دانلود مقاله کرمها

دیکروسلیوم دندریسلیوم ( Dicrocoelium dendriticum )
فاسیو لاتسئو لاتوم ( Fasciola lancealatum )
مرفولوژی :
ترماتوده ای سر نیزه ای شکل است که درکیسه و مجاری صفراوی گوسفند ، علفخواران و گاهی انسان زندگی میکند ، باریک و بلند بوده و حدودا 1 تا 5/1 سانتی متر طول دارد .

دارای دهان ، مری و سکوم غیر منشعب است .

تفاوت آن با دیگر ترماتودها در این است که دوبیضه در بالای تخمدان ها و قدام بدن واقع شده اند .

غلاف آلت تناسلی پر پیچ و خم و رشد آن زیاد است .

دارای بادکش دهانی و شکمی است که بادکش دهانی کوچکتر از بادکش شکمی است در سطح بدن فاقد خار است .

رحم پر از تخم ، خلف بدن ا فرا می گیرد .

چرخه زندگی :
تخم دفع شده از میزبان نهایی ( علفخواران ، گاو ، گوسفند و گاهی انسان ) قهوه ای رنگ و دریچه وار بوده که به شکل D می باشد .

حاوی میراسیدیوم کامل و رسیده است .قهوه ای تیره با پوسته ضخیم و دریچه دار است .

این تخم توسط میزبان واسط که حلزون های خاکزی کوکلی سلا Cochloicella و آبیدا Abida و.

هلیسلا Helicella ، zebrine و cionella می باشند بلعیده شده ودر بدن حلزون میراسیدیوم از تخم خارج شده و تبدیل به اسپوروسیت I ( اسپوروسیت مادر ) و سپس اسپوروسیت II ( اسپوروسیت دختر )
می شود .

این کرم مرحله روی ندارد .

اسپوروسیت II خود تبدیل به سرکر می شود که سرکر توانایی خارج شدن از بدن حلزون را ندارد .

بنابراین به ریه حلزون رفته و توسط ترشحات ژلاتینی Slimeball ودر روزهای بارانی از ریه حلزون دفع می شود و به محیط خارج راه می یابد .

این ترشحات ژلاتینی شیرین بوده وتوسط مورچه های قهوه ای formica fusca بلعیده می شوند و در بدن مورچه خصوصا در مغز مورچه تبدیل به متاسرکر می شوند .

این مورچه ها هنگامی که بر روی گیاهان قرار می گیرند به علت تقص در سیستم عصبی بی حرکت می مانند و به همراه علوفه توسط علفخواران یا گاهی انسان (میزبانان نهایی) خورده می شوند متاسرکر در بدن میزبان نهایی دیواره خود را ازدست میدهد و پس از عبور از جدار روده به عروق باب رسیده و با مهاجرت به کبد پس از 5 تا 7 هفته در مجاری صفراوی بالغ می شوند و اولین تخم را یکماه پس از آلودگی می توان در مدفوع یافت .

سیر تکاملی انگل توسط کرول ( وی کرول ) بررسی شده است .

اپیدمیولوژی:
گاو ، گوسفند و بز میزبانان اصلی هستند ، تخم کرم به خشکی بسیار حساس است این انگل در علفخواران آسیا ، اروپا ، آفریقا و آمریکا وجود دارد .

این کرم در دامهای ایران گزار شده است و در مناطقی که حلزون میزبان واسط وجود دارد می توان آن را دید در این کرم نیزآلودگی کاذب ممکن است رخ دهد .( به علت مصرف جگر گوسفند محتوی کرم بالغ ) در انسان و در ایران نیز مواردی گزار شده است .

بیماری زایی :
این کرم مهاجرت کبدی ندارد و از طرفی خارهای سطح بدن نیز وجود ندارند ، بنابراین آسیب دیدگی کرم نسبت به فاسیولا کمتر است ، بیماری آسیلب جدی ایجاد نمی کند ولی چنانچه آلودگی شدید باعث انصداد و اتساع مجاری صفراوی آتروفی سلولهای
کبدی هیپر پلازی اپتیلیوم صفراوی و ایجاد و ایجاد یرقان و تشکیل بافت فیبروزی و ائوزینوفیلی حدود 17% و نهایتا سیروز کبدی می کند .

تشخیص این کرم با آزمایش مدفوع و دیدن تخم د رمدفوع یا در توباژ اثنی عشر و در دو روز متوالی بوده و جهت اجتناب از الودگی کاذب در مدت آزمایش بیمار باید از خوردن جگر پرهیز کند و پیشگیری آن همانند هپاتیکا است و درمان توسط پرازیکوانتل انجام می شود .

