دوران قاعدگی
قاعدگی چیست؟
قاعدگی عبارتست از خروج مرتب و دوره‌ای خون از مهبل که به طور طبیعی اتفاق می‌افتد که از شروع قاعدگی این دوره تا یکسال نامرتب بوده ولی بعد از یکسال به طور معمول مرتب میشود.آخرین مرحله بلوغ ، قاعدگی است.چرخه قاعدگی در طول چرخه قاعدگی، بدن زن برای بارداری احتمالی آماده می شود.
این چرخه به وسیله ?
هورمون تنظیم می شود.
هورمون تحریک کننده فولیکول و هورمون لوتئینی که از غده هیپوفیز ترشح می شوند، باعث بلوغ یک تخمک در یک فولیکول و آزاد شدن آن می شود.
تخمک و فولیکول آن، استروژن و پروژسترون ترشح می کنند که باعث ضخیم شدن مخاط رحم می شوند.
اگر یک تخمک بارور شود، خود را وارد سطوح داخلی رحم می کند و اگر بارور نشود، در طول قاعدگی به همراه خون و سلول های حاصل از مخاط داخلی رحم، از بدن خارج می شود.
این چرخه حدود ۳ روز طول می کشد ولی مدت زمان آن ممکن است از ماهی تا ماه دیگر و از زنی به زن دیگر فرق کند.
یک چرخه قاعدگی کامل این تصویر تغییرات حاصل در آندومتر(مخاط رحم) و تخمدان را در طی چرخه قاعدگی نشان می دهد.
تخمک می تواند در زمان تخمک گذاری که از فولیکول آزاد می شود، به وسیله یک اسپرم بارور گردد.عامل وراثت ،عوامل محیطی از قبیل محل جغرافیایی و تماس با نور ، وضعیت سلامت و وزن و تغذیه و شرایط روانی در شروع سن بلوغ دخالت دارند .
کودکانی که در مناطق گرم و کم ارتفاع و یا نقاط شهری زندگی می کنند و یا چاق هستند زودتر بالغ می شوند .
در پایان دوره بلوغ ، تغییر فرم بدن و پیدایش هیکل زنانه رخ می دهد .
به طوری که چربی به شکل زنانه در بدن توزیع می شود .
یعنی لگن پهن و رانها کلفت می شود .
پستانها کاملاً رشد می کند .
همچنین علاوه بر قاعدگی ، رحم ، مهبل و اعضای تناسلی زن نیز به اندازه کافی رشد می کنند .
این مراحل معمولاً در ۱۴ سالگی کامل می شوند .
بر اثر ترشحات هورمونی ، فعالیت غدد چربی و عرق نیز در دختران افزایش پیدا می کند و ممکن است باعث پیدایش جوش در صورت و یا سایر اعضا بدن شود .
این جوشها نباید دستکاری شوند زیرا در این صورت عفونی می شوند و پس از بهبودی اثرات آنها روی پوست باقی می ماند .
در صورتی که میزان عرق کردن زیاد باشد ممکن است لازم باشد دختران ( علاوه بر استحمام ) از اسپری زیر بغل و یا لوسیونهای ضد عرق استفاده کنند .
سن شروع قاعدگی:
دوره‌های قاعدگی در دختران در سن 139 سالگی آغاز میشود و ممکنست تا سن 16 سالگی به تأخیر افتد.
فاصله بین دو قاعدگی و مدت خونریزی :
از اولین روز شروع قاعدگی تا شروع قاعدگی بعدی در اشخاص متفاوت است ولی به طور معمول 28 روز است.
فاصله بین 3425 روز را نیز می‌توان طبیعی تلقی کرد.
مدت خونریزی به‌طور متوسط 73 روز است ولی زمان 82 روز نیز طبیعی است.
