دانلود تحقیق روستا ابیانه

ابیانه :
در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز از استان اصفهان در دامنه کوه کرکس روستایی بس کهن واقع است به نام ابیانه.

این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمرهٔ استثنایی ‏ترین روستاهای ایران به شمار آورد.

شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه‏ های کم نظیر دیدنی‏های جهان درآورده است.

ابیانه نقطه ‏ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است.

موقعیت جغرافیایی ابیانه :

درمورد موقعیت جغرافیایی ابیانه اول باید موقعیت جغرافیایی استان اصفهان را مورد بررسی قرارداد که می توان چنین گفت :
استان اصفهان که در مرکز ایران واقع شده است با 027، 107 کیلومتر مربع وسعت، تقریباً 5/6 % از مساحت کل کشور را در برمیگیرد.

این استان از سمت شمال به استانهای قم و سمنان ، از شرق به استانهای خراسان و یزد و از جنوب به استانهای فارس و کهکیلویه و بویر احمد و از غرب به استانهای چهارمحال و بختیاری ، لرستان و مرکزی محدود میشود.

جغرافیای منطقه:
مختصات جغرافیایی استان اصفهان بین 30 درجه و 42 دقیقه تا 34 درجه و 30 دقیقه عرض شمال و بین 49 درجه و 40 دقیقه تا 55 درجه و 30 دقیقه طول شرقی واقع شده است.

در ادامه موقعیت جغرافیا استان اصفهان به دره ابیانه نطنز می رسیم که روستای ابیانه در ان واقع شده است :
منطقه ای که دره ابیانه در مرکز آن قرار دارد، حوضه آبریز برزرود را در برمیگیرد و بین´27 °30 درجه الی´37 °30 درجه عرض شمالی و´30 °51 درجه الی´37 °51 طول شرقی واقع شده است.

مهمترین ارتفاعات این منطقه را کوه زیر پل با 3398 متر ارتفاع تشکیل میدهد.

درحد واسط قلل مرتفع و کوههای کشیده ، دره ابیانه مشاهده می گردد.

دره ابیانه از نظرشکل وساختمان، منطقه ای چین خورده با رشته کوههای متعدد است که عموماً ازجنوبِ غرب به شمالِ غرب کشیده شده اند.

خانه های روستا, بر روی ارتفاعات دامنه شمالی دره واقع شده اند.

ارتفاع دره از سطح دریا حدود 2100 متر است و میتوان موقعیت طبیعی روستا را به شکل بشقاب تو گودِ بیضی بنظر آورد که اطراف آنرا رشته کوههای دیواره مانندی محصور ساخته است.

تا ریخچه ابیانه :

آنچه این روستا را حائزاهمیت ساخته سابقه تاریخی، خصوصیات زندگی و اخلاقی مردم آن و به ویژه علاقه شدیدی است که اهالی این روستا به حفظ آداب و رسوم و سنن قدیمی خود دارند.

وجود این خصایص باعث گردیده که ابیانه با حفظ بافت معماری، آداب و رسوم، صنایع دستی و آنچه که مربوط به فرهنگ گذشتگان است امروزه به عنوان بکرترین روستای ایران به شمار آید.

برای تدوین تاریخ ابیانه باید به آثار و ابنیه به جای مانده از گذشته این روستا رجوع کرد.

وجود آتشکده «هرپاک» یا «هارپاک» که قدمت تاریخی آن به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش می رسد و همچنین معبد «هینزا» که به احتمال زیاد «هینزا» همان «میترا» است.

و وجود آتشکده های دیگر و آثار به جای مانده از قلعه کهن و قدیمی آن واقع در کوه «چیخمه» که یکی از قدیمی ترین آثار به جای مانده آن روستا است نشان از آن دارد که ابیانه در ایران قبل از اسلام محلی آباد بوده است.

کهن ترین بنای اسلامی روستا که هم اکنون بر جای مانده مسجد جامع آن است که تاریخ بنای آن به ۹۵۰ سال پیش می رسد و منبر و در دولنگه چوبی آنکه قدمتی بیش از ۹۰۰ سال دارند با کنده کاری های زیبا از باارزش ترین و زیباترین آثار تاریخی این روستا به شمار می روند.

گذشته از مسجد جامع چند حسینیه و بنای امام زاده و منزل مسکونی در این روستا برجای مانده که سابقه چندصدساله دارند و با گذشت قرن ها در دامنه قله های بلند کرکس و در زیر بارش برف و باران بر پای ایستاده اند تا از هنر معمارانی بگویند که با سنگ و خاک و چوب، فرهنگی دیرینه را برای نسل امروز این روستا به یادگار گذاشته اند.

