جایگاه صنعت خودروسازی در جهان صنعت در جهان، تقسیمبندیهای نظیر ISIC (International Standard Industrial Classification) دارد که نشاندهنده بخشهای مختلف صنعتی در هر کشور است (صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، فولاد، نساجی، شیمیایی، غذایی، خودروسازی، الکتریکی و مکانیکی و غیره). از یک دیدگاه، همه صنایع از ارزش و اهمیت منحصربهفرد برخوردارند اما امروزه با گرایشهای مطرح در خصوص جهانیشدن، هر گونه تصویر و برنامه صنعتی خارج از مدار گردش اقتصاد جهانی، با عدم موفقیت اقتصادی مواجه خواهد شد و ضرورت سازماندهی صنعتی همگام با تحولات سیاسی اقتصادی بینالمللی از آن رو حائز اهمیت است که باعث تخصیص مؤثر منابع تولیدی با توجه به استانداردهای جهانی خواهد شد. بدون شک، آینده ایران خاصه در صورت پیوستن به سازمان تجارت جهانی در گرو شناختن مزیت رقابتی استراتژیک کشور است.صنعت خودرو نه تافته جدابافته است و نه یک صنعت معمولی بلکه صنعتی است با ویژگیهای خاص و منحصربهفرد خود.امروزه خودروسازی از اجزای مهم و لاینفک تجارت و صنعت جهانی است. رقم صدها میلیاردی در مبادلات جهانی خودرو و تولید سالانه بیش از 50 میلیون دستگاه خودرو و اشتغال دهها میلیون نفر در این شاخه صنعتی، بیانگر شاخصترین فعالیتها و عوامل مربوط به خودروسازی است. Definition of goal شاید بتوان فضای حاکم بر صنعت خودروسازی جهان را به اجمال این گونه تصویر کرد: 1. افزایش نرخ نوآوری و کاهش دوره عمر محصول (تغییر مدلهای جدید در زمانی کمتر از دو سال). 2. گسترش ادغام شرکتها به منظور فراهمآوردن امکان بقا و از میان رفتن مرزهای جغرافیایی 3. اهمیت یافتن نقش مدیریت در فضای رقابت بینالمللی 4. تبدیل استراتژیهای بازارگرا به استراتژیهای مشتریگرا 5. تشدید مستمر نقش تکنولوژیهای ارتباطی در رقابت جهانی 6. رواج تکنیکهای جدید تجارت و سرمایهگذاری بینالمللی 7. افزایش درصد مبادلات جهانی نسبت به تولید جهانی امروزه شاید بتوان برخی از صنایع را تا حدی بومی دانست و درواقع در شاخههایی از صنعت هنوز تحرکات عظیم جهانی شدن به طور مشهود دیده نمیشود اما بدون تردید میتوان گفت که صنعت خودرو، دیگر بومی نیست و حتی تبلور و نماد جهانی شدن قلمداد میشود. ادغامهای سریع جهانی و سرمایهگذاریهای خودروسازان که بدون در نظر گرفتن مرزهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و غیره صورت گرفته و میگیرد، شاهدی بر این مدعاست. روند خودروسازی جهانی و ظرفیت جهانی مهمترین تحولات صنعت خودروی جهان را میتوان چنین برشمرد: الف) افزایش ظرفیت تولید از 80 میلیون دستگاه در سال 2001 به 83 میلیون دستگاه در سال 2008 ب) تداوم اضافه ظرفیت جهانی بالای 20 میلیون دستگاه تا سال 2008 و بهتبع آن، فشار برای دستیابی به بازارهای جدید ج) 6 خودروساز بزرگ جهانی (G6) مالک برند (جنرال موتورز، دایملر کرایسلر، فورد، تویوتا، فولکس واگن و رنو)، 80 درصد مونتاژ خودروهای سبک را که با احتساب 4 خودروساز دیگر (هوندا، PSA، دوو و BMW)، این میزان به 95 درصد افزایش مییابد و یک گروه G10 را تشکیل میدهند. د) افزایش معاملات ادغام و تصاحب در صنعت جهانی خودرو ناشی از اضافه ظرفیت اثر صنعت خودرو بر دیگر بخشهای صنعتی و اقتصادی صنعت خودرو به دلیل ارتباط با بیش از 60 صنعت دیگر، به «صنعت صنایع» یا «لکوموتیو صنایع» مشهور است. در ساخت خودرو، مجموعهای از تکنولوژیهای فلزی، پلاستیک، شیمیایی، چوب، پارچه، عایق، شیشه، الکتریکی، الکترونیکی، متالورژی، طراحی، مدیریت، اقتصاد و صدها مورد دیگر دخالت دارند. صنعت خودرو در میان 28 صنعت به لحاظ پیوندهای پسین دارای رتبه 2 و از نظر پیوندهای پیشین حائز رتبه 19 است. Research Ideation Conceptualization تاریخچه صنعت خودرو در ایران شاید هرگز وزیر مختار ایران در بلژیک