دانلود تحقیق ویتامینها

ویتامینها
1- تعریف :
ارائه تعریفی جامع برای کلمه ویتامین، عملاً غیر ممکن است.

این کلمه در سال 1910 .

م به وسیله « فونک » اختراع شد.

در این سال او توانست از پوسته برنج عنصر کریستالی را بدست بیاورد که از بیماری بری بری پیشگیری نموده و آن را درمان می کند ( ناراحتی که زمانی اطلاعی از آن در دست نبود و بر اثر فقر ویتامین B ایجاد می شود.)
وی به این عنصر نام « آمین حیاتی » را داد که طبیعتاً اصطلاح ویتامین از کلمه آمین حیاتی گرفته شده و پس از آن، این نام به مجموعه عناصر مورد نیاز فعالیتهای حیاتی که بدن نمی تواند آنها را بسازد و بنابراین باید آنها را از طریق تغذیه بدست بیاورد اطلاق شد.

بنابراین، ویتامین عبارت است از عنصر ضروری برای فعالیت مناسب بدن و عامل حیاتی است که اغلب در مقادیر بسیار کم در مواد گیاهی و حیوانی وجود دارد.

هر یک از ویتامین ها به نوعی به شکل کاتالیزورهای لازم برای ایجاد پدیده های مورد نیاز بدن و پدیده های تولید نسل نظیر تکثیر، رشد، گسترش، حفظ فعالیت حیاتی و غیره بکار می رود.

فقدان ویتامین های مختلف باعث ایجاد ناراحتی ها و آسیبهای خاصی می شود که بر حسب نوع ویتامین متفاوت است.تکاندهنده ترین نمونه کمبود ویتامین اسکوربوت است که از زمانهای بسیار دور شناخته شده است.

روشهای درمانی که در دوران قدیم علیه این بیماری بکار می بردند، بسیار متغیر بوده ( بدون اینکه هرگز کسی بتواند توجیه علمی برای این روشها پیدا کند.

)
« پلین » از علف بریتانیکا صحبت می کند ( که بی شک نوعی ترشک بوده است)، داروئی که همراه با ژنتیان در یک رساله پزشکی ایسلندی در قرن پانزدهم هم تجویز شده است.

« ژاک کارتیه » گزارش داده که برخی از افراد مبتلا به اسکوربوت با مصرف دم کرده سوزنهای کاج بر اساس دستور فارماکوپه ی هندی درمان شده اند و سرانجام، گروهی دیگر از خواص درمانی سنبل ختایی و .

.

نام برده اند.

ولی همه باید تا قرن شانزدهم انتظار می کشیدند تا بتدریج به خواص میوه های خانواده لیمو برای درمان این بیماری مشکوک شوند.

اما این بیماری همچنان ملوانان کشتی های بادبانی را که ماهها در دریا سفر می کردند و در طول سفر غذای آنها تنها از مواد کنسرو شده، آردی و نمک سود تشکیل می شد و از هر نوع میوه، سبزیهای تازه و گوشت تازه بایستی از تجربیات معاصر دکتر « آلن بومبار » که چند سالی است انجام شده، استفاده کنیم تا دریابیم که ادامه حیات افرادی که در دریا گمشده اند با استفاده از خود دریا که منبع ویتامین ها است (پلانکتونها) نیز امکان پذیر بوده است.

من واقعاً تعجب می کنم که چرا اندیشه ی صید ماهی تازه به مغز ملاحان قدیمی کشتیهای بادبانی خطور نمی کرده است؟

خصوصاً که همه ما روغن جگر ماهی مورو را می شناسیم و از غنای آن از ویتامینهای A و D آگاهیم.

اما ماهی تازه دارای ویتامینهای متعدد دیگری نیز هست.

ضمناً باید این نکته را متذکر شوم که گوشت ماهی به صورت خام دارای آنزیمی به نام تیامیناز است که ویتامینB1 را از بین می برد ( و البته این آنزیم بر اثر پختن از بین می رود.)
فقر ویتامین C تنها دلیل ایجاد اسکوربوت است که اگر ادامه پیدا کند، باعث پیدایش بیماریهای شدید و سپس مرگ خواهد شد.

در حالیکه استفاده از تغذیه ای عادی همراه با گوشت و خصوصاً سبزیها و میوه های تازه، افراد مبتلا به این ناراحتی را که بیماری بیش از حد در آنها پیشرفت نکرده باشد به سرعت بهبود
می بخشد .

ابتلاء به این بیماری منحصراً بر اثر فقر ویتامینC است ( درست مثل بری بری که صرفاً بخاطر فقر ویتانین B و راشیتیسم که به دلیل کمبود ویتامین D به وجود می آید.)
پس از مدتی محققین متوجه شدند که با قرار دادن حیوانات تحت رژیمهای غذایی خاصی که از نظر برخی ویتامین های مشخص دچار کمبود است، بیماری ایجاد می شود که بعدها آن را فقر ویتامینی نامیدند.

