دانلود تحقیق ابنیه و آثار تاریخی ایران بعد از اسلام

سرزمین ایران دارای تاریخی کهن و مردمانی با فرهنگ چندهزار ساله است .

پدران و گذشتگان این مرز و بوم میراث فرهنگی خود را با خلق آثار و شاهکارهایی بدیع به نسلهای آینده سپرده اند .

ورود اسلام به ایران با اینکه جنگ و خرابی به همراه داشت اما پیوند فرهنگ جدید با ذوق و هنر ایرانی منجر به خلق آثاری گردید که اکنون نه تنها در زمره‌ی مفاخر ملی بلکه جزء شاهکارهای میراث بشری محسوب می شود .

این حقیر مجموعه ای از مشهورترین و دیدنی ترین ابنیه و آثار تاریخی ایران بعد از اسلام را در قالب یک تحقیق به نمایش می گذارم .

مسجد جامع عتیق شیراز :
اصل ساختمان این مسجد از ابنیه دوران صفاریان است که به امر امراللیث صفاری در سال 281ه.ق بنا شده از مسجد اصلی قسمت مهمی باقی نمانده است بانی خدای خانه‌ی مسجد جامع شاه ابواسحاق اینجو در سال 752 ه.ق است .

سپس در زمان شاه عباس اول صفوی به سال 1034 ه.ق و همچنان زمان بقیه شهریاران صفوی تعمیر و مرمت شده است .

شبستان جنوبی مسجد هم از بناهای قدیمی می باشد .

کتیبه‌ی سنگی خدای خانه از نمونه های ارزنده هنری به شمار می رود .

این کتیبه به خط یحیی الجمالی السوفی خطاط معروف زمان شاه ابواسحاق و حاوی جملاتی در شأن قرآن کریم است .

این مسجد دارای دو سردر شرقی و غربی است .

در مجاورت سردر شمالی مسجد و جلوی خان آن مسجد قدیمی دیگری به نام طبالیان وجود دارد که از نظر معماری و هنری چندان قابل توجه نمی باشد .

این مسجد قدیمی ترین اثر تاریخی دوران اسلامی شهر شیراز است .

بازار اصفهان : این بازار از بناهای زمان شاه عباس اول صفوی است که در شمال میدان نقش جهان در فاصله سالهای 1011 تا 1029 ه.ق ساخته شده است .

در سردر بازار شاهی علاوه بر کاشی‌کاری زیبا نقاشی های بسیار عالی نیز به چشم می خورد که بخشی از آن شامل تصاویر جنگ شاه عباس با ازبکان و مجالس بزم شاهی است .

شهر تبریز : این شهر دارای یکی از زیباترین و بزرگترین مجموعه بازارهای ایران است سبک معماری ، کثرت سراها و تیمچه ها و وجود تعدادی مدرسه و مسجد نیز به این مجموعه اهمیت و امتیازی خاص بخشیده است .

اکثر مورخان و جهانگردان که از اواخر قرن چهارم هجری تا عهد قاجار از تبریز دیدن کرده اند درباره‌ی بازار تبریز مطالب مهم و ارزنده ای ارائه داده اند .

بازار ارومیه :
قدمت بازار ارومیه به دوره‌ی زندیه و قاجاریه می رسد .

این بازار یکی از بازارهای دیدنی است که در خیابان امام واقع شده است و مجموعه ای از راسته بازارهای عطارها ، زرگرها ، بزازها ، مسگران ، کفاشان ، نمدمالان ، رنگرزها ، حلبی سازها و چاقوسازان می باشد .

بقعه‌ی شاه‌چراغ :
این بقعه زیارتگاه مشهور فارس مدفن حضرت میرسیداحمد فرزند امام هفتم (ع) از ابنیه دوران اتابکان و قرن ششم ه.ق است که در زمان اتابک ، ابوبکر سعدبن زنگی ساخته شده است .

