دانلود تحقیق کنترل کیفیت و گواهی بذر

هزاران سال است که بشر برای زنده ماندن و ادامۀ حیات خود به امر جمع آوری و نگهداری بذر مشغول بوده است.

بذر ها همیشه برای زندگی و زیست انسان اهمیت حیاتی داشته اند.

انسان های ماقبل تاریخ بذر ها را برای تغذیه و تکثیر جمع آوری و نگهداری می کردند و با استفاده مستمر از این امر همیشه به عنوان یک اصل مهم ادامه خواهد یافت و همچنین علت ظهور تمدنهای کهن را می توان مربوط به تولید غلات دانست.

هم اکنون نیز بذرها منبع اصلی غذا، نوشیدنی ها وداروهای متعدد هستند و بدیهی است که سهم بذر در تأمین احتیاجات بشری در مقایسه با سایر اعضای گیاهی از اهمیت خاصی برخوردار است.

بذر یک رابطۀ زنده بین والدین و نتاج و نیز عامل اصلی انتشار می باشد.

همچنین بذر شامل یک گیاه زنده و در حال رکود و استراحت است و به طور کلی بذر متشکل از جنین، بافت های مواد ذخیره ای و پوششی های بذر است.

تاریخچۀ تجزیۀ بذر :
تقریباَ صد سال پیش اولین آزمایشگاه تجزیۀ بذر در شهر تاراند آلمان تأسیس شد در این آزمایشگاه ها خواص بذر مورد قبول خریداران و تهیه کنندگان بذر را تعیین می کردند.

در سال 1924 اتحادیۀ بین المللی تجزیۀ بذر در انگلستان با نام ISTA(international seed testing assosiation) تشکیل شد.

با آغاز فعالیت این مؤسسه در سال 1339،اقدام به تأسیس دو واحد مجزا به نام های تکثیر و کنترل بذر گردید و با توجه به نیاز به بذر گواهی شده جهت کشت و تولید محصولات زراعی و به علت عدم تکافوی اراضی ایستگاه های تابعه این مؤسسه اقدام به عقد قرارداد ازدیاد بذر با پیمانکاران تولید بذر نمود.

از سال 62این دو واحد در هم ادغام گردیدند و بخش تحقیقات و کنترل و گواهی بذر جایگزین آن گردید و در حال حاضر این بخش شامل 29 واحد در زمینۀ تولید کنترل، گواهی و توزیع و خرید بذور تولیدی محصولات مختلف می باشد ونیز در کنترل بذور وارداتی و صادراتی فعالیت دارد.

طبقات بذر :
بذر تولید شده در اصلاح نباتات به شرح زیر طبقه بندی می گردد :
1) بذر پروردۀ یک (Breeder 1) یا نوکلئوس : انتخاب هزار خوشه از روی مشخصات ظاهری.درجۀ خلوص بذور حاصله %100می باشد.

2) بذر پروردۀ دو (Breeder 2) یا بذر مادر : محصول هزار خوشه.

3) بذر پروردۀ سه (Breeder 3) یا سوپرالیت : محصول حاصل از پرورش دوم و درجۀ خلوص %99 می باشد.

4) بذر الیت (Elite) : محصول حاصل از سوپرالیت.

5) بذر مادری یا اصیل (Registered seed) :محصول حاصل از بذر الیت و درجۀ خلوص آن کمتر از الیت است.

6) بذر گواهی شده (Certified seed) :محصول حاصل از بذر مادری.

7) بذر مرغوب یا بذر تجاری (Commercial seed) :محصول حاصل از بذر گواهی شده.

کنترل کیفیت و گواهی بذر
بذر مهمترین نهاده کشاورزی است و دربردارنده پتانسیل ژنتیکی رقم برای تولید محصول بوده و در افزایش تولید و باروری محصولات کشاورزی نقش مهمی را برعهده دارد.

لذا بذور برای بروز نقش خود بایددر سطح کیفی بالایی به کشاورز تحویل گردد.

کنترل کیفی بذر
مجموعه‌ای از مراحل طراحی شده برای نگهداری و ایجاد بذر با کیفیت بالای ارقام جدید محصولات است، به گونه‌ای که استانداردهای مناسب خلوص ژنتیکی و مشخصه رقم و خواص کیفی دیگر تضمین گردد.

سیستم کنترل کیفی بذر باید نشان دهنده کلیه عملیات از تولید تا عرضه بذر را دربر گرفته و کیفیت فروخته شده به کشاورز را تضمین نماید.

مراحل کنترل کیفی
مراحل کنترل کیفی از طریق مراحل تکنیک اجرایی و قانونی بدست می‌آید.

این مراحل شامل فعالیت‌های چندی از آزاد کردن رقم تا تولید و عرضه بذر می‌شود.

گواهی بذر، کنترل مزرعه و آزمون بذر به عنوان تنها ابزارهای کنترل کیفی مورد توجه قرار دارند و از اجزاء ضروری مراحل تولید بذر بوده و نقش مهمی در حفظ کیفیت و ترویج استفاده از بذور اصلاح شده دارند.