علائم دوران قاعدگی:
شکایات طبیعی این دوران عبارتست از:
سردرد، احساس سنگینی در ناحیه لگن، احساس خستگی، حالت تهوع یا استفراغ، احساس افسردگی و تغییرات روحی نظیر: بدخلقی، خواب آلودگی و بی حوصلگی، درد در قسمت پایین شکم که حتی ممکنست تا کمر و پاها نیز ادامه پیدا کند.
حداکثر میزان درد با شروع قاعدگی همراه بوده و وقتی جریان خون به طور عادی آغاز گردید از شدت آن کاسته میشود.
این اختلالات در افراد مختلف متفاوت و به علت تغییرات هورمونی در بدن است و معمولاً خودبه‌خود از بین می‌رود ولی در صورت شدت اختلالات فوق باید به پزشک مراجعه کرد.
توصیه‌های بهداشتی در دوران قاعدگی :
در زمان قاعدگی از نوار بهداشتی استاندارد استفاده کنید و در صورت عدم دسترسی، با قراردادن مقداری پنبه تمیز در داخل پارچه‌ای تمیز از آن نوار درست کنید.
از آنجایی که خون قاعدگی بوی خاصی دارد لذا عوض کردن به موقع نوار بهداشتی در این دوران توصیه میشود.
نوار استفاده شده را در داخل کاغذ باطله پیچیده و در ظرف آشغال در دار بگذارید.
در هر بار اجابت مزاج با آب گرم یا آب ولرم نسبت به تمیز کردن خودتان اقدام کنید.
از لباس زیر نخی استفاده کنید وآنرا زود به زود تعویض نمایید.
استحمام در دوران قاعدگی به علت خونریزی و افزایش فعالیت غدد داخلی مخصوصاً غدد عرق که سبب بد بو شدن بدن می‌گردد، ضروری است.
شستشوی بدن باید به صورت ایستاده انجام شود و از نشستن در کف حمام و فرو رفتن در آب وان و استخر خودداری گردد.
از پرخوری در این دوران پرهیز کنید و با خوردن میوه و آب از یبوست در این دوران پیشگیری نمایید.
فعالیت و ورزش سبک در این دوران نه تنها منعی ندارد بلکه به عضلات آرامش داده و مشکلات جسمی و روانی پیش از قاعدگی را کم میکند.
مایعات گرم بخورید و دوش آب گرم بگیرید.
حرکت به صورت چهاردست و پا به شل شدن رحم کمک میکند.
دراز بکشید و زانوها را داخل شکم جمع کنید.
شما نوجوانان و جوانان به دلیل سوخت و ساز انرژی بیشتری نیاز دارید و باید با تغذیه مناسب آن را تأمین نموده و سلامت دوران بلوغ و باروری خود را تضمین کنید.
مصرف روزانه و صحیح از چهار گروه اصلی مواد غذایی روند رشد دوران بلوغ را تأمین میکند.
وقتی قاعدگی مختل میشود به‌طور کلی، اگر سیکل قاعدگی یک خانم تعادل 28 روزه‌اش به هم بخورد و یا میزان خونریزی از 80 سی‌سی بیشتر شود که فرد را به کم‌خونی دچار کند، غیرطبیعی تلقی میشود و حتی اگر قاعدگی خانم منظم است اما خونریزی بسیار شدیدی دارد، بهتر است با انجام یک سونوگرافی از سلامت خود اطمینان حاصل کند.
خانم‌هایی که تعادل قاعدگی‌شان به هم میخورد، با مجموعه متعددی از علایم گوناگون و تظاهرات بالینی متنوع مواجه می‌شوند.
چون وجود سیکل‌های منظم قاعدگی به سلامت رحم و محور ارتباطی آن با مغز ربط دارد، به راحتی می‌توان دریافت که اگراین نظم به هم بخورد، یا در رحم یک اتفاق غیرطبیعی افتاده است (برای مثال، این اتفاق میتواند توده‌ای به نام فیبروم رحم یا ضایعات خوش‌خیمی چون پولیپ‌ها و حتی انواع توده‌های بدخیم، عفونت‌ها و یا بافت سرطانی داخل رحم باشد) یا در محور هورمونی تخمدان با مغز خللی ایجاد شده است.
