دانلود تحقیق طراحی بیمارستان

مقدمه :
یکی از اماکن عمومی که اهمیت زیادی در اجتماع دارد بیمارستان است.

بیمارستان با توجه به نوع کاربری باید دارای خصوصیات و ویژگیهای خاص باشد ، بیمارستانها از نظر اندازه ئ امکانات با یکدیگر تفاوت دارند که در زیر امکانات یک بیمارستان در حد متوسط بررسی می شود .

طراحی کلی بیمارستان :
زمینی که برای بیمارستان انتخاب می شود باید در محیطی واقع شده باشد که سر و صدا تا حد امکان بسیار کم بوده و محیط کاملاً آرام باشد .

اندازه زمین (شامل محوطه ساختمان) باید مساوی یا بزرگتر از 75 متر مربع برای هر تخت باشد ، برای بعضی از بیمارستانهای مخصوص این مقدار تا حد 150 مترمربع برای هر تخت می تواند افزوده شود و مورد بیماریهای واگیردار و مسری این مقدار به 200 متر مربع برای هر تخت می رسد .

بلوکهایی که نمای جلویی بخش آن به سمت جنوب باز می شود با تقریباً 80 متر از راه آهن و جاده های اصلی فاصله داشته و 40 متراز جاده با ترافیک محلی دور باشد .

تمام اطاق خوابهای بیمارستان در روز نور را بدون هیچ مانعی احتیاج دارد و این نور در صورتی قابل قبول خواهد بود که :
الف)زاویه انتشار نور از سر جداساز کریدور تا لبه بام یا دیش برآمدگی سرطاقی ساختمانها یا برجستگی طبیعی زمین و غیره تقریباً 16 درجه و برای اطاقهای روز تقریباً 24 درجه باشد .

ب)زاویه انتشار نور روز به سر درگاه پنجره یا سرطاقی پیش آمده تقریباً 20 درجه باشد .

محل (موقعیت) زمین :
بیمارستان در مکانی باید واقع شود که قابل دسترسی توسط وسائل انتقال عمومی بوده ، اما دور از ترافیک باشد و دارای دسترسی مستقیم باشد .

اندازه بیمارستان :
تعداد تخت مورد لازم برای بیمارستان در هر ناحیه بستگی به بهداشت کلی فردی ، نوع کاررخانه های محلی ، آب و هوا ، وضع توقفدر بیمارستان و غیره دارد ، احتیاج به تخت های بیمارستان به دلیل مکانیکی شدن کارخانه ها و همین طور زراعت و افزایش استفاده کننده های اتومبیل و غیره ، امروزه زیاد شده است .

بیمارستانها از نظر اندازه به دو دسته تقسیم می شوند :
الف)بیمارستانهای عمومی کوچک که دارای کمتر از 500 تخت با قسمتهای جراحی و پزشکی می باشد .

ب)بیمارستانهای عمومی ناحیه ای که دارای 600 تا 1200 تخت با تمام قسمتهای مخصوص که مورد استفاده بیمارستانهای کوچک و پزشکان محلی بوده و در صورت امکان وسائلی برای تدوین و تحقیق نیز دارند .

بیمارستانها دارای قسمتهای مختلفی مانند : 1-اطاق های خواب
2-بخش اورژانس 3-واحد پرستاران 4-فضای باز 5-سالن انتظار و غیره
می باشد .

تشریح بعضی از قسمتهای بیمارستان :
الف)اطاق خواب : اطاق های خواب برای بیمارانی در نطر گرفته
می شود که نیاز به مراقبت و نگهداری زیر نظر پزشک دارند .

در اطاقهای خواب تخت ها با توجه به نور پنجره معمولاً به دوصورت عمود بر نور پنجره و در راستای نور پنجره قرار می گیرند .

فاصله بین تختها باید اجازه : 1-میز بغل تخت 2-صندلی ملاقات کنندگان 3-میز چرخدار غذا و سرویس
4-آزمایشات توسط دکتر و پرستاران 5-حرکت تخت به خارج از اطاق را بدهد .