باور نمیکرد که تبلیغات فرستادن یک اتومبیل فورد به دربار قاجار در سال 1285 به ایجاد صنعت بزرگ خودرو در ایران منجر شود ولی به هر ترتیب امروز این اتفاق افتاده است. از سال 1347 به بعد (برنامه چهارم عمرانی) اعتبارات گستردهای برای احداث صنایع بزرگ و اساسی از قبیل ذوب آهن و ماشین ابزار، نفت و پتروشیمی و در کنار آن مونتاژ صنایع خودرو و ساخت وسایل خانگی و کالاهای مصرفی بادوام توسط بخش خصوصی پیشبینی شد که تا اواسط دهه 1350 به ایجاد صنایع مهم استراتژیکی چون ماشینسازی تبریز ، خودرو و غیره انجامید. احداث این صنایع برخلاف صنایع قبلی، جنبه محلی و منطقهای نداشت و برای بازار کشور در سطح ملی، به تولید میپرداختند. تاریخچه صنعت خودرو در ایران به سال 1337 برمیگردد. ظاهراً در آن سال با 20 میلیون تومان سرمایهگذاری، کارخانه مونتاژ «جیپ» احداث شد. در آن هنگام کلیه قطعات این خودرو به صورت CKD وارد میشد و فقط عملیات مونتاژ در داخل صورت میگرفت. سال 1339 آغازی برای مونتاژ خودروی سواری بود. در این زمان شرکت «سایکا» در جاده آبعلی ساخته شد و تحت لیسانس شرکت فیات ایتالیا به مونتاژ فیات 1100 پرداخت. طی سالهای 1345 و 1346 دو واحد خودروساز دیگر اعلام موجودیت کردند و تولید پیکان در شرکت ایران خودرو (ایران ناسیونال سابق) و ژیان در شرکت سایپا شروع شد. در سال 1346 شرکت جیپ (پارس خودروی فعلی) نیز به مونتاژ سواریهای آریا و شاهین کرد تولید اتومبیل آریا و شاهین در شرکت پارس خودرو تا سال 1353 ادامه داشت و از آن تاریخ شرکت جیپ با فروش 45 درصد از سهام خود به شرکت جنرال موتورز امریکا، به شرکت جنرال موتورز ایران تبدیل شد و تولید سواریهای شورلت ایران را شروع کرد. تولید این محصولات در سال 1355 متوقف و تولید خودروهای شورلت نوا، بیوک و کادیلاک در این شرکت و تحت لیسانس جنرال موتورز امریکا و بهطور عمده با استفاده از قطعات وارداتی آغاز شد. تولید این محصولات پس از مونتاژ آخرین بازماندههای قطعات در سال 1363 خاتمه یافت. شرکت سایپا نیز در سال 1354 در کنار تولید ژیان، مونتاژ سواریهای رنو 5 را آغاز کرد که تا سال 1372 تولید آن ادامه داشت. شرکت ایران خودرو در کنار تولید پیکان، وانت پیکان را نیز از سال 1348 تولید میکرد. شرکت ایران وانت (مزدای سابق) نیز از سال 1349 وانتهای مزدا 1000 و مزدا 1600 را در دست مونتاژ داشت. شرکت زامیاد با اخذ لیسانس از شرکت نیسان ژاپن، از سال 1348 مونتاژ وانتهای نیسان در ایران را آغاز کرد که ظرفیت تولیدی این کارخانه 15 هزار دستگاه در سال بود. بین سالهای 1348 تا 1356، شرکت ایران کاوه نیز با ظرفیت محدود سالانه 1000 دستگاه، وانته ای GMC را تولید میکرد. در شرکت شهاب خودرو (لیلاند موتور سابق) نیز وانتهای دو دیفرانسیل و تکدیفرانسیل به میزان محدود (حداکثر 150 دستگاه در سال) از سال 1348 تولید میشد که در سال 1352 تولید این وانتها متوقف شد. در سال 1341 اولین شرکت رسمی بهمنظور تأسیس کارخانه اتوبوسسازی تشکیل شد و بهتدریج شرکتهای دیگری نیز به سازندگان اولیه پیوستند. پیکان و سپند (رنو _ 5) ده ها سال خودروی اول و دوم ایران بودند و اگرچه سپند از سال 1373 درخشش خود را در بازار ایران به تدریج از دست داد اما هنوز این محصول با تولید 12 تا 15 هزار دستگاه قدرت تأثیرگذاری بالایی بر بازار دارد. تولیدات پیکان (سواری و وانت) و سپند (رنو) در سال 1380، 40 درصد حجم بازار سواری و وانت کشور را در اختیار داشتند که در سال 1381 این رقم به 35 درصد رسید اما مطابق آمارها، کاهش سهم این دو خودروی بسیار قدیمی و ناکارآمد را محصولات جدید خودروسازان (زانتیا، سمند و پژو 206) جبران نکرده اند بلکه محصولات اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 میلادی یعنی پژو، پراید و آر.دی جای آنها را گرفته اند.