دانلود تحقیق حسابداری دولتی

مقدمه: حسابداری دولتی که امروزه در دانشگاه های کشورها به عنوان یک رشته حسابداری و مدیریت ارائه می شود.

مانند خیلی از دروس دیگر ارتباط علمی و مستقیم با آنچه که عملاً از یک فازغ التحصیل رشته حسابداری انتظار می رود، ندارند.

غالب فارغ التحصیلان رشته حسابداری یا مدیریت که چند واحدی نیز در زمینه حسابداری و بودجه دولتی در دانشگاه مطالعه کرده اند در مرحله عمل ناچارند یا دوباره به سراغ مراکز آموزشی حسابداری بروند تا دانسته های خود را تکمیل نمایند ویا مدتها در یک واحد مالی دولتی فعالیت نمایند تا بطور تجربی مسائلی را بیاموزند جدای از این مسئله آنچه که می خواهیم به آن بپردازیم ضرورت یادگیری حسابداری دولتی است.

اهم مواردی که ضرورت این فن و داشتن قوت برای آن را معین می سازد به شرح زیر است: 1- حجم زیاد درآمد و هزینه در بخش عمومی 2- لزوم پاسخگویی به ذینفعان بخش عمومی همان گونه ه می دانیم بودجه در یک تعریف برنامه ای است برای دولت که جهت اجرای عملیات آینده به منظور بهبود فعالیتها استفاده می شود و یک اهرم اصلی و مهم مدیریت دولتی است.

در اقتصاد بخش عمومی.آنچه که فعالیت یک شرکت را امکان پذیر می سازد.

سرمایه است بدون سرمایه و تخصیص مناسب آن، فعالیتهای مالی عملاً جدا نمی شود.

اگر دستگاه دولتی را به مثابه یک بنگاه اقتصادی در نظر آوریم هر چه دامنه فعالیتهای مالی گسترش یابد و هر چه حجم خدمات، تجارب و تولید گستردگی بیشتری داشته باشد.

لزوم داشتن سیستم حسابداری قوی در آن بیشتر احساس می شود.

حال با توجه به حجم فعالیت موردنیاز دولت در بدست آوردن درآمدهای پیش بینی شده در بودجه کل کشور و خرج آن در مجاری پیش بینی شده بدون وجود یک حسابداری قوی قابل تصور نیست.

فصل اول: تعریف حسابداری دولتی تعریف حسابداری دولتی: نظامی است که اطلاعات مالی مربوط به فعالیتهای وزارتخانه­ها و موسسات دولتی را به منظور تصمیم­گیری صحیح مالی وکنترل برنامه های مصوب بودجه سالانه منابع مالی مورد استفاده دولت جمع آوری، طبقه بندی، تخلیص و گزارش می نماید.

معرفی حسابداری دولتی و وظایف آن حسابدار دولتی کسی است که علاوه بر داشتن مهارت در حسابداری تکمیلی از عهده انجام امور مربوط به تشخیص حسابها ، تنظیم اسناد مالی ، بودجه ، عملیات حسابداری سپرده ها ، بانک و تهیه صورت مقادیر ، تنظیم حساب درآمد و هزینه اختصاصی ، بستن حسابها و تنظیم حسابهای نهایی ، تهیه انواع صورتهای مالی مهم در موسسات دولتی ، انجام عملیات مالی طرحهای عمرانی ، ادارات دولتی شهرستانها ، شهرداریها و تهیه لایحه تفریق بودجه برآید .