اگر تخت بطور متناوب حرکت می کند باید فاصله آن با تختهای دیگر بشتر باشد .

واحد پرستاری : این بخش شامل فضای تختها و اطاقهای مخصوص استراحت ، اطاق معالجه و اطاق سرویس است .

واحد پرستاری خود شامل چندین بخش است که شامل : 1)بخش جراحی شامل اطاق آزمایش ، معالجات فرعی و دفتر 2)بخش آشپزخانه برای پیش غذای رسیده از آشپزخانه مرکزی ، که دارای اجاق برای خوراک مخصوص و نوشیدنی ، مخزن نگهداری غذا ، میز چرخدار و غیره می باشد ، این بخش باید دارای تهویه مناسب نیز باشد .

3)حمام که در این قسمت وسائل باید به گونه ای چیده شوند که بیماران بتوانند از تخت متحرک یا تخت خواب براحتی به داخل حمام بروند .

4)توالت که بایستی دارای نور کافی بوده و گرم هم باشد .

این بخش نیز باید دارای تهویه بسیار مناسبی باشد .

دیوار در بین توالتها باید از زمین تا سقف بوده و توالت به اندازه کافی بزرگ باشد تا بیماران بد حال بتوانند براحتی در آن حرکت کنند (توالت مخصوص بیمارستان) توالت نباید در کنار اطاق خواب باشد و ضمناً توالت کارمندان ، بیم.اران و ملاقات کنندگان باید از هم جدا باشد .

5)اطاق دریچه دار که این اطاقها باید دارای در ورودی جداگانه برای خالی کردن ، انبار و استریلیزه کردن تخت باشد .

6)اطاقهای مخصوص که این اطاقها به دلایل زیر ساخته می شود : I - برای توقف کوتاه بیماران واگیر و بازدید و بررسی مشکوکین II - برای توقف کوتاه بیماران دارای ناراحتی های عصبی البته اگر بیمارستان روانی در فاصله نزدیک وجود نداشته باشد .

این اطاقهای مخصوص باید اطاقهای مطمئن با عایق ضدصدای داخلی و با دیوارهای صاف و بدون وسائل برجسته و خطرناک بوده و در ضمن قابل قفل شدن از خارج هم باشند .

7)گلخانه که در هر بیمارستان بهتر از جایی به این بخش اختصاص داده شود .

8)انبار جهت انبارکردن تختهای متحرک و صندلیهای چرخدار ج)بخش عمل یا جراحی : که این قسمت باید از سایر قسمتها بطور کامل جدا باشد ، تعداد سالنهای بخش جراحی بستگی به اندازه و نوع بیمارستان دارد .

هر قسمت باید دارای سالنهای ضدعفونی یا معمولی باشد ، سالنهای عمل بایستی قابل دسترسی از راه آمبولانس رو بوده و وابستگی نزدیک به دستگاههای استریلیزه کننده و قسمت پرتونگاری داشته باشد و همچنین باید در مجاورت آسانسور و نزدیک به بخش جراحی در سمت شمال و در صورت امکان در بالای طبقه همکف و یا در طبقه همکف قرار گیرد ، (بخش عمل به ندرت در طبقات فوقانی قرار می گیرد ) .

سالنهای عمل نباید دارای پنجره های سقفی باشند و اغلب بدون پنجره هستند ، این سالنها باید بطور مصنوعی روشن ، گرم و تهویه گردند .

تهویه طبیعی این قسمت از طریق درهای کشوئی دارای فیلترهای بسیار ریز انجام می شود .

قسمت جراحی باید دارای اطاقهای بیهوشی و وسائل کامل باشد و همچنین باید اطاق جراحان ، اطاق رختکن ، اطاق استراحت جهت بیماران جراحی شده و دفتر اجازه پذیرش برای پرتونگاری و فضای لازم برای قالب برداری در آن تعبیه شده باشد .

