ترمزهای دیسکی
نمونه اصلی ترمزهای دیسکی که در خودروها به کار می‌رود، «نوع نقطه‌ای» نامیده می‌شود؛ زیرا در این نوع ترمز، لقمه ترمزها فقط در قسمت کوچکی از سطح کار، اصطکاک به وجود می‌آورند (حدود 30 تا 50 درجه از محیط دیسک). این ترمز تشکیل یافته از یک کالیپر که در انتهای محور چرخ محکم شده است. در داخل کالیپر ، لقمه ترمزها جای گرفته‌اند که چون پدال اعمال شود لقمه ترمز را در اثر فشار ئیدرولیک به طرفین دیسک که به توپی چرخ محکم شده است، می‌فشارد. هنگامی که بار از روی ترمز برداشته می شود لقمه ترمزها در اثر واشر ارتجاعی به عقب برگشت داده می شود.
در ترمزهای دیسکی، دو نوع آرایش معمول است:
1- آرایش اول، شامل دیسک ثابت و یک کالیپر ثابت، که حرکت پیستون آن بار مساوی به لقمه ترمزها اعمال می کند.
2- آرایش دوم، شامل یک دیسک ثابت و کالیپر است، که در اثر فشار ئیدرولیک، انبساط حاصل کرده، باری متساوی به لقمه ترمزها اعمال می کند.
محل نصب کالیپر، بستگی به وسعت مکان موجودی دارد که بعد از نصب اتصالات فمان باقی خواهد ماند. در صورتی که کالیپر عقب تر از محور چرخ، و در امتداد مرکز آن و بطور افقی نصب شود، هنگام اعمال ترمز، بار یاتاقان چرخها کاهش می یابد. و اگر در جلو و در امتداد مرکز محور افقی نصب شود، اگر چه بار یاتاقانهای چرخ را افزایش می دهد ولی در مقابل نفوذ گرد و غبار آب موجود در جاده به داخل ترمز، حفاظت بیشتری ایجاد می کندد. هردو نوع آرایش در عمل نتیجه رضایتبخشی داده است.
ترمزهای دیسکی «خود انرژی زدایی » ندارند و اثر آنها متناسب با فشار پدال است. با این توصیف، اثر ترمز قابل افزایش خواهد بود. معذالک در ماشینهای سنگین وزن، لازم است که از سروو نیز استفاده شود تا بدون آن که باشد فشار زیادی به پدال اعمال شود. نیروی لازم را تأمین کند.
اجرای اساسی ترمز دیسکی عبارتند از: دیسک وکالیپر که شامل پیستونهای عامل است، و مجموعه لقمه ترمزها که از مواد اصطکاک‌زا تشکیل شده‌اند و قرارگاه آنها در محلی متصل به صفحه محافظ است. هنگامی که ترمز دستی اعمال شود، همین مجموعه لقمه ترمزها برای اعمال شدن به سیستم اولیه و ثانویه کالیپر – که از نوع مواج است – به کار می روند؛ در صورتی ه در ترمز با کالیپر پیستونی، نوع دیگری لقمه ترمز به کار می رود که بر روی کالیپر کمکی متصل به کالیپر اصلی جای می گیرد.
دیسک جنس دیسک از آهن ریخته‌گری پرلیتیک با کربن زیاد است تا هم در مقابل ساییدگی مقاوم باشد و هم ارزان تمام شود.
دیسک به شکل کلاه سیلندری ساخته می شود، و طول محور سیلندر آن بستگی به وسعت مکان موجود برای استقرار کالیپر دارد. قسمت سیلندری دیسک مجرای طویلتری برای انتقال حرارت ایجاد می کند و به این ترتیب، حرارت یاتاقان چرخها را پایین نگاه می‌دارد.
سطح دیسک باید نرم و کاملا صاف باشد، و «حد متوسط ارتفاع مرکز برجستگی خطوط» آن، از 30 میکرو اینچ تجاوز نکند. هنگام صیقلی کردن سطح دیسک، نباید هیچگونه ناهمواری در آن ایجاد شود، زیرا اصطکاک در نقاط ناهموار و بلند با برخورداری از تولید حرارت زیاد توأم است و باعث ایجاد لکه داغی و ترکهای نامنظم در سطح دیسک خواهد شد. تراش صفحه دیسک باید بطور موازی تا 001/0 اینچ انجام شود؛ زیرا وجود اختلاف در ضخامت سطح دیسک، موجب بروز ارتعاش با لرزش در پدال خواهد شد.
تاب سطح دیسک نباید بیش از 004/0 اینچ باشد؛ زیرا بالا و پایین رفتن لقمه ترمزها را زیاد کرده باعث برگشت پیستونها به داخل کالیپر می شود، و این امر پدال ترمز را به لرزش وا می دارد. این حالت، فروکش پدال را نیز زیاد خواهد کرد و هنگام اعمال ترمز، پدال تا ته مسیر فرو خواهد نشست.
سپر محافظی به سگدست چرخ پرس شده تا از ورود گرد و خاک و گل و لای به داخل مجاری و قسمتهای اصطکاک کننده جلوگیری کند. لبه س1ر محافظ از حاشیه انتهائی دیسک فراتر آمده است تا از ترشح گل و لای ممانعت به عمل آورد، زیرا در غیر این صورت سطح صفحه از آلودگی انباشته شده در هنگام ترمز، خراش برمی‌دارد. باتمام این پیشگیریها ساییدگی لقمه ترمزها در وسط بطور قابل ملاحظه‌ای بیشتر از اطراف آن است.
در بیشتر ماشینهای سنگین امریکایی، که مجهز به ترمز دیسکی هستند و در هنگام ترمز حرارت زیاد تولید می‌کنند، از دیسکهای خنک شونده استفاده می‌کنند. دیسک از دو صفحه متصل به هم و ریخته گری شده تشکیل یافته که مجهز به پره‌هایی است و در هنگام دوران، عمل بادبزن را انجام می‌دهد. این نوع دیسک، به علت وسعت زیاد سطح خود، خنک شدن دیسک اصلی را افزایش داده، درجه حرارت حاصل از اصطکاک را در حد قابل قبولی حفظ می‌کند. دیسکهای خنک کننده ضخامت بیشتری دارند و بیشتر از دیسکهای عادی جا اشغال می‌کنند، ولی در عوض، تحمل سطح اصطکاک آنها در مقابل فشار حرارتی زیاد است، و این خود، ایجاد ترک را در سطک دیسک افزایش می‌دهد. در صورتی که دیسک را به پره‌هایی با خمش مخصوص مجهز کنند، در ایجاد ترک تخفیف حاصل می‌شود، ولی قیمت آن گرانتر خواهد شد. در بعضی از دیسکها از صفحه‌ای سپر مانند برای کمک به هدایت هوا به داخل پره‌ها استفاده می‌شود.