نمونه وظایف توانایی تشخیص حسابها در حسابداری دولتی و مقایسه آن با حسابداری بازرگانی توانایی تنظیم اسناد مالی 3- توانایی تهیه، تنظیم، تصویب، اجرا و نظارت بودجه 4- توانایی تهیه، تنظیم، تصویب، اجرا و نظارت بودجه 5- توانایی عملیات حسابداری پرداخت حقوق بازنشستگان و موظفین 6- توانایی عملیات حسابداری سپرده ها 7- توانایی عملیات حسابداری بانک و تهیه صورت مقایرت بانک 8- توانایی تنظیم حساب درآمد و هزینه اختصاصی 9- توانایی بستن حسابها و تنظیم حسابهای نهایی 10- توانایی تهیه انواع صورتهای مالی طرحهای عمرانی 11- توانایی انجام عملیات مالی ادارات دولتی شهرستانها در ارتباط یا ادارات ذیحسابی 12- توانایی انجام عملیات مالی و حسابداری شهرداریها 13- توانایی تهیه لایحه تفریغ بودجه 14- توانایی تشخیص حسابها در حسابداری دولتی و مقایسه آن با حسابداری دولتی و مقایسه آن با حسابداری بازرگانی 15- آشنایی با تعریف حسابداری 16- آشنایی با تعریف دفترداری 17- آشنایی با خصوصیات حسابداری دولتی18 18- آشنایی با اصول و موازین حسابداری بطور اخص 19- آشنایی با روشهای حسابداری دولتی 20- شناسایی اصول تشخیص حسابها و تنظیم سند حسابداری 21- توانایی تنظیم اسناد مالی 22-آشنایی با اسنادی که در خارج از واحدهای مالی تنظیم می شوند 23- آشنایی با اسنادی که در داخل واحد مالی تنظیم می شود 24- آشنایی با دفاتر مالی 25- دفتر صدور برگه 26- دفتر روزنامه 27-دفتر روزنامه عمومی 28- دفتر روزنامه دریافتی صندوق 29- دفتر روزنامه پرداختی صندوق 30- دفتر ثبت اسناد هزینه 31- شناسایی اصول ثبت فعالیتهای مالی در دفاتر 32- شناسایی وصول تنخواه گردان حسابداری 33- برقراری تنخواه گردان پرداخت 34- عملیات حسابداری مربوط به ثبت رقم تنخواه گردان دردفاتر 35- شناسایی اصول پرداخت های علی الحساب و پیش پرداخت 36- شناسایی اصول پرداخت بهای کالای خریداری شده 37- شناسایی پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان 38- شناسایی اصول واریز اسناد تنخواه گردان پرداخت 39- شناسایی اصول درخواست وجه به خزانه 40- شناسایی اصول واریز اسناد تنخواه گردان پرداخت 35- آشنایی با دفتر معین 36- آشنایی با انواع فرمهای دفاتر معین 37- آشنایی با دفتر کل 38- سر فصل های حساب دفتر کل 39- حسابهای مستقل برای وجوه عمومی 40- تراز عملیات دفتر کل انواع سازمان های دولتی : 1- سازمان های دولتی غیر انتفاعی 2- سازمان های دولتی انتفاعی 1- سازمان های دولتی غیر انتفاعی: سازمان هایی که برای تحصیل درآمد ایجاد نشده اند بلکه برای اجرای قسمتی از برنامه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، و یا سیاستهای دولت تأسیس شده اند.

در این سازمان ها ، هزینه ها، ارتباطی با درآمدهای آنها ندارند.

مثل وزارتخانه ها و موسسات دولتی.

الف) وزارتخانه ها: واحدهای سازمانی مشخصی هستند که به موجب قانون به این عنوان شناخته شده یا بشوند، وزارت آموزش و پرورش، وزارت نفت و ....

از آن جمله اند.

ب) موسسات دولتی: واحدهای سازمان مشخصی هستند که به موجب قانون ایجذاد وزیر نظر یکی از قوای سه گانه اداره می شوند و عنوان وزارتخانه ندارند، مثل قوای مجریه، قضائیه و مقننه قوه مجریه شامل سازمان تربیت بدنی، سازمان محیط زیست، سازمان جنگلها و مراتع و ...

قوه مقننه شامل دیوان محاسبات کشور می شود و قوه قضائیه شامل سازمان بازرسی و سازمان زندانها و سازمان ثبت اسناد و ....

می شود.

2- سازمان های انتفاعی وابسته به دولت: سازمان هایی که علاوه بر آنکه هزینه های تولید کالا و خدمات را از محل درآمدهای خود تعیین می نماید، مقداری درآمد نیز برای دولت تحصیل می کنند و در این سازمان ها، هزینه ها و درآمدها با هم مربوط هستند، مثل شرکتهای دولتی شرکت دولتی: شرکت دولتی به واحد سازمانی مشخصی گفته می شود که با اجازه قانون تشکیل شده باشد و بیش از 50% سرمایه آن متعلق به دولت باشد.

بعد از سازمان دولتی انتفاعی و غیر انتفاعی که در ردیف سازمان های دولتی قرار می گیرند.

موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی را نیز جزوء سازمان های دولتی به حساب آورد.

موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی: واحدهای سازمانی مشخصی هستند که با اجازه قانون به منظور انجام وظایف و خدماتی که جنبه عمومی دارند تشکیل شده یا می شوند، مثل بنیاد شهید، کمیته امداد امام خمینی (ره)، هلال احمر، شهرداری ها و...

مقایسه سازمان های دولتی و بازرگانی: 1- انگیزه و هدف تأسیس: سازمان های دولتی بنا به ضرورت های اجتماعی و قانونی تأسیس می شود و سازمان های بازرگانی منحصراً برای تحصیل سود ایجاد می شود.

2- مالکیت و سرمایه: مالکیت در سازمان های دولتی اصولاً عمومی هستند و سهامداران آن همه مردم کشور هستند و به صورت سهام قابل خرید و فروش به ترتیبی که در سازمان های بازرگانی مرسوم است نمی باشد ولی در سازمان های بازرگانی، مالکیت فردی و قابل خرید و فروش می باشد.

3- منابع مالی: منابع مالی موردنیاز برای برنامه های دولت از طریق وصول مالیات و سایر درآمدها و فروش منابع زیرزمینی که متعلق به افراد یک کشور است تأمین می شود.تأمین کنندگان منابع مالی دولت لزوماً سهم متناسبی در مقایسه با پرداختهای خود از کالا یا خدمات به صورت مستقیم دریافت نمی کنند.

