عوارض مزمن مرض قند
عوارض دیابت
اولین چیزی که شما باید بدانید این است که فقط بخاطر اینکه شما دچار دیابت هستید عوارض آن لزوماً ایجاد نمی شوند.
تحقیقات دقیق نشان داده است که هرچه شما بهتر میزان قند خونتان را کنترل نمایید، احتمال کمتری دارد که به عوارض و مشکلات آن گرفتار شوید.
با دانستن این مطلب، بسیاری از افراد می کوشند که بیشتر مراقب میزان قند خونشان باشند.در کنار کنترل خوب میزان قند خون، عدم استعمال سیگار نیز می تواند احتمال بروز عوارض را کاهش دهد.
تمام عوارضی که در صفحات بعد گفته می شوند در افراد سیگاری بیشتر دیده می شوند.
به همین دلیل افراد سیگاری باید هرچه سریعتر از استعمال آن خودداری نمایند تا دچار این عوارض نگردند.
عوارض کلیوی
کلیه ها بعنوان یک فیلتر و تصفیه کننده، خون را تصفیه نموده و آب اضافی و مواد زائد را از آن جدا میکند و بصورت ادرار از بدن خارج میسازد.
در افراد دیابتی، بعلت تجمع قند در رگهای کوچک کلیه، کلیه ها دچار صدمه میگردند.
این وضعیت شبیه به ایجاد یک سوراخ بزرگ در یک چای صاف کن میباشد.
در این حالت، موادی که باید بطور طبیعی در بدن حفظ شوند، از طریق این تصفیه صدمه دیده، از طریق ادرار از بدن خارج می شوند.
یکی از موادی که در هنگام خرابی کلیه ها در ادرار ظاهر می گردد، پروتئین می باشد.
یک پروتئین ویژه به نام آلبومین در مراحل اولیه صدمه به کلیه ها در ادرار دیده میشوند.
بنابراین انجام آزمایش ادرار همراه با آزمایش خون میتواند بسیار با اهمیت باشد.
گاهی اوقات ممکن است بر اثر عفونت ادراری، در ادرار آلبومین دیده می شود که میتوان این حالت را از وضعیت قبلی تشخیص داد.
گرفتاری اعصاب
دیابت میتواند به دو طریق باعث صدمه به اعصاب شود: اول اینکه ممکن است با اختلال در خونرسانی آنها، موجب آسیب به عصب شود (مثل چشمها و کلیه ها) و دیگر اینکه با وارد آوردن صدمه مستقیم به عصب بعلت بالا بودن قند خون، باعث آن شود.
هرگونه آسیب عصبی را اصطلاحاً نوروپاتی می گویند.
براساس اینکه کدام یک از سه نوع عصب آسیب می بیند، نتیجه آن متفاوت خواهد بود.
اعصاب حرکتی:
اعصاب حرکتی حامل پیغامهای عصبی از مغز به عضلات می باشند و به این طریق باعث انقباض عضلات می گردند.
آسیب به این نوع اعصاب را اصطلاحاً نوروپاتی حرکتی می نامند و می تواند منجر به از دست رفتن فعالیت عضلات کوچک دستها یا پاها شود.
در چنین مواردی انگشتان پاها به سمت بالا چنگ می شوند و انگشتان دستها هم ضعیف می گردند.
اعصاب حسی:
اعصاب حسی موجب شناسایی حسهای درد، لمس، حرارت و سایر حسها شده و این پیغامها را به سمت مغز میفرستند.
نوروپاتی حسی می تواند ابتدا باعث حساس شدن و درد پاها شود اما بتدریج پاها بیحس شده و هیچ حسی را متوجه نمیشود.
اعصاب خودکار:
اعصاب خودکار یا اتونومیک مسئل کنترل عملکردهای خودکار بدن مثل فعالیت رودهها و مثانهها میباشد.
نوروپاتی خودکار نسبتاً ناشناخته بوده و بیشتر در رودهها و مثانه اختلال ایجاد میکند.
این نوروپاتی میتواند باعث یبوست یا اسهال شود و گاهی اوقات شخص ممکن است از استفراغهای مکرر رنج ببرد.
