دانلود مقاله ماشین‌آلات کشاورزی

قرن‌ها سپری گشت تا اینکه از قدرت بدنی حیوانات در کمک به توان بدنی انسان استفاده شد.

با بوجود آمدن گاوآهن فلزی، موتور احتراق داخلی، تراکتور مزرعه و سایر ماشین‌های کشاورزی، تبدیل کشاورزی با دست به کشاورزی ماشینی انجام گرفت.

امروزه ماهواره‌ها از مزارع عمکسبرداری می‌کنند و متخصصین و دانشمندان را قادر می‌سازد تا مناطق آفت‌زده را مشخص کرده و رطوبت خاک، حرارت خاک و بسیاری از عوامل دیگر را اندازه‌گیری نماید.

اختراع تراکتورهای کنترل از راه دور که به طور خودکار و بر اساس برنامه‌های کامپیوتری کارهای زراعی را انجام می‌دهند (در کشور فنلاند)، فشار سطحی این تراکتور، 906 کیلوگرم، 4/1 فشار تراکتورهای متداول با توان یکسان است.

کشاورزی امروزه، با توجه به توسعه روزافزون صنعت، بدون استفاده از توان موتور و ماشین نمی‌تواند جای خود را ثابت و استوار نگه دارد.

مزارعی که توان موتوری و ماشینی‌های کشاورزی هستند، گذشته از کیفیت و کمیت انجام کار و صرفه‌جویی در مدت انجام مراحل مختلف عملیات آماده‌سازی بستر بذر، کاشت، وجین و سله‌شکنی، سم‌پاشی، کودپاشی، برداشت، بسته‌بندی و ذخیره محصولات کشاورزی، نیاز کمتری به توان بدنی کارگر جهت انجام این عملیات دارند.

امروزه با پیشرفت در ساخت و تولید ماشین‌های کشاورزی، بخصوص در ساخت کمباین‌های جدید، این نیروی کارگری مورد نیاز تا حدود 5/2 کارگر در ساعت برای تولید یک تن گندم کاهش یافته است.

پنبه، همیشه جزو محصولاتی محسوب می‌شده که نیروی کارگری زیادی برای تولید آن مورد نیاز بوده، اما با مکانیزه کردن تولید این محصول، شامل اصلاح روش‌های خاک‌ورزی و کاشت و همچنین برداشت مکانیکی آن، پیشرفت‌های مهمی برای پایین آوردن این نیروی کارگری مورد نیاز بوجود آمده است.

در سال 1970 میلادی، با استفاده از تراکتورهای ردیف‌کار، ماشین‌های برداشت پنبه و سایر ادوات جدید، نیروی کارگری مورد نیاز برای تولید هر عدل 226 کیلوگرمی پنبه به 32 کارگر ساعت کاهش یافت.

امروزه به علت پیشرفت در امر صنعتی شدن جهان و استفاده بیشتر ماشین در کشاورزی، از تعداد افرادی که در مزارع زندگی می‌کنند، کاسته شده است.

در کشور ما نیز استفاده از ماشین در کشاورزی در چند دهه‌ی گذشته، یکی از عوامل مهم کاهش تعداد روستانشینان بوده است.

طبق آمارهای موجود در سال 1300 هجری شمسی، 72% از جمعیت کل کشور ما را روستاییان و چادرنشینان تشکیل می‌دادند.

در سال 1355، حدود 53% از جمعیت کل کشور در روستاها زندگی می‌کردند و در سال 1375، جمعیت کل روستانشینان کشور، 34/38% رسید.

فصل 2
مکانیزاسیون کشاورزی در ایران
مکانیزاسیون کشاورزی چیست؟

از سال 1345، یعنی سالی که قرارداد بین ایران و جمهوری رومانی به منظور خرید تراکتور و بعضی ادوات کشاورزی منعقد شد و تعداد تراکتور از آن سال در کشور رو به فزونی گذارد، بحث متخصصین فن بوده است.

مکانیزاسیون به معنی اعم، این نیست که حتماً از موتور احتراق و یا از آخرین مدل‌های ماشین‌های کشاورزی استفاده شود.

ابتدا لازم است دو وسیله ماشین و موتور را تعریف و آنها را از یکدیگر تشخیص و جدا نماییم.

ماشین: ‌وسیله‌ای است که اگر به آن توان دهیم، برایمان کار انجام می‌دهد، ولی خود به تنهایی قادر به انجام کار نیست.

موتور: وسیله‌ای است که تولید توان می‌کند، ولی به تنهایی نمی‌تواند کاری انجام دهد، مگر اینکه این توان را به ماشین بدهد تا آن ماشین بتواند کار تولید کند.

بطور مثال، یک گاوآهن را می‌توان بوسیله حیوان به حرکت درآورد و زمین را شخم زد.

گاوآهن؛ ماشین و حیوان که آن را می‌کشد تا زمین شخم زده شود، در حکم موتور می‌باشد.

گاوآهن فوق‌الذکر را میتوان بوسیله تراکتوری کشید.

بنابراین قوه محرکه تراکتور در اینجا موتور است و گاوآهن یک ماشین می‌باشد.

یک موتور در یک زمان ممکن است دو ماشین را به حرکت درآورد.

گاه حرکت هر دو ماشین برای انجام کار ضروری است.

گاوآهنی که توسط تراکتور کشیده می‌شود، در صورتی شخم می‌زند که خود تراکتور در حال حرکت باشد.

بنابراین موتور تراکتور دو ماشین را به حرکت درمی‌آورد؛ یکی گاوآهن و دیگری چرخ‌های تراکتور.