در صورتی که منابع مالی سازمان های بازرگانی را اشخاص تأمین می نمایند و این اشخاص متناسب با میزان سهام خود از شرکتی که سرمایه گذاری کردند، سود سهام مطالبه می نمایند.

4- هزینه ها: دولت هزینه های خود را براساس درآمد ها و سایر منابع تأمین اعتبار در بودجه سالانه پیش بینی می نماید و تا جایی که منابع مالی اجازه دهند (در حد تشخیص) کالا و خدمات، تولید و به افراد جامعه ارادئه می دهد.

در صورتی که در بازرگانی خصوصی در صورتی که هزینه ها در ارتباط با درآمد انجام می شود و میزان هزینه ها و سرمایه گذاری ها به میزان بازدهی و سودآوری بستگی دارد.

4- هزینه ها: دولت هزینه های خود را براساس درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار در بودجه سالانه پیش بینی می نماید و تا جایی که منابع مالی اجازه دهند (در حد تشخیص) کالا و خدمات، تولید و به افراد جامعه ارادئه می دهد.

5- وصول درآمدها:دولت قدرت قانونی وصول مالیات بر درآمدها دارد و هدف، تمرکز ثروت نیست.

بلکه هدف توزیع عادلانه ثروت و تقویت بنیه مالی برای ارائه خدمات بیشتر به جامعه است.

در صورتی که سازمان های بازرگانی قدرت لازم برای وصول درآمدهای اجباری وجود ندارد ولی سعی می کنند از طریق تولید کالا و خدمات بر ثروت شرکت بیافزایند.

6- قوانین و مقررات: در سازمان های دولتی، الف) قانون محاسبات عمومی ب) قانون دیوان عالی محاسبات کشور ج) قانون برنامه و بودجه د) قانون کار ه) قانون استخدام کشوری و) قانون مالیات های مستقیم.

ولی در سازمان بازرگانی عبارتند از: الف) قانون تجارت ب) قانون کار ج) قانون مالیات های مستقیم.

شباهت: 1- هر دو سازمان در بیشتر موارد محصولات مشابهی تولید و یا خدمات همانندی ارائه می نمایند.

2- هر دو مکمل نظام اقتصادی کشور می باشند- طبق اصل 44 قانون اساسی نظام اقتصادی کشور بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی استوار است.

تفاوت حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی: 1- در حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی صورتهای مالی وجود نداشته و تراز نامه نیز در حسابداری دولتی به شیوه حسابداری بازرگانی نیست 2- لزوم رعایت کنترل بودجه: در حسابداری دولتی نگهداری حساب درآمد و هزینه به منظور کنترل بودجه مصوب صورت می گیرد و اهمیت خاصی دارد، در صورتی که در حسابداری بازرگانی به این اندازه قابل ملاحظه نیست.

3- لزوم نگهداری حسابهای مستقل: در حسابداری دولتی به جای آنکه موسسه دولتی یک شخصیت حسابداری باشد، دولتی یک شخصیت حسابداری باشد، هر یک از منابع مالی مورد استفاده یک شخصیت حسابداری می باشد.

4- تفاوت در نحوه ثبت دارائی های ثابت، دارایی ها و حسابداری بازرگانی به تفکیک ساختمان، اثاثه، ملزومات و ...

ثبت می شود.

درمانی که در حسابداری دولتی موجودی جنسی و کالا، دارایی های در جریان تکمیل و یا ایجاد و نهایتاً دارایی ثابت اعمال می شود و استهلاک در سیستم حسابداری دولتی جایگاهی ندارد.

5- تفاوت در مبنای حسابداری، در حسابداری بازرگانی مبنای تعهدی کامل می باشدو در سیستم حسابداری دولتی مبنای نقدی یا نقدی تعدیل شده می باشد.

فصل دوم: مبانی عملیات حسابداری دولتی انتخاب زمان شناسایی و ثبت درآمدها و هزینه در دفاتر حسابداری.

الف) روش شناسایی و ثبت درآمد و هزینه در زمان وصول وجود درآمد و یا پرداخت وجه هزینه ب) روش شناسایی و ثبت هزینه و درآمد در زمان تحقق یا ایجاد هزینه و یا تحقق و تحصیل درآمد صرفنظر از زمان پرداخت وجه هزینه و یا دریافت درآمد.

ج) روش شناسایی و ثبت درآمد در هنگام وصول وجه بدون توجه به زمان تحصیل یا تحقق درآمد و شناسایی و ثبت هزینه در موقع تحقق یا ایجاد هزینه بدون توجه به زمان پرداخت وجه هزینه 1- مبنای نقدی: غالب موسسات کوچک و یا مدیرانی که کمتر حاضر به ریسک کردن می باشند از این روش استفاده می کنند.

براساس این روش حسابداری، هزینه ها در زمان پرداخت و درآمدها نیز در زمان وصول ثبت می شوند.

در این روش حسابهای بدهکاران – حسابهای پرداختنی – حسابهای دریافتنی، بستانکاران وجود ندارد.