علت نام گذاری روستا :

نامگذاری"ابیانه" گاهی در ذهن بعضی ها به صورت:آب یا نه =آب هست یا نه؟

تصور می شود که تعبیر درستی نیست.مردم بومی ابیانه که در روزگاران قدیم زرتشتی بودند و امروزه شیعه دوازده امامی هستند روستای خود را ویونه=ویانه می نامند و معتقدند ریشه آن همان بیدانه است که در فارسی به صورت ابیانه تعریف شده است.گویش مردم ابیانه :
زبان مردم این روستا به دوران هخامنشی و ساسانیان باز می گردد، که به زبان فارسی پهلوی اشکانی سخن می گویند و اکثراً بیش از سه فرزند نداشته که این نشانه ای از طرز فکر و میزان روشنفکری این مردمان است.

پوشش مردم ابیانه : پوشش مردم ابیانه متعلق به دوران ساسانیان بوده و جامه مردانشان عبارت است از یک پیراهن سفید معمولی با شلوار سیاه بلند و گشاد پوشش, زنان نیز یک پیراهن بلند و چهارقد گلداراست شلیته های کوتاه و گشاد و روسری های گلی رنگ که رنگ قرمز گل ها در متن سفید روسری، بسیار تماشایی است ...

شغل رایج ابیانه : شغل رایج در ابیانه دامداری و کشاورزی بوده و به دلیل وجود هفت قنات و خاک حاصلخیز، این منطقه دارای باغات سیب، آلو، گلابی، زرد آلو، بادام و گردوی مرغوب است.

صنعت قالیبافی در ابیانه : در سال های اخیر قالیبافی در ابیانه رواج پیدا کرده و نزدیک به 30 کارگاه قالیبافی در آنجا دایر شده است.

در گذشته گیوه بافی از جمله مشغله های پردرآمد زن های ابیانه بوده اما امروزه تا حدی متروک شده است.

مساجد ابیانه: مسجد جامع: این مسجد در مکانی از روستا واقع است که به ان "میان ده " می گویند.این مسجد دارای عجایبی از لحاظ تاریخی وزیبایی است که ازجمله ی انها می توان: درب ورودی – منبر قدیمی – ستونهای زیبا ومحراب چوبی منبت کاری شده را نام برد.

درب ورودی این مسجد در سال1311 ه ق بوسیله ی استاد صفرعلی بیدگلی ساخته شده است واستادانی دیگر هم درزمانهای بعد به مرمت خرابیهای در ( البته با همان سبک قدیمی ) پرداخته اند.

درداخل مسجد وروبروی درب ورودی درب دو لنگه ای سیاهرنگی وجود دارد که با عبوراز این دروارد محوطه ای می شویم که پایین تر از مسجد ( ازلحاظ ارتفاع ) قراردارد اما حسی به انسان القا می شود که گویی برای لحظه ای عقل وهوش ازوجود انسان رخت برمی بندد.این همان محراب قدیمی مسجد جامع است.سقف چوبی – کف چوبی وستونهای چوبی هر تازه واردی را به شگفتی وامی دارد.درانتهای این سالن کتیبه ای چوبی مشاهده می شود که برروی ان گل وبوته ونقش ونگارهایی وهمچنین سوره ی یس با خط کوفی حک شده است واین محراب تاریخ 477 ه ق رابر خود دارد و در کنار ان منبر کوچک چوبی به چشم می خورد.

این محراب چوبی زیبا به دستورابوجعفرمحمد فرزند علی ساخته شده است.

.

درشبستان جدید مسجد ستونها ونقش هایی بر روی سقف دیده می شود که ازنوشته های سقف می توان دریافت که تعمیرات سقف این مسجد در سال477 ه ق وتوسط دو برادر به نامهای ملا مهدی و ملا ابوالقاسم انجام شده است.

وهمچنین منبری بسیار زیبا در این شبستان وجود دارد که حکایت ازدوره ی سلجوقیان دارد(محرم 466 ه ق ) مسجد حاجتگاه : این مسجد در کنار اسیاب ابیانه ودربستر کوهی سنگی قراردارد در ورودی ان تاریخ 953 ه ق رابر خود دارد و ایوانی نیزدر کنار این مسجد است که گویی در ادای نذرزنی که حاجتش را گرفته بوده ساخته شده است.

