دانلود تحقیق فیزیولوژی تنفس

فیزیولوژی تنفس
سلول های بدن انرژی مورد نیاز خود را از اکسیداسیون کربوهیدرات ها، چربی ها، پروتئین ها بدست می آورند.

بافت های حیاتی بدن مثل قلب و مغز نمی توانند برای مدت طولانی بدون جریان اکسیژن زنده بمانند.

اکسیژن بوسیله گردش خون به مویرگ‌های بدن می رسد.

و پس از عبور از دیواره مویرگ وارد مایع بین سلولی می‌شود.

و پس از انتشار از جدار سلول عبور می کنند.

و وارد آن می گردد در داخل سلول اکسیژن و غذا (جهت تولید انرژی لازم برای رشد بافت ها گرما و کار ماهیچه ای) به مصرف می‌رسند.

ایندریدکربنیک حاصل از این متابولیسم سلولی همان راه ها را در جهت عکس طی می کند و از سلول وارد خون می شود.

این تبادل گازی بین اکسیژن و انیدرید‌کربنیک در سطح سلول را تنفس داخلی می گویند.

تنفس خارجی نیز عبارت است از تبادل گازی در کیسه های هوایی شش ها به این ترتیب که اکسیژن هوایی استنشاق شده پس از عبور از دیواره کیسه های هوایی وارد خون می شود.

وانیدریدکربنیک حاصل از متابولیسم سلولی از خون به هوای کیسه های هوایی پس داده شود و دفع گردد.

در نتیجه تنفس عبارت است از تبادل گازی (گرفتن اکسیژن و پس دادن انیدریدکربنیک) بین یک موجود زنده و محیط اطرافشان.

آناتومی ریه
ریه ها دارای ساختمان ارتجاعی هستند که در قفسه سینه دو طرف مدیاستن جای گرفته اند و بوسیله پرده جنب احاطه شده اند
قفسه سینه
فضای بالای دیافراگم است.

که بوسیله دیواره سینه پوشیده شده است.

و حاوی اعضای سینه است.

قفسه سینه از پائین به دیافراگم از بالا به ماهیچه ها اسکالن و ماهیچه گردن.

از طرفین به دنده ها و ماهیچه های بین دنده ای ازجلو به استخوان جناغ و از عقب به ستون مهره ها محدود می شود.

اندازه قفسه سینه در مراحل مختلف تنفس تغییر می‌کند ریه بجز ناف ریه به وسیله پرده جنب احاطه می شوند.مدیاستن بین شش قرار دارد.

مدیاستن:
قسمتی از فضای داخل قفسه سینه را که میان ثوش قرار دارد.

میان سینه یا مدیاستن می گویند.باستثنای شش‌ها بقیه اعضای داخل قفسه سینه در مدیاستن جای دارند.

و عبارتند از 1) قلب وپریکارد 2) آئورت سینه ای و شاخه هایش 3) سیاهرگ ها و سرخرگ های ششی 4) بزرگ سیاهرگ زیرین و سیاهرگ فرد (azygos) 5) تیموس، رگ ها و گره های لنفی 6) نای، مری و سپید رگ (قنات صدری) 7) اعصاب واگ، قلب و مزنیک

پرده جنب
عبارت از یک پرده نازک دو لایه از جنس بانت همبندی است که دارای رگ های خونی و لنفی است.

لایه ای که دیواره داخلی قفسه سینه را می پوشاند.

لایه جداری (parietal-p) و لایه ای که ریه ها را می پوشاند.

لایه ای احشایی (visceral) نامیده می‌شود.

فضایی که بین دو لایه پرده جنب وجود دارد.

فضای جنبی نامیده می شود و حاوی مقدار کمی مایع است.

(حدود 5 سی سی) این مایع با کم کردن اصطحکاک دو لایه جنب بر روی یکدیگر حرکات تنفسی را تسهیل می‌کند.

ریه ها شش ها عضو اصلی تنفس هستند و تبادل گازی بین خون و هوا در آن ها انجام می‌شود.

تعداد آنها دو عدد است.که هر کدام در یک طرف قفسه سینه قرار دارند و بوسیله قلب و سایر اعضای بین دو شش و ستون مهره ها از یکدیگر جدا می شوند و بجز اتصالی که بوسیله رگ ها یا قلب و بوسیله ی برونش ها یا نای دارند.