پیش از این توضیح داده‌ام اما برای یادآوری باید بگویم که هیپوتالاموس که در مغز وجود دارد، به غده هیپوفیز دستور می‌دهد تا هورمون‌هایی را بسازد و در خون آزاد کند که این هورمون هم سبب اثر روی تخمدان و تولید رشد تخمک در آن میشود و هم موجب ترشح هورمون زنانه از تخمدان‌ها میشود و اگر به هر دلیلی برای هیپوتالاموس یا هیپوفیز مشکلی پیش بیاید، تنظیم کاری این محور به هم میخورد.
شاید تخمدان‌ها سالم باشند اما هیچ هورمون محرکی از سوی هیپوفیز آنها را وادار به کار نمی‌کند و چه بسا غدد دیگر بدن از جمله تیروئید، آدرنال و غیره مشکل داشته باشند و به دلیل عملکرد و رابطه مشترک کاری با هیپوفیز اختلالی را در آن سبب شده باشند و شما با مجموعه علایمی به پزشک مراجعه کنید که ربطی به مسایل زنان ندارد.
بارها گفته‌ام غدد بدن ما نوازنده‌های یک ارکستر بزرگ هستند و هر دسته‌ای که ساز مخالف بزند، بقیه را سردرگم میکند.
برای همین اختلال، تخمدان‌ها تنبل شده و خانم تخمک‌گذاری نمی‌کند و ناباروری یا نازایی او را به نزد مطب متخصص زنان روانه می‌سازد.
حالا که موضوع روشن شد باید برای تشخیص صحیح به آزمایش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی و آزمایش‌های هورمونی تن بدهید تا با درمان به موقع مشکل حل شود.
نگران نباشید، چه جزو گروه اول (محور ارتباطی سالم است و خللی در رحم دارید) و چه جزو گروه‌های (محور هورمونی مشکل دارد و تخمدان نارسا یا تخمدان پلی‌کیستیک دارید) باشید مشکل شما درمان مشخصی دارد و با رفع آن می‌توانید قاعدگی منظم داشته و بچه‌دار شوید.
شایع ترین اختلالات جنسی در زنان شایع ترین اختلالات جنسی شناخته شده برای زنان شامل کاهش میل جنسی، دیسپارونی (آمیزش دردناک)، واژینیسموس (انقباض دردناک و غیرارادی ماهیچه های واژن به هنگام دخول) و نرسیدن به اوج لذت جنسی (یا ارضا نشدن جنسی) است.
دیسپارونی (آمیزش دردناک): دیسپارونی حالتی است که فرد در هنگام آمیزش دچار درد میشود.
این درد ممکن است در بدو ورود آلت مردانه به واژن یا در مراحل مختلف در طول دخول ایجاد شود.
این حالت درجات متفاوتی دارد و نسبت به اینکه در چه زمانی پس از شروع نزدیکی و در کجا فرد احساس درد می کند، دلایل و درمانهای متفاوتی دارد.
یکی از دلایل شایع درد هنگام آمیزش برای زنان خشکی واژن است.
اگر خانم به هر دلیل آمادگی دخول را نداشته باشد، این عمل می تواند بسیار دردناک باشد.
در اکثر موارد خشکی واژن به دلیل نداشتن پیش نوازی کافی است، یعنی خانم این فرصت را پیدا نکرده که از نظر جسمی به محرک های جنسی پاسخ دهد و محیط واژن به اندازه کافی لغزنده نیست.
از جمله دلایل و شرایط دیگری که میتواند باعث خشکی واژن شود داروهایی است که فرد مصرف می کند.
در این مورد مشورت با پزشک و یا مطالعه در مورد دارویی که مصرف می کنید، می تواند مفید باشد.