کلمه مکانیزاسیون در کشاورزی مترادف با کلمه اتوماسیون (در صنعت) است که خود به معنی اتوماتیک کردن می‌باشد.

اتوماتیک کردن، یعنی کم کردن کار کارگری است.

معنی اخص مکانیزاسیون کشاورزی، استفاده از ماشین و موتور کشاورزی در کشاورزی جهت کاهش نیاز به نیروی کارگری می‌باشد.

البته این نیاز هنگامی بوجود می‌آید که درآمد حاصل از کار کارگری کمتر از درآمد به دست آمده از جایگزین نمودن ماشین و موتور باشد که خود به عوامل متعددی از جمله عوامل زیر بستگی دارد:
دستمزد کارگر بالا باشد.

مشکلات کارگری موجب وقفه در کار در زمان معین شود.

زیان‌های حاصل از طولانی بودن کار کارگری بیش از هزینه‌های استفاده از ماشین و موتور شود.

کیفیت کار، ماشین آنقدر بالا باشد که هزینه‌های آن را مستهلک نماید.

معنی اعم مکانیزاسیون کشاورزی، ‌اتخاذ هر روشی است که موجب ازدیاد درآمد شود.

با این تعریف، جایگزین کردن کارگر با ماشین و موتور، یکی از روش‌ها و استفاده از بذر اصلاح شده برای بدست آوردن عملکرد محصول بیشتر است.

روشی دیگر که هر دو بخشی از موضوع مکانیزاسیون هستند.

آشنایی با وضعیت کشاورزی سنتی در ایران ایران از قدیم‌الایام مهد تمدن‌های باستانی و یکی از مزارع تولید مواد کشاورزی دنیای باستان بوده است.

در زمان فرمانروایی مادها، دامپروری به ویژه پر پرورش اسب، رونق به سزایی داشت.

در دوران هخامنشیان، برای پیشرفت کشاورزی و توسعه و آبادانی آن، کوشش‌های فراوانی به عمل آمد.

از آنجمله جهت آبیاری زمین‌های زیرکشت از آب رودخانه کارون، حفر قنوات در نواحی کم‌آب و استفاده از گاوآهن جهت شخم زمین بود.

ابزارهای کشاورزی که در ایران باستان بکار می‌رفت، شامل انواع ابزارهای دستی ساده، مانند بیل‌ها، کج بیل‌ها، داس‌های دسته کوتاه، کلنگ و وسایل دامی چوبی از قبیل گاوآهن، هرس‌های دندانه‌ای، خرمن‌کوب و غیره بوده‌اند.

برای تامین آب زراعتی (بالا کشیدن آب از چاه و رودخانه)، از «گاوچاه» استفاده می‌شد.

منبع توان و ابزارهای کشاورزی معمول امروزی در نقاط مختلف کشور خصوصاً نقاط دورافتاده به مرور زمان تغییر زیادی کرده و از ابزارهای قدیمی همچنان استفاده می‌شود.

شرایط و امکانات توسعه ماشین‌های کشاورزی در ایران در کشور ما، استفاده از تراکتور و ماشین‌های کشاورزی خیلی دیرتر از کشورهای اروپایی و امریکایی شروع شد.

عملاً در طول 50 تا 60 سال اخیر به تدریج کشاورزی ایرانی با انواع ماشین‌های کشاورزی آشنا شده است و در مواردی که این امر انجام گرفته، به علل بنیادی مواجه با مشکلات عدیده‌ای می‌باشد.

پس از جنگ جهانی دوم، کم‌کم سرمایه‌داران و بعضی از شرکت‌ها شروع به وارد کردن تراکتور در ایران نمودند.

آغاز فعالیت بنگاه توسعه ماشین‌های کشاورزی از سال 1331 در حقیقت سرآغاز ماشینی کردن کشاورزی ایران به شمار می‌رود.

در حال حاضر، کارخانجات تراکتورسازی ایران، تراکتورهای یونیورسال مدل M650 با توان 65 اسب بخار، تراکتورهای مسی‌فرگوسن مدل 399 با توان 110 اسب بخار، تراکتورهای مسی‌فرگوسن مدل 285 با توان 75 اسب بخار، مسی‌فرگوسن با توان 7 اسب بخار و تراکتورهای مدل ITM720 با توان 75 اسب بخار تولید می‌کند.

نیروی انسانی و لزوم استفاده از ماشین در کشاورزی ایران بر طبق آمار سال 1375، جمعیت کل کشور، 60055488 نفر که 23036293 نفر آن روستاییان تشکیل می‌دهند.

همچنین برطبق آمار سال 1375، جمعیت فعال (در بررسی‌های نیروی کار، مجموع فعالیت شاغل جمعیت بیکار، ولی جویای کار را در اصطلاح جمعیت فعال می‌گویند).

روستایی کشور 6300000 نفر و جمعیت شاغل روستایی 5710000 نفر می‌باشد.

این جمعیت شاغل باید غذای بیش از 60 میلیون نفر را تولید کنند.

اگر بطور متوسط توان هر دستگاه تراکتور حدود 40 اسب بخار درنظر بگیریم، توان مکانیکی موجود برای 4/14 میلیون هکتار زمین که سالیانه زیر کشت می‌روند، 6/0 اسب بخار است که در مقایسه با کشورهای پیشرفته در حد پایینی قرار دارد (حدود توان مصرفی کشورهای پیشرفته و صنعتی برای هر هکتار، 9/0 تا 2/1 اسب بخار می‌باشد)، با توجه به ارقام فوق و تقلیل جمعیت روستایی، بطور طبیعی نیاز به تراکتور و ماشین‌های کشاورزی جهت جبران توان انسانی بیشتر خواهد شد وسعی در بالا بردن دانش کشاورزی و آموزش آنها در استفاده صحیح از ماشین می‌شود.

