دانلود تحقیق گل گاو زبان

گل گاو زبان به احتمال زیاد بومی منطقه مدیترانه است ولی بعضی محققین عقیده دارندبومی خاورمیانه است.

کشت و کار گاوزبان بوسیله عربها در جنوب اسپانیا در قرون وسطی معرفی شد.

این گیاه دربسیاری از مناطق اروپا, غرب آسیا و آمریکای شمالی می روید و اغلب بصورت وحشی در محل های لم یزرع و کناره رودخانه ها دیده می شود.گل گاو زبان در ایران، جزء گیاهان بومی گیلان بشمار می‌رود و از قدیم در بسیاری نقاط گیلان به شکل خودرو وجود داشت.

ودر حال حاضر گاوزبان بیشتر در بلندیهای رامسر ،رودسر و شهسوار بصورت خودرو و نیز زراعی وجود دارد.

این گیاه در فرانسه " شکوفه‌آبی تندرستی" نامیده می‌شود، زیرا گل های آن به رنگ آبی است و داروی خوبی برای دهقانان که معمولا نیاز به تنفس بیشتر در هنگام کار کردن دارند می باشد.

گیاهشناسی:
گل گاوزبان گیاهی است علفی که ارتفاع بوته آن تا 60 سانتیمتر می‌رسد.

ساقه آن شیاردار ،خاردار ، توخالی و آبدار می باشد و ارتفاع ساقه های آن به ‪ ۵۰ سانتیمتر می‌رسد.برگ‌های این گیاه نسبتا بزرگ،ساده ،چین خورده به رنگ سبز تیره، تخم مرغی شکل و نوک تیزند که به طور متناوب بر روی ساقه گیاه قرار دارند.

تمام سطح گیاه پوشیده از کرک‌های سفید و منشعب است.

گلهای این گیاه در انتهای ساقه قرار دارد.

گل‌های لوله‌ای شکل و آبی رنگ مایل به ارغوانی می‌باشد.

میوه آن نوک تیز و فندقی شکل و سطح آن دارای برجستگیهای کوچک و تیز می‌باشد .

دارای ریشه‌های نیمه غده‌ای که بطور عمودی تا عمق ۵۰ سانتیمتر در خاک فرورفته‌است و بعلت داشتن ریشه‌های اصلی و فرعی در اعماق خاک مقاومت آن در برابر خشکی خاک زیاد است.گلهای آن به رنگ قرمز خوشرنگی است که پس از خشک شدن به رنگ آبی تیره در می‌آید .این گیاه در تمام مناطق رویش دارد و دارای چندین گونه است .فصل گل دهی گل گاو زبان از اواسط اردیبهشت ماه تا پایان خرداد ماه است.گاوزبان ایرانی گیاهی از تیرهبوراژیناسه راسته پولمونیالیسه، کلاس دیوتبلونس وجنس اکویم است.

گونه مزبور گیاهی علفی، دوساله وپایاست که پوشیده از کرک‌های نرم و نازک و دارای گل‌های لوله‌ای شکل و آبی رنگ مایل به ارغوانی می‌باشد.

گل گاو زبان که دارای جنسهای گوناگونی می باشد از تیره گاوزبان است.گونه های مختلف گیاه گاو زبان در مناطق بسیار وسیعی گسترده شده اند.

و در تمام مناطق بنام گل گاو زبان مشهور است مثلاّدر مناطقی از خراسان گیاه Anchusa italicaبنام گاو زبان می شناسند ولی در مناطق شمالی البرز و قزوین وگردنه حیران و اردبیل گیاه Echium amoenum را گل گاو زبان می دانند.

گل گاو زبان عطاری (ایرانی)که در داروفرشی ها عرضه می گردد همان گیاه Echium amoenum می باشد.

که گلهای به رنگ آبی وشبیه گل میمون دارد.