اگرچه گواهی بذر می‌تواند به صورت اجباری و اختیاری باشد و توسط شرکت‌های گواهی کننده دولتی، تعاونی‌ها یا تولید کنندگان بذر بکار گرفته شود، اما در ایران به دلیل آنکه اکثر محصولات اصلی توسط نهادهای دولتی تقسیم می‌شوند، گواهی بذر به صورت اجباری با مراحل مشخص پیگیری می‌شود.

در ایران طبق min که شامل 98%=p و 85%=i و 1%=m است، بذر گواهی می‌شود.

کنترل کیفیت بذر
شامل موارد ذیل است:
• کنترل مجری؛
• بازرسی مزارع تولید بذر؛
• تجزیه بذر در آزمایشگاه؛
• حمایت قانونی از کنترل کیفیت.

بازرسی مزارع
بازرسی مزارع در کنترل کیفیت بذر حائز اهمیت است.

مهمترین فرصت جهت مشاهده و اندازه‌گیری کیفیت گیاهان تولید کننده بذر است.

مزارع بذری جهت تعیین خلوص فیزیکی ژنتیکی و عاری بودن از آلودگی به بیماری‌ها و علف‌های هرز مورد بازرسی قرار می‌گیند.

در بازرسی مزارع بذری کیفیت مزارع با استانداردهای مورد نیاز که توسط قانون مشخص شده است، مقایسه می‌شود.

از جمله آلودگی‌های مزارع بذری می‌توان به این موارد اشاره کرد:
1.

گیاهان خارج از تیپ و سایر واریته‌ها؛
2.

سایر محصولات؛
3.

علف‌های هرز غیرمجاز؛
4.

گیاهان بیمار.

تعداد و زمان بازرسی مزارع
تعداد دفعات بازدید با توجه به طبقه بذر انجام می‌شود و هرچه به طبقه بذر بالاتر نزدیکتر می‌شویم، باید تهداد بازدیدها بیشتر شود.

به طور کلی مهمترین مراحل بازدید به قرار زیر است:
الف) قبل از دوره گلدهی ب) دوره گلدهی
ج) قبل از برداشت د) زمان برداشت

روش بازرسی مزارع به 2 صورت زیر انجام می‌گیرد:
1) نمای کلی مزارع: برای مشخص کردن نمای کلی مزارع در تمام مزرعه قدم می‌زنیم و کل مزرعه را مشاهده می‌کنیم.

2) نمونه‌گیری: برای تعیین اینکه مزرعه بذری استاندارد را شامل می‌شود یا خیر (برررسی جزئیات را بازرسی مزرعه با استفاده از نمونه می‌گویند)، جزئیات آلودگی در اینجا شمارش شده و ثبت می‌شود، سپس استانداردهای مزرعه مقایسه می‌کنند.

تست بذر در آزمایشگاه
پس از کنترل نهایی و صدور گواهی برای مزرعه و بذر، بذور در انبارها نمونه‌گیری شده و جهت تعیین کیفیت به آزمایشگاه هدایت می‌شوند تا اینکه آزمایشات خلوص فیزیکی، رطوبت، قوه نامیه و سلامت آن ها مشخص شود.

از ابزارهای لازم جهت تست‌های آزمایشگاهی ژرمیناتور، ترازوی حساس، باد دهنده، مقسم‌، آون و بوجاری می‌باشد.

به طور کلی هدف از کنترل و گواهی بذر را می‌توان به این صورت بیان کرد:
حفظ خصوصیات و صفات ژنتیکی و خلوص ارقام اصلاح شده بذور محصولاتی است که مشخصات بهتری نسبت به محصولات مشابه خود دارا می‌باشد و استفاده از این بذور توسط کشاورزان باعث افزایش محصول و بالا رفتن درآمد زارعین می‌گردد.

برای تهیه و توزیع بذور تکثیری اجرای نکات زیر الزامی است:
انتخاب زمین: انتخاب زمین هم دارای خصوصیاتی است که از جمله آن می‌توان به این موارد اشاره کرد: در انتخاب زمین، زمین موردنظر باید نزدیک آسفالت باشد و آب و هکتار مورد نیاز برای کشاورزی را داشته باشد.

انتخاب پیمانکار: توسط کارشناس کنترل بذر تعیین می‌شود و باید امکانات و تجهیزات مورد نیاز برای کشاورزی را داشته باشد تا به عنوان پیمانکار به اداره کشاورزی معرفی گردند.

انعقاد قرارداد: پس از تایید عقد قرارداد بین پیمانکار و اداره کشاورزی منعقد می‌شود که عقد این قرارداد در سه نسخه منعقد می‌گردد که یک نسخه به پیمانکار، نسخه دوم به اداره کشاورزی و نسخه سوم به موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر فرستاده می‌شود و پیمانکار در قبال انعقاد این قرارداد باید مقررات درج شده در متن را رعایت کرده و در صورت عمل کردن قرارداد به طور کامل می‌تواند پیمانکاران بذور را از طریق اداره کشاورزی خریداری کند.

توزیع بذر: قبل از انعقاد فصل، بذر مناسب به پیمانکار تحویل می‌گردد و به منظور جلوگیری از اختلاط ارقام، سعی می‌شود و به هر زارع بیش از یک رقم بذر داده نشود.

تجزیه بذر: هدف اصلی از تجزیه بذر، تعیین خواص و کیفیت بذر و آزمایشگاه می‌باشد.