فقر ویتامینی یک بیماری کاملاً مشخص بوده و ناراحتیها و علائم خاص خود را دارد و تنها بر اثر فقدان یا کمبود یک ویتامین کاملاً مشخص ایجاد شده و ادامه می یابد ( که البته تنها به وسیله مصرف مجدد همان ویتامین درمان می شود.) بدین ترتیب، گروهی از ویتامینها کشف شدند و نام های A ، B ، C ، D ، E و غیره را به خود اختصاص دادند.

اما در هر یک از این گروهها نیز ویتامینهای مختلفی یافت شد که آنها را با ارقامی همراه با حروف مربوط به آن ویتامین مشخص کردند.

به عنوان مثال، می توان از ویتامین B نام برد که خود به حدود پانزده ویتامین دیگر نظیر B1 ، B2 ، B3 ، B4 و .

تقسیم شده و هر یک از آنها خاصیت و نقش ویژه خود را دارند.

البته اگر سعی کنیم ویتامینها را به نوعی تعریف کنیم، شاید بتوان گفت که این عناصر یا بهتر از آن، عناصر حیاتی، برای ادامه حیات لازم بوده ( تکثیر، رشد، حفظ و نگهداری ، فعالیت، جذب و تحلیل و .

) و به بدن امکان می دهند تا مواد غذایی را که دریافت می کند ( عناصری را که از این ویتامین ها برخوردار هستند) به مقادیر بسیار کوچکی تبدیل کند که با نیازهای ارگانیکی او سازگاری داشته باشد.

فقدان این عناصر حتی به صورت جزئی باعث ایجاد بیماری هایی می شود که ناراحتیها و آسیبهای خاص خود را در پی داشته و تنها با استفاده از ویتامین یا ویتامینهایی که کمبود آن ایجاد شده قابل درمان است.

دکتر « پومیه » در این مورد می گوید : « تعریفی جامع برای ویتامینها وجود ندارد و تنها توضیحی که می توان برای آنها داد، این است : دیگر عناصر در صورتی که بیش از حد مصرف شوند انسان را دچار ناراحتی می سازند، در حالیکه اگر ویتامینها مصرف نشوند ، انسان بیمار خواهد شد.» تذکر: قبل از شروع مطالعه و بررسی منابع و ریشه های ویتامینها ، بهتر است یادآوری کنم که مخمر آبجو عملاً دارای تمام ویتامینها است ( درست مثل جلبکهای دریایی که تقریباً تمام زیر عنصرها (1) را در خود دارند.) 1- واژه ریز عنصر به جای کلمه فرانسوی الیگوالمال (الیگو = کم و ناچیز، المان = عناصر) انتخاب و به کار برده شده و مشتمل بر عناصری است که به مقدار بسیار ناچیزی برای ادامه فعالیتهای بدن ضروری هستند - م 2-ریشه و اساس ویتامینها تصور می شود که ویتامین ها ابتدا توسط برخی از باکتریهای خاک تهیه می شود.

گیاهان این ویتامینها را از خاک جذب می کنند، سپس حیوانات گیاهخوار ( منجمله انسان ) با مصرف این گیاهان، میوه ها و سبزیها ویتامینها را جذب کرده و سرانجام، حیوانات گوشتخوار ( که انسان در این گروه نیز جای دارد )، با خوردن حیوانات گیاهخوار این ویتامینها را دریافت می کنند.

پس از جذب، ویتامینها به وسیله اعضاء مختلف کاملاً مشخصی نظیر غدد، کبد، قلب، کلیه ها، استخوانها، عضلات و غیره مورد استفاده قرار می گیرند ( و یا ذخیره می شوند.) از نظر شیمیایی، ویتامینها می توانند به گروههای کاملاً متفاوتی متعلق باشند.

در حال حاضر، تولید ویتامینهای اساسی در آزمایشگاهها امکان پذیر بوده و این امر باعث تسهیل در تجربیات درمانی شده است.

ویتامینها از جنبه های متعدد شبیه به هورمونهایی هستند که توسط غدد درون ریز ترشح می شوند.

مثلاً ویتامینها نیز مانند آنها در مقادیر بسیار کم عمل نموده و اثرات آنها می تواند نزدیک بهم و یا مشابه باشد ( به عنوان مثال، ویتامین B و انسولین، ویتامین D و پاراتیروئید) .

در سال 1967، تحقیقات « لوکا » نشان داد که برخی از متابولیسمهای فعال این امکان را بوجود می آورند که ویتامین D جذب شده و مانند یک هورمون حقیقی متابولیسم کلسیم را کنترل کند.

بر عکس، گروهی از ویتامینها با اثرات ترشحی غدد درون ریز مخالفت می کنند و بالاخره آنزیمها و مواد غذایی نیز وجود دارند که ضد ویتامین هستند.

از جمله این مواد می توان از تیامینار که در ماهی خام وجود دارد( و با پختن از بین می رود ) و ضد ویتامینB1 است، سفیده تخم مرغ، الکل، ذرت طبیعی و غیره نام برد.