مسجد پرزله: این مسجد در محله ای به نام پرزله قرار دارد ودر دو طبقه ساخته شده که در سمت شرقی این مسجد 2 در وجود دارد که تاریخ درب دو لنگه ای شرقی 1508 ه ق وتاریخ درب یک لنگه ای شرقی 701 (ه ق) می باشد.در طبقه ی دوم دری دولنگه ای بطرف غرب مسجد باز می شود که تاریخ 1501 ه ق را بر پیکر خود دارد.

همچنین این مسجد ایوانی بطرف جنوب روستا دارد که از ان می توان براحتی طبیعت و کوههای مقابل روستا را مشاهده کرد.

مسجد یسمان : از این مسجد تاریخی که بتوان قدمت انرا تخمین زد وجود ندارد اما از درخت تنومندی که در کنار ان وجوددارد و عمر ان متجاوز از پانصد سال است می توان دریافت که این مسجد از بناهای قبل از دوره ی صفویه است.

(گفته می شود اکثر مساجد ابیانه قبل از اسلام معبد بوده اند و پس از اسلام به مسجد تبدیل شده اند.) امامزاده ابیانه : این امامزاده در محله ی پایین قرار دارد ومدفن دو تن از امامزادگان به نامهای شاهزاده یحیی وشاهزاده عیسی (فرزندان امام موسی کاظم ع ) است.این امامزاده دارای چند ایوان است که زیباترین انها ایوان جنوبی است که در برگیرنده ی طبیعت جنوبی روستا است.

اتشکده هارپاک : یکی از بناهای تاریخی ابیانه اتشکده هارپاک است.

این اتشکده دروسط روستا ودر دامنه ی کوهی با شیب تند قرار گرفته است و شامل سه طبقه است.اگر کمی به خصوصیات ساختمانی این اتشکده دقت کنیم متوجه می شویم که این بنا از عهد ساسانی به جای مانده است.

عده ای نام این اتشکده را تغییر یافته ی کلمه ی "هرپک" که در گویش ابیانه ای ها به معنی "زیر پله" است.اما عده ای دیگر این نام را به هارپاک که چهرهای بزرگ وبرتر در تاریخ هخامنشی وماد است نسبت می دهند.در هیچ نقطه ای از ایران اتشکده ای به این نام وجود ندارد اما دلیل وجود داشتن این اتشکده با این نام را در ابیانه را می توان پایبند بودن مردم این خطه به سنت هایشان دانست.

داستان هارپاک : هوخشتره ( شاه ماد ) پس از نابود کردن آشور به سال 612 ق.م وایجاد امپراطوری ماد ثروت بزرگی برای فرزندش به ارث گذاشت.اما فرزند وی به جای محافظت از این ارزش ها به ظلم کردن و عیاشی پرداخت.

شبی خواب دید که از شکم دخترش ( ماندانا ) چشمه ای جوشید که سراسر اسیا را در بر گرفت.

تعبیر خواب او چنین بود که دختر او ماندانا پسری به دنیا خواهی اورد که سلطنت را از وی خواهد گرفت.

شاه ماد ماندانا را به کمبوجیه_که مردی نجیب بود_ داد به امید اینکه از وی فرزندی ارام و نجیب مانند خودش به دنیا خواهد امد.

ماندانا کورش را به دنیا اورد و دوباره خواب پادشاه به گونه ای دیگر تکرار شد واین شاه کوروش را به هارپاک _وزیر خود_ سپرد تا کورش را نابود سازد و هارپاک نیز از کشتن این کودک صرفنظر کرد و او را به چوپان دربار (مهرداد ) سپرد و این طفل در قصر پدرش بزرگ شد.سرانجام روزی شاه ماد فرزند ماندانا را شناخت و درصدد انتقام گرفتن از هارپاک بر امد وتا انجا که دستور داد پسر وی را کشتند و در یک مهمانی گوشت بدن پسر به خورد پدر دادندهارپاک با این وجود که از ماجرا با خبر شده بود ولی سکوت کرد.هنگامی که کورش در پارس دست به قیام زد شاه ماد هارپاک را به فرماندهی سپاه برای سرکوب کردن کورش برگزید وهارپاک نیز فرصت را غنیمت شمرد ودر اولین فرصت سپاه را تسلیم کورش نمود و کورش نیز پایتخت ماد را فتح کرد و سلسله ی ماد منقرض شد.و کورش به پاس بزرگواری هارپاک دستور داد تا در جای جای ایران اتشکده هایی را به نام هارپاک بنا کنند.که یکی از انها احتمالا اتشکده ی ابیانه است.