بخصوص تلاش در محدود کردن انواع تراکتورها و ماشین‌های وارده به چند نوع متناسب با شرایط خاص مناطق مختلف کشور و سعی در ساختن بعضی از ماشین‌ها و ابزار در داخل کشور که امکان ساخت آنها وجود دارد.

تامین و ساخت لوازم یدکی، تربیت کارگران ماهر و متخصصین برای بکار بردن تراکتور و ماشین‌های مورد نیاز و ایجاد تعمیرگاه‌ها به تعداد کافی در نقاط مختلف کشور، از جمله برنامه‌هایی است که در آینده باید بطور متوسط و کامل‌تر انجام گیرد.

منابع توان مزرعه و چگونگی استفاده از آنها توان برای انجام 2 نوع کار در مزرعه مورد نیاز است: کار کششی که در آن تلاش برای کشیدن وسایل مورد نیاز است.

کار درجا که معمولاً به وسیله تسمه، دنده‌ها، محور توان‌دهی (PTO) یا محرک مستقیم بدست می‌آید.

کارهای کششی شامل: شخم‌ زدن و آماده کردن زمین؛ کشت بدون بذر و نشاکاری؛ وجین و سله‌شکنی محصول؛ عملیات برداشت؛ حمل و نقل.

کارهای درجا شامل: تلمبه کردن؛ کوبیدن خرمن؛ آسیاب کردن علوفه؛ اره کردن چوب و سایر کارهای مشابه برخی کارهای مزرعه بوسیله ماشین‌هایی انجام می‌شود که برای بکار انداختن آنها از تراکتور به دو طریق استفاده می‌شود: الف) برای کشیدن ماشین؛ ب) برای به کار انداختن مکانیزم آن از طریق محور تقارن.

منابع توان در حال حاضر برای انجام کارهای مختلف مزرعه، علاوه بر توان بدنی انسان (حدود 1/0 کیلووات، 13/0 اسب بخار)، پنج منبع توان وجود دارد: حیوانات اهلی؛ باد؛ آب جاری؛ برق؛ موتورهای حرارتی.

دو منبع موتورهای حرارتی و منبع دام به عنوان توان کششی و منابع باد و آب و برق برای انجام کارهای درجا و ثابت به اثبات رسیده‌اند.

توان دام: دلایل عمده استفاده از توان دام عبارتند از: اندازه مزرعه؛ وجود پستی و بلندی‌ها در زمین؛ نوع محصول؛ فقدان سوخت مناسب با قیمت ارزان؛ بالا بودن قیمت و وسایل اولیه مکانیکی؛ --- تامین کارگران بسیار با مزد کم؛ عدم دانش و آگاهی در استفاده از توان موتوری (مکانیکی).

توان اسب و قاطر: مطالعات و آزمایشات انجام شده در کالج ایالتی آیوا نشان می‌دهد که: ممکن است اسب‌ها قادر باشند یک دهم تا یک هشتم وزن خود را کشیده و جمعاً مسافتی در حدود 32 کیلوگرم را در یک روز بدون خستگی طی نمایند.

ممکن است اسب‌هایی به وزن 862-680 کیلوگرم یا بیشتر، بتوانن بدون توقف، باری برابر یک اسب بخار یا بیشتر را در طول یک روز یا بیشتر به دنبال خود بکشند.

یک --- تربیت شده خوب می‌تواند برای مدتی کوتاه، ---% اضافه بار را تحمل کند.

یک اسب می‌تواند حداکثر معادل 60 تا 100% وزن واقعی خود را برای مدت چند ثانیه یا بیشتر در مسافتی برابر با 914 --- یا بیشتر را بکشند.

در چنین شرایطی، ممکن است 1 اسب حدود 10 اسب بخار یا بیشتر را تولید کند که این بستگی به جثه و توان کششی آن اسب دارد.

توان باد: انرژی باد مانند انرژی آب جاری کم و بیش برای استفاده در مزرعه محدود است، زیرا اولاً تحت کنترل درنمی‌آید و ثانیاً به ندرت هنگامی که مورد نیاز است، در دسترس می‌باشد.

در نتیجه استفاده از توان باد در مزرعه عمدتاً برای تلمبه کردن آب استفاده می‌شود.

توان ایجاد شده توسط آسیاب بادی نیز بستگی به اندازه چرخ و سرعت باد و عوامل دیگری نظیر جنس چرخ باد و طرح چرخ باد و طرح آسیاب آن و بلندی برج آسیاب در بازده کار آسیاب بادی موثر است.

توان نظری جبهه هوایی که از یک ناحیه دایره شکل عمود شده بر مسیر حرکت هوا عبور می‌کند، از رابطه زیر بدست می‌آید: HP=0.000196 D2W3 D: حداکثر قطر چرخ باد یا دایره با متر W: سرعت باد به متر بر ثانیه توان آب: توان ایجاد شده توسط آب جاری به 2 عامل بستگی دارد: حجم آب جاری از مقطعی مشخص در واحد زمان (دبی‌ جریان)؛ ارتفاع ریزش آب تا حمل نصب دستگاه مولد توان.