برخی از داروها نیز می توانند دارای خاصیت ضد ویتامینی باشند.

به عنوان مثال اسید سالیسیلیک و مشتقات آن ( سالیسیلاتها، آسپرین) ضد ویتامین B5 است.

به همین دلیل، گروهی از داروها نظیر پیرامیدن، آنتی بیوتیکها و سولفامیدها ، A.C.T.H ، روغن کرچک و غیره و مخصوصاً کورتیزون برای رفع هیپرویتامینی(1) مورد استفاده قرار می گیرد.

( بدون آنکه تاثیر مشتقات دیسکومارینی را به عنوان ضد ویتامین K که برای کاهش مقدار پروترومبین، سیال نمودن، رقیق کردن و کاهش دادن انعقاد خون خصوصاً در بیماری فلبیت بکار می رود فراموش کنیم).

لازم به تذکر است که در طب هومئوپاتی داروی ضد ویتامینی وجود ندارد.

برخی نویسندگان ادعا کرده اند که بعضی از موارد فقر ویتامینی را می توان بوسیله هورمونها درمان کرد.

به هر حال، در تمام موارد تاثیر ویتامینها کاملاً مشخص است.

به عبارت دیگر، یک ویتامین مشخص و نه ویتامین دیگری، می تواند یک بیماری را درمان کند.

به عنوان مثال، ویتامین C برای درمان اسکوربوت، ویتامین B 1- حضور بیش از حد ویتامینها- م برای معالجه بری بری، ویتامین D برای مبارزه با راشیتیسم و سرانجام، ویتامین B3 برای درمان پلاگر بکار می رود.

همچنین باید بدانید که برخی از غدد درون ریز از ویتامینها غنی هستند ( نظیر هورمونهایی که توسط قسمت قشری غده فوق کلیوی ترشح می شوند و از نظر ویتامینهای A و C غنی هستند، کبد که تقریباً تمام ویتامینها را در خود دارد و گلبولهای سفید که دارای ویتامین C زیادی هستند.) ولی مقدار این ذخایر در صورت بروز تهاجم ویروسی، میکروبی و یا پیدایش فشار عصبی، به نحو محسوسی کاهش می یابد که همین پدیده تاثیر سودمند ویتامین درمانی را در چنین شرایطی توجیه می کند.

بطور کلی، شرایط تغذیه ای نا مناسب باعث ایجاد فقر ویتامینی می شود.

این بیماری معمولاً بر اثر سوء تغذیه ایجاد شده و به همین دلیل، بیشتر در کشورهای فقیر ( به دلیل ظهور جنگها، جیره بندی و .

) به چشم می خورد.

شاید در مورد اردوگاههای نازی که در آنها اسیران جنگ گروه گروه کشته می شدند و در آنها اپیدمیهای وحشتناکی بر اثر فقر غذایی ایجاد می شد چیزهایی شنیده باشید.

بدنی که به شکل نامناسبی تغذیه شده باشد، نمی تواند بخوبی در برابر عفونتها و بیماریها از خود دفاع کند.

اما در شرایط عادی، فقر ویتامینی در میان انسانها کمیاب بوده و تنها به صورت مصنوعی در حیوانات آزمایشگاهی ایجاد می شود.

کمبودی که در انسان به چشم می خورد، غالباً جزئی بوده و با یک یا چند ویتامین در رابطه است.

معمولاً ویتامینها در مقادیر کافی از طریق تغذیه تأمین می شوند.

ولی آسیبهای گوارشی و استفاده نامناسب از غذاها باعث می شود تا جذب آنها به صورت ناقص انجام گیرد.

این وضعیت در میان مهاجرین یا کسانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند بیشتر مشاهده می شود .

فقر ویتامینی به صورت اصلی آن دیگر وجود ندارد ولی به شکل ثانوی بر اثر بیماری یا نوعی مسمومیت ( نظیر الکل ) بوجود می آید.

بنابراین، ضرورت حضور ویتامینها در مواد غذایی، استفاده از رژیمهای کاملاً مصنوعی را نفی می کند.

این ضرورت، تفاوت بین دو رژیم را که یکی به شکل طبیعی و دیگری مصنوعی، شیمیایی و فاقد ویتامین است نشان می دهد.

همچنین تجربیات امروزی ثابت کرده است که رژیم های غذایی که منحصراً بوسیله عناصر استریلیزه شده ( که اکثر ویتامینهای آن بر اثر حرارت از بین رفته اند ) تهیه می شود، مردود است.

به همین دلیل است که در حال حاضر شیر مصرفی را به جای جوشاندن پاستوریزه می کنند، زیرا جوشاندن، ویتامینهای شیر تازه را نابود می کند ( غیر از ویتامین E که در برابر حرارت ثابت بوده ولی توسط نور از بین می رود.) و در اینجا ضرورت دادن آب میوه تازه ( پرتقال یا انگور) یا شیر پاستوریزه نجوشیده به کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، مشخص می شود.

