کشاورزی دیجیتالی
نویسندگان: ملنی ای.گاردنر، کتابخانه ملی کشاورزی
جوآن دو وریس، دانشگاه مینه سوتا
سیندی کاگ، دانشگاه ایالتی واشنگتن
ترجمه: محمدخداجوی
چکیده:
مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی (ای.جی.ان.آی.سی)، نظام اشاعه اطلاعات اینترنتی برای بهبود کیفیت منابع و اطلاعات کشاورزی میباشد. در حال حاضر بیش از 35 سازمان در این شبکه فعال هستند که هر یک بخش کوچکی از اطلاعات تخصصی آن را تأمین میکند. این نظام اطلاعاتی شامل برنامههای منظم جهت مداری است که اطلاعات کشاورزی و امور مربوطه و منابع مرجع چند رسانهای برای استفادهء عموم، دانشپژوهان، گروههای تجاری و کاربران دولتی فراهم میآورد.
بعضی از اهداف ای.جی.ان.آی.سی از این قرار است: شناسایی و ارزیابی مجموعه عظیم طلاعات و منابع الکترونیکی، سهولت دسترسی و بازیابی از مفیدترین منابع اطلاعاتی، گردآوری کاملترین آنها، اطلاعرسانی به متخصصین مناطق تحت بررسی و خدمات مرجع پیوسته، استفاده ازخصوصیت اشاعه اینترنتی به عنوان اهرمی جهت اطمینان خاطر از این که کار و مسئولیت به یک نسبت در این امر دخالت داشتهاند و سهولت در همکاری و ارتباط بین جامعه بزرگ کشاورزی، ویژگی شاخص هر یک از این مراکز ارائه خدمات مرجع میباشد. اعضاء همواره خلاصهای در مورد این مرکز و دو نمونه مطالعاتی در دسترسی کاربران قرار میدهند. آنها کارهای انجام
شده توسط دانشگاه مینه سوتا در آمادهسازی برای انتقال منابع مرجع به دانشگاه، ایالت تا سطح جهانی را شرح میدهند و نیز تلاشهای دانشگاه ایالتی واشنگتن را برای ساخت مجموعه مراجع دیجیتالی به بحث میپردازد.
خلاصهای در مورد ای.جی.ان.آی.سی
مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی (ای.جی.ان.آی.سی) نظام اشاعه اینترنتی برای دسترسی به منابع و اطلاعات کیفی کشاورزی است که به اتفاق اعضاء (www.agnic.org) اداره میشود.
کتابخانه ملی کشاورزی ایالت متحده (ان.ای.ال) و چندین موسسه عضو حدود ده سال پیش متوجه شدند که همکاری و اشتراک منابع بین موسسات با هدف مشترک کشاورزی از ضروریات هیات ان.ای.ال. در جهت افزایش دسترسی به اطلاعات کشاورزی میباشد. در این میان منابع مشترک، اطلاعات تخصصی مربوطه و خدمات مرجع پیوسته کلیه موفقیت ای.جی.ان.آی.سی میباشد.
ای.جی.ان.آی.سی در پی نیاز به تعیین نقش کتابخانهها و سایر فراهمکنندگان اطلاعات در محیط الکترونیکی جدید بوجود آمد و در یک کمیته همکاری مشترک برای دسترسی به منابع کیفی به شکل الکترونیکی شامل فایلها، منابع جدید، اطلاعات آماری با هم همکاری میکنند.
در پی این نظریه که هدف اصلی آن امکان دستیابی به اطلاعات بهینه میباشد خدمات مرجع پیوسته (بخصوص مراجع اشاعه شده) از عناصر مهم این سرویس محسوب شدند. بعد از آزمایش بین هفت سایت به صورت آکادمیک (1997-1996) همه اعضاء اتفاقنظر داشتند که پاسخ به کاربران از سوی این مراکز مستدل و قابل قبول بوده است.
این شبکه موفقیتهای مختلفی را تجربه کرده است. بعد از آزمایش و اندکی پس از دوره ارائه مرجع پیوسته، یکی از سایتهای ای.جی.ان.آی.سی تصمیم گرفت که گزینهای با عنوان "سوالی بپرسید" را از برنامه خود حذف کند. ولی در مدت کوتاهی در برابر فشار اتحادیه، سایت مجبور شد این مورد را به صفحهء اول خود اضافه نماید. در طی دو روز آنها بیش از 400 سئوال دریافت کردند. لذا دوباره تصمیم گرفتند که این گزینه را از سایت بردارند. در یک تحلیل اجمالی از مسئله عللی بر دریافت این همه سئوالات که به دست آمد به شرح زیر میباشد).
1. این صفحه برای متخصصینی که در یک زمینهء خاص پژوهش میکنند، ایجاد شده بود.
2. موضوع چنان کاربر مدار بود که کانون توجه کاربران غیرمتخصصین بوده است.
3. سایت توسط متخصصین موضوعی و اطلاعرسانی بوجود آمده و اداره میشد نه کتابداران.
