پیش گفتار :
یکی از بهترین نشانه های خدا در ساختمان بدن انسان دهان ، زبان و دندانهای اوست . از آن جا که بهداشت دهان و دندان ، یکی از مهمترین شاخه های بهداشت عمومی به شمار می آید ، رعایت کامل مسائل بهداشتی در این زمینه برای حفظ سلامت دهان و دندان ها نیازمند آگاهی و توجه دقیق به آموزشهای صحیح بهداشتی می باشد .
عوامل مهم و مؤثر برای به نتیجه رساندن این مطلب عبارتند از : عوامل محیطی ، تغذیه ای صحیح و هم چنین برخورداری از یک فرهنگ غنی بهداشتی که هر کدام به نوبه ی خود نقش بسزایی را ایفا می کنند .
بیشتر افراد جامعه از این مسائل اطلاع کافی ندارند . این نداشتن اطلاع از عوامل مؤثر برای به نتیجه رساندن مسائل بهداشتی با محدودیت های آموزش های صحیح بهداشت دهان و دندان و همچنین کمبود مقالاتی در این زمینه پدید می آید .
مقدمه :
دهان نخستین قسمت لوله ی گوارش است . این قسمت از لبها شروع و به حلق منتهی می شود .
در داخل این حفره دندان ها ، زبان و مجرای خروجی ترشحات غدد کوچک و بزرگ وابسته به حفره های دهان قرار دارند .
دندان ها عضوی سخت و سفید رنگ هستند که در فکّ بالا و پایین حفره های دهان جای گرفته اند .
ارائه ی مشکلات دندانی و نیز راههای پیشگیری و درمان آن از ویژگیهای بارز این اثر است .
رشد و گسترش علوم دندان پزشکی در رشته های تخصصی مختلف با سرعتی شگرف آن چنان پیش می رود که دندان پزشکان و دانشجویان این رشته جهت کسب آگاهی های علمی ملزم به استفاده از تحقیقات و مقالات جدید بوده تا بتوانند گره گشای مشکلات درمانی و بهداشتی در سطحی مطلوب و شایسته باشند.
خلاصه :
دندان در خطر از بین رفتن است و لذا باید با مسواک کردن دندان ها به طور مرتب از پوسیدگی دندان و بیماری های ناشی از آن جلوگیری کرد .
باید از مسواک و خمیر دندان مناسب استفاده شود .
مربّیان بهداشت ، در مدارس موظف اند الگوهای عمل نگهداری از دندان را به دانش آموزان بیاموزند .
سعی کنید با مشاهده ی اولین آثار خراب شدگی دندان به پزشک مراجعه کنید .
فاکتورهای اساسی در ایمنی عبارتند از :
سلامت مخاط دهان و اعمال اجزای تشکیل دهنده بزاق .
سیستم ایمنی دهان
سلامتی دهان به سالم بودن مخاط دهان بستگی دارد که به طور طبیعی مانع نفوذ میکروارگانیسم ها به داخل بدن می شود . این مخاط به تعدادی از ساختمان های تشریحی خاص متصل است که در صورت از بین رفتن قدرت دفاعی دهان ، بخصوص این ساختمانهای تشریحی برای اجسام خارجی و میکروارگانیسم ها نفوذ پذیر می گردند .
مخاط دهان مستقیماً به پوست لبها و همچنین از طریق اروفارنکس به لارنکس و فارنکس متصل است . مجاری غدد بزاقی نیز در دهان باز می شوند و ترشحات این غدد دارای خاصیت باکتریسیدی هستند . به هر حال باید دانست که از میان بافتهای دهان بیش از همه محل اتصال بین لثه و دندانها در معرض خطر است .
میکروارگانیسمهای مختلفی از زمان تولد در دهان جایگزین می شوند که بیشتر آنها بصورت کومنسال هستند ، ولی در صورت تغییر سیستم دفاعی به صورت پاتوژن در می آیند . فاکتورهایی که مسئول حفظ سلامتی دهان هستند عبارتند از :
سالم بودن مخاط دهان ، ترشح بزاق و مایع لثه ای و همچنین وجود عناصر تشکیل دهنده ایمنی هومورال و سلولی .