از آنجایی که هر مترمکعب آب، 1000 کیلوگرم وزن دارد و هر 75 کیلوگرم در ثانیه برابر با 1 اسب بخار است، توان نظری ایجاد شده از نهر عبارت است از: اسب بخار = 75 / (بار یا ارتفاع × سرعت آب در ثانیه × متوسط عمق × متوس عرض) = توان دستگاهی که برای تبدیل توان آب به توان قابل استفاده در مزرعه بکار می‌روند، عموماً چرخ‌های آبی یا توربین می‌باشند.

توان برق: برق مستقیماً در تولید محصولات کشاورزی سهیم است.

بخصوص در بکار انداختن دستگاه‌های مختلف از قبیل تلمبه کردن آب رودخانه‌ها و دستگاه‌های ---استفاده آنها در مزرعه نیازمند توانی بیش از 5/7-5 اسب بخار نیستند.

موتورهای برقی که برای بکار انداختن ماشین‌های درجا مورد نیاز است، دارای مزایای مشخصی هستند که عبارتند از: ساختمان ساده و فشرده دارند.

به نسبت توانی که تولید می‌کنند، بسیار کوچک هستند.

به مواظب و توجه کم و محدودی نیاز دارند.

به آسانی و با سرعت روشن می‌شوند.

بدون سروصدای زیاد کار می‌کنند.

توانی یکنواخت ایجاد می‌کنند.

برای بارهای الکتریکی یکنواخت و با متغیر متناسب هستند.

مقدار توان الکتریکی بر حسب کیلووات (برابر با 1000 وات) سنجیده می‌شود.

از آنجا که --- اسب بخار برابر با 746 وات است، برای اندازه‌گیری توان الکتریکی می‌توان از رابطه زیر استفاده نمود: HP = (بازده الکتریکی × ولت × آمپر) / 746 موتورهای حرارتی در موتورهای حرارتی، مواد سوختی مانند زغال سنگ، نفت یا گاز طبیعی مشتعل شده و احتراق صورت می‌گیرد.

در نتیجه حرارت ایجاد شده و این حرارت به طریقی برای ایجاد فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فشار ایجاد شده زمانی که برای به حرکت درآوردن قسمت‌های مختلف دستگاه بکار رود، حرکت بوجود آمده و در نهایت انرژی و توان ایجاد می‌شود.

موتور بخار و موتور بنزینی عمومی، 2 نوع متداول موتورهای حرارتی هستد.

در موتور بخار، آب درون ظرفی به نام دیگ بخار به بخار آب تبدیل می‌شود و بوسیله لوله‌ای به سیلندری که پشت پیستون قرار دارد، رسیده و پیستون را به حرکت در می‌آورد و توان مورد نیاز را تولید می‌کند.

از آنجا که در این نوع موتور، سوخت در خارج از سیلندر مشتعل شده و انرژی حرارتی آن غیرمستقیم و از طریق یک وسیله رابط به نام بخار آب به پیستون می‌رسد، موتور بخار، موتور احتراق خارجی یا برون‌سوز نامیده می‌‌شود.

اما در موتورهای بنزینی، سوخت درون پیستون وارد شده و قبل از اشتعال تحت فشار قرار می‌گیرد.

اشتعال مخلوط سوخت تحت فشار باعث احتراق بسیار سریع و وارد شدن آنی فشار بر روی پیستون شده که عمدتاً به نام انفجار شناخته می‌شود.

در نتیجه پیستون به حرکت درآمده و توان ایجاد می‌شود.

از آنجایی که سوخت در داخل سیلندر مشتعل شده و می‌سوزد، به نام موتورهای احتراق داخلی یا درون‌سوز شناخته شده‌اند.

مقایسه موتور احتراق داخلی و موتور بخار موتور احتراق داخلی به دلایل زیر بطور کامل جایگزین موتورهای بخار برای هر نوع استفاده از توان در مزرعه گردیده است.

بازده آن بیشتر است.

بازده موتورهای احتراق داخلی بین 30-15% متغیر بوده، در حالی که بازده موتور احتراق خارجی غالباً حدو 3% بودن و به ندرت به 10% می‌رسد.

وزن کمتری نسبت به توان تولیدی دارد.

کوچکتر و فشرده‌تر است.

قیمت اولیه آن نسبت به توان تولیدی کمتر است.

احتیاج به صرف وقت، زحمت و کار کمتری جهت بکار انداختن آن می‌باشد.

احتیاج به صرف وقت و مواظبت کمتری در طول انجام کار دارد.

در اندازه و انواع مختلفی می‌توان ساخته شود و برای مصارف مخصوص قابل استفاده است.

بدین ترتیب، وفق‌پذیری آن بیشتر است.

تاریخچه و تکامل موتورهای احتراق داخلی و تراکتور مزرعه اولین نظریه مربوط به طرز کار و ساخت موتور احتراق داخلی بر اساس عمل یک تفنگ معمولی و یا توپ جنگی بوجود آمد.

یعنی لوله مربوطه کار سیلندر را انجام می‌دهد.

و فشنگ یا گلوله توپ، مثل پیستون عمل می‌کرد، اما مشکل عمده در چگونگی برگشت پیستون به جای اولیه خود، بوجود آمدن حرکت رفت و برگشتی متداوم و تولید یکنواخت بود.

نظریات و اختراعات اولیه ژان رو اوت فوی، اولین کسی بوده که موتوری را طراحی کرد که در آن از حرارت به عنوان یک نیروی جنبشی که قادر به تولید مقداری معین کار ممتد بود، استفاده کرده است.