معمولا منابع خوبی در اینترنت در مورد داروهای مختلف وجود دارد.
از دلایل دیگر دیسپارونی یا آمیزش دردناک، می توان به جراحات و ضربه هایی که در طول زمان به آلت تناسلی وارد شده، سابقه آزار جنسی، دوران پس از زایمان، دوران عادت ماهانه، بیماری های ناحیه تناسلی و برخی از سرطانهایی که اعصاب آن منطقه را تحت تخریب قرار داده و نیز بیماری های مقاربتی درمان نشده اشاره کرد.
برخی از پزشکان آمیزش دردناک را جزو دسته اختلالات جنسی نمی دانند و برخورشان با بیمارانی که از این حالت رنج می برند، توام با شناخت کافی نیست.
در این موارد توصیه می شود به پزشک دیگری مراجعه کرده و پیش از انجام معاینه، دردناک بودن ناحیه تناسلی خود را برای او بازگو نمایید.
گاه ضرورت دارد، روان درمانی های لازم پیش از انجام هر گونه معاینه ای صورت پذیرد.
حالت دیگری که افراد با آن روبرو می شوند درد در هنگام دخول است.
این حالت میتواند به دلایل متعددی باشد که شایع ترین آنها عبارتند از: عفونت های دستگاه تناسلی و دهانه رحم، بیماریهای مقاربتی درمان نشده، همزمانی نزدیکی و زمان تخمک گذاری، و در نهایت آماده نبودن فرد از نظر جسمی.
مورد آخر دلیل مراجعه درصد زیادی از زنان است بخصوص در اوایل برقراری رابطه جنسی.
وقتی که زوج ها برای پیش نوازی صرف می کنند، صرفا جنبه عاطفی ندارد.
در بدن زنی که برای داشتن رابطه جنسی آماده میشود، تغییراتی صورت می گیرد که دخول را ساده تر می کند.
علت این است که بدن زنان طوری طراحی شده که در هنگام دخول حداکثر آمادگی را برای باردار شدن فراهم کند، بنابراین وقتی که خانمی آمادگی لازم را بر اثر پیش نوازی پیدا می کند، رحمش به سمت بالا کشیده می شود و این کار به طول واژن اضافه می کند تا توانایی گنجایش آلت مردانه را داشته باشد.
در این حالت دیواره های واژن پر خون شده و مواد لغزنده ای را ترشح می کنند که دخول را آسانتر می کند.
این دیواره ها بر اثر پیش نوازی مناسب از یکدیگر جدا شده و جای دادن آلت مردانه را در واژن ساده تر می کنند.
بنابراین می بینیم که پیش نوازی خوشایند و به مقدار کافی تا چه حد می تواند در کیفیت رابطه جنسی تاثیر داشته باشد.
واژینیسموس (انقباض دردناک و غیرارادی ماهیچه های واژن به هنگام دخول): در این حالت هرگونه دخولی به واژن به شدت دردناک و حتی غیرممکن است، حتی انگشت خود فرد.
در این مواقع معاینات زنان و زایمان هم با مشکل روبرو می شود چون بیمار حتی از فکر اینکه وسیله معاینه به واژن وی وارد شود وحشت دارد.
چون این اختلال جزو گروه اختلالات مربوط به درد است و تعریف هر فرد در مورد میزان دردی که تجربه می کند با فرد دیگر متفاوت است، بنابراین نحوه برخورد پزشک و اطرافیان این افراد در طول مدت درمان نقش بسزایی دارد.
اولین مرحله در درمان این اختلال باور کردن مریض و احساس درد وی است.
پس از آن پزشک (در ایران) یا روان درمانگر جنسی به همراهی شریک جنسی فرد درمان را شروع می کنند.
به این صورت که فرد یک سری از ابزاری را دریافت می کند که مانند انگشت است و معمولا از اندازه انگشت سبابه تا اندازه آلت مردانه را دارد.