این بنا شامل ایوان ، حرم ، گنبدها ، رواق ها و شاه‌نشین‌هایی می‌باشد که با آینه کاری و گچ بری و کتیبه های چندی تزئین یافته است .

پس از اتابکان در زمان شهریاران صفوی و قاجار چندین بار مرمت و تعمیر شده است .

مرقد حضرت در شاه نشین گنبد و بالاسر قرار دارد .

دو مناره‌ی کوتاه در دو انتهای ایوان قرار گرفته معنی صحن آن وسیع است .

کاشی‌کاری معرق زیبای گنبد آن در سال 1345 خورشیدی با نظارت اداره‌ی کل باستان شناسی اتمام یافته است سایر تعمیرات ضروری آن ادامه دارد .

30 جزء کلام الله مجید خطی به خط یحیی جمالی متعلق به این بقعه به موزه‌ی پارس شیراز انتقال داده شده است .

در مجاورت زیارتگاه شاه‌چراغ بقعه‌ی سیدمیرمحمدبرادر شاه‌چراغ واقع شده .

این مزار شامل حرم بزرگ و شاه‌نشین می باشد .

مرقد در شاه‌نشین شمالی آن قرار دارد ساختمان این بنا باید متعلق به قرن 10 ه.ق باشد که سپس در عهد زندیه و قاجاریه مرمت شده و تزئین یافته است .

گنبد آن دارای کاشی‌کاری و به شیوه‌ی گنبدهای زمان قاجار ساخته شده است .

مدرسه‌ی چهارباغ :
این مدرسه از مشهورترین مدارس تاریخی طلبه‌نشین اصفهان است .

بنای این مدرسه در زمان شاه‌سلطان حسین و در فاصله‌ی سالهای 1118 تا 1126 ه.ق ساخته شده است .

دارای صحن وسیع و سردری زیبا ، در مناره‌ی رفیع با کاشی‌کاری است .

این مدرسه شاهکاری از معماری دوره‌ی صفوی و باشکوه‌ترین مدرسه‌ی تاریخی اصفهان است .

کاخ چهل ستون :
کاخ چهل ستون در زمان شاه عباس اول و دوم و به سال 1057 ه.ق ساخته شده است .

این بنا دارای ایوانی رفیع با 18ستون و تالار آینه و اتاقهایی در شمال و جنوب ساختمان می باشد که در کلیه بنا تزئینات فراوانی ائم از آینه کاری ، گچ بری ، نقاشی‌های عالی و بی نظیر دیده می شود .

تالار بزرگ آن دارای سقف طلاکاری است و به محل موزه اختصاص دارد .

تزئینات آینه کاری و ایوان بزرگ آن که دارای 18 ستون می باشد از بناهای شاه‌عباس دوم صفوی است .

حافظیه : بنای اصلی آرامگاه حافظ از آثار کریم خان زند و مربوط به سالهای 1187 هـ.ق است ایوانی دارای چهار ستون سنگی در وسط قرار داشت که از دو جانب شمال و جنوب گشوده بود و در دو سمت آن دو اتاق بنا کرده بودند .

مزار حافظ خارج از این بنا در وسط قبرستان پشت آن قرار داشت که در دوره های بعد نرده ای آهنی در اطراف مزار کشیده اند .

از سال 1314 تا سال 1317 هـ.ق بارگاه حافظ به صورتی که الان موجود است درآمده است .

سنگ حوض های ابنیه کریم خانی که ضمن امتداد خیابان زند شیراز خراب گردید .

به محوطه آرامگاه منتقل و در حوض های آنجا کار گذاشته شد و با حفظ چهار ستون اصلی بنای قدیم 16 ستون یکپارچه‌ی سنگی نظیر آنها تهیه نمودند و ایوان 20 ستونی کنونی را به طول 56 متر با تزئینات نقاشی و گچبری و کاشی تماماً به سبک قدیم و اصیل شیراز ایجاب کردند و اشعاری از حافظ در محل‌های مناسب نگاشتند .