قبل از ادامه بحث، بایستی بدانید که متقابلاً ناراحتیهای هیپرویتامینی (1) نیز وجود دارد.

البته این بیماریها کمیاب است و بیشتر در آزمایشگاهها یا معالجاتی که بخوبی انجام نشده یا در آنها مقادیر بسیار زیادی ویتامین تجویز شده A و B و D به چشم می خورد .

در قسمتهای بعد، ضمن مطالعه هر یک از ویتامینها در این مورد نیز صحبت خواهم کرد.

چون انسان به دلیل وضعیت دندانهایش از تغذیه ای متنوع ( حیوانی و گیاهی ) برخوردار است، ویتامینهای حیوانی بیشتر در زمستان مورد توجه او قرار می گیرد، زیرا در این فصل، تنوع سبزیها و میوه ها کاهش پیدا می کند.

البته در حال حاضر سرعت حمل و نقل این امکان را به وجود آورده تا در تمام سال، میوه های تازه ( مثلاً سیب ) در اختیار مردم قرار گیرد.

روش درمان به وسیله ویتامینها، به عنوان شاخه ای از طب هومئوپاتی محسوب می شود، زیرا با وجود اینکه این مواد در مقادیر بسیار کم مورد استفاده قرار می گیرند، عملاً استفاده از آنها اجباری است.

مقدار مصرف آنها می تواند تا یک میلیونیوم و حتی یک ده میلیونیم روزانه باشد.

1- ناشی از مصرف زیاد یک نوع ویتامین- م به همین دلیل، متخصصین هومئوپاتی پیش از هر مورد دیگری به رژیمهای ویتامینی توجه دارند.

در واقع، آنها این رژیم را تنها به عنوان یکی کمک برای روشهای درمانی خود بکار نمی بردند، بلکه همچنین از آن به عنوان یک روش پیشگیری از بیماریهایی که به نظر می رسد بیمار آمادگی ابتلاء به آنها را داشته باشد، استفاده می کنند.

بندرت اتفاق می افتد که تجویزهای اینگونه پزشکان با توصیه هایی برای مصرف آب میوه تازه (برای کودکان) و مصرف مواد خام نظیر شبزیها، سالاد، میوه های خام و غیره ( برای بزرگسالان) همراه نباشد.

البته از مدتهای طولانی قبل از کشف تدریجی ویتامینهای مختلف ( هنوز هم ویتامینها جدیدی در حال کشف است )، متخصصین هومئوپاتی بر اثر تجربه ویتامینهای را در داروهای خود به صورت رایج تجویز می کردند.

از این موارد، می توان از ویتامین B به عنوان محرک سیستم اعصاب به شکل جو صحرایی، ویتامینهای D و E برای درمان قطع عادت ماهانه به صورت غلات تازه و گیاهان مقوی ( اشتها آور ، باد شکن و تأمین کننده مواد معدنی) و ویتامین C به صورت انگور فرنگی سیاه برای درمان آلرژیهای مختلف ( روماتیسم، ورم حفره بینی، برونسیت، جوش و .

) نام برد.

البته نباید تردیدی در مورد اثر این داروها بر هورمونهای ضد تورمی که مقاومت بدن را در برابر بیماریها افزایش می دهد ( و بنابراین، در برابر عفونتهای زمستانی مانند گریپ) و بر کاهش سرعت بیش از حد رسوب مؤثر است، داشته باشیم.

مثالهای فراوانی را می توان در رابطه با روشهای درمانی طب قدیمی مطرح کرد که امروزه مؤثر بودن آنها از طریق کشفیات، تجربیات و آزمایشهای علمی جدید به اثبات رسیده است.

بدین ترتیب، در دوران قدیم بیماران مبتلا به شب کوری را با تجویز مصرف جگر (بدون اینکه کمترین تصوری از وجود عناصر ویتامینی داشته باشند )، با موفقیت درمان می کردند.

این بیماری با مصرف رتینول که در ویتامین A وجود دارد ، و این ویتامین به وفور در جگر گوسفند،گوساله و همچنین در روغن جگر برخی ماهیها ( نظیر ماهی مورو و فلتان) موجود است، درمان می شود.

همانطور که دکتر پومیه می گوید : « علم جدید ، طب هوشیار قدیمیها را مورد تأیید قرار می دهد .» ویتامین D یاکلسی فرول، ویتامین استخوان بندی بوده و کمبود آن باعث ایجاد راشیتیسم در کودکان و نرمی استخوان در بزرگسالان می شود.

1- تعریف : این عنصر یک عمل تثبیت کلسیم است و امروزه آن را هم به عنوان یک ویتامین و هم به عنوان یک هورمون می شناسند.

اشعه ماوراء بنفش، برخی استرولها ( ارگوسترول) را به مشتقاتی تبدیل می کند که به خاطر باز شدن هسته B- فنانتریک دارای قدرت ضد راشیتیسم می باشد.