نحوه ثبت عملیات حسابداری در این روش بسیار آسان می باشد و به نیروی مجرب حسابداری نیاز ندارد.اما بزرگترین عیب این روش بسیار آسان می باشد و به نیروی مجرب حسابداری نیاز ندارد.

اما بزرگترین عیب این روش آن است که نمی توان ارزیابی صحیح از عملکرد موسسه بدست آورد.

چرا که بخش اعظمی از فعالیتهای یک موسسه بصورت نسیه انجام می گیرد.

این روش در بخش خصوصی مناسب نمی باشد زیرا حجم فروش و گردش نقدینگی با کندی صورت می پذیرد و سیستمی است که اساس آن دریافت و پرداخت وجه نقد است.

به عنوان مثال، سازمانی در تاریخ 20/5/85 مبلغ 5000000 ریال هزینه نموده است، همچنین در 25/5/85 مبلغ 20000000 ریال بابت ارائه خدمات، درآمد کسب نموده است در صورتی که مبنا به روش نقدی باشد، آرتیکلی مربوط به رویداد به شرح زیر است.

یا به عنوان مثال، در 20/5/85 خریدی به مبلغ 200000000 ریال انجام شده باشد، و.

از مبلغ فوق تنها 150000000ریال پرداخت شده است، مطلوبست، ثبت هزینه مربوط به روش نقدی هزینه 150000000 بانک 150000000 توضیح: در روش نقدی فقط مقدار پولی که دریافت و پرداخت می شود ملاک قرار می گیرد.

2- مبنای تعهدی: روش تعهدی در نقطه مقابل روش نقدی است براساس این روش مبنای ثبت درآمد و هزینه در سال فروش کالا یا انجام خدمت است.

یعنی ممکن است در دوره های قبل یا بعد وجهی وصول درآمد پیش از آن یا بعد از آن انجام گیرد.در این روش اگر چه هزینه انجام می شود یا درآمدی واصل می گردد.

ولی وصول درآمد یا پرداخت هزینه در قبل یا بعد از آن دوره مالی انجام می گیرد.

در این روش هر چند نیاز به حسابدار متخصص وجود دارد.

اما ثبت عملیات و فعالیت های موسسه بطور کامل انجام می شود و باعث کنترل بیشتر سیستم مالی دستگاه اجرایی می گردد.

عیب دیگر این روش این است که در ثبت عملیات وقت بیشتری موردنیاز است.

به طور خلاصه: الف) درآمدها در زمانی که تحصیل می شوند یا تحقق می یابند مورد شناسایی قرار می گیرند و در دفاتر منعکس می شوند و وصول وجه نقد ملاک نیست ب) شناسایی و ثبت هزینه زمان ایجاد یا تحقق هزینه هاست.

زمانی که کالایی تحویل یا دریافتی انجام می شود.

بدهی قابل پرداخت برای موسسه ایجاد شود.

باید بهای تمام شده کالا یا خدمت به بدهکار حساب هزینه و بستانکار حساب اسناد پرداختنی (حساب پرداختنی) که یک حساب بدهی است منظور می گردد.

به عنوان مثال، شرکتی در 10/4/83 مقداری مواد به ارزش 70000000ریال خریداری نمود و مقرر شد وجه آن را در تاریخ 10/7/83 پرداخت نماید، ثبت های مربوط به روش تعهدی به شرح زیر است: 3- مبنای نیمه تعهدی : در این روش هم از روش نقدی و هم روش تعهدی بطور توأم استفاده می شود.

براساس این مبنا درآمدها در زمان وصول ثبت می گردند.

اما هزینه ها در هنگام تحمل وقوع هزینه قابل ثبت است و حتماً نباید بلافاصله پرداخت گردد.

این روش امروزه در کشورهای مختلف جهان کاربرد دارد.

4- مبنای تعهدی تعدیل شده: در این روش در یک دوره مالی درآمدها شناسایی و ثبت می گردند و تنها در دسترس بودن و قابل اندازه گیری بودن جهت محاسبه کافی است اگر درآمد تا پایان دوره مالی قابل وصول باشد می تواند مورد ثبت قرار گیرد و هزینه ها بر مبنای تعهدی شناسایی و ثبت می شود.

اما در آمدهای قابل اندازه گیری بر مبنای تعهدی و درآمدهای غیر قابل اندازه گیری در کوتاه مدت بر مبنای نقدی محاسبه می شود.

در این روش هزینه ها به روش تعهدی و درآمدها برحسب طبع و ماهیت ثبت و شناسایی می شود.

5- مبنای نقدی تعدیل شده: این روش که در حال حاضر در کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.

هم درآمدها وهم هزینه ها در دوره وصول یا پرداخت ثبت می شوند.

در این روش هزینه ها در هنگام ثبت علاوه ربر تعهد باید پرداخت گردد در غیر این صورت ثبت نمی شود.

قابل ذکر است که ماده 23 قانون محاسبات نیز در تعریف هزینه به پرداخت های قطعی اشاره نموده است.