تقریبا در قفسه سینه آزاد هستند شش ها از بافت اسفنجی تشکیل یافته اند اگر آنها را در آب قرار دهیم روی آب قرار می گیرند در هنگام لمس کردن صدای خامی (crepitation) دارند که به علت وجود هوا در کیسه های هوایی است.

شش ها در هنگام تولد روی هم خوابیده هستند و با اولین تنفس باز شده پر از هوا می شوند و تا سه هفتگی به رنگ صورتی هستند و بتدریج در افراد بالغ به علت استنشاق گرد و خاک ودود به رنگ آبی مایل به خاکستری در می آیند هر یک از این شش ها به شکل مخروطی است که قاعده آن در پائین روی دیافراگم و راس آن (قله‌ریه) در بالا نزدیک ریشه گردن قرار دارد و دارای دو سطح دنده ای و میانی می‌باشد.

قله شش پاره ای از شش است که بالای اولین دنده قرار می گیرد.

قاعده شش مقعر است و روی دیافراگم قرار می گیرد.

تقسیمات ششی: ریه راست توسط دو شیار مایل و افقی به سه لوب بالایی، میانی، پائینی تقسیم می شود.

ریه چپ فقط یک شیار مایل دارد.

و به دو لب بالایی و پائینی تقسیم می شود .

علاوه بر این هر کدام از شش ها توسط شاخه های برونشی به قطعات کوچکتری تقسیم می شوند.

به طوریکه ریه راست به ده قطعه و ریه چپ به 8 قطعه تقسیم می شوند بنابراین هر لوب شش از یک یا چند قطعه (سگمان) تشکیل شده است که هر کدام به قطعات بسیار کوچکی به نام لوبول ششی تقسیم می گردد.

برونشی که به لوبول ششی وارد می شود.

برونشیول نامیده می شود.

برونشیول ها به شاخه های کوچکتری به نام برونشیول انتهایی تقسیم می شوند.

مخاط پوششی برونشیول انتهایی فاقد مژه غده های ترشحی و غضروف است بر خلاف تقسیم های بالایی ریه.

ساختمان لوبول ششی: هر لوبول ششی یک واحد تنفسی در اندازه های مختلف است که به شکل هرم می‌باشد.

به هر لوبول یک برونشیول وارد می شود.

و نیز به هرلوبول ششی سرخرگ، سیاهرگ، رگ لنفی و عصبی وارد و یا از آن خارج می گردد.

هر برونشیول انتهایی پس از ورود به لوبول بعد از چند بار تقسیم به شاخه های کوچکتر به جند کیسه هوایی ختم می شود.

دیواره نازک کیسه هوایی دارای حبابچه هایی است که سطح مناسبی برای تبادلات گازی را تشکیل می دهند.

ساختمان حبابچه هوایی: حبابچه های هوایی برآمدگی کوچکی از کیسه های هوایی هستند که با جدار نازک خود امکان تبادلات گازی را بین خون و هوا فراهم می سازند.

هوای داخل حبابچه ششی از خون و مویرگ ششی به وسیله غشای تنفسی جدا می‌شود.

لایه های غشایی عبارتند از: 1) سورفکتانت 2) سیتوپلاسم لایه پوششی حبابچه 3) لایه همبندی زیر بافته های پوششی حبابچه 4) لایه همبندی بافته های پوششی مویرگ خونی 5) سیتوپلاسم بافته های پوششی مویرگ خونی بررسی شناخت بیماران مبتلا به بیماری های ریوی معاینه بالینی: (physical assessment) چناچه بیمار مبتلا یا مشکوک به بیماری ریوی باشد.

عملکرد تنفسی باید بررسی گردد بررسی قفسه سینه و ریه ها نیاز به مهارت در نگاه کردن ( inspection) لمس کردن (palpation) کوبش یا دق کردن (percussion) و یا سمع (auscultations) دارد.

در سطح قدامی مشخص کردن دنده بخصوص بوسیله قرار دادن زاویه در محل اتصال مفصل اتصال جناغ (manubrium) به جناغ سینه در خط وسط صورت می‌گردد.

دومین دنده در این نقطه برجسته به جناغ سینه وصل می شود.

سایر دنده ها با شمارش آنها از دنده های دهم به طرف پائین مشخص می شوند.

فضای بین دنده ای، به دنده ای که بالای فضاست اطلاق می گردد.