علائم بالینی :
شامل نفخ و استفراغ ودردهای کولیک صفراوی یوبوست مزمن یا اسهال و گاهی بزرگی کبد است این کرم را کرم کبد چینی گویند .

کلوتورکیس سیننسین ( Clonorchis sinensis )
مرفولوژی :
انگلی طویل و سرنیزه ای شکل است ( مثل دکروسلیوم ) بیشترین پهنای آن در قسمت میانی است که به سمت دو انتها باریک می شود که درشاخه های کوچک مجاری صفراوی ، لوزالمعده و گاهی کیسه صفرا زندگی می کند .

این کرم دردوازده دیده نمی شود چون دراثر شیره ای آنجا از بین می رود .

حدود 10 تا 25 میلی متر طول دارد که درقسمت قدام یک بادکش دهانی کروی بزرگ و کمی پایین تر بادکش شکمی کوچکتری دارد ( بادکش دهانی بزرگتر از بادکش شکمی ) بیضه ها منشعب درقسمت های خلف قرار دارند و تخمدان جلوی آنها در وسط بدن است .فاقد سیر و کیسه سیر و غدد پروستات است و تخم این انگل لامپی شکل یا بیضوی با پوسته ای قهوه ای متمایل به رنگ زرد و یک دریچه که شبیه به تخم هتروفیس و متاگونیموس است .

خود کرم باریک و بلند است .

چرخه زندگی :
تخم کرم همراه با مدفوع دفع می شود که تخم حاوی جنینرسیده و تکامل یافته است و تخم با وجود اینکه در میراسیدیوم رسیدهاست اما نوزاد پس از رسیدن به آب خارج می گردد اما تا هنگام بلع توسط حلزون از پوسته جدا نمی گردد .

این تخم توسط حلزونهای سرپوش دار( مثل آلوسینما ، بولینسو ، پارافوسارولوس ، تیارا ) هوا و Semisulcospira سمی سلکوسپیرا)خورده میشود .

دربدن حلزون مراحل اسپوروسیست ، ردی وسرکز را می گذراند و سرکر با سوراخ کردن بدن حلزون به محیط آبی خارج راه می یابد .

پس درمدت 24 تا 48 ساعت وارد بدن میزبان دوم که ماهی های آب شیرین هستند می شود ودر بدن ماهی در زیر فلس ها و برونش ها تبدیل به متاسرکر می شود .

میزبان نهایی این انگل حیوانات ماهی خوار چون سگ ، گربه ، خرس ، پرستو ،‌اردک ، گورکن و انسان هستند که با خوردن ماهی به صورت خام یا نیم پز فرم متاسرکر را واردبدن خود می کنند متاسرکر دردوازده انسان دیواره خارجی خود را دراثر ترپسین و لایه داخلی توسط فعالیت متاسرکر ازدست می دهد و سرکر جداشده خون و لنف از دستگاه گوارش خارج شده و خو.د را به بخش های دیستال تر ( کوچکتر ) مجاری صفراوی در زیر کپسول کبدی می رساند .بالغ شده ودر آن جا شروع به تخم گذاری می کند .

دوره ی نهفتگی ( از زمان ورود متاسرکر به بدن تا ظهور علائم و دفع تخم از مدفوع ) یکماه طول می کشد تخم کرم از طریق مجاری صفراوی وارد روده شده از مدفوع دفع می شود عمر کرم 2 تا 25 سال است .

اپیدمیولوژی :
این کرم در ایران گزارش نشده است .

انسان با خوردن گوشت خام یا نیم پز ماهی و گاهی نوشیدن آب حاوی متاسرکر به بیماری مبتلا می شود .

مکان عمده ی آنها ژاپن ، چین و کره جنوبی و ویتنام است .

سگ و گربه مهمترین میزبانان مخزن هستند .

علائم بیماری علائم کبدی ، قولنج صفراوی ، درد شکم و تب و یرقان و سرگیجه است .

در عفونت حادائوزینوفیل تا 40% گزارش شده است .

تشخیص از طریق آزمایش مدفوع ، مشاهده تخم لامپی شکل در مدفوع یا مواد آسپیری شده از دوازده است .

از کپسول روده ای یا آزمون entro هم می توان سود جست درمان با پرازیکوانتن انجام می شود .

بیماری زایی : باعث ضخیم شدن و گشاد شدن مجاری صفراوی شده ودرافراد مبتلا ایجاد آدنوکارسینوم می کند .پیشگیری با پختن کامل ماهی و آموزش بهداشت میسر است .

اپیستورکیس فلینوئس (opsithorchis feliueus ) : این گرم را کرم کبد گربه نامند و گرچه عموما د رگربه هاست، اما در سگ و روباه و خوک و انسان هم گزارش شده است .