به طور خلاصه مبنای شناسایی وثبتدرآمدوهزینه در مبانی حسابداری به شرح زیر است: فصل سوم: اصطلاحات موردنیاز در سیستم حسابداری دولتی 1- اعتبار: عبارت از مبلغی است که برای مصرف یا مصارف معین به منظور نیل به اهداف و اجرای برنامه های دولت به تصویب مجلس شورای اسلامی می رسد.

2- فعالیت جاری: خدماتی است که در جهت تحقق اهداف سالانه دولت اجرا می شود.هزینه فعالیت جاری از محل اعتبارات تأمین می شود.

3- هزینه پرداختی است که به طور قطعی به ذینفع در ازاء انجام تعهد (خدمت یا انجام کار )و یا کمک و اعانه و یا به عنوان های دیگر صورت می گیرد.

هزینه ها در بودجه کل کشور جهت یک دستگاه اجرایی منظور می شود.

4- دیدن بلامحل: بدیهای قابل پرداخت سالهای قبل است که در بودجه سال جاری دستگاه اجرایی اعتباری برای آن در نظر گرفته نشده باشد و یا بیشتر از اعتبار در نظر گرفته شده باشد.

5- درآمد عمومی: به درآمد وزارتخانه ها و موسسات دولتی، درآمد حاصل از مالیات، سود سهام شرکتهای دولتی، انحصارات و مانند آن که در بودجه کل کشور تحت این نام می آید.

6- درآمد اختصاصی: درآمدی است که به موجب قانونی خاص برای مصرف خاص در بودجه منظور می گردد.

7- تنخواه گردان: دریافتی است موقت که موسسات جهت پرداختهای فوری از خواند یا دیگر سازمانهای مرتبط دریافت می کنند مانند تنخواه گردان حسابداری، تنخواه گردان رد سپرده.

7-1- انواع تنخواه گردان: الف) تنخواه گردان خواند ب) تنخواه گردان انسان ج) تنخواه گردان حسابداری د) تنخواه گردان پرداخت 7-1-1- تنخواه گردان خزانه: طبق ماده 24 قانون محاسبات عمومی، تنخواه گردان خزانه عبارتست از اعتبار بانکی در حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که به موجب قانون اجاره استفاده از آن به میزان معین در هر سال مالی برای رفع احتیاجات نقدی خزانه در همان سال به وزارت امور ابقتصادی و دارایی داده می شود و منتها تا پایان سال واریز می گردد.

7-1-2- تنخواه گردان استان: طبق ماده 25 قانون محاسبات عمومی عبارتست از وجهی که خوانده از محل اعتبارات مصوب به منظور ایجاد تسهیلات لازم در پرداخت هزینه های جاری و عمرانی دستگاه های اجرایی محلی تابع نظام بودجه استانی در اختیار نمایندگی های خزانه در مرکز هر استان قرار می دهد.

7-1-3- تنخواه گردان حسابداری: طبق ماده 26 قانون محاسبات عمومی کشور عبارتست از وجهی که خزانه یا نمایندگی خزانه در استان از محل اعتبارات مصوب برای انجام بعضی از هزینه های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سالهای قبل در اختیار ذیحساب قرار می دهد تا در مقابل حواله های صادر شده واریز و با صدور درخواست وجه مجدداً دریافت گردد.

7-1-4- تنخواه گردان پرداخت: طبق ماده 27 قانون محاسبات عمومی کشور عبارت است از وجهی که از محل تنخواه گردان حسابداری از طرف ذیحساب با تأیید وزیر یا رئیس موسسه و یا مقامات مجاز از طرف آنها برای انجام بدهی هزینه ها در اختیار واحدها و با مأموریتی که به موجب این قانون و آیین نامه های اجرایی آن مجاز به دریافت تنخواه گردان هستند قرار می گیرد تا به تدریج که هزینه های مربوط انجام می شود.

اسناد هزینه تحویل و مجدداًٌ وجه دریافت دارند.

8- ذیحساب : مأموری است که با حکم وزارت امور اقتصادی و دارایی از بین کارکنان رسمی واجد شرایط صلاحیت به منظور اعمال نظارت و تأمین هماهنگی لازم در اجرای مقررات مالی و محاسبات در وزارتخانه ها و موسسات و شرکتهای دولتی و دستگاه های اجرایی محلی و موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی به این قیمت منصوب می شود.

9- معاون ذیحساب: مأموری است که با حکم وزارت امور اقتصادی و دارایی از بین کارکنان رسمی واجد شرایط به این قیمت منصوب می شود.

10- نمایندگی خزانه در استان: واحد سازمانی مشخصی است که در مرکز هر استان امور مربوط به تنخواه گردان استان و واگذاری تنخواه گردان حسابداری به ذیحسابان دستگاه های اجرایی تابع نظام بودجه استانی و ابلاغ اعتبار بودجه های استانی و افتتاح حسابهای جاری دولتی در سطح انسان و سایر وظایفی را که به موجب قانون و آیین نامه های اجرایی آن بر عهده واحد مزبور محول می شود، به نمایندگی خزانه در استان مربوط زیر نظر مدیر کل امور اقتصادی و دارایی محل انجام خواهد بود.