هینزا : در ضلع جنوب شرقی ابیانه وپس از گذشتن از تپه ای نسبتا بلند وعبور از کنار باغهای سرسبزبه دره ای زیبا ودل انگیز می رسیم که هینزا نام دارد در انتهای این دره ساختمانی به چشم می خورد که نظرات مختلفی در مورد ان وجود دارد: 1- گفته می شود که این مکان گذرگاه بی بی زبیده خاتون بوده و هنگامی که دشمنان وی قصد کشتن او را می کنند او به این کوه پناه می اورد.

درزمان ما نیز از این مکان بعنوان زیارگاهی برای مردم مورد احترام است.

2- نظردیگری در مورد این مکان حاکی از ان است که: نام "هینزا" تحریف شده ی نام" میترا"است و مکانی ست برای پرستش میترا الهه ی قبل از زرتشت.( دلیل ان هم می تواند این باشد که ایرانیان باستان بر اساس عقاید خود این معابد را درکنار نهرویا جوی ها می ساختند واین بنا نیز در کنار یک جوی اب همیشه روان ساخته شده است.) طبق اخرین تحقیقات گفته می شود که نام هینزا برگرفته از هنزاکه در زبان اوستایی به معنی جایی که اب از زمین می جوشد) است می باشد.

عاشورا در ابیانه : عاشورای روستای ابیانه به دلیل تاثیر آیین سووشون _ سوگ سیاووش _ با عاشوراهای دیگر در ایران تفاوت دارد.

مردم، نخل 60 ساله ابیانه را چند روز پیش از تاسوعا بیرون می‌آورند و در روز عاشورا با کمک چهار دسته بزرگ چوبی اش، در شهر حرکت می‌دهند.

این نخل، متناسب با ابعاد کوچه‌های ابیانه طراحی شده‌است.

نخل گردانی در ابیانه به مراسم سووشون که در آن چادر حامل جنازه سیاوش را دور شهر می گرداندند، باز می گردد.

چشمه ها : دو آبی : این چشمه که مهمترین منبع آب ابیانه است در غرب ابیانه، قرار دارد و در طول سال همیشه روان است.

رئیسون : آب آشامیدنی روستا از این چشمه تأمین می شود که درغرب ابیانه، کمی بالاتر از آسیاب قرا ردارد.

در حدودسی سال است که آب آن به صورت لوله کشی به منازل راه یافته است.

بنابر اعتقاد مردم ابیانه این چشمهاز پای درخت زرشک است و آشامیدن آن باعث طولانی شدی عمر می شود.

در مورد این چشمه می گویند: خوش است آب گوارا به چشمه رئیسون به وقت نوش بخورد و کبار ابیانه تاردر : این چشمه در شمال ابیانه است که به آن قنات تاردر نیز می گویند.

چشمه های دیگر ابیانه که عمدتاٌ در جنوب روستا قرار دارند به شرح زیر:پی قستان، وشاسیدرا، پاشت لیل، په کی جا، پاش یووینگاف، پال همون بالا.

چشمه پال همون هره، هینزا و کرشک نیز در شش کیلومتری شمال ابیانه قرار دارند.

پوشش گیاهی در ابیانه : از رستنی های ابیانه گیاهان درمنه، خاکشیر و کتیرا است که کاربرد دارویی و صنعتی دارند و پوشش گیاهی برای چرای دام است.

از گیاهان دیگر درختچه های زرشک است که مردم ابیانه زرشک مصرفی خود را از درختچه هایی که در اطراف روستا قراردارند تأمین می کنند از دیگر رستنی های اطراف ابیانه است که آویزهایی که زنان ابیانه از اسپند و تکه پارچه های رنگی درست می کنند و برای چشم زخم به دیوار اتاق ها نصب می کنند شهرت دارد.

شرایط اقلیمی در ابیانه : اقلیم دره ابیانه، ترکیبی از آب و هوای مدیترانه ای است.

در این منطقه اساساً بارندگی در فصل زمستان انجام می گیرد و اغلب به صورت ریزش برف است.

بر روی دامنه کوه های مرتفع، برف تا فصل بهار نیز دوام می آورد ولی در تابستان هیچ بارشی صورت نمی گیرد, منطقه ای که روستای ابیانه در مرکز آن قرار دارد حوضه آبریز برز رود را در بر می گیرد و شرایط آب و هوایی آن خشک و نیمه خشک است.