همچنین در مردها ممکن است مشکلاتی در توانایی جنسی آنها ایجاد شده و این توانایی کاهش یابد.
با اینحال اکثر این مشکلات را میتوان با دارو درمانی بهبود بخشید.
اعصاب خودکار یا اتونومیک مسئل کنترل عملکردهای خودکار بدن مثل فعالیت رودهها و مثانهها میباشد.
توانایی جنسی توانایی مردان به داشتن یک نعوظ طبیعی، بستگی به خونرسانی خوب شریانهایی که آلت تناسلی را خونرسانی می کنند و نیز اعصابی که باعث انقباض وریدهای آن می شوند، دارد.
با اینحال اهمیت زیادی که بخاطر داشته باشیم که ناتوانی جنسی می تواند به غیر از مشکلات بدنی، بعلت مشکلات روانی نیز ایجاد شود، خواه شما به دیابت مبتلا باشید یا نباشید.
بنابراین تمام مشکلات جنسی خود را با پزشک در میان بگذارید تا او بتواند درمان مناسب را برای شما انتخاب نماید.
گرفتاری پوستی تعداد کمی از مبتلایان به مرض قند ممکن است بعلت صدمات رگهای کوچک، دچار مشکلات پوستی شوند.
در صورت وقوع چنین مشکلی، پوست روی استخوان ساق پا، قرمز و نازک میگردد که به آن اصطلاحاً نکروبیوزلیپویدیکا (Necrobiosos Lipoidica) گفته میشود.
متأسفانه هنوز درمان مؤثری برای این مشکل پیدا نشده است.
گرفتاری شریانها مبتلایان به مرض قند در معرض خطر ابتلاء به سفت و سخت شدن دیواره رگها و شریانهای بزگر هستند که می تواند موجب سکته قلبی یا مغزی شود و نیز سبب کم شدن گردش خون پاها می گردد.
افزایش وزن و سیگار کشیدن می توانند این خطر را بیشتر افزایش دهند، بنابراین واقعاً ضرورت دارد که شما از استعمال دخانیات و اضافه شدن وزن جلوگیری نمایید.
اگر شما دچار افزایش کلسترول خون هستید، امروزه نشان داده شده است که می توان با پیروی از رژیم غذایی مناسب و یا درمان دارویی، از میزان کلسترول و از خطر گرفتاری سفت و سخت شدن شریانها (تصلب شرائین) کم نمود.
همچنین مشخص شده است که مصرف مقادیر کم آسپرین بطور روزمره می تواند در افرادی که دارای چنین مشکلاتی هستند، از خطر سکته های قلبی و مغزی کم نماید.
مشکلاتی که بر اثر تصلب شرائین ایجد می شوند بسیار شایع می باشند که می توان با مصرف دارو یا جراحی آنها را درمان نمود.
با اینحال، بهتر است قبل از گرفتار شدن به این مشکلات، از ایجاد آنها پیشگیری نمود.
عوارض چشمی دیابت می تواند به راههای مختلفی چشمهای شما را گرفتار نماید که می تواند از تار شدن موقتی بینایی تا مشکلات شدیدتری مثل رتینوپاتی (صدمه به لایه حساس به نور در چشم) باشد.
تاری دید وقتی شما تازه شروع به مصرف انسولین یا قرصهای پایین آورنده قند خون می کنید، ممکن است متوجه شوید که دید چشمهای شما تار شده است.
این امر به این خاطر است که عدسی چشمهای شما وقتی که دچار دیابت می شوید آب از دست داده و هنگامی که درمان را شروع میکنید کم کم عدسی چشمتان آب را دوباره بدست می آورد و به همین خاطر یک تاری دید موقت ایجاد می گردد.
خوشبختانه این تاری دید بطور موقت بوده و بدون اینکه نیاز به درمان داشته باشد در عرض چند ماه خودبخود بهبود می یابد.
اگر این وضعیت برای شما اتفاق افتاد، قبل از اینکه برای گرفتن عینک به چشم پزشک مراجعه کنید، چند ماهی منتظر شوید تا تاری دید از بین برود.
