد و 7 رنگ سفارشی جهت دکورپردازی محوطه فضای سبز ارائه می نمایددر لابلای چمن علف هرز به راحتی رشد می نماید که یکی از دغدغه های صاحبان فضای سبز استچنانچه در استفاده از مالچ ضخامت یا عمق 3 سانتی متر رعایت شود، به لحاظ مواد آغشته شده به مالچ علف هرز به طور تضمینی (90%) رشد نمی نماید