موقعیت طبیعی ابیانه : ابیانه به موازات خط الرأس کوه قلعه در شیب نسبتاً تندی قرار گرفته است، جهت خط الرأس ها ، با جهت دره موازی است و در نهایت بر مسیر کاشان و نطنز عمود می شود.

در روبروی همین کوه در دامه کوه دو میلون، قلعه " پله هامانه " قرار دارد و بین این دو، سطحی نسبتاً هموار شامل منطقه " پبا " ، رودخانه خشک، باغزارها ومحله مسکونی " یوسمان" قرار گرفته است.

در حد واسط قله های مرتفع و کوه های سر به فلک کشیده، دره ابیانه قرار دارد که در این دره روستاهای ابیانه، طره، برز، کمجان و هنجن جای گرفته اند.

ناهمواریهای ابیانه : روستای ابیانه در دامنه شاخه هایی از کوه کرکس، از رشته کوه های مرکزی ایران قرار گرفته است.

از نظر شکل و ساختمان، دره ابیانه منطقه ای چین خورده با رشته کوه های متعدد است، که عموماً از جنوب غرب به شمال غرب کشیده شده.

ابیانه روستایی کوهستانی و ییلاقی است که چهار جهت آن را کو ه ها فرا گرفته اند.

راه ها : این روستا، در مقیاس محلی با شهر نطنز و در مقیاس منطقه ی با شهر های کاشان و اصفهان مرتبط بوده است.راه های ارتباطی ابیانه با مناطق اطراف در گذشته عبارت بودند از : گدار کاشان، گدار اصفهان، دار تجره.

این روستا در حال حاضر بوسیله راه آسفالته جدیدی با جاده کاشان- نطنز ارتباط دارد.

در گذشته فقط قسمتی از جاده مال رو، با این جاده انطباق داشته است.

به این ترتیت که جاده قدیم از پل هنجن تا زیارت هنجن در کنار مسیر رودخانه و از پشت باغ های هنجن تا مزارع باقر آباد و از باقر آباد تا یارند از همین جاده کنونی(گداروشت امان ) می گذشته است.

از یارند به کمجان تا برز، از پشت باغ ها می گذشته است، از برز رود با طره جاده قدیمی و از طره تا ابیانه به وسیله دو مسیربه ابیانه می رسیدند؛ یکی از آنها طارده بوده که خود به دو شاخه می شده است و دیگری هم از وسط باغزارها، در کنار مسیر رودخانه خشک می گذشته است.

برای رفتن به نطنز از این مسیر می گذشته اند.

ابیانه بین دو شاه راه اصلی قرار دارد.

شاه راه اول، راه کاشان، قمصر، مورچه خورت واصفهان است و شاه راه دوم کاشان، نطنز، یزد و کرمان است؛ ابیانه در 25 کیلومتری این دو راه اصلی قرار دارد.

جمعیت ابیانه : در گذشته جمعیت ابیانه در حدود 1500 تا 2000 نفر برآورد شده بود این در حالی است که هم اکنون این رقم به حدود 300 نفر جمعیت مسن و میان سال رسیده است.

یکى از مهمترین دلایل مهاجرت، علاقه این مردم به تحصیل و کسب علم است که باعث شده نسل جوان به خاطر ادامه تحصیلات دانشگاهى به شهرهاى دیگر مهاجرت کنند ودر همان شهرها نیز مشغول به کار شوند.

در نتیجه به علت عدم حضور نیروى کار بومى جوان، اقتصاد روستا با رکود و آسیبهاى جدى مواجه شده است.

مشکلاتى که در زمینه اجتماعى وکالبد معمارى و بافت روستا بوجود آمده طبعا از پیامدهاى این مهاجرت است.

البته عواملى که موجب تخلیه نسبى محل از سکنه اصلى شده است نیاز به بررسى کارشناسانه و دقیق ترى دارد وبا یافتن راه حلهاى مناسب، مى توان براى بازگرداندن قشرجوان و زندگى عادى به ابیانه تمهیداتى اندیشید.در حال حاضر بزرگترین مساله اى که در سطح روستا به چشم مى خورد، فرسوده بودن اغلب بنا ها است که نیاز به رسیدگى دارند.

تعداد زیادى از ساختمانها به دلیل نبود سکنه، بصورت متروکه و بعضا مخروبه در آمده اند، برخى نیز با فوت مالک اصلى بین ورثه تقسیم شده اند که اغلب به علت عدم هماهنگى بین آنها، ساختمان به حال خود رها شده و در اثر آسیبهاى ناشى از عدم رسیدگى و عوامل جوى در شرف تخریب کامل قرار گرفته اند.