بدین منظور تعیین درصد بذر خالص، قوه نامیه و بذر سایر محصولات و بذر علف‌های هرز و درصد رطوبت موجود در بذور تعیین می‌شود.

نحوه آزمایش و تجزیه بذر بدین صورت است که نمونه‌هایی که وارد آزمایشگاه می‌شوند، ابتدا در دفتر ثبت آزمایشگاه شماره‌گذاری و ثبت می‌گردد و این شماره نیز بر روی نمونه مو رد عمل نیز نوشته می‌شود و برای آزمایش از این نمونه برای هر نوع بذر عموماً 2500 عدد بذر گرفته می‌شود.

هدف اصلی از این آزمایش، تعیین خواص ظاهری و ترکیب مواد موجود در نمونه مورد عمل می‌باشد.

قوه نامیه و قدرت رویش، رطوبت، میزان وزن هزار دانه و بذر سایر محصولات و ....

تعیین می‌شود.

نمونه‌برداری (sample survey): از محصول زراعی که مورد کنترل و گواهی قرار گرفته، نمونه‌هایی برای انجام آزمایش‌های دقیق برداشته می‌شود.

نمونه‌های برداشت شده کاملاً مخلوط شده تا نمونه مرکب (composite sample) بدست آید.

از بذر مرکب سه نمونه برداشته می‌شود که یک نمونه برای انجام آزمایش به آزمایشگاه می‌فرستند که به آن نمونه ارائه شده گفته می‌شود.

نمونه بعد از ثبت در دفتر و تحت شماره آزمایشگاهی و شماره مخصوص که قبلاً گفته شد، دوباره از این نمونه مورد نمونه مورد عمل یا نمونه کاری استخراج می‌گردد.

همانطور که قبلاً گفته شد، مقدار نمونه‌های مورد آزمایش برای بذور مختلف نباید از مقدار گفته شده در زیر کمتر باشد: آزمایش خلوص خلوص بذر (seedpurity) نشان دهنده درصد وزنی بذر خالص در نمونه موجود می‌باشد.

در آزمایش خلوص بذر گذشته از بذور کاملاً سالم و رسیده قسمت‌های زیر را به عنوان بذر خالص طبقه‌بندی کرده‌اند: بذور ریز، لاغر، چروکیده و جوانه زده؛ قسمت شکسته بذور که بزرگتر از 2/1 بذر اصلی بوده باشد؛ بذور خانواده گندمیان که فاقد پوسته و بوشینه باشد.

برای خلوص بذر باید سایر محصولات مانند بذور جو، چاودار و بذر علف‌های هرز و مواد جامد را از بذور فاقد جوانه جدا نمود.

روش تعیین خلوص بذر بعد از اینکه اعمال گفته شده در بالا تک تک اجرا شد، وزن هر کدام را توسط ترازوی حساس اندازه گرفته و روی کارت‌های آزمایشگاهی می‌نویسیم و با توجه به وزن اولیه نمونه مورد عمل درصد هر یک از مواد فوق تعیین و در صورت لزوم با استانداردهای مربوطه مقایسه می‌کنیم.

وسایل مورد نیاز برای تعیین درجه خلوص: الف) دستگاه‌های باد دهنده ب) غربال‌های برقی آزمایش تعیین قوه نامیه: قوه نامیه، نشان دهنده درجه زنده بودن بذر، فعالیت متابولیکی و دارا بودن آنزیم‌هایی است که دارای توانایی کاتالیزگرهای متابولیکی لازم برای جوانه‌زنی و رشد گیاهچه می‌باشد.

در نتیجه آزمون‌های تعیین قوه نامیه عبارتند از: آزمون جوانه‌زنی (متداولترین آزمایش برای تعیین قوه نامیه است)؛ آزمون هدایت الکتریکی؛ آزمون تترازالیوم؛ روش جداسازی جنین.

هدف از تعیین قوۀ نامیه: هدف نهایی از آزمایش تعیین قوه نامیه بدست آوردن اطلاعاتی در مورد ارزش کاشت بذور می‌باشد، چون اگر بذوری بدون داشتن قوه نامیه توسط کشاورز کشت شود به علت نداشتن قوه نامیه محصولی در مزرعه سبز نخواهد شد و کلیۀ زحمات کشاورز به هدر می رود.

در قوانین بین المللی شرایطی را برای تعیین قوه نامیه از قبیل نوع بستر بذر، حرارت بذر، مدت دوران آزمایش و نحوه شکستن خواب بذردرنظر می‌گردد.

بستر بذر: منظور از بستر بذر شرایطی است که بذر در آن جوانه زده و جوانه ها آب جذب نموده و رویش نمایند مانند مواد مختلفی از قبیل کاغذ خشک کن یا صافی، حولۀکاغذی، خاک، شن.

نکته: بستر بذر باید دارای رطوبت کافی باشد.

رطوبت: بستربذر باید دارای رطوبت کافی باشد تا به بذر قدرت رویش بدهد، اما رطوبت نباید زیاد باشد چون باعث آلودگی بذر به قارچ می‌گردد.

حرارت: حرارت را باید با توجه به قوانین ذکر شده در اتحادیه تجزیه بذر تنظیم کرد یعنی حرارت پایین‌تر را به مدت 16 ساعت وحرارت بالاتررا به مدت 8 ساعت در ژرمیناتورتنظیم می‌کنیم.

