دانلود مقاله دستورالعمل و نگهداری تلسکوپهای بازتابی نیوتنی

(دستورالعمل و نگهداری تلسکوپهای بازتابی نیوتنی)
تلسکوپ ابزار نوری دقیقی است.

ما به شما منجمان عزیز، در مورد این نوع سلیقه و انتخاب زیبایتان که احتمالاً هزینه ای هم برای آن صرف کرده اید تبریک می گوییم.

لازم است که شما اطلاعاتی در رابطه با نحوه نگهداری و عملکرد آن هم بدانید تا اولاً و حداکثر عمر و دوام تلسکوپتان بهره مند شوید و ثانیاً از منظره های دل انگیز و واضح که شامل:
کهکشانهای دوردست و ستارگان پرنقش و نگار وغیره استفاده میشود لذت ببرید در شکل مقابل برش عرضی از یک تلسکوپ بازتابی را نشان می دهد .

نکته: هرگز با تلسکوپ به سوی خورشید نشانه نریود زیرا حتی نگاه آنی از درون آن صدمات جبران ناپذیری هم به چشمانتان و هم به تلسکوپ وارد می آورد.

یادآوری: نور ستاره جسم دوردست در ابتدا وارد آینه مقعر می‌شود و بازتاب مخروطی شکل آن به روی سطح آینه ی ثانویه یا منشور تحت زاویه 90 درجه می شکند و به سمت دیواره لوله انتقال یافته و نزدیک فکور سر کانونی می شود سپس با چشمی تقویت می‌گردد در قسمت آخر با چشم رویت می شود.

معمولاً چشمی بدون هیچ حرکتی به انتهای فکو سیر متصل می شود شکل مقابل.

ما می توانیم با چرخاندن فکور سرکانون چشمی را با کانون آینه اصلی منطبق کنیم تا تصویری واضح ایجاد شود از آنجایی که می دانیم بزرگ نمایی تلسکوپ با تعویض چشمی تغییر می کند می توانیم چشمی ها را از فکو سر جدا کرده و چشمی های دلخواه دیگری به آن متصل کنیم البته برخی از چشمها به نام باربو وجود دارند که وظیفه اصلی آنها زیاد کردن ضریب بزرگنمائی است که از مجموعه چند عدسی تشکیل شده است که ممکن است تصویر را معکوس کنند.

برای بدست آوردن بزرگ نمایی و مردمک خروجی تلسکوپ حتماً باید قطر آینه ی اصلی و فاصله کانونی آینه ی اصلی را بدانیم.

مردمک خروجی = بزرگ نمایی =
نکته 1: هر چه فاصله کانونی چشمی را برای تلسکوپ کمتر انتخاب کنیم بزرک نمایی زیاد می شود و برعکس هر چه فاصله کانونی چشمی را زیاد انتخاب کنیم بزرگ نمایی کم می شود.

نکته 2: منظور از مردمک خروجی تلسکوپ این است که در شب ، هنگام رصد، چون مردمک چشم انسان درتاریکی افزایش می یابد.

می‌توانیم جهت رویت بهتر از کهکشانها و سهاجی های کم نور با قرار دادن چشمی های با فاصله کانونی زیاد جهت بزرگ نمایی کم، طوری مر دمک خروجی را تنظیم کیم که درست مطابق مردمک چشمان در همان تاریکی باشد.

مثال: چشم شخصی در هنگام شب فقط شش میلیمتر باز می شود فاصله کانون آینه اصلی تلسکوپ 2000 میلی متر و قطر آن 300 میلی متر می باشد فاصله کانونی چشمی را چه قدر اختیار کند تا حداکثر روشنایی از یک ستاره کم نور را رصد کند.

میلی متر 40= فاصله کانونی چشمی

یعنی باید فاصله کانونی چشمی 40 میلی متر باشد تا قطر مردمک خروجی تلسکوپ با قطر مردک چشم او یکسان شود.

نکته:
مادر مثال بالا به بزرگ نمایی کاری نداشتیم فقط هدف این است که نور ضعیف را تقویت کنیم البته بسته به نیاز و نوع کاربرد شما منجمین دارد اگر فرضاً بخواهید جزئیات و تفکیک اجسام مثل ماه و سیارات که نباز به بزرگ نمایی زیاد دارد یا رصد کنید حتماً باید با چشمی پرقدرت با فاصله کانونی کم جهت بزرگ نمایی بالا استفاده کنید که دراین صورت مردمک خروجی کوچک میشود.

اما بدانید که اگر از مردمک چشم شما کوچکتر شود قدرت و روشنایی نور به همان نسبت ذکر شده کم می شود ولی جزئیات را بیشتر می کند .

نکته: ممکن است چشم شما در هنگام رصد غیرمسلح از ماه یا اجرام پرنور دیگر به همان اندازه زیاد باز نشود مثلاً 3 میلی متر بنابراین باید قطر مردمک خروجی را با 3 میلی متر محاسبه نماییم معمولاً بهترین کاربرد تجربی و حدود مردمک به این شرح می باشد میلی متر 7 مردمک 4/0 اضافه یا کمتر از این معمولاً نور را از بین می برد.

و هدر می دهد ضمناٌ این حد می تواند محدودیت بزرگنمایی تلسکوپتان را هم تحت پوشش قرار می دهد.