مسجد جامع ارومیه : این مسجد از بناهای نیمه دوم قرن هفتم هجری است .

بنای طاق گنبد و شبستان بزرگ آجری آن از لحاظ معماری و ساختمان طاق و قطر پی بنا و استحکام بدنه‌ی سنگی قابل توجه است ، محراب مسجد از نظر گچ‌بری و خطوط در اعداد زیباترین آثار هنری دوران مغول است .

در قسمت پایین محراب دو ستون گچ‌بری وجود دارد که در وسط آن درکتیبه‌ای به خط رقاء ، نام و نشان نقاش محراب و تاریخ 676 هـ.ق نوشته شده است .

مسجد جامع اصفهان : این مسجد دارای مجموعه ای از آثار و ابنیه و تزئینات دوران اسلامی است .این مسجد دارای شبستانی با ستونهای ضخیم ، مدور و مزین به گچ بری است که ساختمان‌ آن به دوران دیلمیان نسبت داده می شود .

گنبد خواجه نظام الملک وزیر از ابنیه دوران سلجوقی است و در ضلع جنوبی صحن واقع شده است .

چهل ستونهای اطراف این گنبد نیز از دوره‌ی سلجوقی است .

گنبد تاج الملک به گنبدخاکی نیز شهرت دارد از ابنیه‌ی دوران سلجوقی بوده و در کتیبه‌ی کوفی آن سال 481 ثبت شده ایوان یا صفه‌ی شاگرد متعلق به دوران سلجوقی است .

این صفه دارای تزئیناتی از قرن هشتم هجری بوده و در زمان شاه سلیمان صفوی مرمت شده است .

این مسجد با 800 سال قدمت ، جامع تحولات معماری و سبک های هنری در ساخت مساجد ایران است .

کاخ هشت بهشت : این کاخ در میان باغ بلبل درون مجموعه‌ی دولتخانه‌ی دوره‌ی صفوی در زمان حکومت شاه سلیمان و در نیمه دوم قرن 11 هجری ساخته شده نام هشت بهشت به معنای هشتی یا ورودی بهشت بوده که به منظور نسبت دادن زیبایی این عمارت به ابعاد مافوق مادی و دنیوی انتخاب شده است .

معماری هشت بهشت در 200 طبقه و بر روی یک کرسی با ازاره‌ی سنگی ساخته شده و ترکیب احجام و فضاهای معماری به گونه‌ای ماهرانه و متناسب انجام گرفته است .

ساختمان چندوجه ایل گلی : این ساختمان در استخری به مساحت 54675 مترمربع ساخته شده است .

ساختمان این بنا را به دوران آق قیونلوها نسبت می دهند که بعدها در زمان پادشاهان صفوی بست و توسعه یافت .

در زمان حکومت فهرمان میرزا فرزند عباس میرزای قاجار تعمیرات اساسیی در این بنا به عمل آمد .

ایل گلی در چهار کیلومتری شهر تبریز قرار دارد .

مسجد جامع مرند : در سال 731 هـ.ق در زمان سلطنت ابوسعید بها در خان از محل خیرات مردم مرند و جزیّه ای که در آن زمان از غیر مسلمین می گرفتند به تولیت حسین بن محمود بن تاج خواجه ساخته شده است .

محوطه‌ی اصلی مسجد با سقفی مشتمل بر 6 گنبد فضای اصلی مجموعه را تشکیل می دهد .

دالانی به طول 12 متر به سه طاق گنبدی ورودی مسجد را به شبستانها مربوط می سازد .

در سمت چپ این دالان شبستان جنوبی با گنبدی کم خیز واقع شده که بر فراز آن کتیبه‌ای از سنگ قرار دارد .

محراب مسجد در قسمت جنوب آن واقع شده و مزین به آیات قرآنی به خط کوفی و گچ بری‌های زیبا و بدیع می باشد .