موفولوژی آن شبیه کلونورکیس است منتها بیضه ها کوچکترند و انشعابات کمتری دارند .

تخم این نیز عرض کمتری نسبت به تخم کلونورکیس دا رد ( باریکتر است ) سیکل آن نیز مشابه کلونورکیس است .

( میزبان واسط آن نوعی از انواع حلزون بولینوس به نام بیتینیا است و میزبان واسط دوم آن ماهی است .

این کرم درمجاری صفراوی و گاهی لوزالمعده زندگی می کند از لحاظ مرفولوژی بسیار به اپسیتورکیس و یورینی شبیه است به گونه ای که تشخیص آنها از یکدیگر مشکل است .

تفاوت آنها این است که ویورینی بیضه منشعب ، فلینئوس بیضه لوبوله دارد .

بیماری زایی و چرخه زندگی ودرمان آنها همانند کلوئورکیس است تخم آنها همانند یکدیگر بوده و حالت لامپی خفیف دارد .

پیشگیری از آن با خوب پخته شدن ماهی و عدم مصرف ماهی خام است .

گربه ها مهمترین مخزن ذخیره انگل هستند .

به نظر می رسد که این عفونت انگلی میتواند زمینه ساز کار مفید ما باشد .

تشخیص با مشاهده تخم کرم در مدفوع یا مایع حاصله از ترباژ اثنی عشر است .

اپسیتورکیس ویورینی : این انگل کاملا شبیه اپسیتورکیس فلینئوس است .

در شمال تایلند و لائوس موجود است .

همانند کلونورکیاز یک رابطه قوی میان عفونت های شدید دراز مدت و ایجاد کلانژیوکار سینوم وجود دارد .

متاگونیموس پوکوگاوائی : بیماری حاصله را متاگونیمیازیس گویند .

فراوانترین انگل دسته هتروفید است کرم بالغ در ودنوم و ژرژنوم و اتلیئوم زندگی می کند ولی عمدتا در ژرژنوم زندگی می کند .

مرفولوژی : کرم بالغ بسیار کوچک ( 4/1 × 6/0 میلیمتر ) است مشخصه آن انحراف بادکش شکمی از خط وسط به سمت راست بدن و عدم وجد باد کش مستقل حفره تنه است تخم کرم بسیار شبیه تخم هتروفیس است کرم بالغ پوشش خارجی با خارهای فلس مانند دارد .

سیکل زندگی تخم حاوی میراسید یوم رسیده و تکامل یافته است که درصورتیکه توسط حلزونی میزبان واسط (حلزون دریچه دار تیارا و هوا و Semisulcuspira ) بلعیده می شود ، میراسیدیوم پس از طی مراحل اسپروسیت وروی تبدیل به سرکرمی شود .

سرکر دارای لکه هایی به شکل چشم در دوطرف سراست .سرکر از بدن حلزون خارج شده خود را به میزبان واسط دوم ( ماهی سالمونوئید ) می رساند و در زیر پوست آن تبدیل به متاسرکر می شود .

انسان با خوردن ماهی ، انگل را وارد بدن خود می کند که در اثر شیره های گوارشی دیواره متاسرکر هضم ولارو فعال میشود آزاد ودر مدت 7 تا 10 کرم بالغ تبدیل می شود .

اپیدمیولوژی : شایعترین هتروفیه خاور دور است که در ژاپن و فیلیپین و کره و سیبری و یونان و اسپانیا گزارش شده و تا به حال از ایران گزارش نشده است .

انسان و سگ و گربه وخوک و مرغ های ماهیخوار ( مثل پلیکان ) میزبانان نهایی کرم هستند .

درمان ، تشخیص و پیگری و بیماری زایی مشابه هتروفیس است .

کرم متاگونیموس اندکی بزرگتر از هتروفیس است .

هتروفیس هتروفیس (Heterophys heterophyes ) : بیماری حاصله از هتروفیس هتروفیس را هترونیازیس گویند .

کرم بالغ در روده باریک ( ژرژنوم ) زندگی میکند گلابی شکل به طول 1 تا 7/1 میلی متر و عرض تا 3/0 تا 4/0 میلیمتراست .

بادکش دهانی کوچک و بادکش شکمی بزرگ و یک بادکش تناسلی در شمار بادکش شکمی یا در سمت چپ و پشت بادکش شکمی از خصوصیات مورفولوژیک این کرم است .

فاقد آلت تناسلی ووزیکول سمینال درداخل بادکش تناسلی باز می شود .

تخمدان در جلو بیضه ها ، غدد و تیلین با فولیکول های چند ضلعی بزرگ ( 14 فولیکول یعنی 7 تا د رهر سمت ) قسمت جانبی و خلفی بدن قرار دارند .