11- کارپرداز: ماموری است که از بین مستخدمین رسمی واجد صلاحیت دستگاه ذیر ربط به این قسمت منسوب شده و نسبت به خرید و تدارک کالا و خدمات موردنیاز طبق دستور مقامات مجاز با رعایت مقررات اقدام می نماید.

12- عامل ذی حساب: مأموری است که با موافقت ذیحساب و به موجب حکم دستگاه اجرایی مربوط به این مستخدمین رسمی واجد صلاحیت در مواردی که به موجب آیین نامه های اجرایی قانون محاسبات عمومی معین خواهد شد به این سمت منصوب و انجام قسمتی از وظایف و مسئولیتهای موضوع ماده 31 قانون محاسبات توسط ذیحساب به او محول می شود.

13- مراحل تفصیلی اجرای بودجه براساس قانون محاسبات عمومی کشور به شرح زیر می باشد 1- تشخیص 2- تأمین اعتبار 3- تعهد 4- تسجیل 5- حواله 6- درخواست وجه 7- هزینه.

14- استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری دولتی: تمام فعالان بخش اقتصادی به اطلاعات حسابداری نیازمند می باشند.

اگر فعالان بخش اقتصادی بخواهند از عملکرد گذشته خود ارزشیابی به عمل آورند و یا برای روند فعالیت آتی خود برنامه ریزی کنند نیاز به اطلاعات حسابداری دارند.

این اطلاعات و چگونگی آن بستگی به استفاده کنندگان آن دارد که چه تصمیمی می خواهند بگیرند.

بطور کلی استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری دو دسته اند: 1- استفاده کنندگان درون سازمانی یا داخلی 2- استفاده کنندگان بدون سازمانی یا خارجی 15- اصول بنیادی حسابداری دولتی: به مجموعه ای از موازین، استانداردها، معیارها و قواعد کلی گفته می شود که چارچوب حسابداری دولتی و غیر انتفاعی بر پایه آن استوار است که عبارتند از: 1- اصل لزوم نگهداری حسابهای مستقل 2- اصل لزوم کنترل بودجه 3- اصل تأمین اعتبار و ایجاد تعهد 4- اصل تقدم قوانین و مقررات بر اصول متداول حسابداری 16- بودجه: برنامه مالی دولت است که برای یک سال مالی تهیه و حاوی پیش بینی درآمد ها و منابع تأمین اعتبار و برآورد هزینه ها برای انجام عملیاتی که منجر به نیل سیاستها و اهداف قانونی می شود بوده و از سه قسمت به این شرح تشکیل می شود: 16-1- بودجه عمومی دولت: 16-1-1- پیش بینی دریافتها و منابع تأمین اعتبار- 16-1-2-پیش بینی پرداختهایی که از محل درآمدعمومی و یا اختصاصی برای اعتبارات جاری و عمرانی و اختصاصی دستگاه های اجرایی می تواند در سال مالی مربوط انجام دهد.

16-2- بودجه شرکتهای دولتی و بانکها: 16-3- بودجه موسساتی که تحت عنوان غیر از عناوین فوق در بودجه کل کشور منظور می شود.

17- سال مالی: سال مالی در اعتبارات مختلف متفاوت است.

17-1- سال مالی اعتبارات هزینه ای به این گونه است که از اول فروردین تا پایان اسفند مخصوص اعتبار (ابلاغ و اصلاح) و دریافت و پرداخت است.

از اول فروردین سال بعد تا پایان فروردین مخصوص پرداخت تعهدات و از اول اردیبهشت ماه تا دهم اردیبهشت مخصوص برگشت مانده اعتبار است.

17-2- سال مالی اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای به این گونه است که از اول فروردین تا پایان اسفند مربوط به اعتبار (ابلاغ و اصلاح) و دریافت و پرداخت است.

از اول فروردین سال بعد تا پایان تیر مربوط به پرداخت تعهدات و از اول مرداد ماه تا دهم مرداد ماه مخصوص برگشت مانده اعتبار به خزانه است.

18- موارد تذکر و یادآوری: 18-1- پیش پرداختها مشمول کسر کسور قانونی نمی باشد.

18-2- در مورد علی الحساب: زمان تسویه 6 ماه است، مشمول کسور قانونی است و تضمین نیاز ندارد.

18-3- مهلتهای مقرر برای تنخواه گردان پرداخت در ماده 63 و 64 قانون محاسبات عمومی آمده است.

18-4- انواع ضمانت نامه ها: 18-4-1- ضمانت نامه بانکی 18-4-2- ضمانت نامه موسسات اعتباری که مجوز بانک مرکزی دارند.

18-4-3- وجه نقد 18-4- انواع ضمانت نامه ها: 18-4-1- ضمانت نامه بانکی 18-4-2- ضمانت نامه موسسات اعتباری که مجوز بانک مرکزی دارند 18-4-3- وجه نقد 18-4-4- سفته 18-4-5- سایر (وثیقه ملکی، مطالبات پیمانکاران و ...