همچنین به نظر می رسد که تاکی استرول( AT/10)، کلسی فرول ( ویتامین D2 ) و سایر مشتقات میانی نیز دارای چنین خواصی باشد.

بدین ترتیب، چند نوع ویتامین D قابل شناسایی است که عبارتند از : ویتامین D1 یا مخلوط ناخالص، ویتامین D2 یا کلسی فرول که از استرول گیاهی مشتق می شود ( خصوصاً ارگوسترول)، الکل تک اتمی استخراج شده از زنگ چاودار که تحت تابش ماوراء بنفش قرار گرفته باشد و ویتامین D3 که مشتقی از استرولهای حیوانی است (روغن جگر برخی ماهیها نظیر مورو ، فلتان و تُن ) ویتامینهای D4 و D5 هنوز تحت مطالعه قرار داشته و کمتر شناخته شده است .

ویتامین D خالص، پودر کریستالی سفید متمایل به زردی است که در برابر حرارت مقاوم بوده، در آب حل نمی شود و در چربیها، روغنها و الکل محلول بوده و در اتروکلروفورم بسیار محلول است.

ویتامینهای D2 و D3 بر اثر تابش نور، تماس با اکسیژن و اسیدها از بین می رود.

بنابراین باید آنها را در شیشه های تیره در بسته که هوای داخل آنها توسط یک گاز خنثی ( مثلاً ازت ) خارج شده باشد نگهداری کرد.

ترکیبات کریستالی ویتامین D در برابر گرما نسبتاً مقاوم بوده ولی محلول روغنی آن دچار ایزومریزاسیون می شود.

2-تاریخچه بیماری راشیتیسم که از دوران قدیم شناخته شده است، برای مدتهای طولانی با سایر اختلالات تغذیه ای استخوانی اشتباه گرفته می شد.

در قرن نوزدهم، راشیتیسم به عنوان یکی از رایج ترین بیماریها در اروپای غربی و مرکزی و همچنین در آمریکای شمالی مطرح بود و بیش از 80 درصد کودکان طبقات فقیر را در مراکز صنعتی نظیر گلاسکو، لندن و نیویورک مبتلا می ساخت.

در قرن هجدم دو پزشک فرانسوی یعنی « بروتونو» و « تروسو » قدرت ضد راشیتیسمی روغن جگر ماهی مورو را مورد تأیید قرار دادند ولی باید تا سال 1890 صبر کرد تا پالم نقش حفاظت کننده اشعه خورشیدی را مشخص سازد و در سال 1919، تأثیر درمان کننده اشعه ماو راء بنفش مطرح شود.

از سال 1920 تا 1930، حالت استرولیک عنصر ضد راشیتیسم موجود در روغن جگر ماهی مورو و تأثیر سودمندی که توسط اشعه ماوراء بنفش بر بخش استرولیک برخی از مواد غذایی خصوصاً ارگوسترول اعمال می شود کشف شد.

از سال 1931 به بعد ، دانشمندان موفق به جداسازی ویتامین D و ساخت آن شدند.

در سال 1967، تحقیقات دولوکا نقشی را که برخی از متابولیتهای فعال ایفا نموده و امکان جذب ویتامین D را به عنوان یک هورمون واقعی کنترل کننده متابولیسم کلسیم فراهم می آورند، به اثبات رساند.

3- تعریف : ویتامین D به اشکال فعال زیر موجود است : شکل مصنوعی آن از قرار دادن ارگوسترول تحت تابش اشعه ماوراء بنفش بدست می آید.

این عنصر ویتامین D2 یا ارگوکلسی فرول است که امروزه موارد استفاده متعددی در روشهای درمانی دارد.

نوع طبیعی که استخراج شده از روغن جگر ماهی بوده و به همان نامگذاری قدیمی ویتامین D مربوط می شود.

این ویتامین D3 یا کلسی فرول می باشد.

این عنصر در بدن انسان از تابش اشعه ماوراء بنفش بر 7 - دهیدروکلسترول موجود در پوست ساخته می شود.

منابع آن ویتامین D خصوصاً در روغن جگر بعضی ماهیها ( تن ، ماکورو، فلتان ، مورو، ماهی آزاد ، مار ماهی و .

.) گوشت ماهی تن و چربی استخراج شده از پوست سبز کاکائو و همچنین به صورت جزئی در کره، زرده تخم مرغ، ماهی آزاد، ساردینهای روغنی، جگر گوساله، بره و گاو موجود است.

مواد غذایی گیاهی، عملاً فاقد ویتامین D هستند ( غیر از کاکائو) ولی بسیاری از آنها بر اثر تابش ماوراء بنفش، فعالیت قابل ملاحظه ای را بدست می آورند.

بنابراین برای انسان دو نوع منبع ویتامین D وجود دارد : از طریق مواد غذایی ( که معمولاً چندان زیاد نیست، مگر با تابش ماوراء بنفش).

