محدوده وسیعی از شرایط آب وهوایی جهان رشد میکند ودر حقیقت این گیاه سازگارترین گونه های علات است . زمینهای زیادی در سرتا سر جهان در مقایسه با سایر گیاهان زراعی به کشت آن اختصاص داده شده است . زیرا گندم غذای اصلی انسان است که بطور مستقیم مورد مصرف قرار میگیرد . باین ترتیب سطح کشت وتولید جهانی آن از سایر محصولات بیشتر است . گر چه احتمالاً برنج ماده اصلی غذای نفوس بیشتری را تشکیل می دهد گندم منبع اصلی کربوهیدرات غذای انسان را تشکیل داده واز لحاظ تهیه نان وارزش نانوایی آرد هیچیک از غلات انسان را تشکیل داده و از لحاظ تهیه نان وارزش نانوایی آرد هیچیک از غلات بپای آرد گندم نمی رسد . بخاطر داشتن بافت همبندی گلوتن گندم خاصیت نانوایی آن دارای ارزش بسیار بالایی است . کیفیت گلوتن گندم بستگی به ژنوتیپ گندمها دارد و هم این صفت است که آرد گندم را ممتاز می نماید . برخلاف هرغله دیگری ، گلوتن گندم قادر است ور آمدن خمیر را از طریق تشکیل سلولهای کوچک گاز ونگه داشتن گاز کربنیک تشکیل شده در اثر تخمیر به انجام برساند در هرحال مصرف نانهایی که خمیرشان تخمیر حاصل می کنند ویا آنهایی که نمی کنند از قرنها پیش وشاید در دوران قبل از تاریخ ثبت شده ومورد استفاده قرار می گرفته است .
نواحی کشت گندم در دنیا :
گندم بدلیل دارا بودن ویژگیهای ژنتیک متفاوت ، انعطاف پذیری فنوتیپها و ژنوتیپها وداشتن ارقام مختلف ، تقریباَ در تمام دنیا کشت می گردد . گندم گر چه یک گیاه منطقه معتدله است امام در مناطق مختلف آب و هوایی کشت می شود . گندم بین 30درجه الی 60 درجه عرض شمالی و 27 درجه تا 40 درجه عرض جنوبی قابل کشت است . گندم همچنین تا ارتفاع 3500 – 3000 متری از سطح دریا ودر تبت تا ارتفاع 4270- 4570 متری کشت می گردد عواملی که موجب توسعه کشت گندم در دنیا میگردد عبارتند از آب وهوا وخاک وشرایط اقتصادی مهمترین عواملی آب وهوائی عبارتند از درجه حرارت ، میزان بارندگی ، نور .
حرات : حداقلدرجه حرارت جهترویشگندم 3 الی0C 4 (صفر فیزیولوژیگیاهی ) اپتیو حدود 0C 25 وحداکثر آن در حدود 0C 30 - 22 می باشد .
رطوبت : گونه های گندم می تواند در مناطق رشد کند که میزان بارندگی سالیان آنها بین 1750 – 250 میلی متر باشد اما حدود 4/3 سطح زیر کشت گندم در مناطقی قرار دارند که بارندگی سالیانه آنها بین 875 – 375 میلی متر است .
نور : شدت و طیف نور بر روی گسترش وپراکندگی گندم دردنیا نیز موثر می باشد . گندم گیاهی روز بلند است ممکن است در روزهای با طول 8 ساعت نیز گل کند ولی روزهای بلند گل کردن آن را تسریع می کند . روزهای کوتاه موجب طولانی شدن مرحله رویش می گردد وسنبله دهی را به تأخیر می اندازد .
خاک : گسترش و پراکندگی گندم بستگی بسیار زیادی نیز به نوع خاک دارد بهترین نواحی کشت گندم از نظر نوع خاک مناطقی هستند که دارای خاک چرنوزم یعنی اراضی که مقادیر خیلی زیادی هوموس باشند . در عین حال اراضی اسیدی و فقیر از مواد آلی مناسب کشت گندم نمی باشد . اراضی غنی از اکسید Fe و Al ومنگان نیز به مقدار کمی مناسب می باشند عوامل اقتصادی نیز باعث توسعه گندم بویژه در کشورهای در حال رشد گردیده است در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که در گذشته گندم کشت نمی گردید ویابه مقدار کم کشت می شد . در حال مال بدلیل افزایش جمعیت سطح وسیعی از اراضی آنها به گندم اختصاص داده شده است .
گندمهای تک دانه یا Einkorn
گندمهای دیپلوئید شبیه جوی دور ردیفه هستند بطوری که در هر سنبلچه در محور سنبله فقط یک دانه وجود دارد . گندمهای دیپلوئید تک دانه مانند T.boeoticum از یک عطف ( برگ باریک ) بوجود آمده اند . این گندمها را می توان در یونان و قمستهای از آسیای صغیر پیدا نمود . این مناطق از دنیا بعنوان مرکز اولیه تنوع ژنتیکی این گندم شناخته شده اند . پوشینه های گندمهای تک دانه غالباً پس از خرمنکوبی هنوز خارجی به آن چسبیده هستند .
گندمهای تک دانه احتمالاً می توانند بعنوان یک گیاه زراعی جنبی مورد کشت و کار قرار گیرند و ولی در زراعت جو بعنوان علف هرز محسوب می گردند تا امروز نوع زراعی ولخت آن ( بدون پوسته خارجی ) شناخته شده است .
گندمهای جفت دانه یا Emmer
گندمهای معمولی یا Dinkel
گندمهای معمولی :
این گندم دارای بیشترین پراکندگی در دنیاست وتقریباً 90 درصد از اراضی زیر کشت گندم دنیا را بخود اختصاص داده است . مصرف این نوع گندم بیشتر برای تهیه نان میباشد وبه همین دلیل آن را گندم نان می نامند . گندم معمولی دارای فرمهای پائیزه وبهاره است . گندمهای معمولی را به کمک خصوصیاتی چون شکل سنبله ، ریشک دار یا بدون ریشک ، رنگ ریشک و گلوم وکرک داری ،تراکو یا فشردگی سنبله ( تراکم عبارت است از تعداد سنبلچه های موجود درcm 1 ) دندانه های راس گلوم وتعداد گلهای درون سنبلچه های می توان تشخیص داد .