نور: بیشتر بذوری که برای تعیین قوه نامیه به نور احتیاج دارند باید در حرارت متناوب آزمایش شوند.

همچنین در حرارت‌های بالاتر نیز باید برای بذور نور باید فراهم شود.

زمان لازم جهت آزمایش: مدت آزمایش به شمارش نهایی بستگی دارد ممکن است در پایان دورۀ آزمایش تعدادی از بذور، تازه شروع به جوانه‌زدن نمایند که باید دوران آزمایش را 7 روز دیگر تهدید نمود.

طرز تعیین قوه نامیه در آزمایشگاه تجزیه بذر: برای این کار از روش های مختلف کشت مانند: 1) روش حولۀ پیچیده 2) روش ماسه بادی 3) روش پترودیش 4) روش سینی به صورت 4 تکرار 100تایی استفاده می شود که در هنگام تعیین قوه نامیه پارامترهایی مانند بذور جوانه‌زده (جوانه‌های عادی و غیرعادی) بذورجوانه نزده یا بذور سخت،بذور فاسد و پوسیده را باید مد نظر قرار دهیم.

در هنگام کشت یعنی قرار دادن بذرها باید فاصله را در بستر رعایت کرد تا از درهم رفتن جوانه‌ها قبل از شمارش جلوگیری شود.

در شمارش اول جوانه‌های عادی از بقیه جدا شده و در کارت آزمایشگاهی ثبت می شوند، ولی در شمارش نهایی علاوه بر جوانه‌های عادی جوانه های غیرعادی،بذر سخت، مرده و فاسد شمارش می‌شوند و در روی کارت ثبت می‌شوند.

تذکر: در قوه نامیه فقط تعداد جوانه‌های عادی مدنظر است.

1) جوانه‌های عادی: جوانه هایی که حاوی قسمت‌های اصلی برای تولید گیاهی عادی تحت شرایط مناسب باشد.

2) جوانه‌های غیرعادی: فاقد یکی از قسمت‌های اساسی برای تولید گیاهی عادی تحت شرایط مناسب باشد جوانه‌های بدون ریشه، ریشه کوتاه و کلفت، ریشه اصلی ضعیف یا دوکی شکل و ریشه اصلی بدون ریشک‌های مویی از این جمله‌اند.

3) بذور سخت: بذوری اند که تا پایان دورۀ آزمایش به علت عدم نفوذ آب از پوسته بذر به داخل آن، جوانه نزده و به طور سخت باقی می‌مانند، مانند خانوادۀ بقولات (در این خانواده بیشتر دیده می‌شود).

4) بذور سبز نشده: علاوه بر بذور سخت این بذور با اینکه آب به داخل آنها نفوذ کرده، ولی جوانه نزده و فاسد نمی‌شوند.

5) بذور خوابیده: خواب بذر مهمترین مکانیزم در حفظ بقای گیاهان است که باعث به تأخیر انداختن جوانه‌زنی و فراهم آوردن زمان و مکان مناسب برای بذر می‌گردد.

انواع خواب بذر: 1) خواب اولیه 2) خواب ثانویه خواب اولیه: رایجترین نوع خواب بذر است که بر دو نوع می باشد: 1) خواب القایی 2) خواب ارثی 1) خواب القایی: این خواب زمانی ایجاد می گردد که عوامل ضروری برای جوانه زنی بذر (مانند آب، نور، درجۀ حرارت) فراهم نباشد، لذا بذر قادر به جوانه‌زنی نخواهد بود.

به طور کلی این نوع از خواب تحت کنترل عوامل بیرونی است.

2) خواب ارثی: این خواب یکی از شایعترین خواب‌هایی است که در اثر خواص ذاتی خود بذر به وجود می‌آید، یعنی ناشی از عوامل درونی است.

خواب ثانویه: جهت تشریح مکانیزم های خواب ثانویه دو پیشنهاد وجود دارد: 1) قرار گرفتن واکنش‌های متابولیکی خاص جوانه زنی در شرایط سخت و بحرانی.

2) به وجود آمدن نوعی تعادل غیرمناسب بین مواد تحریک کننده و بازدارندۀ رشد.

تذکر: خواب‌های اولیه و ثانویه تحت مکانیزم های فیزیکی و فیزیولوژیکی متعددی ایجاد می شود.

روش معمول در آزمایشگاه برای تعیین رطوبت: مقدار 100 گرم بذر مورد نظر را گرفته و در دمای 100درجۀ سانتیگراد به مدت 24ساعت قرارمی دهیم و از طریق فرمول زیر درصد رطوبت را محاسبه می کنیم.

M1: وزن ظرف و درب‌ آن به گرم؛ M2: وزن ظرف و درب آن و مواد موجود در آن قبل از قراردادن در اتو؛ M3: وزن ظرف و درب‌ آن و مواد موجود در آن بعد از قرار دادن در اتو.

تعیین میزان رطوبت اولین آزمایش تعیین میزان رطوبت است که بر روی بذرهای رسیده به آزمایشگاه انجام می‌دهند، زیرا مقدار آن ممکن است در اثر تبخیر بذر تغییر کند درب ظروف محتوی بذر نباید باز بماند و معمولاً بذور فرستاده شده به آزمایشگاه در کیسه‌های نایلونی بسته‌بندی می‌شوند.