به وسیله تابش خورشید که بسیار مهمتر است و ویتامین D را از طریق پوست تثبیت می کند.

این سنتز پوستی، تحت تأثیر ماوراء بنفش نور خورشید به صورت تبدیل 7- دهیدروکلسترول موجود در لایه های عمقی پوست که خود آن از کلسترول و سایر مشتقات استرولیک تهیه شده است انجام می گیرد.

این منبع تهیه و ذخیره ویتامین D3 طبیعی، معمولاً برای بزرگسالان کافی است، اما شدیداً بستگی به شرایط آب و هوایی و خصوصاً تابش خورشید دارد.

5- نیازبه ویتامین D نیاز روزانه به ویتامین D بر اساس واحدهای بین المللی یا وزن آن مطرح می شود.

یک واحد بین المللی ویتامین D، مربوط می شود به فعالیت 025/0 میلی گرم ویتامین D2 یا D3 خالص و کریستال شده، بنابراین، یک میلی گرم ویتامین D2 معادل 40 هزار واحد بین المللی است .

نیاز روزانه یک نوجوان یا یک انسان بالغ را به سختی می توان مشخص کرد، زیرا آنها به مقدار ویتامین D ساخته شده در پوست خود ( تحت تأثیر اشعه خورشید ) وابسته هستند.

به این ترتیب، باید بپذیریم که برای اکثر افراد بالغ، شرایط معمول قرار گرفتن در نور خورشید برای تأمین مقدار لازم و مورد نیاز بدن کافی است.

با این وجود، برخی افراد نیاز به مقدار ویتامین غذایی مکملی نیز دارند.

این نیاز در نوزادان ( خصوصاً نوزادان نارس) و همچنین زنانی که دوران بارداری یا شیردادن را می گذرانند افزایش پیدا می کند.

بطور کلی، نیاز به ویتامین D را حدود 400 واحد در روز برآورد کرده اند که این مقدار هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان است.

بیماری راشیتیسم، به خاطر کمبود خصوصاً در سنین بین 6 تا 18 ماهگی ایجاد می شود اما البته این حالت ممکن است در نوزادان نارس نیز که ذخیره کلسیم بدن آنها بسیار کمتر از کودکان معمولی است، ایجاد شود.

نوزادانی که پوست آنها رنگ گرفته باشد، کودکانی هستند که اگر در کشورهای کم آفتاب زندگی کنند، در معرض طر شدیدتری هستند، زیرا امکان تبدیل استرول موجود در زیر پوست آنها به وسیله رنگ پوست کندتر می شود.

شدت راشیتیسم از زمانی که ویتامین D به صورت منظم برای نوزادان تجویز می شود به مقدار زیادی کاهش یافته است.

این بیماری بیشتر در کشورهای شمالی و مناطقی که در آنها نور خورشید بر اثر مه و دودهای صنعتی کاهش می یابد رایج است.

همچنین آن را در برخی کشورها که مقدار تابش خورشید در آنها کافی بوده اما نوزادان در محیط شهرهای بزرگ به صورت بسته زندگی می کنند نیز می توان مشاهده کرد.

علاوه بر آن، این بیماری نیز در اواخر زمستان در نوزادانی که در انتهای تابستان یا اول پائیز بدنیا آمده و مقدار کمتری در برابر اشعه خورشید (6 ماه دوره زمستانی) قرار داشته اند و تغذیه آنها نیز منحصراً شیری – آردی بوده مشاهده می شود.

به همین دلیل، گذراندن تعطیلات در سواحل برای کودکان توصیه می شود، زیرا این کودکان در آنجا لباس کمتری دارند ( البته زمانی که شرایط آب و هوایی این امکان را بدهد.) و از سه حمام هوا، آفتاب و دریا سود می برند.

استفاده از سواحلی که بتوان در آنها از نور خورشید و آب دریا استفاده کرد، می تواند تمام اشکالات استخوانی – مفصلی را که فاقد آسیبهای ریوی باشد درمان کند.

6- کاربردهای درمانی دو کاربرد اساسی آن عبارتند از : راشیتیسم کودکان وبیماریهای استخوانی افراد بزرگسال.

الف) درمان راشیتیسم جذب 1000 تا 2000 واحد بین المللی در روز قبل از یک سالگی، 2 تا 5 هزار واحد بین المللی بین 1 تا 3 سالگی برای مدت طولانی.

تجویز ماهیانه 600 هزار واحد بین المللی محلول روغنی ویتامین D ( یک آمپول استروژیل 15 یا اکسرژیل D3 به مدت 2 تا 3 ماه ).

می توان به این تجویز نمکهای کلسیم را نیز افزود و سپس، یک آمپول برای هر 6 ماه و پس از آن هر یک سال در اوایل زمستان.

ب) درمان بیماریهای استخوانی گاهی بر اثر کمبود مصرف یا جذب، شخص نیاز به ویتامین D3 پیدا می کند که در این صورت از آن به مقدار 15 میلی گرم در هفته به صورت خوراکی استفاده می شود.