ارزیابی مجدد ساختار صفحه منجر به طراحی مجدد آن شد در این طراحی مجدد حجم صفحه کم و اطلاعات بیشتر پاسخگوی نیاز مصرفکنندگان شده بود.
به جز دو سایت مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی، بقیه بوسیلهء کتابداران یا از دادههای ورودی آنها در زمینه ساختار، گسترش و انتخاب منابع اداره میشود.
اعضاء مرکز معتقدند که کاربران بیشتر خدمات را از سایتهای سازمانیافته که سطح وسیعی از کاربران را تحت پوشش قرار میدهند با امکان پاسخهای مکرر به پرسشهای مکرر و استفاده از منابع پراستفاده و سایر اطلاعات عمومی میگیرند. سیاری از اعضای احتمالی آینده از پیوستن به اتحادیه طفره میروند چرا که از مواجه شدن با انوه سئوالات واهمه دارند.
پیچیده شدن مسئله زمانی است که برخی از کتابخانههای دانشگاهی اهداء زمین گروه کاربران محدودتری نسبت به سایر اعضای مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی دارند.
با جهانی شدن هر برنامه، اکثر موءسسات اهدای زمین سعی در توسعهء فعالیتهایشان برای خدمت به کمیتههای جهانی دارند و بیشتر این مراکز نیز برای پیوستن به مرکز اطلاعات شبکه کشاورزی تمایل نشان میدهند. حال دانشگاه مینه سوتا دربارهء تلاشهایش در زمینهء سیر تغییرات برای گسترش اجزاء مرجع پیوسته سایت مربوطه خود صحبت میکند.
دانشگاه مینه سوتا به سوی جهانی شدن
ماهیت تعاونی و اشاعه مرکز اطلاعات شبکه کشاوری حامی و مشوّق مشارکت موءسسات اهدای زمین در سطح بسیار بالا بوده است. برای یک کتابخانهء اهدا زمین غیرممکن است که بتواند با سایت خود پاسخگوی تمام بخشهای کشاورزی و علوم وابسته بوده و به سئوالات تک تک افراد نیز پاسخ دهد. از سوی دیگر، وجود سایت وبی که روی بخشهای خاصی از موضوع تمرکز کرده و توسط یک مجموعه برنامه قانونی و وزنههای تحقیقی برنامهریزی شده و با حسن شهرت ملی پشتیبانی شده نیز هیجانانگیز به نظر میرسد.
دانشگاه مینه سوتا دو سایت مرکز اطلاعرسانی شبکهء کشاورزی دارد. هر دو سایت براساس ویژگیهای منحصر به فردی بوجود آمدهاند که پایه و اساس سایتها به حساب میآیند. جنگلداری مرکز اطلاعات شبکهء کشاورزی (forestry.lib.umn.edu/agnic) چهار پایگاه اطلاعاتی دارد که بیش از 20 سال است که توسط کتابخانه جنگلداری جین آلبرشت تهیه و منتشر میشود. جنگلداران خواهان اطلاعاتی هستند که در پایگاههای اطلاعاتی بزرگ کشاورزی و علوم اجتماعی جنگلداری پنهان شده باشد نیستند بلکه در پی اطلاعاتی هستند که شامل طرحهای جدید، احداث و نگهداری، حفاظت و گسترش جنگلهای استوایی و پایگاههای اطلاعاتی جنگلداری شهری هستند، میباشند. کشاورزی و اقتصاد کاربردی مرکز اطلاعات شبکهء کشاورزی (agecon.lib.umn.edu/agnic.endex.html) منابع قابل بررسی به صورت متن کامل از طریق بخشهای دانشگاهی علمی-کاربردی در سطح کشور در اختیار همگان قرار میدهد. اطلاعات کشاورزی و اقتصاد کاربردی از طرف انجمن اقتصادی-کشاورزی خدمات پژوهش اقتصادی و موءسسه کشاورزی آمریکا حمایت میشود. این ابتکار پاتریشیا رودکویچ، کتابدار کشاورزی و اقتصاد کاربردی است. اقتصاددانها به صورت معمول به کار روی مسائل تحقیقی روز تأکید دارند.
خدمات مرجع پیوسته در حوزههای موضوعی خاص جزو سایت موضوعی مرکز اطلاعات شبکهء کشاورزی در نظر گرفته شده است. این سایتها شامل دستیابی به منابع الکترونیکی موجود از مجموعهها و پیوندها به دیگر منابع مربوط موجود در اینترنت را فراهم میآورد. بسیاری سایتها استفاده مکرر از منابع پیشنهاد شده و پاسخهای مکرر به پرسشهای مکرر را مشخص میکنند.
و این منابع باید اگرنه برای همه، بلکه حداقل برای اکثر سئوالات کاربران پاسخ فراهم نماید. اگر سئوالاتی بیجواب بمانند، کتابدار شخصاً میتواند برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز یاری نماید.