کریستیان هوگنز، اولین نفری بود که اعتبار ساخت موتوری به پیستون و سیلندر را کسب نمود، ولی هیچکدام از تلاش‌های اولیه موفق نشد تا اینکه در قرن 18، امکانات استفاده از بخار برای تولید توان تشخیص و توسعه داده شده و پژوهشگران در سال 1800، فکرشان به طرف ساخت موتور احتراق داخلی معطوف گردید و تلاش قابل توجه در این زمینه استفاده از تراکم و همچنین اصلاح سیستم شعله‌ور ساختن سوخت توسط بارنت و ساختمان واقعی و تولید یک موتور انفجار داخلی در مقیاس تجاری توسط ژان ژوزف لنوآر می‌باشد.

بودورو شا، نظریه طرز کار تمام موتورهای انفجار داخلی را که امروزه تولی می‌شوند، به دست آورد و اولین اقدام مهم برای توسعه موتورهای احتراق داخلی توسط او صورت گرفت.

وی ابتدا اظهار داشت 4 حالت ضروری برای کار موتور با بازدهی بالا وجود دارد: بیشترین حجم ممکن سیلندر با کمترین سطح خنک کننده؛ بالاترین سرعت ممکن برای پیستون؛ بوجود آمدن بیشترین تراکم ممکن در آغاز انبساط؛ بالاترین بعد انبساط ممکن.

برای اینکه یک موتور با موفقیت تمام مبادی و اصول ذکر شده را شامل شود، باید از یک سیلندر و یک پیستون تشکیل گردد که در آن یک ضربه پیستون برای هر یک از 4 رویداد مجزا که یک سیکل را تشکیل می‌دهند، بوجود آید.

این 4 رویداد عبارتند از: به داخل کشیدن مخلوط سوخت قابل احتراق در یک حرکت خارجی؛ متراکم نمودن مخلوط سوخت در یک حرکت داخلی؛ اشتعال مخلوط سوخت در نقطه حداکثر فشار و تولید یک توان به طرف خارج یا حرکت انبساط؛ تخلیه مواد حاصل از احتراق در چهارمین حرکت یا حرکت داخلی.

آتو و کلرک.

بودو شا، موفق به ساخت یک موتور بر اساس نظریاتش نشد و با توجه به تلاش‌های زیاد، به غیراز اختراع موتوری که بر اساس این اصل، 4 زمان کار می‌کرد، توسط دکتر آگوست، هیچگونه اقدامی صورت نگرفت که به سیکل آتو معروف است (4 اصل).

به دنبال اختراع موتور 4 زمانه توسط آتو، اختراع اولیتن موتور دوزمانه به وسیله کلرک به ثبت رسید.

در این موتور، یک زمان توان در هر دور گردش میل‌لنگ به جای هر دو میل‌لنگ به جای هر دو دور گردش آن وجود دارد.

دیزل.

این مهندس آلمانی، ایده استفاده از گرمای حاصل از تراکم زیاد جهت اشتعال سوخت درون سیلندر را مورد بررسی قرار داد و در سال 1898 میلادی، اولین موتور دیزا با موفقیت ساخته شد.

در طول 50 سال گذشته، گام‌های سریعی در توسعه و استفاده از مبادی و اصول دیزل در موتورهای احتراق داخلی برای کارهای درجا و تراکتوری برداشته شده است.

پس اختراع داخلی جدید بوده و بسیاری از موتورهای خوب ساخته شده تک سیلندر و چند سیلندر امروزی به سرعت طراحی شده‌اند.

تراکتور: به ماشین خودور یا خودگردانی اطلاق می‌شود که از توان آن برای کشیدن ادوات و ماشین‌های قابل تحرک و بکار انداختن ماشین‌های ساکن یا قابل حرکت با کمک پولی و تسمه، محور توا‌ن‌دهی و هیدرولیک استفاده می‌شود.

این تعریف قابلیت‌های دیگر آن، یعنی تولید توان دورانی و هیدرولیکی را شامل نمی‌شود.

تراکتور مهمترین وسیله کمکی در زراعت مکانیزه است و به عنوان ماشین کار چند جانبه است و اتصالات آن به آسانی قابل نصب و تعویض است.

انواع تراکتور در گذشته و حال عبارتند از: تراکتور بخار و دیگری تراکتور بنزینی یا دیزل.

تراکتور بخار: قدیمی‌ترین نوع شناخته شده تراکتورها، آنهایی بودند که با موتور بخار کار می‌کردند.

مورتوهای بخار اولیه تنها قادر به تامین موتور کششی خودرو بودند.

قدم بعدی، --- توان مزرعه، تبدیل موتور بخار به موتور کششی خودرود بود.

در مزارع کالیفرنیا، تراکتوری ساخته شد که دارای دو چرخ محرک چوبی بود به عرض 5/4 متر و طول 7/2 متر.

وزن آن 41 تن و 8 نفر وظیفه هدایت آن را برعهده داشتند.

از خصوصیات خودرو بودن آنها برای رفتن از سر یک خرمن به سر خرمن دیگر استفاده می‌شد.

جهت بوجود آمدن مزارع بزرگ گندم، برای آماده کردن زمین، کاشت بذر و برداشت محصول، جایگزین توان دام شدند، ولی برای انجام کار خیلی سنگین بود و به کندی حرکت می‌کرد، سوخت آن پرحجم بود و با اشکال مورد استفاده قرار می‌گرفت و اشکال تامین آب دیگ بخار و سوخت مورد نیاز باعث می‌شد تا به مواظبت دائمی احتیاج داشته باشد.

