دوران قاعدگی
قاعدگی چیست؟
قاعدگی عبارتست از خروج مرتب و دوره‌ای خون از مهبل که به طور طبیعی اتفاق می‌افتد که از شروع قاعدگی این دوره تا یکسال نامرتب بوده ولی بعد از یکسال به طور معمول مرتب می‌شود.آخرین مرحله بلوغ ، قاعدگی است.چرخه قاعدگی در طول چرخه قاعدگی، بدن زن برای بارداری احتمالی آماده می شود. این چرخه به وسیله ? هورمون تنظیم می شود. هورمون تحریک کننده فولیکول و هورمون لوتئینی که از غده هیپوفیز ترشح می شوند، باعث بلوغ یک تخمک در یک فولیکول و آزاد شدن آن می شود. تخمک و فولیکول آن، استروژن و پروژسترون ترشح می کنند که باعث ضخیم شدن مخاط رحم می شوند. اگر یک تخمک بارور شود، خود را وارد سطوح داخلی رحم می کند و اگر بارور نشود، در طول قاعدگی به همراه خون و سلول های حاصل از مخاط داخلی رحم، از بدن خارج می شود. این چرخه حدود ۳ روز طول می کشد ولی مدت زمان آن ممکن است از ماهی تا ماه دیگر و از زنی به زن دیگر فرق کند. یک چرخه قاعدگی کامل این تصویر تغییرات حاصل در آندومتر(مخاط رحم) و تخمدان را در طی چرخه قاعدگی نشان می دهد. تخمک می تواند در زمان تخمک گذاری که از فولیکول آزاد می شود، به وسیله یک اسپرم بارور گردد.عامل وراثت ،عوامل محیطی از قبیل محل جغرافیایی و تماس با نور ، وضعیت سلامت و وزن و تغذیه و شرایط روانی در شروع سن بلوغ دخالت دارند . کودکانی که در مناطق گرم و کم ارتفاع و یا نقاط شهری زندگی می کنند و یا چاق هستند زودتر بالغ می شوند . در پایان دوره بلوغ ، تغییر فرم بدن و پیدایش هیکل زنانه رخ می دهد . به طوری که چربی به شکل زنانه در بدن توزیع می شود . یعنی لگن پهن و رانها کلفت می شود . پستانها کاملاً رشد می کند . همچنین علاوه بر قاعدگی ، رحم ، مهبل و اعضای تناسلی زن نیز به اندازه کافی رشد می کنند . این مراحل معمولاً در ۱۴ سالگی کامل می شوند . بر اثر ترشحات هورمونی ، فعالیت غدد چربی و عرق نیز در دختران افزایش پیدا می کند و ممکن است باعث پیدایش جوش در صورت و یا سایر اعضا بدن شود . این جوشها نباید دستکاری شوند زیرا در این صورت عفونی می شوند و پس از بهبودی اثرات آنها روی پوست باقی می ماند . در صورتی که میزان عرق کردن زیاد باشد ممکن است لازم باشد دختران ( علاوه بر استحمام ) از اسپری زیر بغل و یا لوسیونهای ضد عرق استفاده کنند .
سن شروع قاعدگی:
دوره‌های قاعدگی در دختران در سن 139 سالگی آغاز می‌شود و ممکنست تا سن 16 سالگی به تأخیر افتد.
فاصله بین دو قاعدگی و مدت خونریزی :
از اولین روز شروع قاعدگی تا شروع قاعدگی بعدی در اشخاص متفاوت است ولی به طور معمول 28 روز است. فاصله بین 3425 روز را نیز می‌توان طبیعی تلقی کرد. مدت خونریزی به‌طور متوسط 73 روز است ولی زمان 82 روز نیز طبیعی است.
علائم دوران قاعدگی:
شکایات طبیعی این دوران عبارتست از:
سردرد، احساس سنگینی در ناحیه لگن، احساس خستگی، حالت تهوع یا استفراغ، احساس افسردگی و تغییرات روحی نظیر: بدخلقی، خواب آلودگی و بی حوصلگی، درد در قسمت پایین شکم که حتی ممکنست تا کمر و پاها نیز ادامه پیدا کند. حداکثر میزان درد با شروع قاعدگی همراه بوده و وقتی جریان خون به طور عادی آغاز گردید از شدت آن کاسته می‌شود. این اختلالات در افراد مختلف متفاوت و به علت تغییرات هورمونی در بدن است و معمولاً خودبه‌خود از بین می‌رود ولی در صورت شدت اختلالات فوق باید به پزشک مراجعه کرد.
توصیه‌های بهداشتی در دوران قاعدگی :
در زمان قاعدگی از نوار بهداشتی استاندارد استفاده کنید و در صورت عدم دسترسی، با قراردادن مقداری پنبه تمیز در داخل پارچه‌ای تمیز از آن نوار درست کنید.
از آنجایی که خون قاعدگی بوی خاصی دارد لذا عوض کردن به موقع نوار بهداشتی در این دوران توصیه می‌شود. نوار استفاده شده را در داخل کاغذ باطله پیچیده و در ظرف آشغال در دار بگذارید.
در هر بار اجابت مزاج با آب گرم یا آب ولرم نسبت به تمیز کردن خودتان اقدام کنید.
از لباس زیر نخی استفاده کنید وآنرا زود به زود تعویض نمایید.
استحمام در دوران قاعدگی به علت خونریزی و افزایش فعالیت غدد داخلی مخصوصاً غدد عرق که سبب بد بو شدن بدن می‌گردد، ضروری است.
شستشوی بدن باید به صورت ایستاده انجام شود و از نشستن در کف حمام و فرو رفتن در آب وان و استخر خودداری گردد.
از پرخوری در این دوران پرهیز کنید و با خوردن میوه و آب از یبوست در این دوران پیشگیری نمایید.
فعالیت و ورزش سبک در این دوران نه تنها منعی ندارد بلکه به عضلات آرامش داده و مشکلات جسمی و روانی پیش از قاعدگی را کم می‌کند.
مایعات گرم بخورید و دوش آب گرم بگیرید.
حرکت به صورت چهاردست و پا به شل شدن رحم کمک می‌کند.
دراز بکشید و زانوها را داخل شکم جمع کنید.
شما نوجوانان و جوانان به دلیل سوخت و ساز انرژی بیشتری نیاز دارید و باید با تغذیه مناسب آن را تأمین نموده و سلامت دوران بلوغ و باروری خود را تضمین کنید.
مصرف روزانه و صحیح از چهار گروه اصلی مواد غذایی روند رشد دوران بلوغ را تأمین می‌کند.