اتو 130 درجه سانتیگراد اتو 130 درجه سانتیگراد در مدت 2 الی 3 ساعت برای تعیین رطوبت انواع غلات بکار می‌رود، مانند: گندم، جو و ....

مقدار 5 گرم از بذور مورد نیاز را گرفته و آن را پودر کرده و مدت زمان گفته شده و با همان درجه حرارت 130 درجه سانتیگراد می‌گذاریم.

بعد از انجام این عمل،‌ آن را دوباره وزن می‌کنیم.

اختلاف وزن، میزان رطوبت را نشان می‌دهد.

سپس درصد آن را می‌گیریم.

بذوری که با این روش رطوبت تعیین می‌شوند، عبارتند از: گندم، ذرت، کنجد، لوبیا، نخود و ...

.

انبار بسته‌بندی یکی از مهمترین عواملی که زنده بودن بذر را به خطر می‌اندازد و باعث تقلیل قوه نامیه بذور می‌گردد.

رطوبت زیاد موجود در بذر می‌باشد پس از برداشت رطوبت اضافی موجود در بذور را بایستی یا به طور طبیعی و یا به طریق مصنوعی کم نمود، غیر از رطوبت، عوامل دیگری از قبیل خسارت حشرات، قارچ و ...، مستقیم یا غیرمستقیم باعث آلودگی بذور می‌گردد، عوامل نامبرده در ذیل برای نگهداری بذور به طرق صحیح است: 1.

وضعیت بذر: بذر باید در موقعی که محصول کاملاً رسیده است، برداشت شود و پس از خشک کردن و بوجاری انبار گردد و در این مدت باید میزان رطوبت موجود در بذر را به طریق که در بالا ذکر شد، تعیین نمود.

2.

کاهش درصد رطوبت بذر: یکی از مهمترین عواملی که زنده بودن بذر را به خطر انداخته و باعث تقلیل قابلیت جوانه‌زنی و بنیه بذر می‌شود، همانا رطوبت زیاد بذر است.

پس از برداشت بذر باید رطوبت آن را به طور طبیعی یا مصنوعی کم کرد.

رطوبت بین 20-18درصد تکثیر سریع میکروارگانیسم‌ها؛ رطوبت بین 20-14درصد میزان تنفس زیاد، تولید حشرات و رشد قارچ‌ها؛ رطوبت کمتر از 12 درصد عدم نشو و نمو میکروارگانیسم در بذر؛ رطوبت کمتر از 9درصد عدم تولید مثل حشرات؛ رطوبت کمتر از 6درصد انبار سالم، کم شدن قدرت رویشی.

نتایج آزمایشگاهی نشان داده که حداکثر رطوبت برای نگهداری بذور به مدت 5-3 سال در شرایط صحیح انبارداری به شرح زیر است: 3.

کاهش درجه حرارت: بذور باید در درجه حرارت معمولی نگهداری شوند و یا جهت افزایش طول عمر آن در انبارهای مخصوص و سرد نگهداری گردد.

بدیهی است هرچه درجه حرارت انبار کم باشد، عمر بذور زیادتر است.

مناسبترین دما برای نگهداری بذور، دمای 5 تا 15 درجه سانتیگراد خواهد بود.

4.

وضعیت ساختمان انبار: الف) جهت تهویه مناسب باید در بین ردیف‌های بذور فاصله مناسب حفظ شود.

ب) دیوار سقف انبار با حشره‌کش‌های قوی مثل مالاتیوم 50%،‌ د.د.ت.

50% و دلوتری سمپاشی نمود.

ج) ساختمان انبار طوری ساخته شود که موش‌های صحرایی و خاکی نتوانند داخل شوند.

د) انبار باید طوری باشد که حتی‌المقدور در معرض نور قرار بگیرد تا قادر به رشد و تکثیر نباشد.

دستگاه‌های موجود در آزمایشگاه بذر ژرمیناتور: جهت تعیین قوه نامیه مورد استفاده قرار می‌گیرد، دارای زمان و درجه حرارت‌های گرما و سرما می‌باشد.

شامل کلید روشنایی، فیوز، ترمومتر، ترموستات جهت کنترل حرارت و دو تایمر زمانی برای کنترل دمای گرم و سرد می‌باشد (در روز و شب).

داخل دستگاه ظرف سینی مانند وجود دارد و بذر را روی آن قرار می‌دهیم و در پایین مخزنی است که در آن آب جای می‌گیرد و بوسیله آن رطوبت تامین می‌شود، میزان سطح آب را قسمت level دستگاه نشان می‌دهد.

دستگاه برای جابجایی هوا و یکنواخت بودن حرارت، دارای فن می‌باشد.

در بعضی از دستگاه‌ها یکی و در بعضی‌ها دو فن وجود دارد.

بدنه دستگاه استیل یا کروم است.

به دلیل اینکه در داخل دستگاه آب وجود دارد، زنگ نزد.

درجه حرارت بوسیله نوع بذر فرق می‌کند.

مثلاً برای گندم، 20-18 برای تعیین گرما ترموستات روی 20 و تایمر روی 8 و برای سرما روی 16 و 18 تنظیم می‌شود.

بعضی از انواع این دستگاه‌ها برای تعیین رطوبت درجه هم دارند که از 50-5 و ...