تراکتورهای بنزینی اولیه به دلیل نیاز به تقاضای بیشتر، توان مکانیکی مناسب برای کار در مزرعه، ساخت این نوع از تراکتورها را حتی قبل از پایان قرن 19 آغاز کردند.

اولین نوعش، هارت ـ پار می‌باشد که جلودار صنعت تراکتورسازی امروزی بوده‌اند.

در بهار 1908، سازندگان اولین تراکتورهای کارآمد تقریباً 300 دستگاه ماشین در حال کار در مزرعه داشتند و با گذشت زمان تعداد زیادی از کارخانجات سازنده تراکتورهای بنزینی بوجود آمدند.

این تراکتورهای اولیه، معمولاً شامل یک موتور تک سیلندر بزرگ بنزینی بودند که روی یک شاسی سنگین سوار می‌شد و شاسی روی 4 چرخ قرار می‌گرفت.

دو چرخ عقب بوسیله یک سری چرخ دنده سنگین و بی‌حفاظ چدنی به میل‌لنگ موتور متصل شده که باعث خودرو شدن ماشین می‌شدند.

مزایای این تراکتورها عبارتند از: جابجا کردن سوخت در آنها آسان‌تر بود.

آب کمتری را حمل می‌کردند و نیاز به توجه و صرف وقت کمتری در هنگام کار داشتند و معمولاً یک نفر به تنهایی قادر به کنترل بزرگترین نوع آنها بود.

تراکتورهای سبک و تکامل آنها: در حدود سال 1913 میلادی، تعداد ی تراکتور در بازار دیده می‌شد که نسبتاً سبک وزن بوده، ولی از لحاظ ساختمان و شکل ظاهری تفاوت زیادی با یکدیگر داشتند.

در بیشتر موارد این تراکتورها به موتورهای 2 و یا 4 سیلندر مجهز بودند.

تا سال 1915، زارعین با شمار گوناگون از انواع مدل‌ها و اندازه‌های حیرت‌انگیز تراکتور مواجه شدند.

از تراکتورهای غول‌پیکر تک سیلندر یا دو سیلندر و 4 چرخ گرفته تا یک اتصال تراکتوری برای اتومبیل‌های کوچک، حتی دو ماشین شبیه یکدیگر نبودند، بعضی 2.3 و یا 4 چرخ داشتند.

بعضی از آنها کم و بیش با موفقیت همراه بودند و بعضی دیگر با عدم موفقیت روبرو شدند.

در حقیقت اکثر تراکتورهای تولید شده، دارای طرح و استحکام مطلوبی بودن و تنها تعداد کمی از آنها به خوبی طراحی نشده و ضعیف ساخته می‌شدند و خراب شدن آنها عمدتاً‌ به دلیل عدم اطلاع از طرز کار و نگهداری آنها بوده است.

اولین آزمایش‌ها مربوط به تراکتور در شهر وینی‌پگ کانادا انجام شد تا مردم بتوانند عملیات مزرعه‌ای تراکتورهای بخار و بنزینی را از نزدیکی مشاهده کرده، آنها را با هم مقایسه نمایند.

اولین نمایش تراکتور در امریکا در شهر اماها برگزار شد.

تنها برای نشان دادن آنها نه برای مقایسه آنها با یکدیگر.

قانون آزمون تراکتور تبراسکا در این قانون، هر تراکتوری که در آن ایالت به فروش می‌رسید، باید مورد آزمایش قرار می‌گرفت و نتیجه آن برای همه اعلام شود و سازنده تراکتور ملزم بود تا قطعات یدکی کافی را برای تعمیرات بسازد.

این آزمون باعث تکامل سریع تراکتورها گردید و باعث حذف تراکتورهایی شد که طراحی و اجرای ضعیف داشتند.

نکات برجسته و مهم در توسعه و تکامل تراکتور در سال 1846، در فرانسه یک نوع لوکوموتیو برای شخم زدن مورد استفاده قرار گرفت.

در سال 1858، موتور بخار شخم‌زن توسط جی‌ دبلیو فاوکس اختراع شد.

در سال 1873، شاید ماشین بخار پروینتز، اولین تلاش آمریکایی‌ها برای ساخت ماشین‌های کشنده زنجیری محسوب شود، اما دفتر ثبت اختراعات امریکا، پیدایش و تکامل این تراکتور را در اوایل دهه‌ی 1850 به ثبت رسانیده است.

در سال 1876، حق امتیاز یک موتور احتراق داخلی به نام اتو به ثبت رسید.

در سال 1889، حداقل یک شرکت، تراکتوری را ساخت که با یک موتور احتراق داخلی کار می‌کرد.

در سال 1809، اولین آزمون تراکتور (آزمون وینی‌پگ)، در شهر وینی‌پگ کانادا انجام گرفت.

طی سال‌های 1914-1910: اولین نمایشگاه تراکتور در اوماها برگزار شد.

تراکتورهای کوچک‌تر و سبک وزن عرضه شد.

تراکتورهای بدون شاسی عرضه شد.

طی سال‌های 1919-1915: محور توان‌دهی تراکتور عرضه شد.

قانون آزمون تراکتور به تصویب رسید.

در سال‌های 1924-1920، تراکتور مزرعه همه‌کاره با موفقیت زیاد تکامل یافت.

طی سال‌های 1929-1925، محور توان‌دهی به مرور مورد استفاده قرار گرفت و پذیرفته شد.

در سال‌های 1937-1930: موتور دیزل در تراکتورهای بزرگتر مورد استفاده قرار گرفت.