تخم های هیتروفیس با انتهای پهن خود برآمدگی متمایز دور دریچه از تخم های کلونورکیس قابل تمایزند ولی از تخم های متاگونیموس به زحمت تفکیک داده میشوند .

هیتروفیس دارای یک بادکش جنسی است که کارآن عمل اتصال نیست بلکه منفذ جنسی در آن باز می شود .

چرخه زندگی : تخم انگل درهنگام خروج از بدن میزبان نهایی ( انسان، پستانداران وحشی ماهیخوار ) حاوی میراسیدیوم رسیده است که میراسیدیوم پس از ورود تخم در آب از تخم خارج شده و وارد بدن میزبان واسط یعنی حلزونهای آبی سریتیدا crithida در ژاپن و پیره نلا در مصر جای می گیرد که در آنها مراحل اسپوروسیست ، ردی و سرکر طی میشود .

دارای میزبان واسط دوم یعنی ماهی هستند که متاسر کر را در خود جای میدهند متاسرکر در زیر پوست فلس و گاهی هم در عضلات ماهی تشکیل کیست می دهد و میزبان نهایی که انسان و حیوانات ماهی خوار هستند با خوردن ماهی خام یا نیمه پخته متاسرکر را وارد بدن خود می کنند متاسرکر در بدن میزبان نهایی از کیست خارج شده و به کرم بالغ تبدیل می شود که کرم بالغ در مدفوع دیده نمی شود مگر پس از درمان ضد کرم .

اپیدمیولوژی : پراکندگی عموما در مصر ، ژاپن ، کره و تایوان ، یونان و تونس است .

هتروفیس یک مورد در ایران گزارش شده است .

تنها مرحله آزاد انگل کرحله لاروی آن است .

بیماری زایی : چوم کرم روی بدن بدن خارهای ریزی دار و ممکن است ایجاد خونریزی بسیار کم خونی و به ندرت دیده میشود .

ممکن است کرمها دردیواره روده نفوذ کننده و تخم ها از طریق لنف خود را به قسمتهای دیگر بدن برسانند که ممکن است در قلب یا مغز ایجاد ضایعات گرانالوماز بکند عموما بیماریزایی خاصی ندارد چون کرم بسیار کوچک است و خونخواری نمیکند .

تشخیص : تشخیص به وسیله آزمایش مدفوع است زیرا کرم بالغ ساکن روده باریک است و تخمها به وسیله مدفوع دفع می شوند .

پیشگیری : با عدم مصرف ماهی خام و نیمه پز و نمک سود امکان پذیر است .

میانگین اندازه تخمهای هتروفیس اندکی بیش از تخمهای متاگونیموس است .

اما این تفاوت ناچیز بی ارزش نیست درمان هردو کرم متاگونیموس و هتروفیس با پرازپکو انتل اماکن پذیر است .

پاراگونیموس وستر مانی ( paeagonimus westermani ) یک انگل ریوی است که انرا کرم ریه و بیماری حاصل از آن را دیستومیازیس ریوی گویند .

شناخته شده ترین فلوک ریوی انسان است که وسیع ترین طیف جغرافیایی را به خود اختصاص داده .

مرفولوژی : کرم تخم مرغی شکل بوده به طول حداکثر 16 و عرض 8 میلیمتر که شبیه دانه قهوه است .

بادکشهای دهانی و شکمی مساوی همدیگرند و بادکش شکمی درمیانه بدن است به رنگ قهوه ای مایل به قرمز است .

که دارای تنه ضخیم است و سطح بدن خاردار است .

بیضه ها قطعه قطعه در پایین و تخمدان منقطع در جلوی بیضه ها قرار دارد .

غدد وتیلوژن بسیار گسترده ای دارد که تمام طرفین وکول بدن را فرا گرفته اند .

روده ها در کناربدن قرار گرفته اند و منشعب نیستند .

تخم بیضی شکل قهوه ای رنگ و در یک انتها اورکولوم مسطح دارد .

چرخه زندگی : کرم بالغ تخم خود را از طرفین خلط و گاهی در مدفوع به محیط بیرونی دفع میکند .

این تخم ها فاقد جنین تکامل یافته ورسیده است .

جنین درون تخم پس از 2 تا 3 هفته دردمای oc 27 تکامل می یابد و از تخم خارج شده و خود را در مدت حداکثر 24 ساعت به حلزون های میزبان واسط که حلزونهای دریچهدار سولکوسپیرا ، تیارا و اونکوملانینا هوا hua هستند می رساند .

وارد بدن حلزون شده و مراحل اسپوروسیت ، روی I را طی کرده و روی I به سینوس های لنفی تردیک کبد رفته و روی II ایجاد می کند .