از آنجا که گازهای محترقه ای از قبیل اتر ، سیکلوپروپان ، اتیل کلراید در این قسمت بکار می رود بایستی برای جلوگیری از احتراق توسط الکتریسیته ساکن بوجود آمده به وسیله جراحان ، کارمندان و یا بیماران ، شبکه برنجی در داخل کف کار گذاشته شود و تمام وسائل افراد به طور زنجیروار به زمین متصل شود .

به دلیل سنگین بودن بیشتر این گازها از هوا ودر پائین قرار گرفتن آنها تمام پریزهای برق باید تقریباً در 5/1 متری قرار گرفته و ضدجرقه نیز باشند .

نکته : انبار نگهداری سلیندرهای گاز باید ضدآتش بوده و ارتباط مستقیم با سالن جراحی ، اطاق پذیرش و اطاق بیهوشی نداشته باشد .

د)بخش زایمان : این بخش از سایر بخشهای بیمارستان باید کاملاً جدا باشد .

ح) بخش کودکان : این بخش باید دارای پنجره های محافظ و وسائل الکترونیکی ضدسانحه باشد .

همچنین این بخش باید مجهز به شیشه مشاهده در سرسراها و بین اطاقها باشد .

ف)بخش اشعه X : این قسمت نباید به هیچ عنوان در زیرزمین ساخته شود و همچنین قابل دسترسی به اطاقهای خواب ، بیماران خارجی و واحدهای جراحی باشد .

این بخش باید دارای حفاظ سربی در سقف و کف و دیوارها باشد تا اشعه نتواند به بیرون از این بخش نفوذ کند .

ظ)بخش اتفاقات : این بخش بایستی دارای کمکهای اولیه ، راه اتومبیل رو با درب ورودی سرپوشیده که اجازه انتقال بیمار را توسط تخت متحرک مستقیماً از آمبولانس به اطاق معاینات یا تالار جراحی می دهد باشد و ضمناً این بخش باید به قسمت پرتونگاری و اطاق انتظار نیز متصل باشد .

در کنار این قسمت یک واحد پرستاری کوچک برای آنکه بیمار بتواند یک شب را تا انتقال به بخش بعد از مداوا بگذارند ، لازم است .

ک)بخش بیماران سرپایی : این قسمت باید در طبقه همکف با دسترسی راحت از درب ورودی اصلی و راه اتومبیل رو برای آمبولانس باشد بعلاوه تمام وسائل لازم برای اقدامات احتیاطی و بعد از مداوا ، سرویس چکاب برای بیماران مسلول ، رادیوگرافی کلی و غیره نیز نیز باید در این قسمت وجود داشته باشد .

ل)اطاقهای فرعی : این اطاقها شامل اطاق انتظار برای ملاقات کنندگان ، اطاق بایگانی برای ثبت و حفظ سابقه بیماران ، کتابخانه و اطاق دکتر می باشد .

م) آزمایشگاه : آزمایشگاه مرکزی : که شامل شیمی ، باکتری شناسی ، آسیب شناسی و غیره است که رو به شمال شرقی دارد و تهویه مطبوع آن از تغییر و بالا و پایین رفتن درجه حرارت جلوگیری می کند .

ن)داروخانه : معمولاً واحد کاملی است که وجود اطاق توزیع بزرگ با جعبه و میزهای طولانی ، اطاق کار مجاور و آزمایشگاه کوچکی برای تقطیر و مخلوط‌سازی و در صورت امکان اطاقکی با قفسه برای داروهای حاضری ، انبار سرد و خشک برای داروها ، محل شستشو و انبار شیشه در آن لازم است .

در این بخش اطاق استراحت برای کشیک شب رختکن کارمندان و قسمت شستشو و توالت را نیز باید در نظر گرفت .

ج)بخش استریلیزه کردن : اطاق مخصوص استریلیزه کردن فقط از سمت خارج ، از طریق اطاقکهای رختکن قابل دسترسی می باشد .

ت)بخش بافت شناسی و کالبدشناسی : انبار اجساد و اطاق کالبدشناسی بایستی در پشت بیمارستان و رو به شمال قرار داشته باشد به طوریکه توسط بیماران مشاهده نگردد .