بنابراین پنجمین فضای بین دنده ای به فضای زیر دنده پنجم گفته می شود.

در پنجمین فضای بین دنده ای نوک پستان در مردان و لیمپلاس (impulses) امواج قلب در افراد طبیعی ممکن است در این نقطه دیده شود.

تعیین محل دنده ها در سطح خلفی قفسه صدری مشکل تر است.

اولین قدم تعیین زائده در خاردار ستون مهره هاست.

این عمل بوسیله یافتن برجسته ترین زائده خاردار یعنی هفتمین مهره گردنی (vertebra-prominens) مهره برجسته امکان پذیر است.

وقتی گردن به آرامی خم می شود.

هفتمین مهره گردنی برجسته شده و به خوبی نمایان می‌شود.

سایر مهره با شمردن از این مهره به طرف پائین مشخص می‌شود.

مسلم است که معاینه کننده با قرار دادن گوشی در ششمین فضای بین دنده ای بر روی خط قدامی زیر بغل قادر به شنیدن صدای قلب خواهد بود.

مشاهده: (inspection) در مشاهده قفسه سینه باید به نکات زیر توجه بشود.

تغییر شکل یا قرینگی تورفتگی غیر طبیعی، فضاهای بین دنده ای در خلال هم این تورفتگی در فضای بین دنده ای تحتانی از بیشترین وضوح برخوردار است.

تورفتگی فوق ترقوه ای نیز غالبا به طور توام وجود دارد.

اختلال حرکات تنفسی در یک یا هر دو طرف یا یک تاخیر یک طرفه در حرکت مذکور عمق و تعداد تنفس مثلا در هیپرونتلاسیون شدید افزایش قابل توجه مقدار و عمق تنفس وجود دارد.

لمس: (palpation) در هنگام معاینه قسه سینه باید به دنبال مشاهده از نظر حساسیت توده، ضایعه، سیر تنفس و لرزش صدا قفسه سینه را چک کرد.

چناچه بیمار به درد ناحیه خاصی اشاره کند یا در صورت وجود ضایعه لمس مستقیم با نوک انگشتان (برای ضایعات پوستی و توده‌های زیرپوست) و یا کف دست (برای توده های عمقی وناراحتی دنده و پهلو) انجام می‌شود.

دق: (percussion) در هنگام قفسه سینه دیواره قفسه سینه و بافت های زیرین را به حرکت وا می دارد.

و صداهای قابل سمع و ارتعاشات قابل لمسی را بوجود می آورد.

عمل دق به کشف پر هوا بودن، انباشته شدن از مایع بودن یا توپر بودن بافت های زیرین کمک می کند با وجود این دق می تواند تنها 5 -7 سانتیمتر به داخل قفسه سینه نفوذ نماید و بنابراین قادر به کشف ضایعات عمقی نیست.

آزمایش معمولا با دق قسمت خلفی سینه آغاز می شود.

وضعیت مناسب و دلخواه حالت نشسته، سر به طرف جلو خم و دست ها بر روی زانو است.

این وضعیت موجب مشخص شدن استخوان کتف شده فضای بیشتری از ریه را برای بررسی در معرض دید قرار می دهد.

طرز کار بدین صورت است دق قسمت فوقانی شانه به فاصله 5 سانتیمتر بالای راس شش شروع و با دق مناطق متقارن به فاصله 5-6 سانتیمتر به پائین قفسه سینه ادامه می یابد.

همه است که انگشت وسطی به موازات دیواره قفسه سینه بین فضای بین دنده ای قرار گیرد و کاملا با جدار سینه در تماس باشد.

پیش از اینکه دق با انگشت میانی دست دیگر انجام شود.

در صورتی که بیمار قادر به نشستن نباشد دق سطح خلفی قفسه سینه در حالتی که بیمار به یک پهلو خوابیده شود.

سمع: (auscultation) در بررسی جریان هوا از طریق درخت برونش و ارزیابی وجود انسداد (مایع یا جامد) در ساختمان های ریه سمع کاربرد دارد.

در تعیین وضعیت شش معاینه کننده صداهای طبیعی تنفس، صداهای نابجا و صداهای مربوط به ارتعاشات طناب های صوتی را بوسیله گوشی می شنویم.