سلیس و سرکر دربدن حلزون بوجود می آید .

سرکر درحدود هفته سیزدهم از بدن حلزون خارج شده و خود را به عضلات پاها و دم و قلب خرچنگ می رساند و یا حلزون توسط خرچنگ خورده می شود سرکر در بدن خرچنگ تبدیل به متاسرکر می شود .

هر خرچنگ می تواند حاوی 3000 متا سرکر باشد .

میزبان نهایی ( انسان و گاهی سگ و گربه و خوک ) چنانچه خرچنگ را بخورد .

متاسر که پس از ورود به دستگاه گوارش دیواره روده را سوراخ کرده و از طریق دیافراگم خود را به حفره جنبی و از آنجا خودرا به ریه می رساند .

دو ریه دو کرم در کنارهم قرار گرفته و به دور خود کپسول می سازند وشروع به تخمگذاری می کنند .

هر چند که پاراگونیموس هرمافرودیت است اغلب برای لقاح تخم دو کرم لازم است .

تخم ها از طریق سوراخ کپسول وارد ریه شده و به خلط وارد می شوند .

چنانچه خلط ها بلعیده شوند ، تخم کرم در مدفوع نیز دیده می شود قطر کیست ریوی حدود 5/1 سانتی متر است .

اپیدمیولوژی : درانسان د رکشورهایی چون ژاپن ، تایوان ، کره جنوبی و فیلیپین دیده می شود .

اما در حیوانات انتشار جهانی دارد درایران تا کنون گزارش نشده است .

علائم بالینی : سرفه ، خس خس ، تنگی نفس ، ائوزینوفیلای، حساسیت ، تب نا منظم و ترشحات بد بوی خلط ایجاد می کند .

ممکن است کرم در مسیر مهاجرت به ریه به مغز رفته و ایجاد پارگونینیاز مغزی می کند که با تشکیل کیست در مغز ایجاد تشنج صرع ، سردرد و اختلالات بینا می کند ( پاراگوتینیا زیس جلدی در اثر گونه پاراگونیومی اسکر یا بینی P.

slrjabini ایجاد می شود .

تخم های انل مستقیما یا از طریق برونشیول وارد پارانشیم ریه شده ایجاد گرانولوم می کنند ـ کرم های ساکن درنسوج زیر پوستی ایجاد تومور خزنده ( creeping tumor ) می کنند تشخیص : نشانه های ریو خلط آلوده و ائوزینوفیلی از نشانه های تشخیص ناطق اندمیک هستند باید از سل تفریق داده شود ( بدلیل شباهت علایم ) آزمایش خلط و مدفوع و مشاهده تخم کرم درانها یا یافتن تخم در مایعات آسپیره شده از آسبرها تشخص قطعی است تخم ها در خلط ظاهری پر از ذرات آهن به ان می بخشند ودر پرتونگاری حفرات کوچک خوشه انگوری در ریه دیده میشود .

پیشگیری : اجتناب از خوردن خرچنگ های آب شیرین بصورت خام یا نیم پز ـ و مصرف آب آشامیدنی سالم در پیشگیری موثرند .

سستوزدها (schistosoma) شیستوزوموها ترما توده های تک جنسی هستند و جزو انگل های خونی می باشند که درعروق خونی انسان و حیوانات زندگی می کنند .سه نوع مهم آن عبارتند از Sch.haemutobium , sch.mansani .mansoni.

sch.japonicum که نوع هماتوبیوم در سیاهرگ های شانه و دو نوع دیگر در سیاهرگهای مزانتر زندگی می کنند .

مرفولوژی: این ترماتودها دارای بدنی دراز و باریک هستند.جنس نر این کرمها استوانه ای به نظر می آیند و این به دلیل این است که با روش ویژه ای در قسمت شکمی خود به طرف داخل خمیدگی می یابند و یک مجرای تناسلی به نام Gyneco phoral canal را میسازند که کرم ماده درون این مجرا قرار می گیرد.بدن کرم ماده به منظور زندگی کردن درون رگی ؛بلند و باریک شده و جهت اینکار سازش یافته است.کرمهای ماده درون عروق کوچک تخمگذاری کرده و پس از تخمگذاری عروق را ترک می کنند.تخم ها با داشتن یک خار تیز (مخصوصا در هماتوبیوم ونسونی)جایگزین شد نشان را در عروق تسهیل می کنند و جنس های نر و ماده از هم جدا هستند و بزرگتر بوده.پوشش خارجی انگل در جنس نر دارای برآمدگی هایی به نام BOOS ‌ است که یکی از وجود تمایز انواع قویتر هستند.دستگاه گوارش از دهان شروع شده؛ سپس سکوم دو شاخه دارند که سکوم مجددا به هم وصل می شوند و محل پیوست مجدد دو شاخه در سکوم در این 3 گونه متفاوت است.دو شاخه سکوم در هماتوبیوم در وسط بدن ؛ درما نسونی در یک سوم قدامی بدن و در ژاپونیکوم در یک سوم خلفی بدن به هم وصل شده اند.