فرد هر هفته وارد کردن یکی از این ابزار را به همراه تمرین های تمرکز و آرام کننده اعضای بدن به داخل واژن تمرین می کند تا زمانی که آخرین اندازه هم بدون درد وارد واژن شود.
پس از آن به تدریج ورود آلت مردانه را به واژن تجربه میکند.
این مرحله باید بسیار آهسته و با توجه به پذیرش بیمار انجام شود.
درمان واژینیسموس بسته به عوامل مختلف می تواند تا بیش از یک سال طول بکشد.
برای افرادی که به دنبال راه حل های سریع تر هستند درمانهایی چون نزدیکی کردن آقا با خانم در حالی که خانم توسط پزشک بیهوش شده و یا فلج کردن عضلات اطراف و دهانه واژن با تزریق موادی چون بوتاکس در ایران گزارش شده که در دراز مدت نه تنها اثر بهتری ندارد بلکه میتواند اثر بسیار مخربی روی روابط زوج ها و تصویری که زن از خودش دارد بگذارد.
این روش ها توصیه نمی شود.
چنانچه زوج تنها با هدف بچه دار شدن می خواهند این اختلال را بر طرف کنند، می توانند از لقاح با واسطه استفاده کنند یعنی مایع منی مرد را به وسیله ابزاری مثل قطره چکان بلند وارد واژن زن کنند و آمیزش را به طور مصنوعی انجام دهند.
این مسئله جنبه روحی و روانی دارد و نه جسمی (به جز موارد انگشت شماری که گزارش شده جراحات و ضربات وارد آمده به ناحیه تناسلی موجب بروز این مشکل شده).
به عنوان مثال زنی که در دوران کودکی اش به او گفته شده که ناحیه تناسلی اش می تواند محل آبروریزی و گناه باشد و مرد ها می توانند آسیب جبران ناپذیری به پرده بکارت او وارد کنند، در آغاز زندگی مشترک ممکن است چنین مشکلی را تجربه کند.
نرسیدن به اوج لذت جنسی (ارگاسم): این اختلال به حالتی گفته میشود که رسیدن فرد به اوج لذت جنسی با تاخیر توام باشد و یا اینکه فرد اصلا اوج لذت جنسی را تجربه نکند.
این حالت کم و بیش در زنان اکثر مناطق جهان دیده می شود.
دلیل این مسئله آن است که دختران از کودکی به حجب و حیا تشویق می شوند.
زمانی که همان دختر وارد رابطه می شود و حالا به عنوان یک زن و شریک جنسی هم باید وظایفی را انجام بدهد، شکستن حریمی که در آن در ساعاتی از شبانه روز فرد باید حجب و حیا را کنار گذاشته و از رابطه جنسی با همسرش لذت ببرد خیلی دشوار است.
این طرز فکر که نهادینه شده، نمی تواند مانند یک کلید روشن و خاموش بشود.
بنابراین فرد نمی تواند مهارهای ذهنی اش را بشکند و گاهی حتی اگر لذت هم ببرد نمی تواند و یا نمی خواهد آن را بروز دهد، از ترس اینکه مورد قضاوت قرار بگیرد و متهم شود که زن سبک و هرزه ای است.
بنابراین به مرور این حالت رابطه جنسی را برای فرد از یک حالت خوش آیند به حالت وظیفه و بعضا توام با ترس تبدیل می کند.
ترس از اینکه مبادا عکس العملی نشان بدهد که همسرش تصور کند او هرزه است.
در ابتدای شکل گیری رابطه جنسی هم اغلب این ترس وجود دارد که مبادا فرد متهم به این شود که پیش از این رابطه جنسی دیگری را تجربه کرده است و برای همین می داند که چطور باید در یک رابطه جنسی با طرف مقابل برخورد کرد و لذت هم برد.
مورد بعدی که میتواند باعث این اختلال شود تاثیر معکوس بعضی از داروها بر روی مکانیسم مغزی افراد است.