معاینه کامل شامل سمع سطح پیشین به پسین و پهلوی چپ و راست قفسه صدری به ترتیب ذیل است.

دیافراگم: بر روی قفسه سینه گوشی محکم گذاشته می شود.

در حالی که بیمار نفس‌های آهسته و عمیق از راه دهان می کشد مناطق متقابل به طور سیستماتیک از قله تا پائین بر روی خط میانی زیر بغل سمع می شوند.

صداهای تنفسی: (breath sound) صداهای طبیعی تنفس بوسیله مشخص نمودن محل استقرار آنها در منطقه بخصوصی از زیر تحت عنوان صداهای حبابچه ای (وزیکولار) و تنفس برونشی مشخص می شود.

صداهای حبابچه ای بم و آهسته و مرحله دم آنها طولانی تر و مرحله بازدم کوتاه تر است.

و بطور طبیعی در تمام مناطق یه غیر از قسمت فوقانی استخوان جناغ و بین استخوان کتف جایی که با صداهای تنفسی برونش جایگزین می شود.

شنیده می شود.

صداهای تنفسی برونش غالبا بلندتر و زیرتر از صداهای حبابچه ای می باشند در مقایسه مرحله بازدم طولانی تر از مرحله دم است، صداهای برونش شنیده شده در دیگر قسمت های ریه نشانگر بیماری بوده و مستلزم مشاوره پزشکی است.

شدت و کیفیت صداهای تنفس در طی سمع مشخص می شوند، هنگامی که جریان مواد اثر انسداد برونش ها (atlectazi) وجود مایع (مایع از فضای جنب) یا بافت (چربی) کاهش می یابد موجب جداشدن گذر گاه هوا از گوشی می شود.

صداهای تنفسی کاهش یافته ویا از بین می روند.

مثلا صداهای تنفسی بیمار مبتلا به آنزیم ضعیف و اکثرا شنیده نمی شوند.

در صورت شنیده شدن مرحله بازدم طولانی تر و صدا زیر شبیه صوت است که به آن ویزینگ می گویند.

و در بیماری آسم و دیگر فرآیند مربوط به انقباض قابل توجه برونش ها شنیده می شود.

صداهای اضافی: صداهای اضافی به دو دسته تقسیم می شوند صداهای مجزا، صداهای منقطع و صداهای مداوم وموزیکال.

طول مدت صدا در تشخیص صداهای منقطع یا مداوم و تاثیر آن ها بسیار مهم است.

و رآل ها (crackeels) صداهای غیر طبیعی تنفس مجزا و منقطع می باشد.

و در اثر تاخیر در باز شدن و تخلیه راه های هوایی بوجود می آیند.

رآل‌های ریز معمولا رسا و در پایان دم شنیده می شوند و ار آلوئول ها سرچشمه می‌گیرند.

ویژگی های صداهای تنفسی اختلالات تعداد و ریتم تنفس انواع تغییر شکلهای قفسه سینه بررسی و شناخت علائم و نشانه های تنفسی شایعترین علائم بیماریهای تنفسی تنگی نفس، سرفه، خلط، درد پلونیک سینه هموپتیزی خس خس (ویز) انگشتان چماقی ؟

می باشد که تظاهرات بالینی هر کدام از موارد فوق بستگی به مدت و شدت بیماری دارد.

تنگی نفس (dyspea) تنفس مشکل یا تنگی نفس، علامت مشترک بیماری های قلبی و ریوی است.

بروز ناگهانی تنگی نفس در فرد سالم نشانگر تجمع هوا در پرده جنب است (پنومرتراکس) اورتوپنه تنگی نفس در حالت استراحت یا (وضعیت ایستاده) نشانگر احتقتم قلبی ریوی است CopD بروز ناگهانی کوتاهی تنفس در افراد سالمند که بد حال هستند و بیمارانی که تحت عمل قرار گرفته اند (بعد از عمل نشانگر آمبولی ریه می‌باشد.

کوتاهی تنفس همراه با، بازدهی که دارای صدای خس خس باشد نشانگر بیماریهای مزمن انسدادی ریوی است.

- تنفس صدا دار ممکن است ناشی از تنگی را هوایی و انسداد موضعی یکی از شاخه های اصلی برنش ها به علت تومور یا جسم خارجی باشد.

- کوتاهی تنفس در حالات اضطراب و تنش های روانی هم دیده می شود.