اگر ناراحتیهای گوارشی شدید باشد، باید تزریقی به مقدار 20 هزار واحد به صورت عضلانی 2 تا 3 بار در هفته انجام گیرد.

مصرف کلسیم به مقدار زیاد، باید از طریق مواد لبنی و نمکهای کلسیم تأمین شود.

در صورت ابتلاء به ناراحتی کلیوی به صورت همزمان ( نرمی استخوان و دیابت کلیوی فسفاته) باید مراقبت شدیدی برای تشخیص علائم هیپرویتامینی اعمال شود.

ویتامین D2 همچنین در درمان لوپوس سلی بر حسب روش شارپی مورد استفاده قرار می گیرد.

در این رابطه، از مقادیر خیلی زیاد یعنی 3 بار و در هر وعده 15 میلی گرم D2 برای اولین هفته و در سه هفته، دو وعده 15 میلی گرمی و در سه هفته سوم 15 میلی گرم و سپس 15 میلی گرم در ماه به مدت یک سال استفاده می شود.

همچنین در این رابطه نمکهای کلسیم نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

بیماریی تتانی نیز بوسیله کلسیم و ویتامین D2 درمان می شود مقدار مصرف آن 5 تا 10 میلی گرم ویتامین D2 در روز در اوایل، و سپس 1 تا 2 میلی گرم در روز به وسیله AT/10 ( کالکامین) به مقدار 1 تا 6 میلی گرم در روز است.

برای جلوگیری از کاهش کلسیم خون به صورت جانبی در رابطه با درمان به وسیله ویتامین D، توصیه می شود که به صورت منظم از کلسیم به عنوان کمکی به مقدار 500 میلی گرم در روز حداقل برای 15 روز استفاده شود.

هنگامی که فقر ویتامینی D به صورت جزئی وجود دارد، ( تأخیر در رشد دندانها، آمادگی ابتلاء به پوسیدگی و فساد دندانها، کم قدرتی، اشکالات رشد، خمیدگی کمابیش شدید استخوانهای بلند، آمادگی برای شکستن، اسپاسموفیلی، پوکی استخوان، بیماری پاژه و بیماری رکلینگوسن و .

) مقدار آن بسیار کمتر است و بین 1 تا 2 آمپول در سال می باشد که همواره باید تحت مراقبت پزشکی انجام گیرد.

7- مقدار مصرف آن ویتامین D را می توان از طریق دهان به وسیله روغن جگر ماهی مورو یا بهتر از آن ، روغن جگر ماهی فلتان که مقدار ویتامین D آن 10 تا 30 بار بیشتر است، و یا بهتر از همه آنها استروژیل بکار برد : به صورت قطره، 3 تا 4 قطره در روز برای نوزادان نارس و نوزادان مبتلا به راشیتیسم.

این کار به مدت چندین سال انجام می شود.

برای جلوگیری از هیپرویتامینی D توصیه می شود که ویتامین A را با آن همراه کنید ( به عنوان مثال، اکسرژیل PC که دارای هر دو ویتامین است و یا ویتادون، آلویتیل، اووسترول، زیموستول یا هیدروسولهای پولی ویتامینه و غیره ) نمکهای کلسیم.

یا بصورتآمپولهای استروژیل 15 و یا موارد دیگر.

این آمپولهای روغنی هم خوراکی و هم قابل تزریق هستند.

آمپولهای دارای محلولهای الکلی منحصراً خوراکی هستند.

ضمناً می توان روشهای درمانی زیر را تجویز کرد : درمان پروفیلاکتیک : در نوزادان به صورت قطره ای یا نصف آمپول هر 6 ماه یک بار مخلوط در شیشه شیر و یا 1 آمپول تزریقی در سال.

همین مقدار برای افراد بزرگسال و اشخاص مسنی که احتمالاً به نرمی استخوان، اسپاسموفیلی، کمبود کلسیم در خون بر اثر کاهش ویتامین D مبتلا شده اند نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

یا روش معالجه با استفاده از مقادیر خیلی بیشتر که تنها پزشک می تواند آن را تجویز کند ( به عنوان مثال برای نرمی استخوان افراد بزرگسال و مسن : یک آمپول استروژیل 15 به شکل خوراکی یا تزریقی برای هر یک تا دو هفته تا زمان از بین رفتن درد و بازگشت مقدار کلسیم و فسفر خون به سطح عادی همراه با مراقبت از مقدار کلسیم موجود در ادار برای جلوگیری از مصرف بیش از حد آن که بدنبال آن یک روش درمانی پروفیلاتیک برای جلوگیری از بازگشت بیماری در پیش گرفته شود.) نوع دیگر موجود آن ویتامین D3 B.O.N است که به دو شکل زیر ارائه می شود : آمپول محلول الکلی خوراکی به مقدار 1 میلی گرم با نام کولکلسی فرول یا ویتامین D3 : 5 میلی گرمی ( یا 200 هزار واحد بین المللی) به علاوه هیدروکینون : 1/0 میلی گرم + اکسیپیان : الکل 90 درجه.