محل قرارگیری بیضه ها در قدام بدن و زیر بادکش شکمی است.تعداد بیضه ها در هماتوبیوم 4 تا 5 عدد و در مانسونی و ژاپونیکوم 7 تا 13 عدد است .

برآمدگی های روی سطح بدن BOOS در مانسونی بزرگ و درشت و در هماتبیوم کوچک و ظریف است.در ژاپونیکوم BOOS وجود ندارد.کرم ماده درون کانال تناسلی کرم نر قرار می گیرد و خودش مستقیما به عروق متصل نمی شود.در نتیجه بادکش دهانی و شکمی رشد یافته ای ندارد.قسمت پایین بدن کرم ماده از غدد و تیلوژن پر شده است که این غدد به اووتیپ میرسند.در زیر اووتیپ تخمدان قرار دارد و از اووتیپ رحم خارج می شود .

تخمدان در هماتوبیوم در یک سوم خلف بدن در مانسونی یک سوم قدامی ودر ژاپونیکوم در میانه بدن قرار می گیرد .

پوشش خارجی یا BOSS د رکرم ماده وجود ندارد .

تخم هادر هماتوبیوم دارای یک خار انتهایی است .

درمانسونی خار جانبی است و ژاپونیکوم یک خار تحلیل رفته جانبی دارد میزبان واسط درهماتوبیوم حلزون نیمه مخروطی و چپ گرد بولینوس Bulinus trancatus درمانسونی در کشورهای آفریقایی وآسیایی حلزون دیسکی شکل بیومفالاریه biomphalaria و در غرب حلزون آسترالوریس astralorbis و د ژاپونکیوم حلزون مخروطی شکل دوزیست هم در خشکیها وهم در آب زندگی می کند .

اونکوملانیا oncomelania است .در بین کرم های بالغ اندازه ژاپونیکوم از دو گونه دیگر بزرگتر است .

کرم ماده به منظور تخمگذاری کرم نر را ترک کرده تخم ها ی خود را دروریه های کوچک نزدیک به محوطه روده یا شانه می ریزد .

میراسپیدیوم درون تخم آنزیمی می سازد که از میان پوسته تخم به خارج نشست می کند و موجب تسهیل هضم نسوج اطراف می گردد که حاصل این عمل آزاد شدن تخم ها از نسج به داخل حفره روده یا شانه است که از این طریق به خارج راه می یابد .

درارتباط با تعداد تخم ها این تعداد درمانسونی 300 ودر ژاپونیکوم تا 3500 تخم در روز می باشد .

چرخه زندگی : تخم هر سه گونه دارای میراسیدیوم ریده و تکامل یافته است و تخم های شسیتوزوماها اپرکول ندارند پس از دفع میراسیدیوم درآب شیرین از تخم خارج شده و خود رابه حلزون واسط می رساند .

بدن حلزون را سوراخ کرده و در بدن حلزون مراحل اسپوریست I وII و سرکر را طی می کند .

( فاقد مرحله ردی است ) سرکر این کرم دارای دمدر شانه بوده و در نایحه سرغدد ترشح کننده آنزیم دارد که به نفوذ انگل در پوست کمک میکند .

سرکر شنا کرده و خود را به پوست میزبان نهایی در حال شنا کردن یا استحمام درآب می باشد می رساند و وارد پوست می شود .

( درکلیه کرمهای پهن دیگر انسان از طریق بلع متاسرکر ها به انگل آلوده می باشند اما دراینجا به دلیل قرار گرفتن درمعرض آبی که حلزونهای آلوده سرکر خود را در آن رها کرده اند آلودگی صورت می پذیرد ) به محض ورود دم خود را ازدست داده تنفس آن از هوازی به بی هوازی بدل می شود و ایجاد شیستوز و مولا می کند اگر سرکر از طریق آشامیدن آب یا از طریق دهان وارد شود داخل غشاء مخاطی دهان نفوذ کرده و از طریق خون به ریه و قلب راست می رسد .

( به برآمدگی حاصل از ورود سرکری که دم خود را ازدست داده ) شیتوزومولوم ، شیستوزومولا گویند .