تنظیم می‌شوند که بهترین آن 50-5 می‌باشد.

در انواع دیگر از این دستگاه دو کلید برای کنترل نور وجود دارد و می‌تواند در روز 8 ساعت روز روشن باشد و نور را به صورت کامل یا نصف نور می‌توان داشت.

در این دستگاه گرما با المنت و سرما با کمپرسور یا اپراتور تنظیم می‌شود.

ترازو: در هنگام کار با ترازو باید دانست که: دکمه T که روی آن وجود دارد، برای میزان کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عددی که در بالای ترازو نوشته شده میزان قدرت ترازو را برای وزن کردن نشان می‌دهد.

برای تنظیم ترازو دستگاه از دو پایه عقب استفاده می‌شود و پایه‌های جلو ثابت می‌باشند.

ترازوهای ساعتی: برای آشنایی با این دستگاه همین مطلب کافی است که در زمان برای انتقال حفظ وزنه‌هایی که در آن است، با دو پیچی که در قسمت بالای دستگاه است، قفل می‌شود.

ترازوهای یک صدمی: این ترازو خیلی حساس بوده و در جریان باد، سریع عکس‌العمل نشان می‌دهد.

رطوبت‌سنج: برای اندازه‌گیری رطوبت بذر مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای آیتم‌های متفاوت برای اندازه‌گیری می‌باشد (12 الی 14 آیتم).

برای استفاده از این دستگاه، بذر را در داخل مخزن می‌ریزیم و میزان رطوبت بذر مورد نظر را در صفحه موردنظر را در صفحه مربوطه نشان می‌دهد.

مدل کره‌ای آن با نام G-WON هفت آیتم دارد، بذر را روی صفحه مخصوص ریخته و داخل مخزن می‌گذاریم و سپس در آن را می‌بندیم.

ابتدا دکمه نوع بذر بعد از آن دکمه رطوبت‌سنج را فشار می‌دهیم.

رطوبت موردنظر روی صفحه مشخص می‌شود.

مدل ELE انگلیسی، قسمت آسیاب و کمپرس دارد.

بذر را داخل مخزن ریخته و با آسیاب خرد می‌کنیم.

سپس آن را کمپرس کرده، میزان رطوبت روی صفحه دستگاه مشخص می‌شود.

باید توجه داشت برای این مدل، هر بذر سوکت مخصوص به خود را دارد.

رطوبت‌سنج و رنیه‌ای: بذر را در داخل مخزن ریخته، چراغ دستگاه را روشن می‌کنیم، در صفحه بوسیله خط‌کش میزان رطوبت بذر را نشان می‌دهد.

بذرشمار (Seed counter): برای تعیین وزن هزار دانه (شمارش هزار دانه بذور می‌باشد و) در قسمت بالا دارای سه ظرف مختلف است که برای شمارش دانه‌های متفاوت از ظرف مخصوص به آن استفاده می‌شود.

این دستگاه دارای ظرفی در قسمت پایین برای دانه شمارش شده است.

دکمه‌های start stop به ترتیب دارای شروع و متوقف کردن کار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سرعت شمارش دستگاه هم قابل تنظیم می‌باشد.

دستگاه بوجاری این دستگاه دارای اجزاء الک و موتور می‌باشد و حالت دورانی را به خطی تبدیل می‌کند.

این دستگاه گرد و خاک داخل بذر را می‌گیرد، قسمت سیلیکون آن خروجی‌های مختلف دارد که برای دانه‌های کوچک، دانه‌های شکسته شده، دانه‌های بزرگ و دانه‌های اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به عبارتی این دستگاه برای خالص کردن بذر بکار می‌رود.

آون: این دستگاه با حرارت 250-30 درجه سانتیگراد کنترل می‌شود و حرارت 400 یا 1000 درجه سانتیگراد آن فورل نام دارد.

دستگاه مقسم: چون می‌خواهیم ‌از نمونه را خلوص‌گیری کنیم، در یک کیسه یک کیلویی و کاملاً بذرها تصادفی گرفته می‌شوند، از این دستگاه استفاده می‌کنیم.

بررسی کشت مخلوط ذرت شیرین و سویا در لگوم‌ها و تراکم‌های مختلف کاشت به منظور تولید بلال و علوفه سیلویی بررسی الگوی کاشت بر شاخص‌های رشد و عملکرد در کشت مخلوط سورگوم دانه‌ای و لوبیا چشم بلبلی، حاکی از آن است که کشت مخلوط سخت الگوهای یک ردیف لوبیا ـ دو ردیف سورگوم از نظر تولید زیست توده، بیشترین سودمندی (23 تا 25 درصد) را در مقایسه با سایر الگوهای کاشت دارا است (دلجو و سپهری، 1383).

جاستر و همکاران (1982)، در آزمایش علوفه طرح ذرت، یولاف سیلوشده، سورگوم سویای سیلو شده و یونجه سیلو شده در تغذیه گوساله‌های شیری مورد ارزیابی قرار دادند، نشان داد که ADF و لگنین سلولز در علوفه ذرت کمتر بوده، ولی همی سلولز آن بیشتر از یونجه خشک سیلو یولاف و سیلو سویا بوده است.