مسجد جامع اصفهان : این مسجد را می توان چکیده‌ی تجربه ای هزار ساله در بنای مساجد ایرانی دانست .

شالوده‌ی این بنا که در کتب عهد صفوی بنام مسجد جامع عباسی معروف شده است در راستای طرح جامع شهر در ضلع جنوبی میدان نقش جهان در سال 1020 هـ.ق و به فرمان شاه عباس اول پی‌ریزی شده و در سال 1025 هجری سردر نفیس کاشی‌کاری معرق آن به اتمام رسید .

کتیبه‌ی سردر به خط استاد رضا عباسی خوش نویسی پرآوازه‌ی عصر صفوی و کتیبه‌ی دیگری که به همان خط ریزتر نوشته شده به خط محمدرضا امامی است .

این کتیبه نام استاد علی اکبر اصفهانی مهندس و معمار مسجد محب علی بیک الله ناظر ساختمان را در بر دارد .

حیاط این مسجد 4 ایوانه سراسر با رواق های طاقدار متقارن احاطه شده است .

ازاره ها تماماً از سنگ مرمر یکپارچه است و تمامی دیوارها با کاشی خشت هفت رنگ تزئین گردیده است .

در این مسجد همچنین دو شبستان زمستانی در شرق و غرب صحن وجود دارد که شبستان ضلع شرقی بزرگتر است ولی دیوارها گچی و فاقد تزئینات کاشیکاری است .

تمام دیوارها و سقف شبستان غربی با کاشی‌های خشت هفت رنگ پوشیده شده است .

معماری صخره ای روستای کندوان : معماری صخره ای روستای کندوان با کرانه های طبیعی و مناظر اطراف جهانی از زیبایی را پدید آورده است .

مجموعه‌ی ده ها کران جوراجور ، چندتایی ،دوتایی ، مخروطی شکل و دوک مانند منظره ای بدیع را پدید آورده که به واقع یکی از دیدنی‌‌ترین مناظر ایران است .

آرامگاه سعدی : بنای کنونی آرامگاه سعدی اعتباصی است از کاخ چهل ستون اصفهان و دیگر بناهای قدیم هر چند بهره گیری از معماری جدید در این بنا کاملاً مشهود است .

ایوانی با ستونهای چهارضلعی بلند که درون آنها بتن مسلح و روکاری آنها سنگ است .

تزئینات کاشی‌کاری در جلو بقعه واقع گشته .

گنبد کاشی فیروزه فام بر فراز بقعه جلوه‌ی خاصی دارد .درون بقعه هم بدنه های کاشی کاری مشتمل بر کتیبه های حاوی منتخباتی از گلستان و بوستان و لوحه ای که تاریخچه‌ی بنا را معلوم می سازد .

زینت بخش دیوارهاست .

بنای قدیمی آرامگاه از دوران کریم خان زند شامل دو اتاق بزرگ در دو طرف و ایوان و پله و طاق نما و غرفات کوچک در وسط بود .

در یک اتاق بزرگ مقبره‌ی سعدی و در اتاق دیگر قبر مرحوم شوریده فسیح الملک شاعر معروف شیراز قرار داشت .

مسجد جامع تبریز : مسجد جامع تبریز یکی از قدیمی ترین بناهای شهر تبریز است ، تاریخ بنا و نام بانی اولیه آن معلوم نیست .

عده ای آنرا از مساجد صدر اسلامی می دانند و پاره ای دیگر بنای قدیمی را به دوره‌ی سلجوقی نسبت می دهند .

مسجد فعلی با طاقهای رفیع و پایه های استوارش بعد از زلزله‌ی تبریز در سال 1193 هـ.ق.

که چند طاق آن شکست و فرو ریخت توسط احمدخان و پسرش حسن قلی خان مرمت گردید .

طول این مسجد از شمال به جنوب حدود 62 متر و عرض آن 15 متر است .