انگل پس از 2 تا 3 روز که در بافت زیر جلد می ماند وارد خون شده واز طریق خون به ریه رفته و سپس دوباره از طریق خون به سینوزوئید های کبدی می رود ودر آنجا شروع به رشد می کند و پس از حدود 2 هفته ازورود سرکر به پوست و از کبد و بر خلاف جریان خون در دستگا یابی خود را به عروق موردنظر ( در هماتوبیوم عروق شانه ودر مانسونی و ژاپونیکوم عروق مزانتر ) می رساند این دوره در مانسونی 7 تا 8 هفته در هماتوبیوم 10 تا 12 هفته ودر ژاپونیکوم 5 تا 6 هفته بطول می انجامد و در این انگل 8 تا 30 سال در عروق زنده می ماند .

بیماری زایی : درمرحله ورود به پوست ایجاد قرمزی و خارش می کند هر چند گونه شیستومورها حیوانی تر باشد خارش و قرمزی ایجاد شده بیشتر است .در ژاپونیکوم که یک انگل زئونوز است این حالت بیشتر به چشم می خورد .درحین مهاجرت دربدن نیز ایجاد هموراژیها و دملهای کوچک حاوی تعداد زیادی ائوزینوفیل ، نوتروفیل درریه ها ، توام با صرفه و ترشح خلط خون آلود و کهیر و تب های نامنظم ، خستگی و حالت مسمومیت میکند که زود گذراست .

مرحله سوم مرحله استقرار انگل در عروق خونی است که این مرحله مرحله فرض بیماری است دراین مرحله آسیب های وارده به بدن به دو علت 1- حضور کرم بالغ 2- تخم انگل است .

کرم بالغ با خونخواری ، ایجاد کم خونی می کند .

دراثر تجریه گلبول قرمز کبد و طحال بزرگ شده و گاهی در اثر تجمع بیش از حد انگل درعروق انسداد رخ می دهد عارضه مربوط به تخم انگل شدید تر است .

تخم به دلیل وجود خاردر دیواره عروق ایجاد زخم می کند .

تخم ها در اندوتلیوم رگها در نسوج اطراف رگها ، باعث ایجاد کانونهای تکثیر التهابی شده که به گرانولوما با دملهایی شبه سل غیر نکروتیک مبدل می شود.

تعدادی از تخم ها از طریق سوراخ ایجادشده در رگ وارد شانه یا مزانتر میشوند .

در هماتوبیوم به علت ضخیم شدن دیواره شانه ، حجم مپانه کم شده و تکرار ادرار پیش می آید .

در دو گونه دیگر به علت ضخیم شدن دویاره مزانتر ایجاد اسهال و پبوست متناوب می شود کلفت شدگی جدار عروق را Clay pip stem symnas یا عروق دسته چپقی گویند .

علائم بالینی شامل کم خونی ، دردهای شکمی، بزرگی طحال و کبد و آسیت می باشد .

تشخیص : درهماتوبیوم با آزمایش ادرار ودرمانسونی و ژاپونیکوم با آزمای مدفوع می باشد ودرادرار و مدفوع خون نیز دیده میشود ( تخم های شیستوزما مانسونی ، ژاپونیکوم و ابینز کالتوم و مک کومگی در مدفوع و تخم های شیستوزوما همالتوبیوم گاه درمدفوع اما در ادرار دیده میشوند .

) دراثر ورود سنیستوزوماهای پرندگان و پستاندارن به بدن انسان خارش شناگران ایجاد میشود .

شیستوزومامانسونی : بیماری حاصله را بیلار زیار روده ای نامند .

کوچکترین شیستوزومانی انسانی است ( بزرگترین گونه انسانی شیستوزوماابونیکوم است ) تعداد 6 تا 9 بیضه در عقب بادکش شکمی دارد.

تخمدان در بخش قدامی بوده و رحم کوتاه است .

و حاوی یک تخم large است .

کرم بالغ در انشعابات وریه فرانتریک تحتانی زندگی می کند و گاهی درانشعابات کبدیو ریوی باب ـ تخم معمولا با مدفوع و گاه با ادرار از بدن خارج می شود زمان تبدیل میراسیدیوم به سرکر دربدن حلرون د رمانسونی دارای مخازن حیوانی مثل انواعی از کیسه داران و سیمون و جوندگان و ..

است .

آلودگی به این انگل در ایران دیده نشده است .

پاتولوژی : علت اصلی فعالیت ، جایگزینی تخم های انگلی در بافتها است .

حمل ضایعات بیشتر در روده بزرگ و کمتردر روده کوچک است .

50 درصد تخم ها که درمخاط و زیر مخاط کولون به دام می افتند باعث ایجاد یک راکسیون فیبروتیک می کنند که به آن فیبروز symmers- clay pipie-stem می گویند که در 20% بیماران مشاهده شده .

علایم بالینی : شامل دردهای کولیک و اسهال همراه با خون است .

کاهش وزن و ضعف و بی حالی و کم خونی و بزرگی طحال و ..