جوهانس و همکاران (1979)، در آزمایش علوفه سویا با غلاف دانه کامل با دارا بودن 29 درصد ماده خشک همراه یا بدون اسید پروپیونیک به علاوه فرمالئید 10 درصد به مقدار 1 درصد ماده خشک، سیلو نموده این ماده خوراکی با نسبت‌های 0، 5 و 27 درصد به علاوه مخلوط سیلوی ذرت به اضافه 45 درصد کنسانتره در جیره 45 راس گاو شیری مورد ارزیابی قرار دادند و تفاوت معنی‌داری بین کمیت و کیفیت شیر تولیدی پیدا نکردند.

گنجعلی و مجیدی هروان (1378) از بررسی به الگوی کاشت (ساده مستطیلی و زیگزاگ و چهار تراکم 2/22، 7/37، 6/41 و 6/66 گیاه در مترمربع) نتیجه گرفتند.

بهترین تراکم برای بدست آوردن عملکرد مطلوب، تراکم 6/41 گیاه در مترمربع و الگوی کاشت زیگزاگ و مستطیلی می‌باشد، در تراکم‌های مورد بررسی کاهش فاصله بین خطوط کاشت و افزایش فاصله بوته‌ها روی خطوط کاشت در بهبود عملکرد موثرتر هستند.

بگنار و همیلتون (1997) از مطالعه الگوها و تراکم‌های مختلف ذرت نتیجه گرفتند با ازدیاد تراکم (افزایش بوته در واحد سطح) تا حد معیتن، به دلیل استفاده بهتر از منابع عملکرد در واحد سطح افزایش می‌یابد.

تیم گریفتین در گزارشی سویای علوفه‌ای با 25-35 درصد ماده خشک را بهترین درصد ماده خشک جهت سیلو می‌داند.

وی معتقد است سویای برداشت شده را قبل از چایر نمودن پایه گذاشت تا پژمرده گردد.

تحقیقات به‌نژادی و به‌زراعی بیشتری می‌تواند بر روی سیستم‌های کشت مخلوط و معرفی ارقام مناسب برای اینگونه سیستم‌ها جهت بالا بردن سازش بین محصولات مورد استفاده در زراعت مخلوط انجام پذیرد (رحیمیان مشهدی و پارسا، 1371، مظاهری، 1377، نبوی کلات و همکاران، 1375، Willey، 1979).

روش تحقیق به منظو بررسی عملکرد کمی و کیفی بلال ذرت شیرین (هیبرید دانه طلایی) و علوفه سیلویی ذرت سویا (رقم ویلیامز) در الگوی کشت خالص و کشت مخلوط با استفاده از دو سیستم افزایش و جایگزینی، این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل در چهار تکرار اجرا می‌شود.

تیمارهای مورد بررسی شامل تراکم در سه سطح (55.65.75 هزار بوته در هکتار برای ذرت و 285.380.475 هزار بوته در هکتار برای سویا) و الگوی کاشت در پنج سطح: 1) کشت خالص ذرت، 2) کشت خالص سویا، تیمارهای ترکیبی جایگزینی و افزایشی، 3) یک پشته یک ردیفه ذرت، یک پشته یک ردیفه سویا، 4) یک پشته دو ردیفه ذرت، یک پشته دو ردیفه سویا، 5) ذرت و سویا یک پشته دو ردیفه می‌باشد.

فاصله ثابت پشته‌های (خطوط کاشت) ذرت و سویا از همدیگر،‌ 75 سانتیمتر و فاصله گیاهان روی پشته در الگوی دو ردیفه 15 سانتیمتر خواهد بود، ولی در کشت خالص سویا، فاصله بین دو ردیف‌ها، 375 سانتیمتر درنظر گرفته می‌شود.

هر تیمار در 6 پشته 6 متری کشت می‌شود.

تراکم ذرت در کشت خالص 55 هزار بوته در هکتار و تراکم سویا در کشت خالص، 285 هزار بوته در هکتار منظور می‌شود.

فاصله بوته‌های ذرت در تراکم‌های مختلف و الگوها متفاوت است.

در تراکم 55 هزار بوته در هکتار یک ردیف کاشت 40 سانتیمتر و در تراکم 75 هزار بوته در هکتار یک ردیف کاشت 18 و دو ردیف کاشت 36 سانتیمتر است.

تعداد بوته روی خطوط کاشت در تراکم‌های 55.65.75 هزار بوته در هکتار به ترتیب 25.30.34 بوته است.

فاصله بوته‌های سویا در تراکم‌های مختلف و الگوها متفاوت است.

در تراکم‌های 285 هزار بوته در هکتار یک ردیف کاشت 25/5 سانتیمتر و دو ردیف کاشت 5/10 سانتیمتر در تراکم 380 هزار بوته در هکتار یک ردیف کاشت 35 سانتیمتر و دو ردیف کاشت 7 سانتیمتر است و در تراکم 475 هزار بوته در هکتار یک ردیف کاشت 75/1 سانتیمتر و دو ردیف کاشت 5/3 سانتیمتر است.

تعداد بوته روی خطوط کاشت در تراکم‌های 285.380.475 هزار بوته در هکتار به ترتیب 85.114.171 بوته است.

زمین موردنظر در اواخر خرداد با شخم و لولر آماده گردیده و بر اساس نتایج آزمون خاک، اقدام به کود و سمپاشی (علف‌کش) می‌شود.