آمپول محلولی روغنی تزریقی 1 میلی گرم با عنوان کولکلسی فرول یا ویتامین D3 : 5 میلی گرم ( یا 200 هزار واحد بین المللی ) + اکسیپیان : روغن زیتون خنثی و استریل شده.

خواص آن : اثر ضد راشیتیسمی، جذب روده ای کلسیم را افزایش داده و بر متابولیسم فسفر – کلسیم و مواد معدنی استخوان تأثیر می گذارد.

جذب آن در سطح روده باریک انجام شده و دفع آن اساساً از طریق صفرا به مقدار کمی انجام می شود.

به این ترتیب، ویتامین D در کبد ذخیره می شود.

کاربردهای درمانی آن : انواع راشیتیسم، اسپاسموفیلی و تتانی، کاهش کلسیم خون و پوکی و نرمی استخوان همراه با هم.

ممنوعیتها : ناراحتیهایی که با افزایش کلسیم خون، بالا رفتن مقدار کلسیم در ادرار، سنگهای کلسیمی و حساسیت نسبت به ویتامین D همراه باشند و برای افراد بی تحرک ( در مقادیر زیاد ) .

از مصرف بیش از حد معمول آن خوداری کنید.

در رابطه با کودکان، مقدار مصرف نباید از 10 تا 15 میلی گرم در سال بیشتر باشد.

برای زنان باردار نیز مقادیر زیاد نباید تجویز شود.

علائم کلینیکی مصرف بیش از حد : بی اشتهایی، تشنگی مفرط، ادرار زیاد، یبوست، فشار خون شریانی بالا.

متذکر می شوم که همچنین ویتامین D را به شکل شیاف یا شستشوی روده ای نیز می توان بکار برد.

علیرغم اینکه مکن است به تکرار دچار شوم، ولی باز هم فهرست کامل دکتر «پومیه» را در رابطه با فقر ویتامینی D و کاربردهای درمانی آن مطرح می کنم : اکنه، اکروسیانوز، بیماری های غدد لنفاوی، لاغری پیشرونده بخصوص در کودکان، شیر دادن، لاغری، آسم، سوختگی، قولنجها، کوریزای مزمن، از بین رفتن کلسیم استخوانها، رویش دندانها، قاعدگی دردناک، اگزما، سرمازدگی، شکستگیها، شکنندگی استخوان، بارداری، یرقان عفونی، نارسایی پاراتیروئیدی، لیخن پلان، سل پوستی، بیماری اودکین، بیماری استخوانی پاژه، بیماری شومن، یائسگی، حالت عصبی، نرمی استخوان، بیماری استخوانی ناشی از گرسنگی، تاولهای پوستی، زخمها، پزوریازیس، راشیتیسم، پیوره، بیماری استخوانی رکلینگوسن، روماتیسمهای حاد و مزمن، اسکلرولای سلی، اسپاسموفیلی، نازایی، تتانی، سل استخوانی، سل ریوی، صفاقی، تناسلی، ادراری، و .

برای مصارف خارجی به صورت پماد جهت درمان سوختگیها و سرمازدگی.

محلولهای شستشو و پمادهای چشمی با این ویتامین یا چندین ویتامین (A.C.D) (التهاب قرنیه، ناراحتیهای چشمی، باقیمانده های جوش خوردگیها و .

) همراه هستند.

8- هیپرویتامینی D مصرف بیش از اندازه ویتامین D می تواند موجب بروز ناراحتیهای متابولیکی در رابطه با فسفر و کلسیم نظیر افزایش کلسیم در خون و ادرار، افزایش فسفر در خون، ناراحتیهای گوارشی، عصبی، قلبی – عروقی، کلیوی، همراه با کمخونی، بی اشتهایی، لاغری، وجود آلبومین در ادرار، فشار خون بالا و گاهی اوقات رخوت و بیحرکتی و حتی کوما شود.

مصرف بیش از حد آن بصورت تزریقی، خطرناکتر از مصرف خوراکی آن است و همچنین محلولهای الکلی آن خطرناکتر از محلولهای روغنی است.

در این میان، روغن جگر ماهیها اگر چه طعم ناخوشایندی دارد ( و همین طعم باعث جلوگیری از زیاده روی در آن می شود)، با این وجود بهتر تحمل می شود.

می توان با همراه ساختن ویتامین های A و D، از پیدایش ناراحتیهای هیپرویتامینی جلوگیری کرد.

همچنین می توان از اکسرژیل، آدژیک، ویتادون A و D،اووسترول، آلویتیل، هیدروسلولهای پولی ویتامینه، پولی تونیل، کارنسیل، کوتی ویت، ویواکتیل و غیره استفاده کرد.

حال ببینیم علائم مصرف بیش از حد ویتامین D به صورت تشریحی چگونه هستند.

این علائم می توانند کلینیکی و یا بیولوژیکی باشند.