چند دانشمند (یونگ و همکاران ) وجود رابطه ی بین این عفونت انگلی و عفونت مزمن با سالمونت پاراتیفی راشرح داده اند .

تشخیص : با دیدن تخم انگل در مدفوع و به ندرت درادرار ، همچنین بیوسپی مخاط رکتوم می توان به تشخیص رسید .

در مقاطع بافتی تهیه شده ،پوسته خارجی تخم های نوع اینتر کالاتوم رمانسونی با روش تغییر یافته زیل رینسون رنگ قرمزمیگیرند اما تخم هماتوبیوم رنگ نمی گیرد .

در مراحل حاد بیماری می تواند با دیدن تخم در مدفوع به تشخیص رسید اما درمراحل مزمن تخم ها را نمی توان درمدفوع مشاهده کرد بلکه ا بیوس رکتوم می توان به تشخیص رسید .

شیستوزومازپونیکوم : بیماری حاصله را بیلار زیار احشایی گویند بر خلاف مانسونی که بندرت حیوانات را آلوده میکند ژلیونیکوم در تمام پستاندارنی که درمرض آب آلوده قرار می گیرند ایجاد آلودگی می کنند .

تخمدان د روسط بدن کرم ـ رحم حاوی مقدار زیادی ( بیش از 50 عدد ) تخم از نوع smull است که نسبت به دو گونه دیگر کروی تر است تخم ریزی دراین گونه شدید تر از دو گونه دیگراست .

کرم های بالغ در شاخه های ورید مزانتریک فوقانی در مجاورت روده کوچک ساکن هستند که گاهی به وریدهای فرانتر تحتانی و حتی سیاهرگ هم راه می یابند .

شیستوزوماهماتوبیوم : بیماری حاصله را بیلارزیازیس اداری یا شیستو زومیازریس مثانه گویند .

مرفولوژی : طول کرم از 10 تا 15 میلی متر 4 تا 5 بیضه ودر عقب بارکش شکمی ـ طول کرم ماده 20 میلی متر و تخمدان آن در یک سوم خلفی بدن قرار می گیرد .

جلوی تخمدان اووتیپ و سپس رحم با 20 تا 30 عدد تخم بزرگ (large ) تخم از نو.ع Terminal spine ( دارای خار انتهایی ) تخم ها معمولا از طریق ادرار و از 13 % از طریق مدفوع دفع و ادرار دفع می شوند .

در هماتوبیوم انسان تنها میزبان نهایی انگل است سن در عفونت به بیشتر زوما هماتوبیوم عامل مهمی است .

در 13 تا 15 سالگی حداکثر آلودگی دیده میشود درایران و عراق وشمال آفریقا اواخر بهار واوائل تابستان که فصل شیوع حلزون های واسط است میزان انتقال و آلودگی بالاست .

بیماری بیلارزیاز دارای در ایران فقط در خوزستان ودر 6 کانون مجزا شامل دزفول ،دشت آزادگان ، بیدوریه ، شوشتر ، شمال اهواز ، و خرمشهر وجود دارد .

تخم های هماتوبیوم که به داخل شانه رها میشوند اگردرسنج باقی بمانند در مدت چند هفته ازبین رفته و ایجاد گرانولومهایی دراطرافشان میگردد .

عفونتهای شدید درمردان انسداد عروق انفادی اسکروتوم و نهایتا الفانیتازیس آلت تناسلی می گردد .

زود رس ترین صایعه شانه یک شبه توبر کول است .

اما درعفونتهای قدیمی کانونهای از تخم های آهکی ده ( sandy puthes ) که بانسوج فیبروزه در زیر مخاط احاطه شده اند باعث می گردد که دیواره شانه دررادیوگرافی قابل رویت باشد .هماتوری سوزش ادارودردوتکرار ادرار نشانه های اصلی و بالینی هستند .

تخم ها ممکن است درهر جایی از بدن جایگزین شده و پس از آهکی شدن در رادیوگرافی قابل مشاهده است .

دفع تخم ها از ادرار درساعات نیمروز از 10 صبح تا 2 بعد از ظهر به بالاترین میزان خود می رسد .

کرم های در سینوزوئیدهای کبد بالغ می شوند خون ادارای انتهایی در یک بیمار ساکن مناطق بومی به شدت مطرح کننده این عفونت خواهدبود .

وقوع تومور اسکواموس سل اپیتلیوما ( SCE ) در مثانه مبتلایان به شیستوزوما در تخم منجر به موارد مختلف آرتریت می گردد که این وضعیت Cor pulminale ( اکورریوی ) گویند که ناشی از انبساط بیش از حد ریه ها بوده منجر به از کار افتادگی بطن راست و قلب راست می شود .