قسمتهایی که دچار عوارض دیابت میشوند - چشمها - کلیهها - اعصاب محیطی در دستها و پاها - پوست - رگهای خونی آب مروارید وقتی شما به مدت طولانی دچار مرض قند باشید، بخاطر تجمع قند در عدسی چشمتان، مستعد ابتلاء به آب مروارید (کاتاراکت) می شوید.
این وضعیت باعث می شود که عدسی چشم شما کدر شده و از عبور راحت نور از آن و ورود به چشم جلوگیری می کند.
خوشبختانه می توان آب مروارید را با یک عمل ساده و عوض کردن عدسی چشم با یک عدسی پلاستیکی درمان نمود.
این عمل را می توان بدون بیهوشی و فقط با بیحسی موضعی انجام داد و شما فقط نیاز دارید که 24 ساعت در بیمارستان بستری شوید.
نتیجه این عمل جراحی معمولاً رضایت بخش می باشد.
رتینوپاتی هر دو نوع دیابت می توانند باعث گرفتاری پرده شبکیه در چشم شوند.
قسمت مرکزی شبکیه (ماکولا) باعث دیدن رنگها و جزئیات می شوند در حالیکه قسمتهای محیطی شبکیه در دیدن اجسام سیاه و سفید و دیدن در تاریکی به شما کمک میکنند.
رگهای خونی کوچک که به شبکیه خونرسانی میکنند بر اثر دیابت دچار مشکل می شوند.
این امر احتمالاً بعلت تجمع قند در دیواره رگهای خونی می باشد که آنها را ضعیف می سازد.
این رگها گاهی اوقات پاره شده و ایجاد خونریزیهای کوچکی می کنند.
گاهی اوقات، عروق خونی ممکن است نشت کرده و باعث تجمع مایع در سطح شبکیه گردد که به آن اصطلاحاً اگزودای سخت گفته می شود.
این نشتی معمولاً نشانه آن است که خونرسانی آن منطقه بخوبی انجام نمی شود.
وقتی رتینوپاتی به مرحله پیشرفته تری می رسد، رگهای خونی جدید میتوانند رشد کرده و خونرسانی را بهبود ببخشند.
این رگهای خونی جدید، شکننده بوده و ممکن است پاره شده و خونریزی شدیدی ایجاد نمایند.
این وضعیت می تواند بطور جدی بینایی را مختل کند.
درمان رتینوپاتی: خوشبختانه در سالهای اخیر، لیزر درمانی توانسته است در ترمیم صدماتی که در رتینوپاتی دیابتی ایجاد شده است، کمکهای فراوانی نماید.
لیزر به قسمت محیط شبیکه تابیده می شود و توسط آن، اگزودای سخت برداشته شده و از رشد رگهای جدید جلوگیری میگردد.
هرچه زودتر درما نصورت پذیرد، موفقیت بیشتر خواهد بود و به همین دلیل است که افراد دچار مرض قند باید حداقل سالی یک بار به چشم پزشک مراجعه کنند تا چشمهایشان معاینه گردد.
تعداد کمی از مبتلایان به مرض قند دچار نوعی رتینوپاتی می شوند که به آن اصطلاحاً ماکولوپاتی گفته می شود.
این عارضه بخصوص در افراد سالخورده بیشتر دیده می شود.
در این وضعیت، رگهای خونی در قسمت مرکزی شبکیه کاهش پیدا می کنند و باعث اختلا در دیدن رنگها و جزئیات دقیق می شود.متأسفانه لیزردرمانی در ماکولوپاتی چندان موفقیت آمیز نمی باشد.
اگر شما نیاز به لیزر درمانی داشته باشید باید به یک متخصص چشم مراجعه نمایید.
ابتدا قطره ای در چشمهای شما ریخته می شود تا مردمک چشمهایتان گشاد شده و پزشک راحت تر بتواند شبکیه چشم را ببیند.
سپس سرتان را در یک محفظه قرار می دهید تا از تکان خوردن آن جلوگیری شود.
بعد پزشک با دوربین، قسمتهای مختلف شبکیه را معاینه می کند تا ببیند کدام قسمتهای آن نیاز به لیزر درمانی دارد.
لیزر درمانی معمولاً هیچگونه دردی ندارد.
بعد از لیزر درمانی به مدت یکی دو روز شما دچار تاری دید خواهید شد که مسئله مهمی نیست.