لاستیک‌های بادی و تراکتور‌های با سرعت بیشتر، عرضه شد.

لوازم تمام برقی مورد استفاده قرار گرفت.

توجه به موتورهای با تراکم زیاد افزایش یافت.

تراکتور همه کاره مورد قبول عموم قرار گرفت.

در سال‌های 1941-1937: محور توان‌دهی و محل قرار گرفتن مالبند که بوسیله ASAE, SAE به صورت استاندارد درآمده بود، مورد قبول واقع شد.

سیستم خنک کننده تحت فشار مرسوم گشت.

پر کردن لاستیک چرخ با آب برای اضافه کردن سنگینی تراکتور به منظور کشش بهتر، به طور وسیعی مورد استفاده قرار گرفت.

اتصال 3 نقطه و ادوات سوار عرضه شد.

سیستم کنترل کشش خودکار هیدرولیکی برای تنظیم عمق شخم عرضه شد.

طی سال‌های 1949-1941: موتور توان‌دهی زنده عرضه شد.

کنترل‌های هیدرولیکی برای وسایل کششی مورد قبول قرار گرفت.

تراکتورهایی که با گاز مایع کار می‌کردند، عرضه شدند.

تعداد تراکتورهای باغچه‌ای و چمن‌زن‌ها به سرعت افزایش یافت.

در سال‌های 1960-1950: توان تراکتورها به سرعت افزایش یافت.

درصد تراکتورهای دیزلی افزایش یافت.

دستگاه‌های جدید بطور گسترده در دسترس قرار گرفت.

در سال 1970-1960: توان تراکتور همچنان افزایش یافت.

به غیر از تراکتورهای کوچک موجود در امریکا، تقریباً همه تراکتورها به موتور دیزل مجهز شدند.

تلاش‌های زیادی برای راحتی و ایمنی راننده صورت گرفت.

جعبه دنده‌های تمام اتوماتیک در دسترس قرار گرفت.

لاستیک‌های رادیال چند لایه تراکتوری در دسترس قرار گرفت.

در طی سال‌های 1978-1970: توربو چارژر و اینترکولر، به موتورهای دیزل اضافه شد.

اغلب تراکتورها به اتاق راننده مجهز شدند.

اندازه‌گیری میزان صدا به آزمون تراکتور نبراسکا اضافه شد.

توجه عموم به تراکتورهای چهار چرخ محرک افزای یافت.

درصد افزایش تراکتورهای با توان بیش از 100 اسب بخار ادامه یافت.

تشکیلات حفاظت هنگان غلطیدن در امریکا در دسترس قرار گرفت و مقرر شد در سال 1976، کلیه تراکتورهای جدیدی که در آن کشور به فروش می‌رسید، منضم به آن باشند.

انواع تراکتورها طبقه‌بندی انواع تراکتورها از آنجا که کاربرد تراکتور در دنیای جدید بسیار گسترده است، تراکتورهایی که ساخته می‌شوند، دارای توان، اندازه و طرح‌های متفاوتی هستند.

تحول تدریجی تراکتور موجب بوجود آمدن طبقه‌بندی‌های گوناگون برای آن شده است.

تراکتورهای ساخته شده امرزوی ممکن است به روش زیر طبقه‌بندی شوند: الف) بر اساس تامین خاصیت کششی و خودرو بودن: تراکتورهای چرخدار (تراکتورهای سه چرخ، تراکتورهای چهارچرخ معمولی، تراکتورهای سنگین کار).

تراکتورهای زنجیری.

ب) بر اساس موارد استفاده: تراکتورهای عمومی یا خدماتی؛ تراکتورهای همه کاره یا ردیف‌کار؛ تراکتورهای پابلند؛ تراکتورهای باغی؛ تراکتورهای صنعتی؛ تراکتورهای باغچه‌ای و تراکتورهای چمن‌زنی؛ تراکتورهای دو چرخ یا تیلرهای موتوری.

ج) بر اساس شاسی یا قاب؛ 1.

تراکتورهای با شاسی؛ 2.

تراکتورهای نیم‌شاسی؛ 3.

تراکتورهای بدون شاسی.

تراکتورهای چرخ‌دار تراکتورهای چرخ‌دار، متمایز و پیشرفته‌ترین نوع ماشین بخصوص برای کشاورزی هستند.

تراکتورهای سه‌چرخ تا چند سال پس از عرض به طور وسیعی مورد استفاده در عملیات زراعی و تولید محصولات قرار گرفت.

اما امروزه تراکتورهای چهارچرخ جای آن را گرفته است.

تراکتورهای چهارچرخ معمولی دارای دو چرخ بزرگ در عقب و دو چرخ کوچک در جلو هستند.

این تراکتورها انرژی حرکتی را از چرخ عقب دریافت می‌کنند.

برخی از این تراکتورها که توان بیشتری دارند، دو جفت چرخ بزرگ در عقب دارند.

تراکتورهای چهارچرخ محرک بر دو نوعند: یک نوع با دو چرخ بزرگ در عقب و دو چرخ کوچک در جلو و نوع دیگر با چهارچرخ یا چهار جفت چرخ بزرگ هم اندازه.

تراکتورهای چهارچرخ محرک با چرخ‌های کوچک جلو یک تراکتور عمومی یا ردیف‌کار است که چرخ‌های جلو آن به طریقی به طریق مکانیکی یا هیدرولیکی به حرکت درمی‌آیند.

این نوع تراکتور از لحاظ ---- و توان کششی بین تراکتور چهارچرخ معمولی و چهارچرخ محرک با چرخ‌های هم‌اندازه قرار می‌گیرند.