به طور کلی تنگی نفس در بیماریهای حد ریوی شدیدتر از بیماریهای مزمن است.

وجود خس خس در دم و بازدم در صورتی که بیمار نارسایی احتقانی قلب نداشته باشد نشانگر بیماری آسم است.

سرفه Cough در نتیجه تحریک غشاء مخاطی قسمتهای مختلف دستگاه تنفس بوجود می آید.

عوامل ایجاد کننده آن عفونت مواد محرک مثل دود سیگار، مه غلیظ و گرد و غبار می‌باشد.

عکس العمل سرفه یکی از عکس العملهای دفاعی دستگاه تنفس است و بزرگترین عامل محافظت کننده بیمار از تجمع ترشحات در برونش و برونشیول می باشد وجود سرفه نشان دهنده وجود بیماری ریوی است و نوع سرفه نشان دهنده بیماری ریوی است و نوع سرفه نشان دهنده نوع بیماری سرفه های خشک و تحریکی از ویژگیهای عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است.

التهاب نای و حنجره موجب بروز سرفه آزار دهنده می شود.

و سرفه های مقاوم و متغیر از نشانه های ویژه سرطان برونکوژ نیک است.

تولید خلط Sputum – produc tion بیمارانی که سرفه زیاد دارند تقریباً تولید خلط می کنند سرفه های شدید موجب اسپاسم بررنش و تحریک بیشتر برونش می شوند.

سرفه های مکرر و شدید که کنترل نشود می تواند خطرناک باشد، تولید خلط عکس العمل ریه ها به هر نوع تحریک دائمی و مکرر است که ممکن است همراه با ترشح از بینی باشد.

خلط چرکی و زیاد دسبزیاز (رنگ) احتمالاً دلیل بر عفونت باکتریال می باشد.

خلط کهنه و بیرنگ نشانه ذات الریه باکتریالی است که با آنتی‌بیوتیک معالجه نشده باشد و افزایش یابد.خلط تدریجاً در یک دوره زمانی ممکن است نشانه وجود برونشیت مزمن و یا برونشتکتازی باشد.

خلط موکوسی صورتی کم رنگ نشان دهنده غده در ریه و خلط صورتی رنگ و کف آلوده زیاد نشان دهنده ادم ریه می باشد.

خلط بدبو نشانگر آبسه ریه و عفونت و یا میکروب های غیرهوازی می باشد.

در عفونتهای پنوموکوکسی، خلط به رنگ نارنجی (آجری) است مانند پنومونی خلط ؟؟؟

(Melanoptysis) در بیماران مبتلا به پنوموکونیوز کارگران زغال سنگ بوجود می آید.

درد قفسه سینه Chest pain درد سینه در ناراحتی های تنفسی (ریوی) ممکن است رشد، خفیف، دائمی یا منقطع باشد.

بطور معمول درد، در ناحیه ناراحتی ایجاد می شود ولی ممکن است به جاهای دیگر نیز منتقل شود به عنوان مثال در گردن پشت یا شکم، بیماریهای ریه معمولاً موجب بروز درد نمی شوند چون اعصاب حسی در آنجا کمتر است.لایه احشایی جنب فاقد اعصاب حسی است ولی لایه جداری دارای گیرنده‌های حساس است.

خس خس (ویز) Whee Zing خس خس کردن غالباً یک یافته باارزش است همراه با تنگی نفس در بیمارانی که انقباض بودنش یا مجرای تنفسی باریک دارند تظاهر می کند.

ویز را می تواند هم با گوش و هم بدون آن شنید.

خس خس صدای موزون و آهنگ داری است که اغلب هنگام بازدم شنیده می شود.

ارتباط ریز با فعالیت، تغییرات درجه حرارت استنشاق مواد تحریک کننده برونش و آلرژن های احتمالی باید تعیین گردد هم چنین مشخص کردن تشدید شبانه این حالت هم مهم است.

چاقی شدن انگشتان Clubbing of the Fingers علامت بیماری ریوی است که در بیماران مبتلا به هیپوکسی مزمن عفونتهای مزمن ریه (بروشکتازی) تومورهای بدخیم ریه یافت می شود این علامت ابتدا ممکن است به شکل قاشقی شدن ناخنها و کاهش زاویه ناخن تظاهر کند.