پل خواجو : این پل که بر روی رودخانه‌ی زاینده رود توسط شاه عباس دوم و به سال 1060 هـ.ق بنا گردیده به طول 132 متر و عرض 12 متر است .

ساختمان این پل از سنگ و آجر بوده از نظر معماری و کاشی کاری شهرت جهانی دارد .

مسجد نو شیراز : مسجد نو یا مسجد اتابکی به امر اتابک سعدبن زنگی در اواخر قرن ششم هـ.ق ساخته شده است .

این مسجد عظیم دارای صحن بزرگ و شبستانی وسیع است .

در مسجد نو چندین تاریخ تعمیر که متعلق به زمان صفویه و بعد است نیز دیده می شود .

شبستان مسجد دارای ستونهای سنگی است و محراب هم در پشت آن ساخته شده است .

این مسجد در سالهای 995 و 1183 هـ.ق و این اواخر مرمت شده است .

عمارت عالی قاپو : عمارت عالی قاپو یا دروازه‌ی عالی به مجموعه‌ کاخ ها و ساختمانهای دولتخانه‌ی صفوی اطلاق شده است .

عمارت عالی قاپو در ضلع غربی میدان نقش جهان همزمان با بناهای دیگر میدان طراحی شده .

تکمیل آن حدود 70 سال به طول انجامید .

سطوح داخلی عمارت عالی قاپو دارای هزاران مترمربع گچبری و نقاشی است که به شیوه‌های مختلف و با موضوعات متنوع تزئین یافته است .

تصویر انسان ، صحنه های تخیلی مینیاتور ، طرح های هندسی و گلبرگی با رنگ های مختلف عالی قاپو را به صورت یک آلبوم هنری و تزئینی در آورده است .

کلیسای طاطاووس «قره کلیسا» : این کلیسا به نام تادی مقدس هم نامیده می شود .

در دهکده‌ی قره کلیسای دهستان چالدران شهرستان ماکو برفراز تپه ای ساخته شده است .

دارای گنبدی هرمی شکل 12 ترک می باشد قسمت شرقی بنا از سنگ سیاه و قسمت وسطی و غربی آن با سنگ سفید تزئین گردیده در بدنه‌ی شرقی و قدیمی بنا محراب و تالار اجتماعات مذهبی احداث شده همچنین در گوشه‌ی این بنا کتیبه ای به زبان ارمنی در روی سنگ هک و نصب شده است .

متن کتیبه مربوط به ساختمان اصلی و قدیمی کلیسا است .

در سردر اصلی بنا کتیبه‌ی دیگری بر روی سنگ به فرمان عباس میرزاقاجار دیده می شود .

مفاد این کتیبه دال بر تعمیر ساختمان کلیسا در سال 1229 هـ.ق است .

در خارج بنا نقوش برجسته فراوانی موجود می باشد .

کلیسای مریم مقدس : این کلیسا نه تنها قدیمی ترین کلیسای ایران است بلکه از قدیمی ترین کلیساهای معروف جهان نیز به شمار می رود .

این کلیسا به روایتی دومین کلیسای معروف جهان پس از کلیسای بیت اللحم در فلسطین است .

میدان نقش جهان : این میدان در زمان شاه عباس اول صفوی و در سال 1021 هـ.ق احداث گردید این میدان به شکل مربع مستطیل بوده طول آن 500 متر و عرض آن 160 متر است .

در چهار طرف آن قریب 200 باب حجره های بالایی و پایینی ساخته شده است .

در شمال و جنوب میدان دروازه های چوگان صفوی هنوز باقی است .

مشهد : آستان قدس رضوی که باشکوه‌ترین ابنیه مقدس و تاریخی ایران و محل زیارت کلیه‌ی مسلمین جهان است شامل مجموعه بناهای زیر می باشد .