بطور مثال پژوهش ها گزارش داده اند که بعضی از داروهای ضد افسردگی میتوانند بر روی رسیدن خانمها به اوج لذت جنسی اثر منفی بگذارند.
اگر فرد متوجه این تاثیر شد باید به پزشک خود مراجعه کند تا در صورت امکان دارو را تعویض کنند و یا مقدارمصرف آن را تغییر دهند اما حتما باید اینکار توسط پزشک متخصص انجام شود و گرنه در دراز مدت تاثیرات داروی جدید و یا قطع سرخود دارو میتواند موجب آسیب به فرد شود.
با تمامی این تفاصیل می بینیم که نقش آقایان در حل اختلالات جنسی خانمها تا چه حد میتواند موثر باشد.
اگر زنی احساس راحتی کند و نگرانیهای خود را بدون ترس از اینکه مورد قضاوت قرار بگیرد با شریک جنسی اش مطرح کند، درصد دچار شدنش به این اختلالات و یا طولانی شدن درمانش تا حد زیادی کاهش پیدا میکند.
کاهش میل جنسی: در مطالعات انجام شده و مشاهدات بالینی در آمریکای شمالی بیشترین دلیل مراجعه در بین خانمهای ۱۸ تا ۵۹ ساله را این اختلال تشکیل می دهد.
کاهش میل جنسی بر اثر عصبانیت و ناراضی بودن فرد از کل رابطه، خستگی و استرس ممکن است به وجود آید.
در این مورد همدلی زوج ها و حمایتشان از هم می تواند راه گشا باشد.
در مرحله بعد مشاورین زوج ها و روان درمانگران جنسی هم می توانند مفید باشند.
تنها این نکته را باید یادآور شد که استفاده از رابطه جنسی به عنوان حربه در مقابل شریک جنسی خیلی معقولانه نیست و باعث کدورت بیشتر زوج ها از هم می شود.
وادار کردن فردی که با کاهش میل جنسی روبرو است برای داشتن رابطه جنسی هم اصلا کمکی به شرایط نمی کند.
برخی از داروهای ضد بارداری هم میتوانند باعث این حالت شوند مثلا برخی از انواع قرصهای ضدبارداری و یا کپسول های زیر پوستی در گزارشات نام برده شده اند.
در این صورت فرد با مشورت پزشک میتواند وسیله جلوگیری اش را تغییر دهد.
اما تا زمانی که از وسیله جلوگیری جدید مطمئن نشده اید، بهتر است داروی قبلی را قطع نکنید تا دچار بارداری ناخواسته نشوید.
معمولا اگر زنی به اختلال در ارگاسم دچار باشد و این مساله مزمن شود، ممکن است بعد از مدتی دچار اختلال جنسی ثانویه شود که همان کاهش میل جنسی است.
توضیح ساده این قضیه آن است که انسان دوست دارد کاری را انجام بدهد که از آن لذت میبرد.
اگر فرد برای مدت ها رابطه جنسی داشته که برایش خوشایند نبوده، بطور طبیعی از برقراری آن خودداری می کند و یا نسبت به آن تمایلی نشان نمی دهد.
بنابراین این مهم است که حتی اگر از طریق دخول به ارضا نرسیدید با تحریک کلیتوریس به اوج لذت جنسی برسید که مغز خاطره خوبی را از رابطه جنسی به یاد بیاورد و هر بار ناامید از دریافت لذت نباشد.
صمیمیت زوج ها (بوسیدن، نوازش کردن، در آغوش گرفتن و غیره) بعد از هر بار برقراری ارتباط جنسی هم بسیار مهم است.
اینکه زوج ها بدانند که تنها برای رابطه جسمی شان مورد توجه هم نبوده اند و بعد از آن هم به عنوان دو همسر و شریک زندگی برای هم عزیز هستند.
این مسئله برای خانم ها بخصوص بسیار مهم است.