مبارزه بیولوژیکی ( طرحی نو درکاهش مصرف سموم کشاورزی )
مصرف بی رویه سموم شیمیایی در یکی ، دو دهه اخیر واثرات پایداری بسیاری از این سموم در خاک افزایش مرگ ومیرهای ناشی ازمسمومیت هاموجب پیدایش زمینه هائی درجهت پرورش وتکثیرحشرات شده که دشمنان طبیعی آفات زراعی محسوب شده وباتغذیه وتخم گذاری برروی بخشی ازبدن آفت باعث نابودی این آفت میگردند که آنرامبارزه بیولوژیک می نامند .
باتوجه به اینکه منطقه گنبد و دشت برای هرنوع کشتی مناسب است و بدلیل شرایط مساعد آب وهوائی زراعت پنبه کشت غالب این منطقه میباشد ونیز بدلیل اینکه پنبه در طول رویش خود در مزرعه امراض وآفات گوناگونی را میزبانی میکند و کنترل آلودگی ، سمپاشیهای متعددی رامی طلبد واقداماتی در زمینه پرورش زنبورتریکوگراما جهت پارازیت کردن تخم کرم قوزه که از آفات مهم پنبه می باشد و پرورش زنبور براکون جهت پارازیت کردن لارو کرم قوزه انجام شده است و نیز جهت مبارزه با تخم ساقه خوار و آفات شالی از زنبور تریکوگراما ومبارزه با آفات سویا نیز استفاده شد .
شناخت زنبور تریکوگراما :
نحوه پارازیت کردن زنبور تریکوگراما :
زنبور ماده با ایجاد سوراخ درپوسته تخم کرم قوزه ، زندگی خود را آغاز میکند وضمن تغذیه از داخل تخم میزبان یک یا چند عدد زنبور تریکوگراما خارج میشود دوره زندگی در داخل تخم د شرایط خوب حدود 8 - 7 روز میباشد .
شرایط رهاسازی زنبور تریکوگراما در مزارع پنبه :
همانطور که سمپاشی در هوای خنک وصبح زود یا عصر پس از رفع گرمای شدید باید صورت گیرد . برای رهاسازی زنبور تریکوگراما شرایطی خاص لازم است که مهمترین آنها عبارتند از :
1 - رهاسازی باید صبح زود قبل ازبروزگرمای شدید یاغروب صورت گیرد .
2 - در مناطقی که فاصله آنها باانسکتاریوم نسبتا ً زیاد است جهت جلوگیری ازتلفات زنبو ر آنها را در یخدان حمل میکنند .
3 - در موقع نصب تریکوکارتها باید سعی شود که آنها نزدیک به سطح زمین نباشند چون ممکن است طعمه مورچه ها شوند ونیز در معرض نور شدید آفتاب نباشند .
4 - اگر بعد از رهاسازی بارندگی شد باید رهاسازی مجدداً تکرار شود .
روش های رهاسازی :
در شرایط فعلی رهاسازی به دوصورت انجام می شود :
1 - رهاسازی با تریکوکارت :
در این روش ورقه های محتوی مرحله شفیرگی وزنبور های درحال خروج رادرروی کارتهائی
باابعاد 4*2 سانتیمتر می چسبانند که در هر بسته آن 100 کارت وجود دارد که حدود 1 گرم وزن دارد و بطورکلی برحسب شدت میزان آلودگی برای هرنسل کرم قوزه 3 نوبت رهاسازی بافاصله 7 تا 10 روز انجام میدهیم و سپس 2 نوبت آمار برداری یکی روز سوم و دیگری روز پنجم رهاسازی انجام میشود درهرآماربرداری حدود 100 عدد تخم های سیاه شده را جمع آوری و به انسکتاریوم تحویل داده میشود ، شعاع پرواز زنبورها حدود 5 تا 50 متر است و کارتهای زنبور را بفاصله 5 متر از یکدیگر درمزرعه روی بوته های پنبه می چسبانند .( دز 4 گرم در هکتار در پنبه و 1 گرم در شالی و 2 گرم در هکتار در ذرت میباشد).
2 - روش دوم رهاسازی با خاک اره میباشد که کمتر انجام می شود .
زنبور براکون :
شرایط رهاسازی براکون : شرایط رهاسازی بد ین صورت است که در صبح زود یا غروب صورت میگیرد .
زنبورهای ذخیره شده در یخچال را چند ساعت قبل از رهاسازی از یخچال بیرون آورده و آنها را تغذیه داده وسپس به مزرعه انتقال دهید .