راننده تراکتور قادر است در مواقعی که شرایط خاک یا بار تراکتور نیاز به توان کششی بیشتری دارد چرخ‌های جلو را درگیر کند.

تراکتورهای چهارچرخ محرک با چرخ‌های بزرگ و هم‌اندازه تراکتورهای هستند که برای تولید توان مالبندی بیشتر ساخته می‌شوند.

این تراکتورها در بسیاری از کشورها مانند آمریکا، کانادا، استرالیا و آلمان با توانایی حدود 130 تا 500 اسب بخار ساخته می‌شوند.

در برخی از کشورهای اروپایی، توان این نوع تراکتورها کاهش یافته و تا حدود 20 اسب بخار نیز می‌رسد.

این تراکتورهای کوچک بیشتر در تاکستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تراکتورهای چهارچرخ محرک با چرخ‌های هم‌اندازه به وسیله‌ی فرمان‌گیری مفصلی با لولایی فرمان‌گیری می‌شوند و به طرفین هدایت می‌شوند.

به تراکتورهایی که فرمان‌گیری آنها از نوع مفصلی است، تراکتورهای کمرشکن می‌گویند.

تراکتورهای زنجیری طی سال‌های متمادی از تراکتورهای زنجیری به منظور کاهش فشار بر روی خاک و بالا رفتن کشش در رس‌های ترم که دارای مقاومت کمی هستند، استفاده شده است.

این تراکتورها در زمین‌های مرطوب و باطلاقی یا در مناطقی که پایداری چرخ‌های تراکتور با اشکال روبرو می‌شوند، مانند مناطق تپه‌ای با شیب‌های تند و زمین‌های ناهموار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این تراکتورها می‌توانند در کشاورزی مورد استفاده قرار گیرند و دارای توان‌های مختلفی از حدود 30 تا 250 اسب بخار هستند و دارای محور توان‌دهیو دستگاه اتصال سه نقطه نیز هستند، ولی استفاده آن در کشاورزی محدود است.

از این تراکتورها می‌توان در موارد زیر استفاده کرد: استفاده در باغات میوه و پنبه‌زارها؛ پاک کردن و احیای زمین؛ انجام عملیات حفاظتی خاک، عملیات تراس‌بندی، ایجاد خطوط تراز، تسطیح زمین و ایجاد شیار و شته؛ ایجاد استخرهای ذخیره‌سازی آب در مزرعه؛ عملیات خاکبرداری و تسطیح زمین‌های زراعی به خصوص مزارع آبی؛ ایجاد نهرهای انتقال آب؛ بکار بردن زیرشکن‌ها و وسایل خاک ---- عمیق؛ تعمیر ---.

مزایای تراکتورهای پابلند و همچنین ادوات مخصوص این تراکتورها همانند مزایا و اداوت تراکتورهای ردیفکار است.

تراکتورهای باغی (تراکتورهای مخصوص باغ‌های میوه) تراکتورهای باغی چرخدار دارای چرخ‌های باریکی هستند که فاصله آنها از یکدیگر کم است.

غربالک فرمان و صندلی راننده آنها پایین‌تر از حد معمول واقع شده و بوسیله پوششی مخصوص که در جلو راننده قرار گرفته است، محافظت می‌شود.

این تراکتورها به ترتیبی ساخته و تجهیز می‌شوند که بتوانند به راحتی در اطراف درختان کار کنند.

این تراکتورها با شاسی کوتاهتر ساخته می‌شوند تا تعادل آنها افزایش یابد.

تراکتورهای صنعتی این تراکتورها در اندازه و انواع مختلف که برای کارهای مخصوص صنعتی و حمل وسایل سنگی در کارخانجات، فرودگاه‌ها و غیره ساخته شده‌اند.

این تراکتورها را می‌توان به دستگاه‌های بالابر، حفاری، بارکن مکانیکی و ضمایم مشابه که روی آنها سوار می‌شوند، مجهز نمود.

در برخی موارد در کارهای کشاورزی مثل مکان‌های انبای میوه از بارکن مکانیکی و بالابرهای مکانیکی می‌توان استفاده کرد.

تراکتورهای یونیورسال این تراکتور به واحد توان یا تراکتور مخصوص نیز معروف است.

به طریقی طراحی شده که هم تولید توان نموده و هم انواع مختلفی از ماشین‌های برداشت سوار، از قبیل ماشین ذرت‌چینی، ماشین برداشت علوفه ---- کمباین و ماشین دانه‌کن ذرت و بعضی وسایل مخصوص را قبول و حمل کرد.

تراکتورهای باغچه‌ای و چمن‌زن‌های موتوری تراکتورهای باغچه‌ای یا باغی کوچک که به آنها تراکتورهای شاسی کوتاه نیز گفته می‌شود، توان این تراکتورها حدود 25-8 اسب بخار است.

این تراکتورها برای انجام بسیاری از کارهای باغی کوچک و باغچه‌ها، از قبیل خاکبرداری حفر گودال، برش چوب، جارو کردن، برف‌روبی، چمن‌زن، شخم زدن، دیسک زدن و ...

قابل استفاده هستند.

چمن‌زن‌های موتوری ممکن است از نوع چهارچرخ خودرو و یا از نوع دستی باشند که نوع چهارچرخ شبیه تراکتورهای باغچه‌ای بوده و در چمن‌زدن زمین‌های گلف و چمن‌زارها کاربرد دارد و نوع دستی آن در قطع چمن‌های منازل مسکونی کاربرد دارد.