هموپتیزی Hemoptysis دفع خود از دستگاه تنفس (خلط خونی) نشانه ای از اختلالات قلبی و ریوی است شایعترین علل همویتیزی عبارتند از: 1- عفونتهای ریوی (سل، برونشیت، برونشکتازی) 2- کارسینوم برونش 3- انفارکتوس و آمبوله ریه 4- غیرطبیعی بودن شریانها و وریدهای ریوی 5- موارد غیرطبیعی در قلب و عروق هموپتیزی می تواند از مدقار کمی خون در خلط تا خونریزی شدید باشد.

شروع آن ممکن است ناگهانی، متناسب یا مداوم باشد.

گرفتن تاریخچه دقیق و معاینات فیزیکی کامل برای تشخیص بیماری لازم است علاوه بر آن آزمایش خون، رادیوگرافی سینه،برونکوسکپی آنژیوگرافی سینه نیز انجام می‌شود.

سیانوز Cyanosis سیانوز عبارتست از پیدایش رنگ آبی کبود، در پوست و مخاط که ناشی از افزایش مقدار هموگلوبین احیا شده یا مشتقات هموگلوبین در عروق خونی می باشد سیانوز وقتی بروز می کند که حداقل 5 گرم درد سی لیتر هموگلوبین فاقد اکسیژن شود.

فردی که دارای هموگلوبین 15 میلی گرم درد سی لیتر باشد سیانوز را نشان نخواهد داد.

بیمار آنمیک بندرت سیانوزه می شود ولی بیمار پلی سیتمیک غالباً سیانوز قرمز رنگ ایجاد می‌کند که با سیانوز هموگلوبین احیاء شده فرق دارد عواملی چون نور، اطلاق، رنگ پوست ضخامت اپیدرم عمق رگها از سطح پوست رنگ پلاسما، چگونگی میزان و توزیع گلبول های خون بر سیانوز تاثیر دارند وقتی مقدار درصد اشباع خون شریانی به 85 درصد برسد می توان سیانوز را تشکیل داد بعضی ها 75 درصد را معیار می دانند.

پرخونی، اتساع موئینه ها، کاهش درجه اشباع خون موئینی از اکسیژن ایجاد سیانوز می‌کند.

سیانوز به سه صورت است.

1- سیانوز مرکزی Central- Cyanosis 2- سیانوز محیطی Prepheral- cyanosis 3- سیانوز افترافی Differential – Cyanosis منابع - معاینات بالینی و روش گرفتن شرح حال بارباربیتز (ترجمه: دکتر بهرام قاضی جهانی- دکتر آیدین تبریزی- هوشنگ قطبی) - پرستاری داخلی- جراحی (تنفس) برونر- سودارث (ترجمه: پوران ساهی) - پرستاری بیماریهای دستگاه تنفس برونر- سودارث (ترجمه: اشرف حیدری) - فیزیولوژی گایتون فهرست مطالب مدت طول کشیدن صداشدت صدای بازدمیفرکانس صداهای باز دمیمحل های طبیعی قابل سمعوزیکولارصداهای دمی به مدت بیشتری از صداهای باز دمی به گوش می رسندنرمنسبتا پائیندر اکثر قسمت های هردو ریهبرونکیو وزیکولارمدت طول کشیدن صداهای دمی و بازدمی تقریبا مساوی است.متوسطمتوسطغالبا در قسمت های قدامی در فضاهای بین دنده ای اول و دم و نیز در بین استخوان های کتفبرونیکالصداهای بازدمی به مدت بیشتری از صداهای دمی به گوش می رسندبلندنسبتا بلنددر صورت وجودبر روی استخوان جناغتراکثالمدت طول کشیدن صداهای دمی و باز دمی تقریبا مساوی استبسیار بلندنسبتا بالابر روی نای در گردن عنوانصفحهفیزیولوژی2آناتومی ریه3قفسه سینه3مدیاستن3پرده جنب4ریه ها4بررسی شناخت بیماران مبتلا یه بیماری های ریوی7معاینه بالینی7مشاهده8لمس8تق9سمع10صداهای تنفسی10اختلات تعداد وریتم تنفس13انواع تغییر شکل های قفسه سینه14بررسی و شناخت علائم و نشانه های تنفسی15تنگی نفس15سرفه16تولید خلط16درد قفسه سینه17خس خس17چماقی شدن انگشتان18هموتزی18سیانوز19منابع20