عکسهایی از انواع گل گاو زبان:

Echium amoenum (گل گاو زبان ایرانی)

Anchusa italica

‌‌‌‌‌‌‌Borag officinaliso

اکولوژی:
شرایط آب و هوایی کوهستانی سردسیر و نیمه مرطوب که در طول بهار و تابستان دارای بارانهای متناوب هستند، برای کشت این گیاه مفید است.

هم‌اکنون ‪ ۵۱۹هکتار از اراضی استان گیلان به صورت دست کاشت به این گیاه اختصاص دارد که حدود ‪ ۲۳۸تن گل گاو زبان از این اراضی برداشت می‌شود.

از این میزان زمین زیر کشت گل گاوزبان‪ ۴۰۰هکتار درارتفاعات اشکورات رودسر و بقیه در ارتفاعات تالش واقع شده است.میزان تولید گل گاو زبان در هر هکتار به طور متوسط ‪ ۶۰۰ کیلوگرم است که از هر ۱۰کیلوگرم گل تر یک کیلو گل خشک بدست می‌آید.

روش تکثیر و کاشت: گل گاوزبان درخاکهای معمولی رشد می‌کند و تکثیرآن به سه طریق صورت می‌گیرد: ‪ 1- تقسیم ساقه زیرزمینی در بهار 2- کاشت قطعه در ماسه در پاییز 3-کاشت بذر گیاه در خاک نسبتا حاصلخیزو آفتاب گیر کشت گاوزبان در دو فصل پائیز و بهار انجام می‌شود و بهترین روش کاشت بذر در فصل پائیز است البته مشروط به اینکه این منطقه مورد نظر دارای زمستان بسیار سرد نباشد که در غیر این صورت باجبار باید از کشت بهاره استفاده کرد.

عمق کاشت ۱۲ سانتیمتر و فاصله میان بوته‌ها ۵۰ تا ۴۰ سانتیمتر و فاصله میان ردیف‌ها ۶۰ تا ۷۰ سانتیمتر است.

میزان مصرف بذر در هر هکتار ۱۰تا ۱۵ کیلوگرم است.

عمر مفید بوته گاوزبان ۲ سال و بیشینه عمر آن ۴ سال است.

در مناطقی که بارندگی به اندازه کافی و پراکندگی بارش آن مناسب باشد، کشت به صورت دیم صورت می‌گیرد.

اما در مناطق خشک مانند اصفهان نیاز به آبیاری مرتب است.

مهم‌ترین آفت گل گاوزبان کرم برگ‌خوار است که بیشترین خسارت خود را در زمان برداشت به گیاه می‌زند و چون در این زمان مبارزه شیمیایی صلاح نیست، لازم است از مبارزه زیستشناختی (بیولوژیک) استفاده شود.

برداشت فراورده: عمل گل چینی در اوایل خرداد صورت می‌گیرد و گلهای چیده شده را در کنار مزرعه روی پارچه یا سفره‌های پلاستیکی به ارتفاع ۲-۳سانتیمتر پهن می‌کنند و چون نور مستقیم خورشید باعث بد رنگ شدن گلها شده و کیفیت محصول را پایین می آورد ، روی آنهارا با پارچه می پوشانند.

البته خشک کردن محصول در سایه بهتر بوده و محصول مرغوبتری خواهد داد.

بهم زدن گلها حین خشک شدن ضروری است.

گل مرغوب گلی است که دارای دم سفید و گلبرگهای بنفش باشد.

ماده مؤثره: گل گاوزبان دارای موسیلاژ به میزان ۵ تا ۳ ٪، فلاونوئید ۰تا ۱۵٪ و آنتوسیانین با آگلیکون دلفینیدین و سیانیدین به میزان ۱۳تا ۴۳٪ و به مقدار ناچیز آلکالوئید از دسته پیرولیزیدین است.

این گیاه دارای نیترات پتاسیم، مالات کلسیم، منگنز، منیزیوم، اسید فسفریک و آلانتوئین است.