حرم مطهر که در زیر گنبد زرینی قرار دارد صحن عتیق ، صحن جدید ، مسجد عظیم گوهرشاد ، مدرسه‌ی پریزاد، مدرسه‌ی بالاسر ، مدرسه‌ی دودر ، موزه و کتابخانه ، آرامگاه شیخ بهایی ، دارالحفاظ ، دارالسیاده ،‌توحیدخانه ، مسجد بالاسر ، گنبد الله وردی خان ، گنبد حاتم خانی ، دارالضیافه ، دارالاسلام ، دارالسرور ، مدرسه‌ی میرزا جعفر ، مدرسه‌ی مستشار ، سقاخانه‌ی زرین ، صندوق چوبی و قدیمی قبر مطهر به طبق کتیبه ای که به خط علیرضا عباسی در روی آن هک شده است .

تقدیمی شاه عباس اول صفوی است ، صندوق کنونی از سنگ مرمر می باشد .

گنبد زرین حضرت رضا(ع) دو پوشه است ، پوشش خارجی آن طلاکاری است ، این گنبد دارای کتیبه ای به خط علیرضا عباسی است .

در این کتیبه نام شاه عباس اول صفوی و تاریخ آغاز و پایان تزئین گنبد نوشته شده است .

حرم بنای 4 گوشی است که هر ضلع آن تقریباً 10 متر است .

ازاره‌ی آن با کاشی های خشتی ممتاز مزین گردیده است .

این خشت همای کاشی با نقش و نگاری بدیع و طلاکاری در زمره نفیس ترین انواع کاشی است .

در روی برخی از این کاشی ها تاریخ 612 و 720 هجری خوانده می شود .

صحن عتیق که به شکل مربع مستطیل است دارای 4 ایوان بزرگ می باشد .

ایوان شرقی و غربی دارای سردر بسیار زیبا و مزین به کاشی‌کاری ممتاز می باشند .

قسمتی از این صحن را امیر علی شیرنوایی وزیر دانشمند سلطان حسین بالغزا در سال 872 هـ.ق بنیان نهاده است .

قسمت دیگر این صحن به فرمان شاه عباس صفوی ساخته شده است .

گلدسته های طلا که بر روی ایوان عباسی و ایوان جنوبی قرار دارند .

از آثار شاه طهماسب صفوی و نادرشاه افشار است .

همچنین طلاکاری ایوان در سال 1145 هـ.ق به فرمان نادرشاه افشار انجام شده است .

از این روست که ایوان به ایوان نادری شهرت دارد .

گنبد حاتم خانی که داخل آن با سنگ های مرمر ممتاز و کاشی کاری معرق زینت یافته است به نام بانی آن حاتم بیک که از وزرای شاه عباس اول صفوی است ، شهرت دارد .

این بنای زیبا در سال 1010 هـ.ق پایان یافته است .

گنبد الله‌وردی خان که از نظر معماری و کاشی کاری قابل توجه است به دستور الله وردیخان والی فارس در زمان شاه عباس صفوی بنا شده است .

رواق دارالضیافه دارای کتیبه ای به نام شاه عباس صفوی و به تاریخ 1022 هـ.ق است .

رواق دارالحفاظ از بنای گوهرشاد آقا بانی مسجد گوهرشاد است .

صحن جدید در زمان فتحعلی شاه قاجار بنا شده و سپس در زمان محمدشاه قاجار با کاشی کاری تزئین یافته است .

در این صحن تاریخ سال 1262 و 1271 هـ.ق ثبت شده است به طور کلی مجموعه بناهای آستان قدس رضوی را می توان از لحاظ معماری و تزئینات کاشی کاری ، گچبری و هنر کتابت و خطاطی و رنگ آمیزی ، آیینه کاری ، نقاشی ، حجاری ، فلزکاری ، نقره و طلاکاری و سایر رشته های هنری گنجینه ای از هنرهای ظریفه دوران اسلامی در ایران دانست .