18-5- پرداخت 1- قطعی : هزینه 2- غیر قطعی 2-1- پیش پرداخت : حداکثر پیش پرداخت در معاملات دولتی 25% است (در منبع) اگر خارج از قانون باشد، 40% مبلغ - در قبال پیش پرداخت بایستی تضمین به میزان کل مبلغ دریافت شود.

2-2- علی الحساب 1- از محل اعتبارات وجه کافی در اختیار نداشته باشد.

2- ناقص بودن مدرک تسجیل 70% 2-3- تنخواه گردان پرداخت: 1- واحدهای تدارکاتی 2- کار پرداز 3- عامل ذیحساب 4- سایر سطوح دولتی 19- علی الحساب : عبارتست از پرداختی که به منظور ادای قسمتی از تعهد با رعایت قوانین و مقررات صورت می گیرد.

20- سپرده: عبارت است از: الف) وجوهی که طبق قوانین و مقررات به منظور تأمین و یا جلوگیری از تضییع حقوق دولت دریافت می گردد و استرداد و یا ضبط آن تابع شرایط مقرر در قوانین و قراردادهای مربوط است.

ب) وجوهی است که به موجب قرار داد یا احکام صادره از طرف مراجع قضایی از اشخاص حقیقی یا حقوقی دریافت می گردد و به موجب قرارداد یا احکام مراجع قضایی از اشخاص حقیقی یا حقوقی دریافت می گردد و به موجب قرارداد یا احکام مراجع مذکور کلاً یا بعضاً قابل برگشت است.

ج) وجوهی که براساس مقررات قانونی توسط اشخاص نزد دستگاه های دولتی به نفع اشخاص ثالث تودیع می گردد تا با رعایت مقررات مربوط به ذینفع پرداخت شود.

21- نکاتی در مورد نحوه تفویض اختیار مراحل خرج: 21-1- رئیس و ذیحساب نمی توانند به یک شخص واحد به طور همزمان تفویض اختیار کنند.

21-2- شخصی که از رئیس تفویض اختیار گرفته نمی تواند به شخص دیگری تفویض اختیار کند.

21-3- شخصی که از ذیحساب تفویض اختیار گرفته نمی تواند به شخص دیگر تفویض اختیار کند.

21-4- رئیس می تواند به دو شخص، جداگانه تفویض اختیار کند.

21-5- رئیس نمی تواند به کارکنان تحت امر ذیحساب تفویض اختیار کند.

21-6- رئیس نمی تواند به ذیحساب تفویض اختیار کند 22- انواع تضمین: 22-1- تضمین شرکت در مناقضه: 5% از مبلغ برآورد 22-2- تضمین حسن انجام تعهدات: الف) باربری (حمل و نقل)، ساختمانی و فروش ماشین آلات 5% منبع برآورد ب) سایر معاملات : 10% 5% مبلغ درآمد ب) سایر معاملات : 10% 22-3- تضمین حسن انجام کار : ساختمانی و باربری: 10% هر پرداخت 22-4- تضمین پیش پرداخت:بابت پیش پرداخت به میزان کل پیش پرداخت فصل چهارم: اسناد مالی در یک موسسه دولتی که همان دستگاه اجرایی اش واحد پشتیبانی مسئولیت ارائه خدمات عمومی را داراست.

این واحد با دریافت تنخواه خریدهای اضطراری را انجام می دهد.

اگر چه این واحد اجرایی از جمله اعضاء داخلی موسسه است.

اما مواردی را که تهیه می کند.

در خارج از واحد مالی آماده می گردد.

بعضی از این اسناد جنبه قانونی نداشته و کاربرد آنها نیز التزام از واحد مالی آماده می گردد.

بعضی از این اسناد جنبه قانونی نداشته و کاربرد آنها نیز التزام قانونی ندارد اما بدون مرحله تسهیل عملاً ناقص بوده و به هزینه منظور کردن عملاً ممکن نیست فرمهایی مانند 1- درخواست کالا از انبار 2- درخواست خرید کالا 3- برگ ورود کالا به انبار 4- برگ خروج کالا از انبار 5- برگ استعلام بهاء 6- پیش فاکتور 7- فاکتور و ...

از جمله مدارکی است که در تکمیل اسناد مالی نقش اساسی دارد.

نمونه هایی از آنها در صفحات بعد است.

1- فرم درخواست کالا از انبار: در مواقعی که کارکنان یک دستگاه اداری نیاز به کالایی داشته باشند درخواست خود را با تکمیل این فرم و تأیید مسئول واحد انبار ارسال می دارند، مسئول انبار در صورت موجود بودن و تأیید مدیریت تدارک نسبت به تحویل کالا اقدام می نماید.

در صورتیکه کالای موردنظر در انبار موجود نباشد انباردار تقاضای خرید کالا را می نماید.

موسسه دولتی ...............

شماره: درخواست کالا از انبار تاریخ : درخواست کننده ............................