خواص داروئی: مصارف دارویی این گیاه بصورت محلی بدین صورت است که گلهای آبی رنگ این گیاه را خشک کرده و دم کرده و مورد استفاده قرار می دهند.

در سرماخوردگی به عنوان معرق و افزایش دهنده فشار خون مورد استفاده قرار می گیرد.

همچنین این گیاه خاصیت آرام بخشی نیز دارد.

این گیاه اگر با دو گیاه دیگر مثل سنبله تیو و لیمو امانی دم کرده و خورده شود، برای خانمهای حامله بسیار مفید و تقویت کننده است.

این گیاه در مورد بیماریهای دستگاه تنفسی و حتی در رابطه با برونشیت، زکام و آبریزش بینی می تواند داروی مؤثری باشد.

این گیاه همچنین ادرارآور و معرق است لذا برای کلیه، مثانه و بطور کلی برای مجاری ادراری داروی مفیدی است.

این گیاه مثل سرخک، مخملک، آبله، کهیر و تبهای دیگر می تواند مفید باشد.

در طب سنتی این گیاه به‌عنوان درمان‌کننده ذات‌الریه شناخته شده و پژوهشگران تاکید کرده‌اند که عصاره گل گاوزبان دارویی موثر و بی‌خطر برای درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواس است.

گل گاو زبان از نظر طب قدیم ایران سرد است.

دم کرده این گیاه برای از بین بردن سرفه و کاهش تب بسیار مفیداست.

سرماخوردگی را بر طرف می‌کند،ضماد برگ آن برای رفع ورم موثر بوده و کلیه‌ها را تقویت می‌کند، همچنین گل و برگ‌های آن تصفیه‌کننده خون است،گل گاوزبان از نظر عناصر معدنی به خصوص پتاسیم بسیار غنی است.

و همچنین برگ‌های تازه گل گاو‌زبان دارای مقدارزیادی ویتامین C می‌باشد .

به طور کلی گل گاو زبان دارای خواص زیر است: 1) تصفیه‌کننده خون است ، 2) آرام‌کننده اعصاب است، 3) عرق‌آور است، 4) ادرارآور است، 5) کلیه‌ها را تقویت می‌کند، 6) سرماخوردگی را برطرف می‌کند، 7) برای از بین بردن سرفه از دم‌کرده گل گاوزبان استفاده کنید ، 8) در درمان برونشیت موثر است، 8) در درمان برونشیت موثر است، 9) بی‌اختیاری دفع ادرار را درمان می‌کند، 10) التهاب و ورم کلیه را درمان می‌کند، 11) در درمان بیماری سرخک و مخملک مفید است، 12) ضماد برگ‌های گاوزبان برای رفع ورم موثر است.

مضرات: گاوزبان به‌علت داشتن آلکالوئید برای زنان حامله و کودکان مضر است.

سایر موارد مصرف: از گل‌ها و برگ‌های گل گاو زبان می‌توان به‌عنوان چاشنی در نوشیدنی‌های تابستانی و در سالاد استفاده کرد.

مربای گل‌های این گیاه برای افرادی که ‌از بستر بیماری برخواسته و دوران نقاهت را سپری می‌کنند وهمچنین برای افرادی که حالت ضعف دارند بسیار مفید است.

می‌توان برگ‌های گاوزبان البته گیاه ‌‌‌‌‌‌‌Borago officinalis که یکی از گونه های گل گاو زبان است را همراه با برگ گل کلم پخت و مصرف نمود و از برگ‌های قطعه شده آن درپایان زمان پخت سوپ استفاده کرد.برگ‌های تازه گاو زبان نیرو بخش و نشاط آور است.

لازم به ذکر است که در خیلی از منابع به اشتباه Borago officinalis به عنوان گاو زبان ایرانی آورده شده است که گل آن به شکل زیر است و با گاوزبان ایرانی تفاوت فاحشی دارد .

که باز هم تذکر می دهیم این گاوزبان ایرانی نیست و گاوزبان ایرانی Echium amoenum می باشد که گل آن به شکل زیر است .