مقبره الشعرا : در ضلع شرقی بقعه‌ی سیدحمزه گورستان متروکه ای قرار داشت که بنا به مندرجات تذکره ها قسمتی از مقبره الشعرای معروف محله ی سرخاب است در این گورستان مشاهیری چون اسدی طوسی ، خاقانی شروانی ، فاریابی ، غطران تبریزی ، محمد شیرین ، همام تبریزی ، سلمان ساوجی ، فلکی شروانی ، قاضی بیضاری ، قطب الدین شیرازی و استاد شهریار شاعر بزرگ معاصر قرار دارد .

کلیسای وانک اصفهان : در اصفهان 3 کلیسای تاریخی وجود دارد که مهمترین آن کلیسای وانک یا خواهران مقدس است .

این کلیسا در زمان شاه عباس دوم و به سال 1074هـ.ق ساخته شده است .

از نظر معماری و نقاشی و کاشیکاری بسیار قابل توجه است .

موزه‌ی جلفا نیز در همین کلیسا قرار دارد .

در کتیبه‌ی سردر ورودی که به خط ارمنی است نام شاه عباس دوم خوانده می شود .

دیگر از کلیساهای تاریخی جلفا کلیسای هاکوپ و مریم مقدس است .

منارجنبان : در فاصله‌ی 6 کیلومتری غرب اصفهان در کنار جاده‌ی نجف آباد در محلی به نام گارلادان مقبره‌ی یکی از عرفای اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری به نام عمو عبدالله در زیر ایوانی از دوره‌ی ایلخانی که به نام منارجنبان شهرت یافته است قرار دارد .

نکته‌ی قابل توجه در این بنا این است که چون یکی از منارها را به حرکت درآورند جنبش و تکان به مناره‌ی دیگر و در نهایت به کل بنا منتقل می شود .

این ویژگی نه تنها برای بازدید کنندگان داخلی بلکه برای بسیاری از سیاحان خارجی هم قابل توجه بوده است .

به طوری که بیشتر سیاحانی که اواخر دوره‌ی صفوی به بعد به اصفهان آمده اند از آن یاد کرده اند .

مسجد کبود : مسجد کبود تبریز از ابنیه‌ی زمان جهان شاه قره‌قیونلو و متعلق به نیمه‌ی دوم قرن نهم هجری است که بوسیله‌ی جان بیگم خاتون همسر جهان شاه بنا شده و توسط دختر او صالحه خاتون در زمان حکومت سلطان یعقوب آق قیونلو مرمت گردیده است .

بنای مسجد که بیشتر از نظر کاشیکاری و آمیزش رنگها و داشتن انواع خطوط عالی و طرح‌های بدیع موردنظر ارباب ذوق و معماری است شامل سردر ، دو مناره ، شبستان ، و مقبره است .

مسجد شیخ لطف الله : که شاهکار کم نظیری از کاشیکاری و معماری استادانه است طی 18 سال از سال 1011 هجری تا 1028 هـ.ق در زمان شاه عباس اول به منظور تجلیل از مقام شیخ لطف الله عاملی ساخته شده است .

تاریخ اتمام این بنا سال 1028 هـ.ق و نام معمار آن استاد محمدرضا بنای اصفهانی است .

از ویژگی های این مسجد این است که برخلاف اکثر مساجد فاقد صحن و مناره است به همین دلیل برای تعبیه ی نور زیر گنبد معمار یکی دیگر از مهارت های چشمگیر خود را در تأمین و تقسیم نور به کار برده است .

دور تا دور ساقه‌ی گنبد و در بالای هشت طاق نمای زیبایی که گنبد را به فراز چهارطاقی اصلی نگه می دارد .

16 جفت پنجره‌ی مشبک قرار دارد که فضاهای پر و خالی نقوش اسلیمی در هم تنیده‌ی آن به دلیل دوپوش بودن ، نور مستقیم را شکسته و به آرامی به سطح داخلی گنبد دوباره می تاباند .