کارمند ............شماره تماس ...............

پیوست: امضاء درخواست کننده ...........

تأیید مدیریت قسمت مربوطه حواله انبار شماره (.................) صادر شد.

درخواست خرید شماره (.....................) صادر شد مدیریت تدارکات و خدمات پشتیبانی امضاء 2- فرم درخواست خرید کالا: این فرم توسط انبار دار تکمیل می شود.

در مواقعیکه کالای مورد درخواست واحدهای مختلف موجود نباشند ناچار نسبت به خرید کالا اقدام می شود.

انباردار با تنظیم فرم عدم موجودی انبار را اعلام می دارد.

در صورتی که مقامات مجاز خرید کالایی و اصلاح ندانند برگه موردنظر را تأیید می کنند اما در صورتیکه کالای موردنظر خریداری شود.

فرم ورود کالا به انبار تنظیم می شود.

شماره: درخواست خرید کالا تاریخ : شماره درخواست کننده ....

مدیریت درخواست کننده ......شماره تماس ...............

پیوست: امضاء انباردار امضاء کارپردازی و تدارکات امضاء مدیریت تدارکات نظریه مدیریت: بعلت........................

خرید ردیفهای ..........................

انجام نشد.

3- برگ ورود کالا به انبار: این برگه را بعضاً که قبض انبار نیز می گویند موید ورودی کالای خریداری شده به انبار است.

اجناس اعم از مصرفی یا غیر مصرفی بایستی ابتدا وارد انبار شوند تا کنترل آنها دقیق انجام گیرد.

بعضی از کالاها ممکن است مستقیماً به محل موردنظر ارسال شود مثلاً در تعویض لوازم یدکی اتومبیل ممکن است اجناس تعویضی وارد انبار نگردد بلکه مستقیماً مورد استفاده قرار گیرد.

جهت اینگونه اجناس که مستقیماً مورد مصرف قرار گرفته، صورت جلسه نصب یا تحویل کالا تنظیم می شود و به امضاء مسئول مربوطه می رسد.

موسسه دولتی ............

شماره برگ ورود کالا به انبار تاریخ اجناس نامبرده بالا توسط ................

به انبار کارپردازی رسید.

پس از تسلیم قبض انبار رسید موقت اعتبار ندارد.

انباردار 4- برگ خروج کالا از انبار: جهت اعمال کنترل هر چه بیشتر و عدم تضییع اموال عمومی در هنگام تحویل کالا به واحد درخواست کننده، این فرم تنظیم می شود و مسئول انبار و تحویل گیرنده آن را تأیید نمی کنند.

شماره برگ ورود کالا به انبار تاریخ اجناس مشروحه فوق به ......................

صحیح وسالم تحویل گردید.

امضاء انباردار امضاء تحویل گیرنده 5- برگ استعلام بها: اگر چه استفاده از این فرم اجبار قانونی ندارد اما با توجه به رعایت صرفه جویی در خرید اموال دولتی و رعایت قانون معاملات دولتی که احکام در ماده 79 قانون محاسبات عمومی آمده بسیاری از دستگاه های اجرایی برگ استعلام بهاء در موقع خرید کالا تنظیم می کنند.

6- فرم حواله: طبق ماده 21 قانون محاسبات عمومی کشور مرجع صدور حواله مقامات مجاز دستگاه می باشند و حواله فرمی است که به وسیله آن مقامات مجاز یک دستگاه دولتی با توجه به قانون برای تأییدیه تعهدات و بدهی های قابل پرداخت از محل اعتبارات در وجه ذینفع صادر می شود.

میزان پرداختی، ردیف و نام برنامه و فصل و ماده مورد تأمین درج می شود.

7- فرم سند حسابداری: این فرم نشاندهنده وضعیت تشخیص حسابها است و خود مبنای عملیات حسابداری و گزارشها خواهد بود.

در بالای فرم سند حسابداری برای تاریخ و شماره سند قید می گردد که با تاریخ و شماره در حواله و سند هزینه یکی می باشد.

در ستون مربوط به شرح، نام صاحب بدهکار از منتهی الیه سمت راست شروع شده و رقم آن در ستون بدهکار ثبت می شود.

در صورتی که رقم کل دارای اجزایی نیز باشد در مبلغ جزء تفضیلی به ریز نوشته می شود.

هنگام نوشتن بستانکار حساب فوق کمی جلوتر از منتهی الیه سمت راست نوشته شده و ارقام جز نیز در زیر آن نوشته می شود.

در ستون کد حساب نیز شماره های حساب نوشته می شود.

در زیر آن نیز مسئولین تنظیم سند امضاء می کنند.

دسته دیگری از فرمها وجود دارد که از طرف واحدهای خارج از موسسه (استفاده کنندگان خارجی اطلاعات حسابداری ) سفارش درخواست می گردد و موسسه دولتی اجبار دارد که نسبت به تکمیل آنها اقدام نماید.

مانند فرمهایی که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی، دیوان محاسبات و ...

ارسال می گردد.