ی)بخش کالبدشناسی : این قسمت باید متصل به قسمتهای آسیب شناسی ، شیمی ، باکتریولوژی ، اطاق سردخانه ، انبار تابوت ، غسامخانه و اطاق مرده های ناشناس باشد .

ط)واحد مجزا : تقریباً 15% تمام بیماران مبتلا به بیماری مسری و واگیردار می باشد ، برای بیمارستانهای کوچک و متوسط قسمت جدا با دسترسی مستقیم به خارج که اگر در طبقه بالا قرار گیرد پلکان مخصوص به خودش از طریق خارج ، حمام وتوالت و باوسائل شستشوی جدا و تقریباً با 150 تخت مجهز می شود و به یک ساختمان جداگانه احتیاج دارد .

درب ورودی هر بخش به واحد مجزا با طور جداگانه بوده و در این بخش سرسرای تغییر لباس ، قسمت ضدعفونی دستو غیره نیز باید تعبیه گردد و هیچ گردش داخلی بیمارستان نباید در قسمت مجزا انجام بگیرد .

اگر واحد مجزا بیش از یک طبقه باشدهر طبقه باید شامل اطاق پرستاران ، توالت کارمندان ، تهویه وتخت باشد ولی یک اطاق دکتر برای تمام این قسمت کافی است .

در واحد مجزا باید یک قسمت مخصوص اطاق ملاقات کنندگان با ورودی های مجزا وجود داشته باشد .

در این قسمت باید ملاقات خارجی یا دسترسی مستقیم از طریق پلکان بدون ورود به قسمت بوده و دیوار شیشه ای بین بیماران و ملاقات کنندگان قرار داشته باشد .

باتوجه به مطالب ذکر شده نتیجه می شود که قسمتهای مختلف بیمارستان باید از طریق دیوار ، در و پنجره از هم جدا شوند و این وسائل جدا کننده نیز باید دارای ویژگیهایی باشند که در زیر به توصیف برخی از این ویژگیها می پردازیم : 1)درها : تمام درها بایستی کاملاً بسته شوند ، پهنای درها برای تختهای متحرک مساوی یا بزرگتر 20/1 متر می باشد .

برای سرسراها درهای دولنگرای خود بسته شو به پهنای 80/1 متر لازم است و برای محوطه آماده سازی بر حسب استفاده معمولاً پهنای درها 1 متر می باشد .

درهای بیمارستان باید دارای تخه های چندلایی ، قاب آهنی دار، لب کنگره ای لاستیکی و ضدصدا باشند .

2)پنجره ها : اندازه پنجره ها باید مساوی یا بیشتر از 20% مساحت کف یا سقف (شامل شاه نشین و بالکن) باشد و برای اطاقهای انفرادی تقریباً 2 متر مربع می باشد .

لزومات یک پنجره در بیمارستان عبارتند از : الف)تهویه و به سادگی قابل کنترل بودن .

ب)کرکره آفتابگیر در بیرون شیشه داخلی در صورت تابش مستقیم نور خورشید .

ج)عایق صدا و عایق حرارت پنجره های کوچکتر درخشندگی بیشتر داشته و دیوار مقابل را تیره تر می نمایند و اگر سردرگاه زیر سقف قرار گرفته باشد روشنایی روز تا عمق اطاق نفوز می کند .

تختها باید بازاویه قائمه نسبت به پنجره ها قرار گیرند و ضمناً یک پنجره برای هر ردیف تخت کافی است .

3)دیوارها و سقف : بیمارستان بایستی محیطی کاملاً آرام باشد وبخصوص اطاق خواب که باید از آرامش کامل برخوردار باشد و اگر در قسمتی از بیمارستان سروصدایی ایجاد شود کمترین مقدار این سروصدا به دیگر بخشها منتقل شود برای این منظور بهتر است دیوارها وسقفها را به صورت مجوف بسازیم .

با توجه به نکات بالا در می یابیم که درها وپنجره ها و سقفها و دیوارهای بیمارستان با ساختمانهای معمولی تفاوت دارند.

«این بود شمه ای از امکانات یک بیمارستان» رضا غفاری