بعد از آن دیسک زده می‌شود و با فاروئر، فاروهایی به فاصله 75 سانتیمتر ایجاد می‌شود.

هنگام کاشت روی پشته‌ها در فواصل معین چاله‌هایی ایجاد می‌شود و در چاله 2 تا 3 بذر ریخته و پس از رسیدن به مرحله 4-3 برگی اقدام به تنک می‌شود و در هر کپه یک بوته باقی می‌ماند.

مقدار کود مصرفی در تمام تیمارها یکسان و بر اساس آزمون خاک و توصیه آزمایشگاه بخش خاک و آب توزیع می‌گردد.

تمام عملیات زراعی نظیر آبیاری، وجین و ....

در همه تیمارها یکسان است.

یادداشت‌برداری‌های لازم دیگر نظیر تاریخ کاشت، تاریخ سبز شدن، تعداد گیاه استقرار یافته، شاخص برداشت، درصد پروتئین، درصد فیبر خام، درصد رطوبت، عملکرد کل ماده تر و خشک و نسبت برابری زمین (L.E.R) برای ذرت و سویات جداگانه انجام می‌شود.

صفات مورد مطالعه ذرت عبارتند از: تاریخ شروع گرده، تاریخ ظهور کاکل، ارتفاع بوته و بلال،‌ تعداد بلال برداشتی، درصد بوته‌های بدون بلال، قطر ساقه، قطر بلال، تعداد برگ بالای بلال، طول بلال، نسبت بلال به عملکرد بیولوژیکی، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف بلال، درصد چوب بلال، وزن بلال، تعداد روز تا رسیدگی، وزن بلال بدون پوست، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک بلال، وزن خشک پوشش بلال، وزن خشک چوب بلال و ...

که در مورد هر کرت جداگانه انجام می‌گیرد.

صفات مورد مطالعه سویا عبارتند از: ارتفاع بوته، ارتفاع تا اولین گره، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، تعداد گره، تعداد دانه در غلاف، قطر ساقه، تعداد برگ، تاریخ شروع گلدهی، تاریخ شروع غلاف‌بندی برداشت (پس از برداشت ذرت در مرحله شیری ـ خمیری با دست، ‌بوته سبز ذرت و بوته سویا در مرحله خمیری به عنوان علوفه با چایر برداشت می‌شود).

محاسبات آماری از چهار خط وسط هر تیمار انجام و همزمان با برداشت تعداد بوته‌ها شمارش می‌شود.

در پایان هر سال تجزیه واریانس داده‌ها با نرم‌افزار آماری MSTAT-C انجام گردیده و تیمارهای مناسب از طریق آزمون مقایسه میانگین‌ها به روش دانکن در قالب گزارش نهایی معرفی خواهد گردید.

در پایان سال دوم داده‌ها دو ساله مورد تجزیه واریانس مرکب قرار می‌گیرد.

چکیده به منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی کشت مخلوط سورگوم علوفه‌ای (هیبرید اسپیدفید) با سویا (رقم سپیده) و لوبیا سبز (رقم ساتری) این آزمایش در قالب بلوک‌های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با چهار تکرار اجرا می‌شود.

عامل اول شامل پنج نسبت کشت: 1) تک کشتی، 2) تک کشتی لگوم، 3) مخلوط یک ردیف سورگوم، دو ردیف لگوم، 4) مخلوط دو ردیف سورگوم ـ یک ردیف لگوم، 5) مخلوط یک ردیف سورگوم ـ یک ردیف لگوم و عامل دوم شامل دو تراکم می‌باشد که با یک تراکم اپتیمم و یک تراکم 20 درصد بیشتر مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

هر کرت مشتمل بر 6 خط کاشت به فاصله 50 سانتیمتر از یکدیگر و طول 6 متر خواهد بود که برداشت و محاسبات آماری از چهار خط وسط هر تیمار صورت می‌گیرد.

تراکم سورگوم 250 هزاربوته در هکتار درنظر گرفته می‌شود که فاصله بین بوته‌ها روی ردیف پس از تنک نهایی، 8 سانتیمتر خواهد شد.

تراکم لگوم 400 هزار بوته در هکتار منظور می‌شود که فاصله بین بوته‌ها روی ردیف پس از تنک نهایی 5 سانتیمتر می‌شود.

اعمال 20 درصد تراکم بیشتر برای سورگوم و لگوم.

ضمناً پس از چین اول علوفه یک بار دیگر لگوم کشت می‌شود.

صفات مورد مطالعه نظیر عملکرد و اجزای عملکرد علوفه‌ای تر و خشک، درصد پروتئین علوفه، درصد فیبر خام، نسبت برابری زمین و ....

برای تیمارها جداگانه صورت می‌گیرد.

جهت بررسی چگونگی سیلو شدن، نمونه‌های چایر شده در 648 سطل پلاستیکی با نسبت‌های متفاوت ملاس، 3 و 6درصد و سه سطح زمانی 30.45.60 روز سیلو می‌شوند.

تجربه آماری داده‌ها با استفاده از تجزیه واریانس دو طرفه و مقایسه میانگین صفات با استفاده از محورهای اریب با نرم‌افزار آماری sas, spss انجام خواهد شد.