آینه اصلی: قطعه اصلی تلسکوپ به شمار می آید که وظیفه جمع آوری نور را به عهده می گیرد سطح آن اندود آلومینیوم و گاهاٌ نقره و با لایه های محافظ فلوئورید، منیزیم قرار می گیرد و باید مراقبت ویژه‌ای از آن داشته باشیم بهتر است روی دهانه تلسکوپ یک درپوش قرار دهیم تا گرد و غبار به روی سطح آینه نفوذ نکند همچنین روی آینه است و یا انگشت یا هر شیء دیگری نمالید اگر در مواقعی احساس نمودید که آینه چرب و یا کشف شده است باید جهت تمیز نگه داشتن آن موارد زیر را رعایت کنیم.

ابتدا مقداری از مایع آستون یا اتانول و یا الکل سفید از داروخانه تهیه کرده و با استفاده از دستمال نرم عینک را به آرامی فقط قسمتهای کثیف آن را پاک می کنیم و اگر احیاناً آینه خیس شده باشد می توانید با سشوار سرد خشک کنید .

نکته : اگر امکان دارد سعی کنید آینه را زیاد نشویید چرا که هر بار شستن کیفیت پوششی را از بین می برد همچنین عمر لایه محافظ را کمتر می کند و اگر آینه شما لایه محافظ نداشته باشد احتمال اینکه این روش شستن اندود آینیتان را پاک کند زیاد می باشد و سعی کنید به غیر از این نوع مواد از هیپر شوینده دیگری استفاده نکنید.

چشمی ها: همان طور که گفته شد می توانید آنها را تعویض کنید اما هرگز نباید قسمتهای داخلی چشمی را باز کنید و یا بشویید فقط می توانید سطح روی آن را با دستمال نرم پاک کنید شکل زیر: منشور یا آینه ثانویه: اگر آینه ثانویه باشد احتیاط آن را همانند آینه ی اصلی رفتار می کنیم ولی اگر منشور باشد می توانیم با دستمال نرم در صورت کثیفی آن را پاک کنیم ضلع وتر منشور نباید کثیف باشد و یا در سطحی نچسبد چرا که کارآیی آن از بین می رود .

و ضلع ارتفاع آن به سمت چشمی و ضلع قائمه آن به سمت آینه اصلی قرار می‌گیرد .

شکل زیر: شستن قطعات مکانیکی: در هنگام شستن تلسکوپ حتماً باید به روی آن درپوش قرار دهیم تا آب وارد لوله نشود و در هنگام رنگ زدن لوله باید آینه و نگه دارنده آینه اصلی و نگه دارنده منشور و فکو سیر و تمامی قطعات دیگر را از لوله خارج نمایید.

هم محور کردن یا هم خط سازی تلسکوپ: اگر از مرکز آینه اصلی خطی رسم کنیم که از مرکز آینه ی ثانویه و سپس از مرکز چشمی بگذرد صفحه آینه اصلی و صفحه عدسی چشمی باید بر این خط عمود باشد و آینه ثانویه با زاویه 45 درجه نسبت به این خطوط قرار می گیرد که به اصطلاح هم خط سازی تلسکوپ می‌گویند.

می توانید در یک حیاط یا سقف اتاق روشن این کار را انجام دهید یادتان باشد هرگز تلسکوپ را به خورشید نشانه نورید حالا آینه و نگه دارنده ها را به تلسکوپ سوار کنید و سعی کنید که پیچ های مرکز آینه ثانویه درست وسط آینه اصلی قرار بگیرد و پره های آینه ثانویه نسبت به دهانه لوله یکسان قرار بگیرد (به آینه ی اصلی کاری نداشته باشید) فکو سیر را به تلسکوپ متصل نمموده و چشمی را از آن جدا کنید حال به نکات زیر توجه فرمائید.

1- بدون توجه به آینه ی اصلی سعی کنید آینه ثانویه را در مرکز سوراخ میدان فکو سیر یا چشمی قرار دهید که می توانید آن را با استفاده از پیچ های نگه دارنده بالا و پایین یا چپ و راست انتقال دهید شکل مقابل.

2- با استفاده از پیچ های تحتانی که در انتهای نگه دارنده آینه قرار دارد و یا با استفاده از پیچ های منشور که روی آن قرار دارد می توانید زاویه ای که در آینه می بیند و همچنین ناهمسانی آن را که گویا آینه به کنار منتقل شده را برطرف کنیم این کار را به آرامی انجام دهید تا زاویه های پره مساوی شود.

اگر از سوراخ فکو سیر به آینه ثانویه نگاه کنیم سه تصویر خواهیم دید.

1- تصویر آینه اصلی در آینه ثانویه.

2- تصویر آینه ثانویه در آینه اصلی : که با پیچهای انتهایی آینه اصلی تنظیم می شوند.

3- تصویر چشم در آینه اصلی: که می توانید با پیچهای بالای منشور یا آینه ثانویه تنظیم کنید چنانچه تلسکوپ کاملاً تنظیم باشد تصویر را بصورت زیر خواهیم دید.

1-تصویرتمام آینه اصلی نه قسمتی از آن 2- تصویر دایره ای سوراخ فکوسیر که حدقه آن باید به صورت متحدالمرکز در وسط آینه دیده شود.

3- تصویر پره های اتصال آینه ثانویه که باید بطور متقارن دیده شود و خود آینه ثانویه هم باید در مرکز آینه قرار داشته باشد در غیر این صورت با پیچ های تنظیم آینه ثانویه و ارایه تصاویر را بصورتی که گفته شد درآوریم.

به این ترتیب کار هم خط سازی به پایان رسیده و بعد از نسب چشمی تلسکوپ آماده استفاده خواهد بود.

با آروزی موفقیت همگی شما عزیزان تهیه و تنظیم: مهدی شریفی نیا تابستان 86